ျမန္မာ့ဆင္ မ်ိဳးမတုံးေစဖို႔ ပညာေပးမႈ လုိအပ္

အာရွ ဆင္အေရအတြက္ ဒုတိယအမ်ားဆံုးရွိတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဆင္မ်ိဳးတုံးမယ့္အႏၲရာယ္နဲ႔ ၾကံဳေနရတာေၾကာင့္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ ဖို႔ အသိပညာေပးတဲ့ အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံတဝွမ္း ဆင္စခန္းေတြမွာ ၾသဂုတ္လ ၁၂ ရက္ေန႔က ကမၻာ့ဆင္မ်ားေန႔ အထိမ္းအမွတ္ကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ က်င္းပခဲ့ၾကပါတယ္။

ဒီအေၾကာင္း အျပည့္အစံုကို ကိုထက္ေအာင္ခန္႔က ေျပာျပေပးမွာပါ။

ကမၻာေပၚမွာ အိႏၵိယၿပီးရင္ အာရွဆင္အေရအတြက္ ဒုတိယအမ်ားဆံုးရွိတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ကမၻာ့ဆင္မ်ားေန႔ကို ႏိုင္ငံတ၀န္းမွာရွိတဲ့ ဆင္စခန္းေတြမွာ က်င္းပျပဳလုပ္ၾကပါတယ္။

ကမၻာ့ဆင္မ်ားေန႔ အထိမ္းအမွတ္ က်င္းပတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ငလိုက္စခန္းသာ ဆင္စခန္းရဲ႕တာ၀န္ခံ ဦးမင္းသက္ေဆြက

"မ်ိဳးတုန္းေပ်ာက္ကြယ္ေတာ့မယ့္ ဆင္ေတြကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ဖို႔အတြက္ အားလံုးကို အသိပညာေပး က်င္းပတာခင္ဗ်။ အဓိကက ဆင္မ်ားေန႔ က်င္းပတာက ဆင္ေတြကို လူတိုင္းက ခ်စ္ခင္ျမတ္ႏိုးဖို႔ ဗဟုသုတေပးရတဲ့အတြက္ ကြ်န္ေတာ္တို႔က အမ်ားႀကီး ေပ်ာ္ပါတယ္။"

၂၀၁၁ ခုႏွစ္က ေကာက္ယူထားတဲ့ စာရင္းဇယားေတြအရ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေတာဆင္႐ိုင္းေကာင္ေရ ၁,၀၀၀ ကေန ၁,၅၀၀ ၾကား ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၂၀၁၀ ကေန ၂၀၁၉ ခုႏွစ္အထိ ၉ ႏွစ္အတြင္း ေတာဆင္႐ိုင္း ၁၂၂ ေကာင္ အသတ္ခံခဲ့ရပါတယ္။ ဆင္ေတြ အမ်ားဆံုး အသတ္ခံေနရတာဟာ ပဲခူးတိုင္းနဲ႔ ဧရာ၀တီတိုင္းတို႔မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ရန္ကုန္တိုင္းမွာေတာ့ ဆင္ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ေရးေတြလုပ္တဲ့ အက်ိဳးဆက္ေၾကာင့္ ေတာဆင္ရိုင္း သတ္ျဖတ္မႈမရွိတာ ၁ ႏွစ္ ေက်ာ္ရွိၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ေတာဆင္ရိုင္းေတြ သတျ္ဖတ္ခံရတာကို ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းတဲ့ အပိုင္းနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသ ႀကီး သစ္ေတာဦးစီးဌာန ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးသိန္းတိုးက

"ရန္ကုန္တိုင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္ကလည္း တပ္အင္အား အကူညီေပးပါတယ္။ ဒီအဖြဲ႕ေတြနဲ႔လည္း ကြ်န္ေတာ္တို႔က တရားမ၀င္ ရွာေဖြ သိမ္းဆည္းေရးနဲ႔ ဆင္မုဆိုးေတြရဲ႕ ရန္ကေနၿပီးေတာ့ ေတာဆင္ရိုင္းေတြကို ကာကြယ္ဖို႔အတြက္ ေတာထဲမွာ လွည့္လည္ၿပီးေတာ့ ဒါေတြလည္း ေဆာင္ရြက္တာေတြရွိပါတယ္။ ဒီလႈပ္ရွားမႈေတြ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ရန္ကုန္တိုင္းမွာ ဆင္မုဆိုးေတြကို ဖမ္းဆီးရမိတဲ့ဟာေတြက ကြ်န္ေတာ္တို႔ တရားရံုးက ေထာင္ ၃ ႏွစ္စီ ခ်ခဲ့တာေတြရွိပါတယ္။ ဒီဟာေတြရဲ႕ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ေတြလည္း ပါပါတယ္။"

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေတာဆင္ရိုင္းေတြ မ်ိဳးတုံးေပ်ာက္ကြယ္မသြားေအာင္ ထိန္းသိမ္းေရး လုပ္တဲ့ေနရာမွာလည္း အခက္အခဲေတြရွိေန ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ WWF ျမန္မာရဲ႕ အႀကီးတန္း ဆက္သြယ္ေရးတာ၀န္ခံ ကိုရဲမင္းသြင္က

"ဆင္ထိန္းသိမ္းေရးနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ အခက္အခဲေတြက အဓိကက ေတာဆင္နဲ႔ ေက်းရြာမွာေနတဲ့ လူေတြၾကား ပဋိပကၡေပါ့ေနာ္။ အဲ့ဟာေလးေတြရွိေနတဲ့အခါက်ေတာ့ တခါတေလက် ဆင္ေတြကို ထိန္းသိမ္းဖို႔ ေဒသခံေတြကို စည္းရံုးရတဲ့အခါ အခက္အခဲေလး ေတြရွိတာေပါ့။ ဥပမာ ေတာဆင္ေတြ စိုက္ခင္းေတြထဲ ၀င္ဖ်က္တာမ်ိဳး ရြာေတြထဲ၀င္လာလို႔ အေသအေပ်ာက္ေတြ ျဖစ္တာမ်ိဳး ရွိလာတဲ့ အခါက်ေတာ့ ေက်းရြာလူေတြအေနနဲ႔ ဒီဆင္ကို ထိန္းသိမ္းဖို႔ စည္းရံုးရတာ နည္းနည္း ခက္တယ္ေပါ့ေနာ္။ ဆင္နဲ႔လူနဲ႔ ပဋိပကၡေတြကို ေျဖရွင္းေပးႏိုင္မွပဲ ဆင္ထိန္းသိမ္းတာ ပိုၿပီးအဆင္ေျပတယ္ေပါ့။ အဲ့ဒီေတာ့ ဆင္ထိန္းသိမ္းေရးေရာ ေတာဆင္နဲ႔ လူနဲ႔ပဋိပကၡေတြကို ေျဖရွင္းဖို႔ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။"

၂၀၁၇ ခုႏွစ္က ေကာက္ယူထားတဲ့ စာရင္းဇယားေတြအရ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တပတ္ကို ဆင္ ၁ ေကာင္ႏႈန္း အသတ္ခံေနရပါတယ္။ ဒီႏႈန္းထားအတိုင္းသာ အသတ္ခံေနရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အာရွဆင္အေရအတြက္ ဒုတိယအမ်ားဆံုးျဖစ္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဆင္ေတြ မ်ိဳးတုံးေပ်ာက္ကြယ္မယ့္ ေဘးအႏၱရာယ္နဲ႔ ရင္ဆိုင္ရမွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ထက္ေအာင္ခန္႔ / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com