သတင္းသိရွိခြင့္ကို ထပ္ၿပီးကန္႔သတ္မယ့္ ဥပေဒ လႊတ္ေတာ္အတည္ျပဳ

သတင္းရယူခြင့္တဲ့ ေတာင္းဆိုၾကတဲ့ သတင္းသမားမ်ား

ျပည္သူေတြ သတင္းသိရွိခြင့္နဲ႔ သတင္းအခ်က္အလက္ အခြင့္အေရးကို ေနာက္ဆုတ္သြားေစနိင္တဲ့ဥပေဒၾကမ္း အသစ္တစ္ခုကို ေနျပည္ေတာ္ ၾသဂုတ္လ ၆ ရက္ေန႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွာ အတည္ျပဳလိုက္ပါတယ္။။

အမ်ိဳးသားမွတ္တမ္းနဲ႔ ေမာ္ကြန္း ဥပေဒသစ္ လို႔ေဖာ္ျပထားတဲ့ ဒီဥပေဒကို ဥပေဒၾကမ္းေကာ္မတီက တင္ျပထားတဲ့ အတိုင္းလႊတ္ေတာ္ဆိုင္ရာနည္းဥေပဒ ၁၉၁ အရ ဆက္လက္ေဆာင္႐ြက္မယ္လို႔လည္း ၾသဂုတ္လ ၆ ရက္ေန႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္က ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။

ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ဥပေဒၾကမ္းေကာ္မတီက ဇူလိုင္၁၈ ရက္ေန႔က ဒီဥေပဒၾကမ္းနဲ႔ပက္သက္ၿပီးအစီရင္ခံစာတင္သြင္းခဲ့ေပမယ့္ဥပေဒၾကမ္း ကိုျပင္ဆင္ဖို႔ ပယ္ဖ်က္ဖို႔ အဆိုတင္သြင္းသူမရွိတာေၾကာင့္ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ က ၾသဂုတ္လ ၆ ရက္ေန႔ က အတည္ျပဳလိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။

ဒီဥပေဒဟာ အရင္ အမ်ိဳးသားမွတ္တမ္းနဲ႔ ေမာ္ကြန္း ဥပေဒကို အစားထိုးဖို႔ျဖစ္ၿပီး စီပြားေရးနဲ႔ဘ႑ာေရးဖြံၿဖိဳးတိုးမႈေကာ္မတီက တင္သြင္းခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

အမ်ိဳးသားမွတ္တမ္းနဲ႔ ေမာ္ကြန္းဥပေဒဟာ ၁၉၉ဝ ခုႏွစ္မွာ ျပ႒ာန္းခဲ့ၿပီး ၂၀ဝ၇ ခုႏွစ္မွာ ျပန္လည္ ျပင္ဆင္ခဲ့ပါတယ္ ။

အဲဒီဥပေဒကို အသစ္ အစားထိုးဖို႔ အခုလိုလႊတ္ေတာ္တင္ခဲ့တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

အမ်ိဳးသားမွတ္တမ္းနဲ႔ ေမာ္ကြန္းဥပေဒသစ္သာ အခုမူၾကမ္းအတိုင္း အတည္ျပဳႏိုင္ခဲ့ရင္ အစိုးရက သတင္းအခ်က္လက္ေတြ အားလုံးကို လုံးဝ ထိန္းခ်ဳပ္လိုက္ၿပီး အမ်ားျပည္သူ သိရွိခြင့္ကို လိုအပ္သလို ထိန္းႏိုင္တဲ့ အခြင့္အေရးေတြ ရသြားႏိုင္တယ္လို႔ ဥပေဒၾကမ္းေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာေနတဲ့ "လြတ္လပ္ေသာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုျခင္း ျမန္မာ"(Free Expression Myanmar) က ဒါ႐ိုက္တာ ေဒၚယဥ္ရတနာသိန္း က ဘီဘီစီကို ေျပာပါတယ္။

အစိုးရ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ သတင္းအခ်က္လက္ေတြကို ခြင့္ျပဳခ်က္ မရဘဲ သတင္းအခ်က္အလက္ကို ရယူရင္ ေထာင္ဒဏ္ က်ခံရဖို႔ ရွိပါတယ္။

အဲဒီဥပေဒၾကမ္းကို လႊတ္ေတာ္ ဥပေဒၾကမ္း ေကာ္မတီက ေလ့လာသုံးသပ္ခဲ့ၿပီး သုံးသပ္ခ်က္ႏွင့္အတူ လႊတ္ေတာ္ကို တင္ခဲ့တာလည္းျဖစ္ပါတယ္ ။

ဥပေဒၾကမ္းမွာ ဒီမိုကေရစီနည္းနဲ႔ ဆန္႔က်င္တယ္ဆိုတဲ့ ျပဌာန္းခ်က္ေတြ ပါေနတယ္လို႔ေဒၚယဥ္ရတနာသိန္း က ေျပာပါတယ္။။ အဓိက အေရးႀကီးတဲ့ ျပဌာန္းခ်က္ ႏွစ္ခုကေတာ့ ဘယ္ သတင္း အခ်က္အလက္ကို မဆို အစိုးရက"ထိပ္တန္းလွ်ိဳ႕ဝွက္အဆင့္" အျဖစ္ သတ္မွတ္ၿပီး ဒီအခ်က္အလက္ကို ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ေလာက္ ထိန္းခ်ဳပ္ ဖုံးကြယ္ထားႏိုင္တဲ့ အခ်က္နဲ႔ အစိုးရ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို ခြင့္ျပဳခ်က္ မရဘဲ သတင္း အခ်က္အလက္ကို ရယူရင္ ေထာင္ဒဏ္ ၅ ႏွစ္အထိ က်ခံရမယ္ ဆိုတဲ့ အခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္ လို႔ သူကရွင္းျပပါတယ္။

ဒီအခ်က္ေတြကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အစိုးရ ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတဲ့ အေျခခံ သတင္းအခ်က္အလက္ ရယူဖို႔ ဘယ္ေလာက္ ခက္ခဲတယ္ဆိုတာ ေဖာ္ျပေနတယ္လို႔ ေဒၚယဥ္ရတနာသိန္းကေျပာပါတယ္။ အရင္ဥပေဒထက္ ပိုၿပီး တင္းက်ပ္လာတယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သတင္းအခ်က္အလက္ ရယူပိုင္ခြင့္ ဥပေဒ မရွိေသးခ်ိန္မွာ အမ်ိဳးသားမွတ္တမ္းႏွင့္ ေမာ္ကြန္းဥပေဒၾကမ္းကို ျပဌာန္းဖို႔ မသင့္ေတာ္ဘူး လို႔လည္း သူက ေျပာပါတယ္။

ဥပေဒၾကမ္းအရ ဝန္ႀကီးဌာန တစ္ခုခ်င္းစီရဲ႕ သတင္းအခ်က္လက္ေတြကို မွတ္တမ္းလို႔ သတ္မွတ္လို႔ ရသလို ေမာ္ကြန္းလို႔လည္း သတ္မွတ္လို႔ ရမွာ ျဖစ္ၿပီး အစိုးရဘက္က အရာရွိေတြ အဓိက ပါဝင္တဲ့ ႀကီးၾကပ္ေရးအဖြဲ႕က ထိန္းသိမ္းတာ ၾကည့္ရႈခြင့္ ေပးတာေတြကို ဆုံးျဖတ္ခြင့္ ျပဳမွာျဖစ္ပါတယ္ ။အခုဥပေဒၾကမ္းအရ အစိုးရဟာ ဘယ္သတင္းအခ်က္အလက္ကိုမွ ထုတ္ျပန္ဖို႔ တာဝန္မရွိေတာ့ဘဲ လွ်ိဳ႕ဝွက္ အဆင့္ တန္းကို ႀကီးၾကပ္ေရးအဖြဲ႕က သတ္မွတ္ခြင့္ ရွိ သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။အခုဥပေဒၾကမ္းကို ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာန ဝက္ဆိုဒ္မွာ ဥပေဒၾကမ္းအျဖစ္ ေဖာ္ျပထားတာေတြ႕ရပါတယ္ ။

ဥပေဒၾကမ္းကို လႊတ္ေတာ္ တစ္ရပ္စီ တင္ၿပီးေဆြးေႏြးၾကဖို႔ရွိေပမယ့္ျပည္သူလႊတ္ေတာ္ မွာေတာ့ ျဖည့္စြက္ ျပင္ဆင္တာေတြ မရွိပဲ အတည္ျပဳ လိုက္ၾကပါတယ္။

လႊတ္ေတာ္ ႏွစ္ရပ္ သေဘာထား မတူရင္ေတာ့ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္တင္ မဲခြဲ ကာ အတည္ျပဳၾကၿပီး သမၼတဆီပို႔ရမွာပါ ။ အဲဒီေနာက္သမၼတက ျဖည့္စြက္ ျပင္ဆင္တာေတြ လုပ္ၿပီးရင္၊လႊတ္ေတာ္က ျပင္ဆင္ စရာမရွိရင္ အတည္ ျဖစ္ပါတယ္။ဥပေဒၾကမ္းျဖစ္လို႔ အဆင့္ေတြ က်န္ေသးတယ္ ဆိုေပမဲ့ လႊတ္ေတာ္ အေျခခံဥပေဒျပင္ ဆင္ေရး လႈိင္းအာက္မွာ ေပ်ာက္သြားႏိုင္လို႔သတိေပးရတာလို႔ ေဒၚယဥ္ရတနာသိန္းကေျပာပါတယ္။

"Right to information law" သတင္းအခ်က္အလက္ရပိုင္ခြင့္ဥပေဒ မထြက္ လာေသးခင္မွာ အခုလို ေမာ္ကြန္းဥပေဒဆို ၿပီး ထြက္လာတာကေတာ့ ေကာင္းတဲ့ အလားလာ မဟုတ္ဘူးလို႔လည္း သူကေျပာပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တျခားဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတြလို သတင္းအခ်က္အလက္ရပိုင္ခြင့္ဥပေဒ မရွိေသးဘဲ သတင္းမီဒီယာသမားေတြဟာ အခုအစိုးရလက္ထက္မွာ သတင္းအခ်က္လက္ရယူတဲ့ေနရာမွာ အကန္႔အသတ္ေတြပိုမ်ားလာတယ္လို႔ ရန္ကုန္ အေျခစိုက္ သတင္းသမားတစ္ဦးကေျပာပါတယ္။

BBC Burmese
https://www.bbc.com