ေရး တၿမိဳ႕လံုးနီးပါး ေရျမဳပ္

မြန္ျပည္နယ္ေရေဘးသင့္ေနစဥ္ ( ၾသဂုတ္လ ၁၁-၂၀၁၉)

ေရေဘးအႏၱရာယ္နဲ႔ ႀကံဳေနရတဲ့ မြန္ျပည္နယ္ ေရးၿမိဳ႕နယ္မွာ စေနညကစလို႔ မၾကံဳစဖူး ေရလႊမ္းမိုး မႈေၾကာင့္ ေရးတၿမိဳ႕လံုးနီးပါး ေရႏွစ္ျမဳပ္သြားလို႔ ေရေဘးသင့္ ေဒသခံျပည္သူေတြကို ေနအိမ္ေတြကေန ကယ္ထုတ္ေနရဆဲျဖစ္ၿပီး ေဘးလြတ္ရာကို အေရးေပၚ ေရႊ႕ေျပာင္းေပးေနရတယ္လို႔ ေရး အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္က ေျပာပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံတဝွမ္း ဒီသီတင္းပတ္ေတြထဲ ေရွ႕ဆက္ၿပီး မုတ္သံုမိုးအားေကာင္း မွာျဖစ္တဲ့အတြက္ မိုးမ်ားၿပီး ေရၾကီးေျမၿပိဳက်မႈေတြျဖစ္ႏိုင္လို႔ မြန္ျပည္နယ္ ၊ ကရင္ျပည္နယ္၊ တနသၤာရီတုိင္းအပါအဝင္ ေရေဘးသင့္ေဒသက ျပည္သူေတြ မိုးေလဝသသတင္းေတြ နားစြင့္ေနၾကဖို႔နဲ႔ သဘာဝေဘးအႏၱရာယ္ သတိေပးခ်က္ေတြကို အထူးသတိထား လိုက္နာၾကဖို႔ မိုးေလဝသနဲ႔ ဇလေဗဒပညာရွင္ကလည္း သတိေပးပါတယ္။ အေသးစိတ္ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့ မဆုမြန္ တင္ျပေပးထားပါတယ္။

​ျမန္မာႏိုင္ငံတဝွမ္း မုတ္သံုေလ အားေကာင္းၿပီး မိုးမ်ားေရၾကီးမႈေတြျဖစ္သလို ျမစ္ေတြလည္း စိုးရိမ္ေရမွတ္ အထက္ေက်ာ္လြန္ေနလို႔ မြန္ျပည္နယ္၊ တနသၤာရီတုိင္း၊ ကရင္ျပည္နယ္ အပါအဝင္ ျပည္နယ္ တုိင္းအခ်ိဳ႕က ေဒသအေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေရလႊမ္းမႈေတြျဖစ္ေနပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ မြန္ျပည္နယ္ထဲမွာေတာ့ မိုးမ်ားေရၾကီးၿပီး လူအေျမာက္အျမားေသဆံုးရတဲ့အထိ ေျမၿပိဳက်မႈေတြျဖစ္ေနသလို မေန႔စေန႔ညကစလို႔ မြန္ျပည္နယ္ ေရးၿမိဳ႕နယ္ထဲမွာ မၾကံဳစဖူး ေရေတြ တဟုန္ထိုးတက္လာလို႔ ေရးတၿမိဳ႕လံုး ေရႏွစ္ျမဳပ္သြားခဲ့ရပါတယ္။ အထပ္ျမင့္အိမ္ေတြရဲ႕ ေခါင္မိုးအထိပါ ေရႏွစ္ျမဳပ္ကုန္တဲ့ ၿမိဳ႕လံုးကၽြတ္ ေရေဘးသင့္ေနရတဲ့အေျခအေနကိုေတာ့ ေရးၿမိဳ႕က အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးမ်ိဳးဝင္းက ဗြီအိုေအျမန္မာပိုင္းကို အခုလိုရွင္းျပပါတယ္။

“မေန႔ညေန ၃ နာရီေလာက္ကေန စၿပီးေတာ့ ေရက ၁ နာရီကို ၁ ေပနီးပါးႏႈန္းနဲ႔ ဆက္တိုက္ တက္လာ ဒီည ၁၂ နာရီ ေက်ာ္ေက်ာ္က်ေတာ့ ေရးနဲ႔ ၿမိဳ႕လယ္ဘုရားေပါ့ေနာ္ ေရႊဆံေတာ္ ဘုရားေျခရင္းကိုေရာက္သြားတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီလိုမ်ိဳး အျဖစ္အပ်က္ေတြက တခါမွ ေရးမွာ မျဖစ္ခဲ့ဘူး။ က်ေနာ့္အသက္ ၆၀ ေက်ာ္ၿပီ ဒီလိုမ်ိဳး အျဖစ္အပ်က္ မေတြ႔ခဲ့ဖူးဘူး။ အဲဒီေတာ့ ဒီလိုမ်ိဳးမျဖစ္ဘူး ထင္ၿပီးေတာ့ အိမ္ေတြမွာ လူေတြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ၂ ထပ္အိမ္ေတြေပါ့ အထူးသျဖင့္ သူတို႔က အိမ္ေတြမွာပဲ ေနၾကတယ္။ ေနေတာ့ မိုးခ်ဳပ္ၿပီးေတာ့ ေရက တဒိုင္းဒိုင္း တိုးလာတဲ့အခ်ိန္က်ေတာ့ ေၾကာက္အားလန္႔အားနဲ႔ ကူပါ၊ ကယ္ပါ ဆိုၿပီးေတာ့ ညကဆိုရင္ အသည္းအသန္ပဲ ။ ေလွကလည္း က်ေနာ္တို႔ ရွိတာက ၄-၅ စီး ၊ ေရ၀ိုင္းထားတာက ၿမိဳ႕တပတ္လံုးဆိုေတာ့ အဲဒီမွာ မိုးလင္းေပါက္ပါပဲ လုပ္ၾကတာ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ တပ္ဘက္က နီးတဲ့ အျခမ္းကလည္း တပ္ဘက္က ႏိုင္သေလာက္ ထုတ္ကယ္ၾကတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ၿမိဳ႕ကလည္း ရွိတဲ့ ေလွေတြနဲ႔ ကယ္ၾကတယ္ မိုးလင္းတဲ့အထိပါပဲ ။ မိုးလင္းေတာ့ ေမာ္လၿမိဳင္ကေနၿပီးေတာ့ ပို႔လာတဲ့ ေလွေတြ ထပ္ေရာက္လာတယ္။ ထပ္ေရာက္လာၿပီးေတာ့ ဆက္ကယ္တယ္ေပါ့ေနာ္။ မနက္ ၈ နာရီခြဲေလာက္မွ ေရက နည္းနည္းေလး ျပန္က်လာတယ္ အခုက နည္းနည္းေလး ၿငိမ္ေနတဲ့ သေဘာျဖစ္ေနတယ္။”

အခုလတ္တေလာအေျခအေနမွာေတာ့ ေရးၿမိဳ႕ထဲ ေရတက္ေနဆဲျဖစ္ၿပီး ေနအိမ္ေတြထဲ ပိတ္မိေနဆဲသူေတြ ေပ်ာက္ဆံုးေနဆဲသူေတြကို လိုက္လံရွာေဖြေပးေနသလို ေရေဘးလြတ္ရာေနရာေတြမွာ ကူညီကယ္ဆယ္ေရးစခန္းေတြဖြင့္လွစ္ထားၿပီး ကယ္ဆယ္ေနရာခ်ေပးေနတဲ့ အေနအထားကိုလည္း ေရးလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးမ်ိဳးဝင္းက ရွင္းျပပါတယ္။

“ေရးတၿမိဳ႕လံုးအေနအထားကေတာ့ ၿမိဳ႕ရဲ႕ ၃ ပံု ၂ ပံုေက်ာ္ကေတာ့ ေရလႊမ္းသြားတာေပါ့ေနာ္။ ဒီ ကုန္းေပၚတပိုင္းက်န္တယ္ အဲဒီမွာပဲ က်ေနာ္တို႔ ကယ္လာတဲ့ လူေတြကိုထားတယ္။ ကယ္ဆယ္ေရးအပိုင္းကို စိတ္ခ်တဲ့ ကုန္းေျမကိုေရာက္ဖို႔ အရင္လုပ္ေနပါတယ္။ တျပိဳင္တည္းမွာပဲ သူတို႔ စား၀တ္ေနေရး၊ က်န္းမာေရး ဒီအပိုင္းကို ၾကည့္ေနရတယ္ေပါ့ေနာ္ ။ ဒီေရက ဘယ္ေလာက္အထိ ၾကာမလဲ ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔က မခန္႔မွန္းႏိုင္ေသးဘူး။ တကယ္လို႔ မိုးျပန္ရြာလာရင္ေတာ့ ေရျပန္တက္လာမွာလည္း စိုးတယ္။ တကယ္လို႔ ေရက်သြားတယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔က သူတို႔ရဲ႕ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးလုပ္ငန္းေတြကို Plan ဆဲြၿပီး တဆင့္ခ်င္းလုပ္သြားရမွာေပါ့။”

ေရးၿမိဳ႕ ေရေဘးအႏၱရာယ္က အေရးေပၚအေျခအေနျဖစ္လာလို႔ မြန္ျပည္နယ္ကအပါအဝင္ ျမန္မာျပည္တဝွမ္းက လူမႈကူညီကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ႔ေတြက အျမန္ဆံုးသြားေရာက္ၿပီး အသက္ကယ္ေလွေတြ လူအင္အားေတြ စားနပ္ရိကၡာ ေသာက္ေရသန္႔ေတြ အားျဖည့္ ကူညီေပးေနၾကပါတယ္လို႔ မြန္ျပည္နယ္ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕ ေအးျမၾကည္လင္ အေရးေပၚ ကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ႔က ကိုသန္းေဌးေအာင္က ေျပာျပပါတယ္။

“က်ေနာ္တို႔ က်န္တဲ့ လူမႈ႔ကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး အဲဒီ ဧရိယာမွာ ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ ဒီေန႔ ေန႔ခင္းမွာေတာ့ ေရးၿမိဳ႕ကသတင္းကို ညက က်ေနာ္တို႔အဖြဲ႔ေတြရတယ္။ က်ေနာ္တို႔ကို အကူအညီေတာင္းတဲ့ သတင္းေတြတက္လာတယ္။ တက္လာၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ဆီက ဆရာေတာ္တပါးက ဦးစီးၿပီးေတာ့ ဒီေန႔ ေန႔ခင္း ၁၁ နာရီမွာ ဒီကေနၿပီးေတာ့ စထြက္သြားတယ္။ ေဒၚခင္ၾကည္ ေဖာ္ေဒးရွင္းက လွဴဒန္းတဲ့ ေလွအၾကီးတစင္းပါတယ္။ အစားအေသာက္ေတြ ေရသန္႔ဗူးေတြပါ ပါသြားတယ္”

အခုေရေဘးအႏၱရာယ္ၾကံဳေနရတဲ့ မြန္ျပည္နယ္တြင္း မွာ သဲျဖဴကုန္းေျမၿပိဳက်မႈေၾကာင့္ ေသဆံုးသူ အခုခ်ိန္အထိ ၅၁ဦးအထိ ရွာေဖြေတြ႔ျပီးျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း ေဒသဆုိင္ရာ တာ၀န္ရွိသူေတြကေ ျပာပါတယ္။ ေပ်ာက္ဆံုးေနတဲ့သူေတြ ဆက္လက္ရွာေဖြ ေနဆဲျဖစ္ျပီး လူေထာင္ခ်ီ အိုးအိမ္မ်ားစြန္႔ခြာ ခဲ့ၾကရပါတယ္။

ကပၸလီပင္လယ္ျပင္နဲ႔ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္ေတာင္ပိုင္းတို႔ မုတ္သုံေလ အားေကာင္းေနဦးမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ ေရေဘးအႏၱရယ္ၾကံဳေနရတဲ့ ေဒသေတြကျပည္သူေတြ သဘာဝေဘးအႏၱရာယ္အထူးသတိထားၾကဖို႔နဲ႔ မိုးေလဝသသတင္းေတြကို နားစြင့္ထားၾကဖို႔ မိုးေလဝသပညာရွင္ ေဒါက္တာဦးထြန္းလြင္ကလည္း သတိေပးေျပာဆိုပါတယ္။

“မိုးကေတာ့ ရွိဦးမွာပဲ မြန္နဲ႔ တနသၤာရီဘက္ကေတာ့ အဲဒီေတာ့ မနက္ျဖန္မွာ မိုးနည္းနည္းသြားမယ္ တဘက္ခါမွာ နည္းနည္း ျပန္က်မယ္ ။ မိုးကေတာ့ မပ်က္သြားေသးဘူး စက္တင္ဘာလ အကုန္အထိ ရြာဦးမွာပဲ အဲဒီေတာ့ အႏၱရယ္ကေတာ့ ဆက္ရွိဦးမယ္ သတိထားဖို႔ေတာ့ လိုတယ္ေပါ့ ။ အခုေလာေလာဆည္ တျပည္လံုးမွာ မြန္၊ ကရင္ ၊ တနသၤာရီ တို႔ပဲ မိုးေကာင္းတယ္။ အဓိက ျမန္မာျပည္မွာ လိုအပ္တာက ဒါမ်ိဳးေတြ မၾကံဳခ်င္လို႔ရွိရင္ Map ေတြလုပ္ဖို႔လိုတယ္ risk map တို႔ ဒါမ်ိဳးေတြ က်ေန္ာတို႔မွာ ဒါမ်ိဳးေတြ မလုပ္ႏိုင္ေသးသေရြ႕ အႏၱရာယ္ကေတာ့ ရွိဦးမွာပဲ။ အႏၱရာယ္က ဘယ္ေနရာ ရွိတယ္ မရွိဘူးဆိုတာ ဘယ္သူမွ မသိဘူး အဆင္ေျပသလိုပဲ သြားလာေနတယ္ အဲဒီမွာ ဒုကၡေရာက္တာပဲ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ သစ္ေတာျပဳန္းတဲ့အတြက္ ေတာင္က်ေရကလည္း ျပႆနာရွိတယ္။ ဆိုေတာ့ အားလံုးကေတာ့ လုပ္ဖို႔ အမ်ားႀကီးလိုပါေသးတယ္ မၾကံဳဖူးတာေတြ unusual ေတြပဲ ျဖစ္ေနတာႀကီးေနာ္။”

လတ္တေလာမွာေတာ့ ေရေဘးသင့္ေဒသေတြကို ဒုသမၼတ ဥိီးဟင္နရီဗန္ထီးယူ ကိုယ္တုိင္ မြန္ျပည္နယ္ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္၊ လူမႈဝန္ထမ္းကယ္ဆယ္ေရးနဲ႔ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးဝန္ၾကီးတို႔နဲ႔အတူသြားေရာက္ၾကည့္႐ႈၿပီး လိုအပ္တာေတြကို ကူညီေပးေနပါတယ္ ဒါေပမဲ့လို႔ အေရးေပၚကူညီကယ္ဆယ္ေရးေတြက လိုအပ္ခ်က္ထဲေတြမ်ားစြာရိွေနတုန္းပဲလို႔လည္း ေဒသခံေတြကေျပာပါတယ္။

မုတ္သံုမိုးဦးကာလ ဇြန္လေႏွာင္းပိုင္းကစလို႔ ျမန္မာျပည္တဝွမ္း ေရေဘးသင့္ျပည္သူေပါင္း တသိန္းငါးေထာင္ေက်ာ္ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာၿပီး ေရေဘးကယ္ဆယ္ေရး စခန္းေတြမွာ ခိုလံႈေနၾကရတယ္လို႔ ကုလသမဂၢလူသားစာနာမႈအကူအညီေပးေရးဆိုင္ရာ ညႇိႏိႈႈင္းေရး႐ံုး UNOCHA က ၾသဂုတ္လ ၈ ရက္ေန႔ ေနာက္ဆံုးရသတင္း ေတြအေပၚ အေျခခံၿပီး ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

 မဆုမြန္/ ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com