ရိုဟင္ဂ်ာအေရး ASEAN မွာ ျမန္မာတင္ျပ

ထိုင္းႏိုင္ငံ ဘန္ေကာက္မွာ က်င္းပေနတဲ့ အာဆီယံ ေဒသတြင္းနဲ႔ ဆက္စပ္ အစည္းေဝးေတြကို တက္ေရာက္ေနတဲ့ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးေက်ာ္တင္ ဟာ ၾသဂုတ္လ ၁ ရက္ ၾကာသပေတးေန႔မွာ အာဆီယံ-ကေနဒါ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးမ်ား အစည္းအေဝးမွာ ပူးတြဲ သဘာပတိအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီး နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ ျဖစ္ပြားတဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြ ႏွိမ္နင္းေရးကိစၥရပ္ေတြကို ေဆြးေႏြးခဲ့သလို အီးယူ ဥေရာပသမဂၢ အဆင့္ျမင့္ကိုယ္စားလွယ္နဲ႔လည္း ေတြ႔ဆံုခဲ့ၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္ အေရးဆိုင္ရာ ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ လုပ္ေဆာင္မႈေတြကို ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ေဒၚခင္မ်ိဳးသက္က ေျပာျပေပးမွာပါ။

(၅၂)ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးမ်ား အစည္းအေဝးနဲ႔ ဆက္စပ္အစည္းအေဝးေတြကို တက္ေရာက္ေနတဲ့ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးေက်ာ္တင္ဟာ အာဆီယံ-ကေနဒါ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးမ်ား အစည္းအေဝးတြင္ ကေနဒါ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Chrystia Freeland ႏွင့္အတူ ပူးတြဲသဘာပတိအျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့ပါသည္။

နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ ျဖစ္ပြားတဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြကို ႏွိမ္နင္းရာမွာ ကေနဒါနဲ႔ အာဆီယံၾကား ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈေတြ ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္ ႏုိင္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း အစည္းအေဝးမွာ ဝန္ႀကီးဦးေက်ာ္တင္က အခုလို ေျပာပါတယ္။

“ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ၈ ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ- ကေနဒါ ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲကို ေနျပည္ေတာ္မွာ ၂၀၁၉ ဇူလိုင္လ ေနွာင္းပိုင္းက က်င္းပႏိုင္ခဲ့တယ္လို႔ အစီရင္ခံလိုပါတယ္။ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြကို အာဆီယံနဲ႔ အစည္းအေ၀းပြဲ အစီအစဥ္ေတြမွာ အျမဲပဲ ဦးစားေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒီနယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈႏွိမ္နင္းေရးေတြမွာ အာဆီယံနဲ႔ ကေနဒါၾကား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။”

ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ဦးေက်ာ္တင္ဟာ အာဆီယံ ေဆြးေႏြးဖက္ႏိုင္ငံေတြျုဖစ္တဲ့ ၾသစေၾတးလ်၊ ဂ်ပန္၊ အိႏၵိယ၊ ကေနဒါ၊ အေမရိကန္ ၊ ဥေရာပသမဂၢ၊ ကိုရီးယားသမၼတႏိုင္ငံ ေတြနဲ႔ က်င္းပခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးမ်ား အစည္းအေဝးေတြကို တက္ေရာက္ခဲ့တဲ့အျပင္ မဲေခါင္ျမစ္ေအာက္ပိုင္းႏိုင္ငံမ်ား ဝန္ႀကီးမ်ားအဆင့္ အစည္းအေဝးနဲ႔ (၁၀)ႀကိမ္ေျမာက္ မဲေခါင္-ဂဂၤါ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈ ဝန္ႀကီးအဆင့္ အစည္းအေဝး ေတြကိုလည္း တက္ေရာက္ခဲ့တာပါ။

ဦးေက်ာ္တင္ဟာ အာဆီယံ နဲ႔ Australia တို႔ရဲ့ ပူးတြဲ လူကုန္ကူးမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး အခမ္းအနား ကိုလည္း တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအစည္းေဝးမွာ ၾသစေၾတးလ် ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Marise Payne က ျမန္မာႏိုင္ငံ ရခုိင္ျပည္နယ္ကေန အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံဘက္ ထြက္ေျပးခိုလႈံ ၾကတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ မူစလင္ေတြနဲ႔ အတူ ရခုိင္ျပည္နယ္ အက်ပ္အတည္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စုိးရိမ္ေၾကာင္းနဲ႔ ေရရွည္ ေျပလည္ ႏုိင္ေအာင္ ၀ုိင္း၀န္းႀကိဳးပမ္းၾကဖုိ႔ တုိက္တြန္းခဲ့တာပါ။

“ ရခိုင္ျပည္နယ္က အေျခေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့လည္း က်မတို႔စိုးရိမ္ေနၾကပါတယ္။ ဒီကိစၥအတြက္ ေရရွည္နဲ႔ ကာလတာရွည္ခံမယ့္ အေျဖရဖုိ႔ ဦးတည္ၿပီး က်မတို႔ ျမန္မာနဲ႔ေရာ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ သာမက အာဆီယံနဲ႔ တျခား မိတ္ေဆြေတြနဲ႔ အတူ လက္တြဲၿပီး လုပ္ေဆာင္သြားမယ္လို႔သႏၷိ႒ာန္ခ်ထားပါတယ္။ ”

အာဆီယံအဖြဲ႔ႀကီးနဲ႔ မိတ္ဖက္ႏိုင္ငံေတြၾကား ေဆြးေႏြးမႈေတြကို တက္ေရာက္ခဲ့တဲ့ Australia ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး Payne က ေတာင္တရုတ္ ပင္လယ္ျပင္တြင္း လံုၿခံဳေရး အတြက္ စိုးရိမ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သလို Australia ႏုိင္ငံ ဟာ ေဒသတြင္းမွာ လူကုန္ကူးမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး အတြက္ တရားေရးစနစ္ကို ျမွင့္တင္ရာမွာ အေထာက္အကူ ရေစဖုိ႔အတြက္ တရားေရး အရာရွိ တေသာင္း သံုးေထာင္ေက်ာ္ကို ေလ့က်င့္ သင္တန္းေတြ ေပးၿပီး ကူညီခဲ့ၿပီး အာဆီယံ ၁၀ ႏိုင္ငံမွာ လူကုန္အကူးခံရသူေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာ အကာကြယ္ေပးႏုိင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ ေပးေနတယ္လုိ႔လည္း ေျပာပါတယ္။

ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးေက်ာ္တင္ဟာ ၾကာသပေတးေန႔မွာပဲ အီးယူ ဥေရာပသမဂၢ အဆင့္ျမင့္ကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္တဲ့ ဥေရာပေကာ္မရွင္ရဲ့ ဒုတိယဥကၠဌ Federica Mogherini နဲ႔လည္း ေတြ႕ဆုံခဲ့ပါတယ္။ ဒီေတြ႕ဆုံပြဲမွာ ျမန္မာႏွင့္အီးယူအၾကား ဆက္ဆံေရးႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈ တိုးျမႇင့္ေရးကိစၥရပ္ေတြအျပင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ကေန အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ ထြက္ေျပးခိုလႈံတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြကို ျပန္လည္လက္ခံေရးအတြက္ ျမန္မာဘက္က လုပ္ေဆာင္ေနမႈေတြကို ပါ ေဆြးေႏြးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလုပ္ေဆာင္မႈေတြထဲမွာ အာဆီယံအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္႐ုံး၊ AHAစင္တာနဲ႔ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ လက္တြဲ ေဆာင္႐ြက္ေန သလို ျမန္မာတာဝန္ရွိသူေတြ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က ဒုကၡသည္ စခန္းေတြကို သြားေရာက္ စီစဥ္ေနမႈေတြ၊ အစိုးရရဲ႕ ျပင္ဆင္ေဆာင္႐ြက္မႈေတြနဲ႔ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈ အကူအညီေပးအပ္ေရး ဆိုင္ရာ လုပ္ေဆာင္ေနမႈေတြကို ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။

ဥေရာပေကာ္မရွင္ ဒုတိယဥကၠဌကလည္း ရခိုင္ျပည္နယ္က ေနရပ္စြန္႔ခြာသြားသူေတြကို ျပန္လက္ခံေရး အတြက္ ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ လုပ္ေဆာင္မႈေတြနဲ႔ တိုးတက္မႈေတြ အတြက္ ဝမ္းေျမာက္ေၾကာင္း ျပန္လည္ ေျပာၾကားခဲ့သလို ရခိုင္ျပည္နယ္ ေရရွည္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ဒီမိုကေရစီ ကူးေျပာင္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ေအာင္ျမင္ေစဖို႔ ဥေရာပသမဂၢက ဆက္လက္အကူအညီ ေပးမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့တယ္လို႔ ျမန္မာႏို္င္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးဌာနက သတင္းထုတ္ျပန္ပါတယ္။

အာဆီယံ အစည္းအေ၀းပဲြေတြမွာ ရခုိင္ျပည္နယ္ကေန အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံဘက္ကုိ တိမ္းေရွာင္သြားတဲ့ သိန္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြ ေနရပ္ျပန္ႏုိင္ေရး တုိက္တြန္းမႈေတြလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာအစုိးရကေတာ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာဆုိတဲ့ အသုံးအႏႈန္းကုိ တရား၀င္ လက္ခံမထားေပမဲ့ ဒုကၡသည္ေတြကုိ ျပန္လည္လက္ခံေရး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ ကုလသမဂၢ ေအဂ်င္စီေတြနဲ႔ သေဘာတူညီခ်က္ေတြ သီးျခားေရးထုိးထားၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းေနေၾကာင္း ေျပာဆုိထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေဒၚခင္မ်ဳိးသက္/ ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com