ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ အင္တာနက္လုိင္းပိတ္ထားတာ ျပန္ဖြင့္ေပးဖုိ႔ Fortify Rights ေတာင္းဆုိ

အင္တာနက္လိုင္း ယာယီျဖတ္ေတာက္ခံတဲ့ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္က ဆက္သြယ္ေရးတာဝါတိုင္တစ္ခုကို ၂၀၁၉၊ ဇြန္ ၂၄ ရက္ေန႔က ေတြ႔ရစဥ္

ရခိုင္ျပည္နယ္နဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္က ၿမိဳ႕နယ္ ကိုးခုမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇြန္လ ၂၁ ရက္ေန႔ကတည္း ပို႔ေဆာင္ဆက္သြယ္ေရး ဝန္ႀကီးဌာနက အင္တာနက္လိုင္းေတြ ျဖတ္ေတာက္ခဲ့တာဟာ အခုဆိုရင္ တစ္လနီးပါးရွိၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလိုအင္တာနက္လိုင္းေတြ ျဖတ္ေတာက္လိုက္တာေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းမွာရွိတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြကို ကူညီကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ေပးေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ အခ်က္အလက္ယူဖို႔ အခက္အခဲေတြျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ အစိုးရအေနနဲ႔ အင္တာနက္လိုင္းေတြ အျမန္ဆံုးျပန္ဖြင့္ေပးဖို႔ Fortify Rights အဖြဲ႔က ကိုနစ္ကီဒိုင္းမြန္းက ေျပာပါတယ္။

"ရခိုင္မွာ အင္တာနက္ ျဖတ္ေတာက္တဲ့ကိစၥရပ္ကေပါ့ေနာ္ က်ေနာ္တို႔ လူသားခ်င္းစာနာတဲ့ အကူအညီေတြလုပ္ေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ အခက္အခဲေတြ အမ်ားႀကီးျဖစ္ေစတယ္ အဆက္အသြယ္ေတြကို ဆက္သြယ္လို႔မရတဲ့အခါက်ေတာ့ ဘာျဖစ္လည္းဆို လုိအပ္တဲ့အကူအညီေတြကို လုပ္ေနတဲ့အဖြဲ႔ေတြမွာ အခက္အခဲအမ်ားႀကီး ရင္ဆုိင္ေနရတယ္ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ အင္တာနက္ ပိတ္ဆို႔တဲ့ကိစၥေတြကို အျမန္ဆံုးေျဖရွင္းေပးဖို႔လိုတယ္"

ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ကူညီကယ္ဆယ္ေရး ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့အဖြဲ႔ေတြဟာ အရင္က အင္တာနက္အြန္လိုင္းေပၚကေန ဓာတ္ပံုေတြ၊ အခ်က္အလက္ေတြၾကည့္ၿပီး ကူညီကယ္ဆယ္ေရး ေဆာင္ရြက္ေပးေနသူေတြက ဘယ္ေနရာမွာ ဘာေတြလိုတယ္ဆိုတာကုိ ျဖည့္ဆည္းေပးေနတာျဖစ္ပါတယ္။

အင္တာနက္ ပိတ္လိုက္ၿပီးေနာက္ပိုင္း ဘာျဖစ္တယ္ဆိုတာ အတည္ျပဳဖို႔ခက္ခဲ့တာေၾကာင့္ ကူညီကယ္ဆယ္ေရး ေဆာင္ရြက္တဲ့အခါမွာ လိုအပ္ခ်က္နဲ႔ ကူညီေပးတာေတြဟာ ကြဲလြဲတာေတြလည္း ရွိလာပါတယ္။

ကူညီကယ္ဆယ္ေရး ေဆာင္ရြက္တဲ့သူေတြအတြက္ အင္တာနက္ မရွိတာေၾကာင့္ အခက္အခဲျဖစ္ေနတဲ့အေၾကာင္း ရခိုင္တုိင္းရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္စုမ်ား အစည္းအရံုး အတြင္းေရးမွဴး ဦးေဇာ္ေဇာ္ထြန္းက ေျပာပါတယ္။

"ေနမေကာင္းျဖစ္ေနတဲ့ လူနာစာရင္းဆိုပါစို႔ အဲစာရင္းကို ဖုန္းေလးနဲ႔တခ်က္ရိုက္ၿပီးေတာ့မွ မတ္စင္ဂ်ာကို ပို႔လိုက္တဲ့ဟာက ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ တိတိက်က်ေရာက္တယ္ နာမက်န္းျဖစ္ေနတဲ့လူေတြ ပံုပါရင္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ကြန္ဖန္းလုပ္လို႔ရၿပီ အဲလိုမ်ိဳး အခ်က္အလက္ကို ယူရတဲ့အေနအထားက အင္တာနက္ကို ပိတ္လိုက္တဲ့အခါ ထိခိုက္မႈရွိတယ္ အဲဒီအခ်က္အလက္ၾကည္ၿပီး အကူအညီေပးတဲ့လူေတြအတြက္လည္းပဲ အခက္အခဲျဖစ္သြားေစတယ္ေပါ့ေနာ္"

အရင္က ေဒသခံေတြဟာ အကူအညီတစ္ခုလိုတဲ့အခါ အင္တာနက္ေပၚတင္ၿပီး အကူညီေတာင္းရင္ အလွဴရွင္ေတြ ခ်က္ခ်င္းဆင္းလာၿပီး ကူညီေပးတာေတြရွိေပမယ့္ အင္တာနက္ ပိတ္လိုက္ၿပီး ေနာက္ပိုင္း ေဒသခံေတြမွာ အခက္အခဲေတြရွိလာတာျဖစ္ပါတယ္။

အင္တာနက္ ပိတ္တာေၾကာင့္ သိတဲ့အဖြဲ႔ေတြကိုပဲ ဖုန္္းနဲ႔ဆက္သြယ္ၿပီး အကူညီေတာင္းေနရတာေၾကာင့္  အခက္အခဲေတြရွိတယ္လို႔ ပုဏၰကၽြန္းၿမိဳ႕နယ္ ပိုးရွီျပင္ရြာသား ကိုႏုိင္ဦးေမာင္က ေျပာပါတယ္။

"သတင္းေတြကိုဖုန္းနဲ႔ပဲ က်ေနာ္တို႔ကေျပာေနရတယ္ အကူညီလိုရင္လည္း က်ေနာ္တို႔နဲ႔ အဆက္အသြယ္ရွိတဲ့ အဖြဲ႔ေတြကိုပဲ ဖုန္းဆက္ၿပီး အကူအညီေတာင္းေနရတယ္ အင္တာနက္ကဆို ပိုအဆင္ေျပတာေပါ့ ပို႔စ္တစ္ခုတင္လိုက္တာနဲ႔ လူကေသာင္းခ်ီ သိသြားတယ္ေလ တစ္ခါတည္းပ်ံ႕သြားတယ္ အခုက ဖုန္းနဲ႔အဆက္သြယ္ရွိတဲ့လူေလာက္ပဲ အကူညီေတာင္းရတယ္ အခက္အခဲေတြရွိတယ္"

ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္ပိုင္းက ရခိုင္ျပည္နယ္က ၿမိဳ႕နယ္တခ်ိဳ႕မွာ မိုးမ်ားတာ၊ ျမစ္ေရႀကီးတာေတြေၾကာင့္ ဒုကၡသည္စခန္းေတြ ေရဝင္ၿပီး ေျပာင္းေရႊ႕တာေတြျပဳလုပ္ခဲ့ရပါတယ္။

ဒီလိုေျပာင္းေရႊ႕ခဲ့ရေပမယ့္ အင္တာနက္ေပၚမွာ အကူညီမေတာင္းခံႏိုင္တာေၾကာင့္ ဒုကၡသည္ေတြမွာ အခက္အခဲေတြျဖစ္ခဲ့တယ္လို႔ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္ ျပည္နယ္လႊတ္္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးထြန္းသာစိန္က ေျပာပါတယ္။

"အဲဒီဒုကၡသည္ေတြအတြက္ အခက္အခဲ ေတာ္ေတာ္ေလးျဖစ္ပါတယ္ တခ်ိဳ႕ဆို ထမင္းေတာင္ နပ္မွန္ေအာင္ မစားရဘူး အဲလိုမ်ိဳး အခက္အခဲေတြျဖစ္ခဲ့တယ္ ဒါဟာ အင္တာနက္ အြန္လိုင္းေတြမဖြင့္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ကူညီကယ္ဆယ္ေရးသမားေတြက အခ်ိန္မွီလာၿပီးေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ ေဘးဒုကၡေတြကို မကူညီႏိုင္ဘူးေပါ့ေနာ္"

အစိုးရတပ္မေတာ္နဲ႔ AA တို႔ တိုက္ပြဲေတြျဖစ္ပြားေနတဲ့ ပုဏၰားကၽြန္း၊ ေက်ာက္ေတာ္၊ ေမာင္ေတာ၊ ဘူးသီးေတာင္၊ ရေသ့ေတာင္၊ ေျမာက္ဦး၊ မင္းျပား၊ ေျမပံု ၿမိဳ႕နယ္ေတြအျပင္ ခ်င္းျပည္နယ္ ပလက္၀ၿမိဳ႕နယ္တို႔မွာ မိုဘုိင္းဖုန္း အင္တာနက္လိုင္းေတြကို ယာယီျဖတ္ေတာက္ဖို႔ ပို႔ေဆာင္ေရးနဲ႔ ဆက္သြယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာနက ညႊန္ၾကားခဲ့တာပါ။

ဒီလို အင္တာနက္ ပိတ္လိုက္တာေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ လူအခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္တာေတြ ပိုျဖစ္ႏုိင္တာေၾကာင့္ အင္တာနက္လိုင္းျပန္ဖြင့္ေပးဖို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မွာ အတည္ျပဳလုိက္ေပမယ့္ တစ္လျပည္တဲ့အခ်ိန္ထိ ျပန္ဖြင့္ေပးတာမရွိပါဘူး။

ဒီပိတ္ထားတဲ့ အင္တာနက္လိုင္းေတြ ျပန္ဖြင့္ေပးဖို႔ရွိမရွိ ေမးျမန္းဖို႔ ပို႔ေဆာင္ေရးနဲ႔ ဆက္သြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာန အျမဲတမ္းအတြင္းဝန္နဲ႔ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူေတြကို RFA က အႀကိမ္ႀကိမ္ဖုန္းနဲ႔ ဆက္သြယ္ေပမယ့္ လက္ခံေျဖၾကားျခင္းမရွိပါဘူး။

ရခုိင္ျပည္နယ္ အစုိးရအဖြဲ႕ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ စည္ပင္သာယာေရးဝန္ႀကီး ဦးဝင္းျမင့္ကေတာ့

"ဒါကိုဘယ္လိုလုပ္လို႔ရမယ္ဆိုတဲ့ အစီအမံက ေဆြးေႏြးထားတာမရွိဘူး ဒါေၾကာင့္ အတည္ျပဳေျပာၾကားဖို႔က ခက္တယ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကို ေမးၾကည္တာက ပိုေကာင္းမယ္ ဒါမွမဟုတ္ ဆက္သြယ္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ဝန္ႀကီးကို ေမးၾကည့္"

ဒီလို႔အင္တာနက္ ပိတ္တာေတြေၾကာင့္  ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ တပ္မေတာ္ဘက္က လူ႔အခြင့္ေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ပိုျဖစ္ႏိုင္မလား၊ ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚမွာ လူမ်ိဳးတုံး သတ္ျဖတ္ေနသလားဆိုတဲ့ လူေတြရဲ႕ စိုးရိမ္စိတ္ကို ပိုျဖစ္ေစတယ္လို႔လည္း Fortify Rights ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ပါရွိပါတယ္ခင္ဗ်ာ။

RFA Burmese
https://www.rfa.org