လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမွတ္တမ္း ရခိုင္လူငယ္အဖဲြ႔ ထုတ္ျပန္

ေျမာက္ဦး ပစ္ခတ္မႈ (သတင္းဓါတ္ပံု ကိုေဇာ္ထြန္း )

ရခုိင္ျပည္တြင္း လက္နက္ကုိင္ ပဋိပကၡေၾကာင့္ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ ေမလအထိ ၆ လတာအတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈ ၁၉၅ မႈ ေတြ႔ရွိရတယ္လို႔ ရခိုင္ျပည္လုံးဆိုင္ရာေက်ာင္းသားႏွင့္ လူငယ္မ်ားအစည္းအ႐ုံး AASYC က ထုတ္ျပန္ပါတယ္။ ဒီလူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္္မႈေတြကို ျမန္မာတပ္မေတာ္အပါအ၀င္ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း လက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႔အစည္းေတြက က်ဴးလြန္ၾကတာ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ေဖာ္ျပပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာေတာ့ ရခိုင္ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္ အတြင္းက ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ AA အဖဲြ႔အၾကား တိုက္ပဲြေတြေၾကာင့္ အရပ္သားေတြ စစ္ေဘးေရွာင္ေနရပါတယ္။ ဗီြအိုေအျမန္မာပိုင္း သတင္းေထာက္ ႏိုင္ကြန္းအိန္ကေန ဆက္သြယ္ေမးျမန္း သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။

၂၀၁၈ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ မွ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္၊ ေမလအထိ ၆ လအတြင္း ရခိုင္ျပည္နယ္နဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္ ဆက္စပ္ရာ ၿမိဳ႕ ၁၄ၿမိဳ႕မွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ရိွခဲ့ၿပီး၊ အေတာ္မ်ားမ်ားကိုေတာ့ ျမန္မာစစ္တပ္က က်ဴးလြန္ခဲ့တာ ျဖစ္တယ္လို႔ ရခိုင္ျပည္လုံးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားႏွင့္ လူငယ္မ်ား အစည္းအ႐ုံး အတြင္းေရးမွဴး ကိုတင္ဦးက ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။

“ဒီဇင္ဘာ ၂၀၁၈ ကေန က်ေနာ္တို႔ ေမ ၂၀၁၉ အထိဆို လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈ မွတ္တမ္းေတြ႔ရွိခ်က္အရ ၁၉၅ မႈ က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ရွိရပါတယ္။ အဲဒီမွာ တပ္မေတာ္က ခ်ိဳးေဖါက္တာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ရပါတယ္။ ခ်ိဳးေဖါက္မႈ အမ်ိဳးအစား ကိုး မ်ိဳး ေတြ႔တာေပါ့ေနာ္။ အဓိကေတြ႔ရတာက ဒီ မတရားဖမ္းဆီး ထိန္းခ်ဳပ္ထားမႈရယ္၊ ပစၥည္းဥစၥာ ဖ်က္စီးမႈရယ္၊ အတင္းအဓမၼေနရပ္ စြန္႔ခြါျခင္း။ ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္မႈနဲ႔ လူမဆန္စြာ က်ဴးလြန္မႈ အဲတာ ၄၄ မႈ က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔တယ္။ ၿပီးရင္သတ္ျဖတ္မႈက ၃၇ မႈ က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔တယ္။ လြတ္လပ္စြာ သြားလာခြင့္ကို ပိတ္ပင္မႈ ၿပီးရင္ အစအန ေပ်ာက္ဆုံးမႈဆိုတဲ့ဟာက ရွစ္ မႈ က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔တယ္။ တပ္မေတာ္က တိုက္ပြဲမွာ အရပ္သားေတြကို ရွင္းလင္းၿပီးေတာ့ ေသသြားတဲ့ဟာက စုစုေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္ ေတြ႔ရတယ္ခင္ဗ် ဒီေမလအထိေပါ့ေနာ္။”

ရခိုင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာ၊ ဘူးသီးေတာင္၊ ရေသ့ေတာင္၊ ေက်ာက္ေတာ္၊ ပုဏၰားကၽြန္း၊ ေျမာက္ဦး၊ စစ္ေတြ၊ မင္းျပား၊ ေျမပုံ၊ အမ္းၿမိဳ႕နယ္၊ ခ်င္းျပည္နယ္ပလက္ဝၿမိဳ႕နယ္နဲ႔ ျပည္ၿမိဳ႕နယ္၊ ပုသိမ္ၿမိဳ ့နယ္တို႔အျပင္ ရန္ကုန္ တိုင္းေဒသႀကီးအစရွိတဲ့ ၿမိဳ ့နယ္ သံုး ၿမိဳ႕နယ္ တို႔မွာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖါက္ခံရမႈ ၁၉၅ မႈ ေလ့လာေတြ႔ရွိရတယ္လို႔ ကိုတင္ဦးက ေျပာပါတယ္။

ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ရခိုင္လက္နက္ကိုင္ AA အဖြဲ႕တို႔ စစ္ေရးတင္းမာေနတဲ့ ျဖစ္စဥ္ေတြမွာ အရပ္သားေတြအေပၚ ပစ္မွတ္ထား တိုက္ခိုက္မႈေတြလည္း ရွိေနၿပီး အရပ္သားျပည္သူ ထိခိုက္ျခင္း ၂၉ မႈ ရွိခဲ့ၿပီး လူဦးေရအားျဖင့္ ၅၀ ခန္႔ ေသဆုံးမႈ ျဖစ္ေပၚေစခဲ့တယ္လို႔ ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

အဆိုပါလူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို ျမန္မာ့တပ္မေတာ္၊ အစိုးရ ၊ ရခိုင့္တပ္ေတာ္၊ အရ ကန္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ အဖြဲ႔ ARSA တို႔ ပါဝင္က်ဴးလြန္ခဲ့တာကို ေလ့လာ ဆန္းစစ္ ေတြ႔ရွိရတယ္လို႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။

ဒီကေန႔ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္ ယိုးေခ်ာင္းဖ်ားေဒသ ေတာင္ေပါက္ရြာအနားမွာ ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ AA အဖြဲ႔တို႔ တိုက္ပြဲ ျဖစ္ပြားခဲ့တယ္လို႔ ေဒသခံေတြက ေျပာပါတယ္။

တိုက္ပြဲ မျဖစ္ခင္မေန႔က ေတာင္ေပါက္ရြာထဲကို ျမန္မာစစ္တပ္ ၀င္ေရာက္လာၿပီး ရြာသားေတြကို စစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ေနသလို ပစ္ခတ္သံၾကားအၿပီး ကန္ေစာက္ေက်းရြာဘက္ကို စစ္ေဘး တိမ္းေရွာင္ေနရတယ္လို႔ ကန္ေစာင့္ ဆရာေတာ္ကေန အခုလို မိန္႔ပါတယ္။

“အသံေတြေတာ့ ၾကားေနရတယ္။ အဲဒီပါတ္၀န္းက်င္က ၾကားေနရတယ္ အသံကေလ။ ရြာသားေတြက ဦးဇင္းစခန္းထဲမွာလည္း ရွိေနတယ္။ ရြာထဲမွာလည္း က်န္ေနတယ္။ မေန႔ကေတာ့ အဲဒီေတာင္ေပါက္ရြာက လူေတြကို စစ္တပ္ကေနၿပီးေတာ့ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းထဲမွာ စုထားတယ္။ က်န္တဲ့ လူေတြေလ။ ရြာမွာကလူေတြနည္းနည္း က်န္တယ္။ ဒီမွာ ဦးဇင္းဆီမွာ အမ်ားႀကီး ရွိေနတယ္။”

ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္ ေတာင္ေပါက္ရြာ အပါအ၀င္ ယိုးေခ်ာင္းေဒသကရြာသား ၅၀၀ ေက်ာ္ဟာ ကန္ေစာက္ရြာ စစ္ေရွာင္စခန္းမွာ တိမ္းေရွာင္ေနၾကတယ္လို႔လည္း စခန္းတာ၀န္ခံဆရာေတာ္က မိန္႔ပါတယ္။

ႏွစ္ဘက္ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားတဲ့အေျခအေနကို သိရွိဖို႔ ျမန္မာတပ္မေတာ္နဲ႔ AA အဖြဲ႔တာ၀န္ရွိသူေတြကို ဆက္သြယ္ခဲ့ေပမဲ့ ဆက္သြယ္လို႔ မရခဲ့ပါဘူး။

ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ျဖစ္ပြားတဲ့ တိုက္ပြဲေတြေၾကာင့္ ေဒသခံရြာသား ၅၀,၀၀၀ ေက်ာ္ စစ္ေဘး တိမ္းေရွာင္ေနရတယ္လို႔ ရခိုင္ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြက ဒီကေန႔မွာ သတင္းထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

ပဋိပကၡျဖစ္စဥ္အတြင္း အရပ္သားေတြအေပၚ ပစ္မွတ္ထား တိုက္ခိုက္မႈ လူ႔အခြင့္အေရး က်ဴးလြန္ေနမႈအေပၚ အစိုးရ အေနနဲ႔ တာ၀န္ယူတာ၀န္ခံ ေျဖရွင္းေပးဖို႔ကိုလည္း ရခိုင္ ျပည္လုံးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားႏွင့္ လူငယ္မ်ားအစည္းအ႐ုံး အဖြဲ႔ကေန ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။

ကိုႏိုင္ကြန္းအိန္/ ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com