ကာကြယ္ေဆး ျမန္မာျပည္မွာ မရွိေသးတဲ့ ဆင္တုပ္ေကြး

ဆင္တုပ္ေကြး ျဖစ္ၿပီဆိုရင္ ကိုယ္လက္ ကိုက္ခဲ အပူခ်ိန္တက္ ယားယံ အနီေရာင္ အင္ျပင္ကြက္ထြက္

စစ္ကိုင္းတိုင္းက ၿမိဳ႕နယ္ ေက်း႐ြာေတြမွာ ဆင္တုပ္ေကြး အျဖစ္မ်ားလာေနၿပီး သီတင္းႏွစ္ပတ္ အတြက္ လူႏွစ္ေထာင္ နီးပါး ရွိတဲ့ ႐ြာမွာ ေရာဂါပိုး ကူးစက္သူ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ေက်ာ္ ရွိလာေနတယ္လို႔ ကနီ ၿမိဳ႕နယ္ အမွတ္၂ တိုင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးထြန္းထြန္း၀င္းက ဘီဘီစီကို ေျပာပါတယ္။

ဦးထြန္းထြန္း၀င္း ရဲ႕ သားျဖစ္သူ အသက္ ၁၁ ႏွစ္သာ ရွိေသးတဲ့ ေမာင္မိုးစက္ ဆိုရင္ ဇူလိုင္ ၂၂ ရက္ေန႔ ညေန ၄ နာရီေလာက္မွာ ကိုယ္ပူခ်ိန္ တအားတိုးလာခဲ့ၿပီး ၁၀၃ ဒီဂရီ ေလာက္ ကေန ေဆးတိုက္ရင္း အခုေတာ့ တျဖည္းျဖည္း က်လာေနတယ္လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။

သူတို႔ ေနထိုင္ရာ ဇီးပင္တြင္း ႐ြာမွာ ဆင္တုပ္ေကြး ျဖစ္ေနသူ ရာဂဏန္းနဲ႔ခ်ီ ရွိေနၿပီ သူက ေျပာပါတယ္။

ဒီေရာဂါ စျဖစ္ၿပီ ဆိုရင္ ႐ြာတ႐ြာမွာ တေယာက္စျဖစ္ၿပီး အဲဒီကေန ႐ြာထဲက တျခားသူေတြဆီ အလ်င္အျမန္ ကူးစက္ သြားတာ ေတြ႕ရတယ္လို႔ သူက ရွင္းျပပါတယ္။

သူတို႔နား တဝိုက္မွာ ဆိုရင္ ဇီးပင္ေတာ႐ြာ ေတာင္ပိုင္း အကုန္လုံး နီးပါး ျဖစ္ပြားေနၿပီး တြင္းမ ၊ တြင္းထဲ ၊ ပက္ၾကား၀ ၊ ဘုရားႀကီးစု စသျဖင့္ ႐ြာလုံးကြၽတ္နီးပါး ျဖစ္ပြားေနတယ္လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။

ဆင္တုပ္ေကြး ျဖစ္တဲ့ အခါ သီတင္းတပတ္ ကေန ဆယ္ရက္အထိ ၾကာေလ့ရွိၿပီး သူတို႔ အနီးတဝိုက္က သူေတြဆိုရင္ ေဆး႐ုံတက္ၿပီးမွ ေပ်ာက္ေလ့ရွိတယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။

သားျဖစ္သူ ဆိုရင္ လြန္ခဲ့တဲ့ တနာရီတုန္းက အေကာင္းပကတိ ေဆာ့ကစားေနရာက ခ်က္ခ်င္းဆိုသလဲ တုံးကနဲ လဲသြားတာလို႔သူက ေျပာပါတယ္။ စျဖစ္ခါစမွာ ကိုယ္အပူခ်ိန္ ၁၀၃ ကေန မက်တဲ့ အတြက္ ဓာတ္ဆားရည္တိုက္၊ ေဆးတိုက္ ထားရတယ္ ၊ ေခါင္းမူးတယ္ဆိုၿပီး အိပ္ယာထဲ လဲသြားလိုက္တာ ကိုယ္ေတြလည္း ခ်စ္ခ်စ္ေတာက္ ပူေနလို႔ ျပင္ပ လူနာအျဖစ္ ပုဂၢလိက ေဆးခန္းမွာ တင္ထားရတယ္လို႔ အသက္ ၁၁ ႏွစ္ ငါးတန္း ေက်ာင္းသား ေမာင္မိုးစက္ အတြက္ စိုးရိမ္ေနတဲ့ ဦးထြန္းထြန္း၀င္းက ရွင္းျပပါတယ္။

တြင္းမ႐ြာမွာ ဆိုရင္လည္း စျဖစ္ရင္ ၃ ရက္ေလာက္ အျပင္းဖ်ားၾကၿပီး ေဆးမႉးဆီ ေဆးျပားသြားေတာင္းေသာက္ ၾကရေၾကာင္း ၊ အဖ်ားက်သြားရင္ ေျခဆစ္ လက္ဆစ္ ကိုက္တာ ၊ ယားတာေတြ ျဖစ္ေလ့ရွိၿပီး ယားတာကို ကုတ္ရင္ အဖု အပိန္႔ ထြက္လာေၾကာင္း ၊ ေဆးမႉးကို ေမးၾကည့္တဲ့အခါ ဆင္တုပ္ေကြးလို႔ ေျပာေၾကာင္း တြင္းမ႐ြာက ဦး၀င္းက ေျပာပါတယ္။

ဆင္တုပ္ေကြး ျဖစ္တဲ့အခါ တပတ္ကေန ၁၀ ရက္အထိ ၾကာေလ့ရွိၿပီး တေန႔ကို လူဆယ္ေယာက္ေလာက္ ဒီေရာဂါနဲ႔ ေရာက္လာေလ့ရွိတယ္လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။

ဒီေရာဂါနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေသသူမရွိေသးေပမယ့္ အခုသီတင္းႏွစ္ပတ္ အတြက္ တျခား ေရာဂါ အခံ ရွိတဲ့ လူငယ္တေယာက္ အပါအဝင္ သက္ႀကီး႐ြယ္အို အားလုံးေပါင္း ငါးေယာက္ ေသဆုံးတာ ရွိခဲ့တယ္လို႔ သူက ရွင္းျပပါတယ္။

သူတို႔ ေဒသတဝိုက္မွာ ဒီေရာဂါ ျဖစ္ေနတာ ၁၅ရက္ေလာက္ ရွိေနၿပီး ရာသီဥတုကလည္းပူ၊ ျခင္ကလည္း ကိုက္လို႔ ကူးစက္တာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ဦး၀င္းက ေျပာပါတယ္။

လူေနထူထပ္ရာ ရန္ကုန္တိုင္းမွာလည္း ေတာ္ေတာ္ အျဖစ္မ်ားေနသလို ပဲခူးဘက္မွာလည္း ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ျခင္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေရာဂါမ်ား ကာကြယ္ေရး ဌာနမွာ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ကေန ၂၀၁၅ အထိ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ ေဒါက္တာ ခင္နန္းလုံက ေျပာပါတယ္။

စစ္ကိုင္းတိုင္း အတြင္း ႐ြာလုံးကြၽတ္နီးပါး ဆင္တုပ္ေကြးေတြ ျဖစ္ေန

chikunguny ခ်ီကန္ဂန္ညာ လို႔လည္း လူသိမ်ားတဲ့ ဆင္တုပ္ေကြး ေရာဂါပိုးဟာ ေအးဒီစ္ ဆိုတဲ့ ျခင္ေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာလို႔ ေဒါက္တာ ခင္နန္းလုံက ရွင္းျပပါတယ္။

အဲဒီျခင္ေၾကာင့္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ျဖစ္ႏိုင္သလို ဆင္တုပ္ေကြးနဲ႔ ဇီကာ ဗိုင္းရပ္စ္ လည္း ျပန္႔ပြားႏိုင္တယ္လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။

အဲဒီျခင္ ဟာ ေရၾကည္ ေရသန္႔မွာ ေပါက္ဖြားေလ့ရွိတာေၾကာင့္ ျခင္ၾကားလို႔ေခၚတဲ့ ပိုးေလာက္လန္းေတြကို ကိုယ့္ပတ္၀န္းက်င္မွာ တေကာင္မက်န္ သုတ္သင္ ရွင္းလင္း ႏိုင္မွသာ ဒီေရာဂါ ျပန္႔ပြားမႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္မွာ ျဖစ္တယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။

 ျခင္ၾကားကေန အစျပဳလို႔ ေအးဒီးစ္ ျခင္ကေန ေရာဂါကူးစက္မႈ ျဖစ္ေစ

ေရာဂါပိုး ကူးစက္မႈႏႈန္း ျမန္ၿပီး မ်ားေလ့ရွိတဲ့ ဆင္တုပ္ေကြး ပိုးသယ္ေဆာင္ရာ ေအးဒီးစ္ ျခင္ဟာ လူေလးငါးဆယ္ေယာက္ကို ေတာက္ေလွ်ာက္ ကိုက္ၿပီးမွ ေသြး၀ ေလ့ရွိၿပီး သူ႔ႏွာေမာင္းက ေရာဂါပိုး ျပန္႔ပြားေအာင္ လိုက္ထိုး ေနသလို ျဖစ္ေနတဲ့ အတြက္ ကူးစက္မႈ ျမန္ရတာလို႔ ေဒါက္တာ ခင္နန္းလုံက ရွင္းျပပါတယ္။

၂၀၀၉ ခုႏွစ္တုန္းကလည္း အႀကီးအက်ယ္ ျဖစ္ပြားခဲ့ဖူးၿပီး ဆယ္ႏွစ္အၾကာ အခုအခါမွာ ျပန္ျဖစ္တာလို႔ သူက ဆိုပါတယ္။

ဒီေရာဂါပိုးေၾကာင့္ ေသဆုံးသူ မရွိေပမယ့္ ေရာဂါ ႀကီးႀကီးမားမား အခံ ရွိသူေတြဆီ ေရာက္သြားရင္ အသက္အႏၲရယ္ ဆုံးရႈံးရႏိုင္တယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။

၀က္သက္ ေရာဂါလို တခါျဖစ္ၿပီး ေနာက္မျဖစ္တဲ့ Life Long Immunity ေရာဂါပိုးေၾကာင့္ တ႐ြာထဲမွာ မျဖစ္ဘဲ က်န္ရစ္သူဟာ အရင္က ျဖစ္ခဲ့ဖူးသူလို႔ ဆိုႏိုင္တယ္လို႔လည္း သူက ေျပာပါတယ္။

အကိုက္အခဲ ေပ်ာက္ေဆး အျပင္းစားေတြ ေသာက္ရင္ အစာအိမ္နာ ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ ဒီေရာဂါမဟုတ္ဘဲ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး လည္းျဖစ္ႏိုင္ တာေၾကာင့္ ေသခ်ာၿပီ ဆိုမွ ပါရာစီတေမာလို႔ အေပ်ာ့စား အကိုက္အခဲ ေပ်ာက္ေဆးေတြကို ဆရာဝန္ ၫႊန္ၾကားခ်က္အတိုင္း တေန႔ အလြန္ဆုံး ေလးႀကိမ္သာ ေသာက္သုံးသင့္တယ္ ၊ ေရမ်ားမ်ား ေသာက္ပါ ၊ အနားယူပါလို႔ ေဒါက္တာ ခင္နန္းလုံက တိုက္တြန္းထားပါတယ္။

ဆင္တုပ္ေကြးဟာ ေသေစေလာက္တဲ့ ေရာဂါမ်ိဳး မဟုတ္ေပမယ့္ နာက်င္ ကိုက္ခဲ ယားယံတဲ့ ျပင္းထန္ ေဝဒနာေတြ မခံစားရေအာင္ ကာကြယ္ခ်င္တယ္ ဆိုရင္ ျခင္လုံး၀ အကိုက္မခံပါနဲ႔ ေဒါက္တာ ခင္နန္းလုံ က သတိေပး ထားပါတယ္။

BBC Burmese
https://www.bbc.com