ျမန္မာျပည္က ကမာၻသိ ဆရာေတာ္ ဦးဝီရသူ

Reuters

၁၉၆၈ မွာ ေက်ာက္ဆည္ၿမိဳ႕ကေလးမွာ ဖြားျမင္ခဲ့တဲ့ ဆရာေတာ္ ဦးဝီရသူဟာ မြတ္ဆလင္ လူနည္းစုအေပၚ ေျပာတဲ့ သူ႔ရဲ႕ ထင္ျမင္ခ်က္ေတြေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ အစြန္းေရာက္ဆုံး ရဟန္းတပါးအျဖစ္ လူသိမ်ားပါတယ္။

ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာျပည္ အထူးကိုယ္စားလွယ္ ယန္ဟီးလီကိုလည္း ရင့္ရင့္သီးသီး တိုင္းထြာ ေျပာဆိုခဲ့လို႔ အားလုံး အထိတ္တလန္႔ ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။

အခုလည္း ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ ၫႊန္ၾကားခ်က္နဲ႔ ရန္ကုန္ အေနာက္ပိုင္း ခ႐ိုင္ တရား႐ုံးက သူ႔ကို ေမလ ၂၈ ရက္ကတည္းက ဝရမ္းထုတ္ခဲ့ေပမယ့္ အဖမ္းခံတာေတာ့ မေတြ႕ရေသးပါဘူး။
ဦးဝီရသူ ေကာက္ေၾကာင္း

၈ တန္းထိပညာသင္ခဲ့ဖူးတဲ့ ဦးဝီရသူရဲ႕ ငယ္နာမည္က ဝင္းခိုင္ဦး လို႔ သိရပါတယ္။ ၁၉၈၅ မွာ သာမေဏ ျဖစ္လာၿပီး ၁၉၈၈ မွာ ရဟန္းေဘာင္ကို ဝင္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၉၁ မွာ ျမန္မာျပည္မွာ သံဃာအမ်ားဆုံး သီတင္းသုံးတဲ့ ေက်ာင္းတိုက္ႀကီး အျဖစ္ ထင္ရွားတဲ့ မႏၲေလး မစိုးရိမ္တိုက္သစ္ကို ေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။

၁၉၉၉ မွာေတာ့ မႏၲေလး သက်သီဟ စာျပန္ပြဲမွာ ဓမၼာစရိယတန္းကို ေျဖဆို ေအာင္ျမင္ၿပီး အဘိဝံသဘြဲ႕ကို ရခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ မွာေတာ့ မစိုးရိမ္တိုက္သစ္ နာယကဆရာေတာ္ ဦးဝိစိတၱာဘိဝံသလို႔ ထင္ရွားလာပါတယ္။

၂ဝဝ၁ မွာ မြတ္ဆလင္ ဆန္႔က်င္ေရး ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈမွာ ပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီႏွစ္မွာပဲ အေမရိကန္မွာ ကမာၻ႔ကုန္သြယ္ေရး အေဆာက္အအုံ တိုက္ခိုက္ခံရမႈနဲ႔ အာဖဂန္နစၥတန္က ဗုဒၶ႐ုပ္ပြားေတာ္ႀကီး ႏွစ္ဆူကို တာလီဘန္ေတြ ဖ်က္ဆီးပစ္မႈေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္ထဲမွာ မြတ္ဆလင္ဆန္႔က်င္ေရးေတြ တိုးပြားလာပါတယ္။

အဲဒီအခ်ိန္ကတည္းကအမ်ိဳးအတြက္ဆို ေသရဲတယ္၊ မင္းသုံးပါးစစ္ဆင္ေရး၊ အဆင္သင့္ရွိပါေစ၊ မိခင္႐ြာက သာသနာ စတဲ့ တရားေတြ ေဟာသလို ဝီရသူ (မစိုးရိမ္)၊ အရွင္ဝိစိတၱ (ေက်ာက္ဆည္) စတဲ့ကေလာင္ေတြနဲ႔ ဘာသာေရး ေဆာင္းပါးေတြ ေရးခဲ့ပါတယ္။

တန္႔ၾကည့္ေတာင္ ဆရာေတာ္ရဲ႕ ကမၼ႒ာန္းနည္းကို ရႈတ္ခ်တဲ့ ေထရဝါဒတိုက္ပြဲ ကစၿပီး ေထရဝါဒ တို႔တိုင္းျပည္ နဲ႔ ပရိယတၱိေ႐ႊခ်ိန္ခြင္ စတဲ့စာအုပ္ေတြကိုလည္း ေရးခဲ့ပါတယ္။ ၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္က သူေဝငွတဲ့ စာ႐ြက္ေတြေၾကာင့္ ေက်ာက္ဆည္မွာ ဘာသာေရး အဓိက႐ုဏ္းျဖစ္ၿပီး မြတ္ဆလင္ မိသားစု တစု သတ္ျဖတ္ခံရတာ ျဖစ္ခဲ့တယ္ လို႔လည္း သိရပါတယ္။

ဒီလို ေရးသားေဟာေျပာမႈေတြေၾကာင့္ ၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္မွာ သူ႔ကို ေထာင္ ၂၅ ႏွစ္ ခ်ခဲ့ၿပီး ၂ဝ၁၂ ႏိုင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲမွာ ျပန္လည္ လြတ္လာခဲ့ပါတယ္။
အင္တာနက္မွာ ေပါက္ခဲ့သူ

အစိုးရ ေျဖေလွ်ာ့ေပးမႈေတြေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရး ႏိုးၾကားလာတဲ့ ျမန္မာျပည္မွာ ဦးဝီရသူက လူမႈကြန္ရက္က တရားေဟာတာေတြ လုပ္ပါတယ္။ ယူက်ဳ ဗီဒီယို ဝက္ဆိုက္က တရားေဟာတာေတြ တင္သလို ေဖ့စ္ဘြတ္ လူမႈ ကြန္ရက္မွာလည္း ေနာက္လိုက္ ေသာင္းခ်ီ ရွိခဲ့ဖူးၿပီး ၂ဝ၁၈ မွာ အပိတ္ခံခဲ့ရပါတယ္။

အခုေနာက္ဆုံးထိ ႐ုရွားက ဗီေက ဝက္ဆိုက္ကေန လႊင့္တင္တာေတြ လုပ္ေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။

Facebook screengrab

၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ ရခိုင္မွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာနဲ႔ ရခိုင္ေတြၾကား လူမ်ိဳးေရး အဓိက႐ုဏ္းျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ ဦးဝီရသူရဲ႕ တရားေတြက လူေတြၾကားမွာ ပိုၿပီး ထင္ရွားလာခဲ့သလို အျငင္းပြားစရာေတြလည္း ျဖစ္လာပါတယ္။

၂ဝ၁၃ ဇူလိုင္လ ၁ ရက္ ထုတ္ တိုင္းမဂၢဇင္း မ်က္ႏွာဖုံးမွာ သူ႔ပုံကို တင္ၿပီး ဗုဒၶဘာသာ အၾကမ္းဖက္မႈရဲ႕ မ်က္ႏွာစာ လို႔ ေခါင္းစီးတပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီစာေစာင္ ေရာင္းခ်မႈကိုလည္း ျမန္မာျပည္တြင္းမွာ ပိတ္ပင္သလို သီရိလကၤာမွာလည္း မျဖန္႔ဖို႔ တားျမစ္ခဲ့ပါတယ္။

သူ႔ကို တိုင္းမဂၢဇင္းက ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ဘင္လာဒင္လို႔ ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ ဒါကို ဦးဝီရသူက သူ႔ကို မြတ္ဆလင္ေတြ သုံးတဲ့စကားကို တိုင္းမဂၢဇင္းက မွားယြင္းေဖာ္ျပတာသာ ျဖစ္တယ္လို႔ တုံ႔ျပန္ပါတယ္။

CHRISTOPHE ARCHAMBAULT

သူ႔ရဲ႕ တရားပြဲေတြမွာ မြတ္ဆလင္နဲ႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို ပစ္မွတ္ထားၿပီး ဆန္႔က်င္ေဟာေျပာခဲ့ပါတယ္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို တတိယႏိုင္ငံတခုကို ေ႐ႊ႕ပစ္ဖို႔လည္း သူက ေထာက္ခံပြဲေတြ လုပ္ၿပီး လႈံ႕ေဆာ္ခဲ့ပါတယ္။

မြတ္ဆလင္ဆိုင္ေတြမွာ မဝယ္ဖို႔၊ ဗုဒၶဘာသာဆိုင္ေတြမွာ ၉၆၉ တံဆိပ္ေတြ ကပ္ၾကဖို႔လည္း သူေဟာပါတယ္။

မြတ္ဆလင္ေတြ ကို လူဦးေရ တိုးႏႈန္းမ်ားေအာင္ ႀကိဳးစားတယ္ ဆိုၿပီး အေျခအျမစ္ မရွိတဲ့ စြပ္စြဲတိုက္ခိုက္မႈေတြလည္း လုပ္ပါတယ္။ ဒီလို ေသြးထိုးေဟာေျပာမႈေတြနဲ႔ လူမ်ိဳးေရး ဘာသာေရး ကြဲျပားမႈေတြ ပိုဆိုးလာေအာင္ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။

မြတ္ဆလင္နဲ႔ ယူတဲ့ ဗုဒၶဘာသာဝင္ အမ်ိဳးသမီးေတြကို ဖိအားေပးၿပီး ဘာသာေျပာင္းခိုင္းတာေတြ ရွိတဲ့အတြက္ ဘာသာျခားနဲ႔ ယူတာေတြက ကာကြယ္ေပးမယ့္ ဥပေဒေရးဆြဲေပးဖို႔ ဦးဝီရသူ ဦးေဆာင္ လႈပ္ရွားခဲ့ပါတယ္။ ဒီအတြက္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္လက္ထက္က မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒေတြ ေပၚထြက္လာတာပါ။
ဦးဝီရသူ ကို ဆန္႔က်င္သူ မ်ားမ်ား မရွိခဲ့တဲ့ အခ်ိန္

ဒီလို အစြန္းေရာက္ အျမင္ေတြ ရွိေပမယ့္ ပစ္မွတ္ထားခံရမွာ စိုးလို႔ ၂ဝ၁၅ မတိုင္ခင္တုန္းက ျမန္မာျပည္ထဲမွာ ဦးဝီရသူကို ဆန္႔က်င္သူ မရွိသေလာက္ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို ႏိုင္ငံသားေပးဖို႔ ကိစၥမွာ သူက ကန္႔ကြက္ခဲ့တဲ့ အတြက္ လူအမ်ားရဲ႕ ေထာက္ခံမႈကို ရခဲ့ပါတယ္။

႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို တတိယႏိုင္ငံကို ေ႐ႊ႕ပစ္ဖို႔ လႈံ႕ေဆာ္

ဒီလို ေထာက္ခံမႈမ်ားတဲ့ ဦးဝီရသူကို ေဝဖန္ရင္ ျပန္လည္ လက္တုံ႔ျပန္တာေတြ ရွိလာမွာ စိုးတဲ့အတြက္လည္း သံဃာအမ်ားအျပားက ႏႈတ္ဆိတ္ေနခဲ့ၾကပါတယ္။

မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒကို ေထာက္ခံတဲ့ သံဃာေတြနဲ႔အတူ

ဆဲေရး တိုင္းထြာ ေစာ္ကားခံရတဲ့ ယန္ဟီးလီ

မစိုးရိမ္တိုက္သစ္မွာ သူ ဦးေဆာင္က်င္းပတဲ့ အစည္းအေဝးမွာလည္း သံဃာ အပါး ၂၅ဝဝ ေက်ာ္တက္ၿပီး မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒေတြ ျပ႒ာန္းေပးဖို႔ ေထာက္ခံခဲ့ၾကပါတယ္။

သူ႔ကို သံဃာဘယ္ေလာက္က ေထာက္ခံၿပီး ဘယ္ေလာက္က ကန္႔ကြက္တယ္ ဆိုတာ မသိရေပမယ့္ သံဃာေတြၾကားမွာ တင္းမာမႈ ရွိခဲ့ပါတယ္။

သံဃာတပါးအေနနဲ႔ မမိန္႔သင့္တဲ့ ၾကမ္းတမ္းတဲ့ စကားေတြ သုံးလို႔ သူ႔ကို ေဝဖန္ခဲ့တဲ့ ဆရာေတာ္တခ်ိဳ႕လည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။

ဦးဝီရသူဟာ ျမန္မာျပည္ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ ပုံရိပ္လို ျဖစ္ေနတာကို သူတို႔က စိုးရိမ္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒကိစၥေၾကာင့္ သူနဲ႔ မဘသအဖြဲ႕ကို ကန္႔ကြက္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႕ေတြလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။
မင္းမႏိုင္ ဆရာေတာ္

စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေခတ္အၿပီး ႏိုင္ငံတံခါးပြင့္ၿပီး ျပဳျပင္ေရးေတြ လုပ္လာခဲ့ေပမယ့္ ၂ဝ၁၂ ေနာက္ပိုင္း ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ဘာသာေရး အဓိက႐ုဏ္းေတြေၾကာင့္ ဒီျပဳျပင္ေရးေတြ တုံ႔ေႏွးခဲ့ပါတယ္။

ဦးဝီရသူရဲ႕ ေက်ာ္ၾကားမႈေၾကာင့္ အစိုးရေတြက သူ႔ကို မထိန္းခ်ဳပ္ ႏိုင္တာလို႔လည္း ယူဆၾကပါတယ္။ ႀကံ့ခိုင္ေရးနဲ႔ NLD အစိုးရ ႏွစ္ဆက္စလုံးလည္း ႐ိုဟင္ဂ်ာ ကိစၥေၾကာင့္ ကမာၻ႔အလယ္မွာ မ်က္ႏွာမလွ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

 ရခိုင္ ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာသိန္းခ်ီ ထြက္ေျပးခဲ့ရ

၂ဝ၁၃ မႏၲေလးၿမိဳ႕မွာ က်င္းပတဲ့ သူ႔တရားပြဲ တခုမွာ ဗုံးကြဲလို႔ ငါးေယာက္ ဒဏ္ရာရခဲ့ပါတယ္။ ဒါကို မြတ္ဆလင္ အစြန္းေရာက္ေတြက လုပ္တယ္လို႔ သူက စြပ္စြဲပါတယ္။

၂ဝ၁၃ မွာ သံဃာ့မဟာနာယကက ၉၆၉ သုံးစြဲမႈကို ပိတ္ပင္တဲ့အခါ မဘသလႈပ္ရွားမႈ ေပၚေပါက္လာၿပီး ဦးဝီရသူနဲ႔ ႐ြာမဆရာေတာ္တို႔ အဓိက ေခါင္းေဆာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။

NLD အစိုးရလက္ထက္ ၂ဝ၁၇ မွာေတာ့ သူ႔ကို တႏွစ္ တရားမေဟာဖို႔ ပိတ္ပင္ခဲ့သလို မဘသအဖြဲ႕ကိုလည္း ဖ်က္သိမ္းခဲ့ပါတယ္။

တရားျပန္ေဟာခြင့္ရၿပီးေနာက္လည္း NLD အစိုးရကို တိုက္ခိုက္ၿပီး တပ္မေတာ္ကို ေထာက္ခံတဲ့ တရားေတြ ဆက္ေဟာခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ဆုံး ၂ဝ၁၉ ၿမိတ္ၿမိဳ႕မွာ ေဟာတဲ့တရားမွာ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ျပင္းထန္ၾကမ္းတမ္းစြာ ပုတ္ခတ္ခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီေနာက္ ရန္ကုန္မွာ သူ႔ကို တရားစြဲတာ ျဖစ္ခဲ့ၿပီး သံဃာ့မဟာနာယကကလည္း ၾသဝါဒေပးဖို႔ ဆင့္ေခၚခဲ့ပါတယ္။

တပ္မေတာ္ ေထာက္ခံတဲ့ တရားပြဲက ဦးဝီရသူ 

BBC Burmese
https://www.bbc.com