ေနရပ္ျပန္ စစ္ေဘးေရွာင္ေတြအတြက္ လံုၿခဳံေရးအာမခံခ်က္လို

ကခ်င္ဒုကၡသည္မ်ား

ကခ်င္စစ္ေျပးစစ္ေရွာင္ေတြကို ေနရပ္ရင္းျပန္ပို႔ဖို႔ စီစဥ္ေနခ်ိန္မွာပဲ အေရးေပၚ လိုအပ္ေနဆဲ ေသာက္သံုးေရနဲ႔ စားနပ္ရိကၡာ လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူအညီေတြကို ပိတ္ပင္တားဆီးမႈ မရွိပဲ အျမန္ဆံုးေပးဖို႔ စစ္ေရွာင္ျပည္သူေတြက ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။ စစ္ေရွာင္ေတြျပန္သြားၾကတဲ့ အခါမွာလည္း ေဒသတြင္း ေဘးကင္းလံုၿခံဳမႈ အာမခံခ်က္ရွိဖို႔အတြက္ အစိုးရ တာဝန္ရွိသူေတြဘက္က အေလးအနက္ထား ေဆာင္ရြက္ဖို႔လိုတယ္လို႔ ကခ်င္လူမႈေခါင္းေဆာင္ကေျပာပါတယ္။ လက္ရွိမွာေတာ့ ကခ်င္စစ္ေဘးဒုကၡသည္ေတြအေရး ေတာင္းဆိုဆႏၵထုတ္ေဖာ္သူေတြလည္း တရားစြဲဆိုခံထားရတာပါ။ ဆက္သြယ္စံုစမ္းထားတဲ့ မဆုမြန္ ေျပာျပပါမယ္။

ျမန္မာ့အစိုးရစစ္တပ္နဲ႔ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႔ KIO လက္ေအာက္ခံ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဖြဲ႔ KIA တို႔ၾကား ၂၀၁၁-ခုႏွစ္ကစလို႔ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္း တေက်ာ့ျပန္ တိုက္ပြဲေတြ ျပန္ျဖစ္ခဲ့လို႔ ကခ်င္ေဒသခံျပည္သူ တသိန္းေက်ာ္ဟာ အစိုးရ ထိန္းခ်ဳပ္နယ္ေျမ၊ ကခ်င္လက္နက္ကိုင္တပ္ KIA ထိန္းခ်ဳပ္နယ္ေျမနဲ႔ တ႐ုတ္-ျမန္မာနယ္စပ္က စစ္ေဘး စစ္ေရွာင္စခန္းေတြဆီမွာ ခိုလံႈေနထိုင္ေနခဲ့ရတာ ရွစ္ႏွစ္တင္းတင္း ျပည့္ပါၿပီ။ ကခ်င္စစ္ေရွာင္စခန္းေတြထဲ အေရးေပၚလိုအပ္ခ်က္ေတြ မ်ားစြာရွိေနတုန္းပဲလို႔ ကခ်င္ဒုကၡသည္ လူငယ္တဦးျဖစ္တဲ့ ကိုအင္ခြမ္ဂြမ္ဂ်ာေနာ္က ေျပာပါတယ္။

"အခု က်ေနာ္တို႔က ႏွစ္ေပါင္း ရွစ္ႏွစ္ေက်ာ္လာတဲ့ အခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ IDPs ရဲ႕ တကယ့္ လက္ေတြ႔ဘဝဟာ အခက္အခဲေတြ အမ်ားႀကီးရွိတာ ျဖစ္တယ္။ အဲ့လို အခက္အခဲေတြ အမ်ားႀကီးရွိတဲ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ဒီ IDPs ေတြရဲ႕ လက္ရွိ အေျခအေန အေနအထားကိုလည္း တျခားစစ္ေရွာင္မဟုတ္တဲ့ ျပည္သူေတြ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အစိုးရေတြ နားလည္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကို အၿမဲတမ္း ကူညီၿပီးေတာ့ တတ္ႏိုင္သမွ် က်ေနာ္တို႔ကို အားေပးကူညီေပးမယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ အမ်ားႀကီး သက္သာရာရမွာပါလို႔ အဲ့လိုပဲ ေျပာခ်င္ပါတယ္။"

အခုလို စစ္ေရွာင္ျပည္သူေတြ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ဒုကၡအခက္အခဲ ဘဝအေျခအေနေတြကို ကခ်င္စစ္ ရွစ္ ႏွစ္ျပည့္ခ်ိန္ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕မွာ ကခ်င္စစ္ေရွာင္လူငယ္ေတြက သ႐ုပ္ေဖာ္တင္ဆက္ခဲ့ၾကလို႔ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕နယ္ ရဲမွဴးက တရားလိုလုပ္ၿပီး ဦးေဆာင္သူ ကိုေပါလုနဲ႔ မဆုိင္းႏူးပန္တို႔ကို ၿငိမ္းစုစီပုဒ္မ ၁၉ နဲ႔ တရားစြဲထားပါတယ္။ ဒီလို ျမစ္ႀကီးနား တရားစြဲဆိုထားသလို ရန္ကုန္မွာလည္း စစ္ပြဲရပ္ေရးၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပလူငယ္ ငါး ဦးကိုလည္း ပန္းဘဲတန္းရဲစခန္းက တရားစြဲဆိုထားပါတယ္။ ဒါကို ဒုကၡသည္လူငယ္ေတြက အျပင္းအထန္ ရႈတ္ခ်ကန္႔ကြက္ၿပီး တရားစြဲထားတာကို အျမန္ဆံုး႐ုပ္ေပးဖို႔ကိုလည္း ေတာင္းဆိုၾကပါတယ္။

လက္ရွိႀကံဳေနရဆဲ ကခ်င္စစ္ေရွာင္ျပည္သူေတြရဲ႕ ဒုကၡေတြကို ျပည္သူေတြ အစိုးရေတြ နားၾကားႏုိင္ေအာင္ ျမင္သိႏိုင္ေအာင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လိုလားသူက စစ္ေရွာင္ေတြရဲ႕တကယ့္ျဖစ္ရပ္မွန္ေတြကို ထုတ္ေဖာ္ျပသခဲ့ၾကတာလို႔ ကိုအင္ခြမ္ဂြမ္ဂ်ာေနာ္ကေျပာပါတယ္။

"IDPs ရဲ႕ ရွစ္ႏွစ္ျပည့္ ႏွစ္ပတ္လည္ေန႔မွာ က်ေနာ္တို႔ တကယ္ပဲ IDPs ရဲ႕ ဒီဘဝမွန္ကိုေပါ့ေနာ္ ခံစားခ်က္ကို ျပည္သူေတြအားလံုး ျမင္ေအာင္ ခ်ျပတဲ့ ဒီသ႐ုပ္ေဖာ္ျပဇာတ္ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ ဒါကို တကယ္ပဲ ဒီ သူတို႔ တရားမစဲြဘဲနဲ႔ လႊတ္ေပးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ေတြရဲ႕ ယံုၾကည္မႈကလည္း ပိုၿပီးေတာ့ ရွိလာႏိုင္တယ္ေပါ့။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔ ေနာင္အခါမွာလည္း အဲ့လိုမ်ိဳး ခဏခဏ ဖမ္းဆီးတာမ်ိဳး မလုပ္ဖို႔ အားလံုး ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းနဲ႔ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ တေယာက္ရဲ႕ ခံစားခ်က္ကို ပိုၿပီးေတာ့ ျပႏိုင္တဲ့ အေနအထားကို အစိုးရ၊ တာဝန္ရွိတဲ့လူေတြ အကုန္လံုးက အားေပးသင့္တယ္လို႔ က်ေနာ္က အဲ့လိုပဲ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ဆႏၵကို ေဖာ္ထုတ္တဲ့အခ်ိန္မွာ အဲလိုပဲ ေဖာ္ထုတ္ခြင့္မေပးဘဲနဲ႔ ဒီလို ခဏခဏပဲ ဖမ္းတာ ဆီးတာေတြ လုပ္ေနမယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ ဒီျပႆနာက ပိုၿပီးေတာ့ ဆိုးလာႏိုင္တယ္ေပါ့ေနာ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့လည္း ဒီအစိုးရ အေပၚမွာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ယံုၾကည္မႈ ကလည္း တျဖည္းျဖည္း ပိုပိုၿပီးေတာ့ ေလ်ာ့သြားႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ဟာကို ေျပာခ်င္ပါတယ္။"

ႏွစ္ဘက္ထိန္းခ်ဳပ္နယ္ေျမေတြထဲက ကခ်င္စစ္ေဘးေရွာင္စခန္းေတြထဲ အေရးေပၚလူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူညီေတြ ေပးႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနၾကေပမဲ့ စားဝတ္ေနေရးနဲ႔ ရိကၡာ လိုအပ္ခ်က္ အခက္အခဲေတြကေတာ့ ရွိေနတုန္းပဲ လို႔ ကခ်င္ျပည္နယ္ စစ္ေဘးေရွာင္ျပည္သူမ်ားအား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရး ေကာ္မတီ (KHCC) ဥကၠ႒ သိကၡာေတာ္ရဆရာေတာ္ ေဒါက္တာခလမ္ဆမ္ဆြန္ ကေျပာပါတယ္။

"လိုအပ္ပါတယ္။ လိုအပ္တယ္ ဆိုတာကေတာ့ အခု ဒီ ရွစ္ႏွစ္၊ ကိုးႏွစ္ ေလာက္ၾကာလာတဲ့အခ်ိန္မွာ ေနတဲ့ က်ေနာ္တို႔ ဒီ shelter ေတြ၊ မလံုမၿခံဳတဲ့ ျပႆနာေတြ၊ အခုဆို မိုးမ်ားရင္ မေနႏိုင္တဲ့၊ ေနလို႔မရတဲ့၊ ေလ-ပါရင္ ေနလို႔မရတဲ့ေတြ အေျခအေနမွာ ရွိတယ္။ ၿပီးရင္ စားနပ္ရိကၡာပိုင္းကေတာ့ နဂိုထဲကေန ေလ်ာ့လာၿပီဆိုေတာ့ ဒီ IDPs က ကိုယ္တိုင္ ရွာေဖြ စားေသာက္ရတာက ပိုမ်ားလာတာေပါ့။ အကူအညီေတြကေတာ့ အရင္ကထက္စာရင္ အမ်ားႀကီးနည္းသြားတာေပါ့။"

ခိုလံႈေနထိုင္ရဆဲ ဒုကၡသည္စခန္းေတြထဲက အခက္အခဲေတြကိုလည္း ေျပလည္ေအာင္ ဝိုင္းၿပီး ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္ေပးေနသလို ႏွစ္ခ်ီစစ္ေရွာင္ခဲ့ၾကရတဲ့ ကခ်င္ျပည္သူေတြကို ေဘးကင္းလံုၿခံဳစြာနဲ႔ ေနရပ္ရင္းျပန္ပို႔ဖို႔ ေဆာင္ရြက္ေနတာပါ။ ေဒါက္တာခလမ္ဆမ္ဆြန္ကပဲ-

"အစိုးရဘက္က NRPC (အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးႏွင့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဗဟုိဌာန (NRPC) နဲ႔ ဒီေက်းရြာေရြးတဲ့ ေနရာမွာ က်ေနာ္တို႔ ျပန္ၿပီးေတာ့မွ ေဆြးေႏြးဖို႔ ရွိပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဒီအဆင္သင့္ျဖစ္ေနတာေတြ ရွိေနပါၿပီ။ ျပန္တဲ့ဟာေတြလည္း ရွိေနၿပီဆိုေတာ့ International ရဲ႕ Assistant ဆက္လက္သြားဖို႔ပဲ လိုတယ္။ ခက္တာက International အဖဲြ႔အစည္းေတြကလည္း ဒီ KIA နဲ႔ အစိုးရနဲ႔ Bilateral မထိုးမခ်င္း သူတို႔ရဲ႕ Access မေရာက္ႏိုင္သ၍ ကေတာ့ နည္းနည္း ၾကန္႔ၾကာအံုးမယ္လို႔ေတာ့ ထင္တာပဲ။"

ဒီစစ္ေရွာင္တသိန္းေက်ာ္ ေနရပ္ရင္း ျပန္လည္အေျခခ်ေနထိုင္ေရးေတြ ကခ်င္ျပည္နယ္အစိုးရနဲ႔ ကခ်င္ဒုကၡသည္အေရး ကူညီေပးေနတဲ့ အဖြဲ႔ေတြ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေနၿပီျဖစ္ေပမဲ့လို႔ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးၾကရတဲ့ စစ္ေရွာင္ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ရင္းကို ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္နဲ႔ ေဘးကင္း လံုၿခံဳစြာ ျပန္ႏုိင္ေရးနဲ႔ ျပန္လည္အေျခခ်ေနထိုင္မႈ လုပ္ငန္းေတြမွာ ဒုကၡသည္ေတြကိုယ္တုိင္ ပူးေပါင္းပါဝင္ႏိုင္ဖို႔ ဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ ဒုကၡသည္ေတြအေရးေဆာင္ရြက္သူေတြက အခုကခ်င္တေက်ာ့ျပန္ စစ္ ရွစ္ႏွစ္ျပည့္ခ်ိန္ ေတာင္းဆိုလိုက္ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။

မဆုမြန္ / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com