လူ႔ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိ ေနရပ္ျပန္ေရး ကခ်င္ဒုကၡသည္ေတြ ေတာင္းဆို

ကခ်င္တေက်ာ့ျပန္စစ္ပြဲ ရွစ္ႏွစ္ျပည့္ ႏွစ္ပတ္လည္ (သတင္းဓါတ္ပံု - Kachin Youth Movement)

ကခ်င္စစ္ေရွာင္ဒုကၡသည္ေတြ မိမိတို႔ေနရပ္ကို ကိုယ့္သေဘာဆႏၵအေလ်ာက္ ေဘးကင္းလံုၿခံဳစြာျပန္ႏုိင္ေရးနဲ႔ လက္ရွိစစ္ေရွာင္စခန္းေတြထဲမွာ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာရွိစြာ အသက္ရွင္ေနႏိုင္ေရးအတြက္ လူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ အကူအညီေတြ အတားအဆီးမရွိ ခြင့္ျပဳေပးေရးေတြကို တေက်ာ့ျပန္ ကခ်င္စစ္ပြဲ ရွစ္ ႏွစ္ျပည့္ခ်ိန္ ကခ်င္စစ္ေရွာင္လူငယ္ေတြက ေတာင္းဆိုလိုက္ၾကပါတယ္။ ကခ်င္အပါအဝင္ တုိင္းရင္းေဒသေတြမွာ စစ္တပ္ရဲ႕ထိုးစစ္ဆင္တုိက္ခိုက္ေနမႈေတြ အျမန္ဆံုးရပ္တန္႔ဖို႔နဲ႔ တိုက္ပြဲအတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈ စစ္ရာဇဝတ္မႈ က်ဴးလြန္သူေတြကို စံုစမ္းစစ္ေဆး တရားစီရင္ဖို႔ကိုလည္း ႏိုင္ငံတကာေရာက္ကခ်င္ေတြကလည္း ေတာင္းဆိုပါတယ္။ မဆုမြန္ စုစည္းတင္ျပထားပါတယ္။

ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္း ျမန္မာ့အစိုးရစစ္တပ္နဲ႔ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႔ KIO လက္ေအာက္ခံ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဖြဲ႔ KIA တို႔ၾကား ၂၀၁၁-ခုႏွစ္ကစလို႔ တေက်ာ့ျပန္တိုက္ပြဲေတြ ျပန္ျဖစ္ခဲ့လို႔ ကခ်င္ေဒသခံျပည္သူ ၁၀၀,၀၀၀ ေက်ာ္ဟာ အစိုးရ ထိန္းခ်ဳပ္နယ္ေျမ၊ ကခ်င္လက္နက္ကိုင္တပ္ KIA ထိန္းခ်ဳပ္နယ္ေျမ နဲ႔ တ႐ုတ္-ျမန္မာနယ္စပ္က စစ္ေဘး စစ္ေရွာင္စခန္းေတြဆီမွာ ခိုလံႈေနထိုင္ေနခဲ့ရတာ ရွစ္ ႏွစ္ တင္းတင္းျပည့္ပါၿပီ။

ဒီစစ္ေရွာင္ ၁၀၀,၀၀၀ က်ာ္ ေနရပ္ရင္း ျပန္လည္အေျခခ်ေနထိုင္ေရးေတြ ကခ်င္ျပည္နယ္အစိုးရနဲ႔ ကခ်င္ဒုကၡသည္အေရး ကူညီေပးေနတဲ့ အဖြဲ႔ေတြ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေနၿပီ ျဖစ္ေပမဲ့လို႔ IDPs စစ္ေရွာင္ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ရင္း ဂုဏ္သိကၡာရွိစြာ ေဘးကင္းလံုၿခံဳစြာျပန္ႏုိင္ေရးနဲ႔ ေနရပ္ျပန္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြမွာ ဒုကၡသည္ေတြ ကိုယ္တုိင္ပူးေပါင္းပါဝင္ေရးေတြကို စစ္ေရွာင္လူငယ္ေတြက တေက်ာ့ျပန္စစ္ ရွစ္ႏွစ္ျပည့္ခ်ိန္ ေတာင္းဆိုလုိက္ၾကပါတယ္

စစ္ေရွာင္ျပည္သူေတြ လြတ္လပ္စြာ လႈပ္ရွားသြားလာခြင့္နဲ႔ လက္ရွိစစ္ေရွာင္စခန္းတြင္း လူ႔ဂုဏ္သိကၡာနဲ႔အညီ အသက္ရွင္ေနထိုင္ေရး လူသားခ်င္းစာနာမႈဆုိင္ရာ အကူညီေတြ ရရွိေရးနဲ႔ လူငယ္ေတြအတြက္ ပညာေရးနဲ႔ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္း စတဲ့ IDPs ရပိုင္ခြင့္ေတြကို အစိုးရ ထိန္းခ်ဳပ္နယ္ေျမ၊ ကခ်င္လက္နက္ကိုင္တပ္ KIA ထိန္းခ်ဳပ္နယ္ေျမ က စစ္ေရွာင္လူငယ္ေတြက ပူးေပါင္းေဆြးေႏြးၿပီး ေတာင္းဆိုၾကပါတယ္။

KIO ထိန္းခ်ဳပ္ရာနယ္ေျမ စစ္ေရွာင္စခန္းက ဆြမ္လြတ္ေနာင္လတ္က ကခ်င္လူငယ္ေတြသေဘာထား အခုလိုေျပာပါတယ္။

"IDPs အားလံုးနဲ႔ ယွဥ္ၿပီး ေျပာရမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာနဲ႔ အညီ ဒီႏိုင္ငံတကာ စံႏႈန္းနဲ႔ သတ္မွတ္ထားတဲ့ IDPs ရဲ႕ ရပိုင္ခြင့္ေတြ နဲ႔ မူလ ေနရပ္ က်ေနာ္တို႔ ေနရပ္ကို ျပန္တဲ့အခ်ိန္မွာ လံုၿခံဳမႈရွိစြာနဲ႔ အာမခံတဲ့၊ အဓိကကေတာ့ လံုၿခံဳေရး အာမခံတဲ့ အေနအထားတခုကို က်ေနာ္တို႔က ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ လြတ္လပ္စြာ သြားလာခြင့္ဆိုတဲ့ အခ်က္အေပၚမွာေတာ့ ဒါ လူငယ္ေတြတင္အတြက္ပဲလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ျပစ္ဒဏ္ခတ္ေနရတဲ့ က်ေနာ္တို႔ ခရီးသြားလာခြင့္ေတြ ေနာက္တခုက ပညာေရးမွာ က်ေနာ္တို႔က ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ မရွိတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးကို က်ေနာ္တို႔က ေရာက္ေနတယ္။ အဲ့ဒီပညာေရးကုိ မိဘေတြ မပံ့ပိုးႏိုင္ဘူး။ ၿပီးေတာ့ camp အတြင္းမွာ က်ေနာ္တို႔က ကေလးေတြမ်ားတယ္။ ေက်ာင္းေဆာင္ေတြ မေလာက္ဘူး။ ဆရာ၊ ဆရာမ အင္အားမေလာက္ဘူး။ အဲ့ဒါမ်ိဳးေတြ အဘက္ဘက္က က်ေနာ္တို႔က ဒီ ရွစ္ႏွစ္ အတြင္းမွာ က်ေနာ္တို႔ ႀကံဳေတြ႔ေနရတဲ့ ပညာေရး အေျခအေန၊ လူမႈေရး အေျခအေန ဒါေတြက တျဖည္းျဖည္း၊ တျဖည္းျဖည္း ႏွိမ့္က်လာတယ္။"

ကခ်င္စစ္ပြဲေတြ တေက်ာ့ျပန္ျဖစ္ခဲ့တာ ရွစ္ႏွစ္ျပည့္ေပမဲ့ အခုခ်ိန္အထိလည္း စစ္ေရးတင္းမာေနဆဲမို႔ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ႕ ထိုးစစ္ဆင္မႈေတြ အျမန္ဆံုးရပ္တန္႔ဖို႔နဲ႔ နယ္ေျမတည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈရွိေအာင္ တပ္စခန္းေတြကို အျမန္ဆံုး႐ုပ္ေပးဖို႔အပါအဝင္ ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြကို ႏိုင္ငံတကာကခ်င္ကြန္ရက္က အေရးေပၚေတာင္းဆိုပါတယ္။

ႏုိင္ငံတကာကခ်င္ကြန္ရက္အဖြဲ႔ဝင္ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံက ေဒၚမရစ္ဆိုင္းဘူကေတာ့-

"(၁) အခ်က္ကေတာ့ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ အေနနဲ႔ ထိုးစစ္ဆင္တိုက္ခို္က္ေနတဲ့ဟာေတြကို အျမန္ဆံုး ရပ္တန္႔ေစခ်င္တယ္ေပါ့။ အခုက ရပ္တန္႔ထားပါတယ္လို႔ ေျပာၿပီးေတာ့မွ တိုက္ပဲြေတြ ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနတယ္။ အဲ့ဒါေတြကို အျမန္ဆံုး ရပ္တန္႔ေစခ်င္တယ္။ အခုက်မတို႔ ကခ်င္ေဒသမွာရွိတဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ျပႆနာကို ေသေသခ်ာခ်ာ ေျဖရွင္းေစခ်င္တယ္။ ခိုင္မာတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ရရွိတဲ့အထိ အျပန္အလွန္ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ ယံုၾကည္မႈရွိၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးပဲြရပ္ကို တကယ့္ ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ အေနနဲ႔ေရာ အားလံုးက ဝိုင္းဝန္းၿပီးေတာ့ လုပ္ေစခ်င္တဲ့ ဆႏၵေပါ့ေနာ္ ကခ်င္တမ်ိဳးသားလံုးကေနၿပီးေတာ့ ဒီ statement ကို ထုတ္ရတာျဖစ္တယ္။"

ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္း စစ္ေရးပဋိပကၡေတြအပါအဝင္ တုိင္းရင္းေဒသေတြက တိုက္ပြဲေတြအတြင္း စစ္ရာဇဝတ္မႈ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈ အရပ္သားေတြ ထိခိုက္ေသဆံုးမႈေတြ အတြက္ အမိန္႔ေပးညႊန္ၾကားသူေတြအပါအဝင္ က်ဴးလြန္သူေတြကို စံုစမ္းစစ္ေဆး တရားစီရင္ႏုိင္ဖို႔ကိုလည္း ႏိုင္ငံတကာကို ကခ်င္ႏုိင္ငံတကာကြန္ရက္က ေတာင္းဆိုပါတယ္။

"ဒီ နစ္နာတဲ့ လူေတြအတြက္ အားလံုး ေက်နပ္တဲ့အထိ လုပ္ေဆာင္ေစခ်င္တယ္။ တာဝန္ယူေပးေစခ်င္တယ္။ အျပစ္ရွိတဲ့သူကို ျပစ္ဒဏ္ခတ္ေစခ်င္တယ္။ က်မတို႔ တကယ္တမ္း ဒီအရပ္သားအစိုးရကို တကယ္ပဲ ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့တယ္။ တကယ္ကိုပဲ အားကိုးခဲ့တယ္ေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမဲ့ လက္ေတြ႔မွာေတာ့ က်မတို႔ ထင္သလို မျဖစ္လာခဲ့ဘူး။ ပိုမိုၿပီးေတာ့ ဆုိးရြားတဲ့ အေျခအေနတခုကို ေရာက္သြားတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံ ကိုယ္တိုင္ သိေနတာပဲေလ။ တကယ္တမ္း ႏိုင္ငံေတာ္ အေနနဲ႔ တာဝန္ယူတယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ ဒီျပႆနာကို တကယ္ကို ေျဖရွင္းသင့္ပါတယ္လို႔ က်မအေနနဲ႔ ေတာင္းဆိုခ်င္ပါတယ္။"

လက္ရွိကခ်င္စစ္ေရွာင္စခန္းေတြတြင္းက ေနထိုင္ေရး၊ စားနပ္ရိကၡာ၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈအေျခအေနနဲ႔ လူငယ္ေတြ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းဖန္တီးေပးနုိင္မႈဟာ အရမ္းကို အားနည္းၿပီး အခက္ခဲေတြႀကံဳေနရပါတယ္။ KIO ထိန္းခ်ဳပ္နယ္ေျမက စစ္ေရွာင္လူငယ္ ကိုဆြမ္လြတ္ေနာင္လတ္က -

"ဒီစစ္ေရွာင္လူငယ္ေတြမ်ား အတြက္ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းေတြ လမ္းဖြင့္ေပးဖို႔ ဦးေဆာင္ေစခ်င္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ သြားလာခြင့္ေတြ၊ သယ္ယူပို႔ေဆာင္မႈေတြ အကုန္လံုးမွာ က်ေနာ္တို႔က အခက္အခဲေတြ ျဖစ္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ ဒီစခန္းအတြင္းမွာ အခု လက္ရွိျဖစ္ပ်က္ေနတာက စားဝတ္ေနေရးအတြက္ဆိုရင္ အဓိကက အစားအစာေပါ့ေနာ္။ အခုဒီႏွစ္ေတြ ၾကာလာတာနဲ႔ အမွ် ဒါစားနပ္ရိကၡာေတြ ေလွ်ာ့ခ်တာေတြ ရွိတယ္။ ၿပီးေတာ့ တခ်ိဳ႕ေဒသေတြမွာ ဒီစားနပ္ရိကၡာ သယ္ေဆာင္ခြင့္မရွိတာေတြ၊ ပိတ္ပင္တာေတြ အဲ့ဒါမ်ိဳးေတြ ရွိတယ္။ ဆိုေတာ့ စားနပ္ရိကၡာေတြကို သယ္ေဆာင္တဲ့အခ်ိန္မွာ အတားအဆီးမရွိ အစိုးရခြင့္ျပဳခ်က္နဲ႔ အကုန္လံုး အတားအဆီးမရွိ သယ္ေဆာင္ခြင့္ရွိခ်င္တယ္။ ၿပီးေတာ့ စခန္းအတြင္းမွာ က်ေနာ္တို႔ အသက္ရွင္ေနထိုင္ ခိုလႈံဖို႔ဆိုတဲ့ေနရာမွာေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ဒီ ခုနစ္ေပ၊ ရွစ္ေပ၊ ဆယ္ေပ ဒီအခန္းေတြက က်ေနာ္တို႔ မိသားစုဝင္မ်ားတဲ့ လူေတြအတြက္က အရမ္းကို ခက္ခဲတယ္။ စခန္း တည္ေဆာက္ပံုေတြ အခန္းက်ယ္က်ယ္ေတြ ျဖစ္ႏိုင္တယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔က ေျပာင္းေစခ်င္တယ္ေပါ့ေနာ္။"

အခုလို တစ္ေက်ာ့ျပန္ ကခ်င္စစ္ပြဲ ရွစ္ ႏွစ္ျပည့္ ခ်ိန္မွာ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းဖို႔ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး လႈပ္႐ွားမႈတရပ္ကိုလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလႈပ္ရွားသူေတြက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကပါေသးတယ္။

လတ္တေလာမွာေတာ့ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္း စစ္ေရွာင္ျပည္သူေတြ ေနရပ္အျမန္ဆံုးျပန္ႏိုင္ေရး ျပည္ေထာင္စုအစိုးရရဲ႕ လမ္းညႊန္ခ်က္နဲ႔အတူ ကခ်င္ျပည္နယ္အစိုးရရဲ႕ဦးေဆာင္မႈနဲ႔ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဗဟိုဌာန NRPC ရဲ႕ လုပ္ငန္းေဖာ္ေဆာင္ေရးအဖြဲ႔န႔ဲ ကခ်င္စစ္ေဘးေရွာင္ျပည္သူမ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရး အသင္း KHCC တို႔ပူးေပါင္းၿပီး ကခ်င္စစ္ေရွာင္စခန္းေတြအထိ သြားေရာက္ၿပီး စစ္ေဘးစစ္ေရွာင္ ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ သေဘာဆႏၵေတြကိုလည္း ကြင္းဆင္းေလ့လာစံုစမ္းၿပီး စစ္ေရွာင္စခန္းေတြ ပိတ္သိမ္းၿပီး ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးစတာေတြကို ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။

မဆုမြန္/ ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com