တ႐ုတ္-အေမရိကန္ ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပဲြၾကားက ျမန္မာ

အေမရိကန္နဲ႔ ကုန္သြယ္ေရးစစ္ ျဖစ္ေနခ်ိန္မွာပဲ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ျပည္ပပုိ႔ကုန္လုပ္ငန္းရွင္ တခ်ဳိ႕က လုပ္ငန္းေတြကုိ အိမ္နီးခ်င္း ျမန္မာႏုိင္ငံထဲ ေျပာင္းေရႊ႕လာေနၾကပါတယ္။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွာ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈစရိတ္ ႀကီးျမင့္လာေနတာေၾကာင့္ေရာ၊ ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပဲြေၾကာင့္ပါ တ႐ုတ္လုပ္ငန္းရွင္ေတြ ေဒသတြင္း ႏုိင္ငံေတြကုိ ေျခဦးလွည့္လာေနတဲ့အေၾကာင္း Reuters သတင္းေဆာင္းပါးကုိေတာ့ ကုိေအာင္လြင္ဦးက ေျပာျပေပးမွာပါ။

တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွာ အလုပ္သမားရွားပါးလာေနၿပီး၊ လုပ္ခလစာေတြ တုိးလာတာနဲ႔အမွ် ကုန္ထုတ္လုပ္မႈစရိတ္ တက္လာတာေၾကာင့္ အေမရိကန္ကုိ လုံၿခံဳေရး၀တ္စုံေတြ တင္ပုိ႔ေနတဲ့ Yakeda Tactical Gear ကုမၸဏီက ေစ်းသက္သာမယ့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏုိင္ငံေတြမွာ လုပ္ငန္းေတြ ေျပာင္းလုပ္ဖုိ႔ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္အနည္းငယ္ေလာက္ကစ စဥ္းစားခဲ့ေပမဲ့ လက္ေတြ႔ေတာ့ မလုပ္ျဖစ္ခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမဲလည္း ၿပီးခဲ့တဲ့ စက္တင္ဘာလမွာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ေဒၚလာဘီလီယံ ၂၀၀ တန္ဘုိးရွိတဲ့ သြင္းကုန္ေတြကုိ အေမရိကန္က အခြန္ေတြ တုိးေကာက္ရာက၊ Guangzhou အေျခစုိက္ သူ႔ကုမၸဏီက ထုတ္တဲ့ က်ည္ကာ၀တ္စုံေတြဟာ ဆုိရင္လည္း အခြန္ ၄၂.၆ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ တက္သြားခဲ့တာပါ။ ဒီအတြက္လည္း အေမရိကန္က အမွာေတြအေပၚ အဓိက အားထားေနတဲ့ လုပ္ငန္းကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံထဲကုိ ေျပာင္းဖုိ႔ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ရေၾကာင္း ကုမၸဏီရဲ႕ အမႈေဆာင္ အရာရွိခ်ုဳပ္ အသက္ ၄၉ ႏွစ္အရြယ္ Shu Ke'an ကေျပာပါတယ္။

“ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၂၀ ေလာက္တုန္းက အခြန္ေတြ ၁၀ ရာခုိင္ႏႈန္း တုိးလုိက္တဲ့အခ်ိန္မွာ အေမရိကန္က ေဖာက္သည္တေယာက္က အခြန္ေတြ ၁၀ ရာခုိင္ႏႈန္း တက္ကုန္ၿပီဆုိၿပီး ဖုန္းေခၚၿပီး ေျပာပါတယ္။ ေနာက္တေန႔ပဲ စက္႐ုံငွားဖုိ႔ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္လုိက္ပါတယ္။ ဒါက က်ေနာ္တုိ႔အတြက္ တကယ့္ကုိ အခြင့္ေကာင္း ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။”

ေဒၚလာဘီလီယံ ၃၀၀ ေက်ာ္ တန္ဘုိးရွိတဲ့ တ႐ုတ္သြင္းကုန္ေတြအေပၚ အခြန္ေတြ တုိးေကာက္ဖုိ႔ အေမရိကန္သမၼတ Donald Trump က ၿခိမ္းေျခာက္ထားတဲ့ အတြက္လည္း တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ျပည္ပပုိ႔ကုန္လုပ္ငန္းေတြအတြက္ အေျခအေနက သိပ္မေကာင္းလွပါဘူး။

“တ႐ုတ္နဲ႔ အေမရိကန္ ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပဲြက ဆက္ျဖစ္ေနဦးမွာ ေသခ်ာပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ ျပည္တြင္းေစ်းကြက္ အေနနဲ႔ကေတာ့ ေရာင္းအားက ေကာင္းေနမွာပါ။ တျခားေစ်းကြက္ေတြ အေနနဲ႔ အေရွ႕ေတာင္အာရွနဲ႔ ဥေရာပတုိ႔ကေန အမွာေတြ ထပ္ရဖုိ႔ လုိပါတယ္။ အေမရိကန္က မွာတဲ့သူေတြအတြက္ကေတာ့ လုပ္ငန္းေတြအားလုံးကုိ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏုိင္ငံေတြမွာပဲ ေျပာင္းလုပ္ရမွာပါ။”

တကယ္ေတာ့ မၾကာေသးခင္ႏွစ္ေတြကစလုိ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွာ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈစရိတ္ တက္လာေနတဲ့အတြက္ လုပ္ငန္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ဗီယက္နမ္၊ ကေမာၻဒီးယား စတဲ့ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏုိင္ငံေတြကုိ ေျပာင္းေရႊ႕ လုပ္ကုိင္လာေနၾကတာပါ။ အခုအခ်ိန္မွာ ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပဲြ အရွိန္ျမင့္လာေနတာနဲ႔အမွ် ျမန္မာႏုိင္ငံ အပါအ၀င္ တျခားေဒသတြင္း ႏုိင္ငံေတြကုိ လုပ္ငန္းေတြ တုိးခ်ဲ႕လာမယ့္ အလားအလာေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။ Yakeda ကုမၸဏီရဲ႕ အလုပ္သမား ၂၀၀ ေလာက္ရွိတဲ့ Guangzhou ၿမိဳ႕က စက္႐ုံမွာေတာ့ အေရွ႕အလယ္ပုိင္း၊ အာဖရိကနဲ႔ ဥေရာပက ေဖာက္သည္ေတြအတြက္ ထုတ္လုပ္ေနၿပီး ရန္ကုန္မွာ ဒီဇင္ဘာလကမွ စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့တဲ့ အလုပ္သမား ၆၀၀ ေလာက္ရွိတဲ့ စက္႐ုံကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ကုန္သြယ္ေရးအထူးခံစားခြင့္အျဖစ္ ကုန္စည္ ၅ ေထာင္ေလာက္ကုိ အခြန္လြတ္ေပးထားတဲ့ အေမရိကန္အတြက္ အဓိက ထုတ္လုပ္ေပးေနပါတယ္။ စက္႐ုံမွာေတာ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ကုန္ၾကမ္းေတြကုိ စစ္သုံးေက်ာပုိးအိတ္၊ ေသနတ္အိတ္စတဲ့ လုံၿခံဳေရးသုံး ပစၥည္းေတြကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံထုတ္ ပစၥည္းေတြအျဖစ္ ထုတ္လုပ္ တင္ပုိ႔ေနတာပါ။ ျမန္မာ၀န္ထမ္းတဦးျဖစ္တဲ့ မမာလာခ်ဳိ ကေတာ့ ဒီလုိကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းမ်ဳိးေတြ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ပုိ၀င္လာဖုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

“စက္ရံုကေတာ့ ေအာ္ဒါေတြလည္းအရမ္းမ်ားတယ္။ ၿပီးေတာ့ ပို႔ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကလည္း အေမရိကန္တို႔ ဥေရာပတို႔ကို ပို႔ေနတာေလ။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ အနာဂတ္ကေကာင္းတာေပါ့ ၿပီးေတာ့ ဒီစက္ရံုကလည္း တႏွစ္အတြင္းမွာ အရမ္းကိုေအာင္ျမင္လာတယ္ ဒီထက္ပိုၿပီးေတာ့လည္း တိုးတက္ေအာင္ျမင္ဖို႔ရွိတာေပါ့။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဒီလိုမ်ိဳးစက္ရံုေတြလည္း ျမန္မာျပည္ကို အမ်ားႀကီး ၀င္လာေစခ်င္ပါတယ္။”

ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြ တုိးတက္မႈမရွိတာေၾကာင့္ အေမရိကန္ အပါအ၀င္ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြက ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ အေရးယူဒဏ္ခတ္မႈေတြ ကန္႔သတ္မႈေတြနဲ႔အတူ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ကုိင္ဖုိ႔ တြန္႔ဆုတ္ေနခ်ိန္မွာပဲ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ အပါအ၀င္ ေဒသတြင္း ႏုိင္ငံေတြကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ၀င္ေရာက္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံ လုပ္ကုိင္ေနၾကတာပါ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဧၿပီလအထိ တႏွစ္အတြင္း အတည္ျပဳ လက္ခံေပးထားတဲ့ တ႐ုတ္လုပ္ငန္းေတြရဲ႕ ပမာဏဟာ ဆုိရင္လည္း ေဒၚလာ ၅၈၅ သန္းအထိ ရွိခဲ့ေၾကာင္းလည္း ျမန္မာအစိုးရက တရား၀င္ထုတ္ျပန္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြက ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ကိုေအာင္လြင္ဦး/ ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com