၅လေက်ာ္အတြင္း ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေၾကာင့္ ၁၂ေယာက္ ေသဆံုး

တုပ္ေကြးေရာဂါေၾကာင့္ ေဆးရံုတက္ကုသမႈခံယူေနရတဲ့ ကေလးငယ္တစ္ဦးကို ေတြ႕ရစဥ္

Photo: Kan Thar/RFA

ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါေၾကာင့္ ၅လေက်ာ္အတြင္း တစ္ႏုိင္ငံလံုးမွာ ၁၂ ေယာက္ ေသဆံုးခဲ့တယ္လို႔ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရးဦးစီးဌာန၊ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးတိုက္ဖ်က္ေရးစီမံခ်က္ မန္ေနဂ်ာ ေဒါက္တာ ေဒၚေနရီရီလင္း က RFA ကို ေျပာပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ဇန္နဝါရီလကစၿပီး ဇြန္လ ၁၅ ရက္ေန႔အထိ ေနာက္ဆံုးစာရင္းေတြအရ ရန္ကုန္တိုင္းအတြင္းမွာဆိုရင္ ေသဆံုးသူ ရွစ္ဦးရွိတယ္လို႔ ေဒါက္တာေဒၚေနရီရီလင္း က ေျပာပါတယ္။

ေရာဂါျဖစ္ပြားသူ ၃ ေထာင္ေက်ာ္ျဖစ္ပြားၿပီး ၁၂ ဦး ေသဆံုးခဲ့တာပါ။ ရန္ကုန္တုိင္းမွာ ၇၀၀ နီးပါးေလာက္ျဖစ္ပြားၿပီး ၈ ဦးေသဆံုးခဲ့ကာ အမ်ားဆံုးျဖစ္ၿပီး မြန္ျပည္နယ္က ဒုတိယနဲ႔ ဧရာဝတီတိုင္းက တတိယ ျဖစ္ေနပါတယ္။

မိုးရာသီကာလေရာက္လာၿပီျဖစ္တဲ့အတြက္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါ မျဖစ္ပြားေစဖို႔ တစ္ႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာအေနနဲ႔ အမ်ိဳးသားမဟာဗ်ဴဟာစီမံခ်က္နဲ႔ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။

ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါဟာ ျခင္ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ေရာဂါျဖစ္တဲ့အတြက္ ျခင္ေပါက္ပြားမႈႏႈန္းေတြေလ်ာ့က်ေအာင္ က်န္းမာေရးနဲ႔ အားကစားဝန္ႀကီးဌာန တစ္ခုတည္းနဲ႔တင္မဟုတ္ဘဲ စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီေတြ၊ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ ပညာေပးလုပ္ေဆာင္တာေတြလည္း က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔နဲ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ လုပ္ေဆာင္ သြားမယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။

ေသြးလြန္တုပ္ေကြး တိုက္ဖ်က္ေရးအတြက္ စီမံကိန္းခ်မွတ္ လုပ္ေဆာင္ေနမႈအေပၚ စီမံကိန္းမန္ေနဂ်ာ ေဒါက္တာေဒၚေနရီရီလင္း က အခုလို ေျပာပါတယ္။

‘’ဇြန္လ ၁၅ ရက္ေန႔အထိ တစ္ႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာနဲ႔ဆိုရင္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါဟာ ၃၃၀၉ ဦး ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ၁၂ ဦးေသဆံုးပါတယ္၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာျဖစ္ပြားသူ ၆၉၆ ဦးနဲ႔ ေသဆံုးသူ ၈ ဦး ေသဆံုးပါတယ္၊ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ျခင္ၾကားကိုက္တာမို႔ ကာကြယ္ေရးနည္းလမ္းက အသက္ ၅ ႏွစ္ကေန ၉ ႏွစ္အတြင္း ကေလးေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတယ္၊ ဒါေပမဲ့လည္း အသက္ ၁၅ ႏွစ္အထက္ေတြမွာလည္း အျဖစ္မ်ားေနတာမို႔ ျခင္ၾကားအကိုက္မခံရဖို႔လိုပါတယ္၊ ႏွစ္စကတည္းက တိုင္းေဒသႀကီးနဲ႔ ျပည္နယ္ေတြမွာ ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းေရး အတြက္ လိုအပ္တဲ့ကိရိယာေတြ၊ ပညာေပးစာေစာင္ေတြ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားဖို႔ ဧၿပီ ေမလ ေလာက္ကတည္းက မိုးရာသီမလာခင္ကတည္းက ႀကိဳတင္လုပ္ထားပါတယ္ ’’

က်န္းမာေရးနဲ႔အားကစားဝန္ႀကီးဌာနက စီမံကိန္းေတြ ခ်မွတ္လုပ္ေဆာင္ေနသလို ရပ္ကြက္ထဲမွာ၊ ေနအိမ္ထဲမွာလည္း ျခင္မေပါက္ပြားေအာင္ ေနထိုင္ၾကဖို႔အတြက္ကိုလည္း တိုက္တြန္းပါတယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ထဲက ေမာရဝတီေက်းရြာမွာ ရြာလံုးကၽြတ္နီးပါး ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါျဖစ္ ပြားေနတယ္လို႔ သတင္းေတြအရသိရၿပီး လက္ရွိရခိုင္ျပည္နယ္ထဲမွာေတာ့ ျဖစ္ပြားသူ ႏွစ္ရာနီးပါးရွိကာ ေသဆံုးသူေတာ့ မရွိေသးဘူးလို႔ ေဒါက္တာေဒၚေနရီရီလင္း က ေျပာပါတယ္။

ေသြးလြန္တုပ္ေကြးျဖစ္ပြားတဲ့ ေရာဂါလကၡဏာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကေလးအထူးကုဆရာဝန္ႀကီး ပါေမာကၡ ေဒါက္တာဦးေစာဝင္းက အခုလို သတိေပးေျပာထားပါတယ္။

‘’ျဖစ္လို႔ရွိရင္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးျဖစ္တာကို သတိထားမိဖို႔၊ နံပါတ္ ႏွစ္အခ်က္က အဖ်ားက်ၿပီး မလန္းမဆန္းျဖစ္ရင္ ေဆးရံုကိုအျမန္သြားဖို႔ ျဖစ္ႏုိင္ရင္ အဲဒီထက္ေစာေစာစီးစီး ေဆးရံုေရာက္ေနတာ ပိုေကာင္းတယ္ေပါ့ ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္ေတာ့ ကဗ်ာေလးလုပ္ထားတယ္ေပါ့ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး အႏၱရာယ္ကင္းဂါထာ ဆိုၿပီးေတာ့ "ရာသီတုိင္းတြင္ ဖ်ားနာလွ်င္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးမွတ္" ဆိုလိုတာကေတာ့ အဖ်ားႀကီးတယ္ မလန္းဆန္းဘူးဆိုရင္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးျဖစ္ႏုိင္တယ္ေပါ့၊ "အဖ်ားက်စဥ္မလန္းလွ်င္ အစဥ္သတိခ်ပ္ေပါ့" ဆိုလိုတာက အဖ်ားက်ေပမယ့္ လည္း မလန္းဆန္းဘူးဆိုရင္ ပိုအေရးႀကီးတယ္ဆိုတာ သတိထားမိေစဖို႔ေပါ့’’

ေသြးလြန္တုပ္ေကြးဟာ ကေလးသူငယ္ေတြသာ အျဖစ္မ်ားတတ္တယ္လို႔ အရင္ကယူဆၾကေပမယ့္လည္း အခုအခါ အသက္ႀကီးတဲ့သူေတြမွာလည္း ျဖစ္ပြားေနတာကိုေတြ႕ရတယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။

ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါကို အသိပညာေပးတာေတြကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔နဲ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္လုပ္ေပးသင့္ တယ္လို႔ ကေလးႏွစ္ေယာက္မိခင္ ေဒၚအိျဖဴေအာင္ က ေျပာပါတယ္။

‘’ေသြးလြန္တုပ္ေကြးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေက်ာင္းေတြမွာ၊ ရပ္ကြက္ေတြမွာ မေတြ႔မိသေလာက္ပဲ အသိပညာေပး လုပ္တဲ့ေနရာမွာေပါ့၊ ဥပမာ ေဒသႏၱရတို႔ ရပ္ကြက္တို႔ကေန ၾကက္ေျခနီတို႔ အဖြဲ႔အစည္းမ်ိဳးေတြ ဌာနဆိုင္ရာေတြ ကက်ေတာ့ အိမ္တစ္အိမ္ခ်င္းတစ္အိမ္ခ်င္း သူတို႔လိုက္ၿပီးေတာ့ သူတို႔မဆင္းႏုိင္ဘူးေလ ဖုန္းသြန္လဲစစ္ ကိုေပါ့ ပညာေပးေတြေကာင္းေကာင္းေပးသင့္တယ္ထင္တယ္၊ အခုဟာက အခ်က္အလက္ေတြ သူတို႔ထုတ္ျပန္ရမယ္၊ ဘယ္ေနရာေတြမွာ ဘယ္ေလာက္ျဖစ္ေနၿပီ ဘယ္လိုကာကြယ္သင့္တယ္ ဘယ္လိုလုပ္သင့္တယ္၊ အဲဒါေလးေတြ ကိုေတာ့ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ဖို႔ သတိေပးတာေတြလုပ္သင့္တယ္၊ ကိုယ့္အလုပ္နဲ႔ ကိုယ္အလုပ္ရႈပ္ေနၾကလို႔လည္း ေမ့ေနၾကတယ္၊ ထိထိေရာက္ေရာက္နဲ႔ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လုပ္ေပးေစခ်င္တာ အဲဒါမွအဆင္ေျပမွာ’’

ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တုန္းက တစ္ျပည္လံုးမွာ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါ ၄ ေသာင္းေက်ာ္ျဖစ္ပြားခဲ့ကာ လူ ၁၄၀ ေသဆံုးခဲ့ရပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ကလို အေျခအေနမ်ဳိး ေနာက္ထပ္မျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္လို႔ ေဒါက္တာေဒၚေနရီရီလင္းက ေျပာပါတယ္။

ဒီသတင္းကို RFA သတင္းေထာက္ ကိုေက်ာ္သူ ေပးပို႔တာပါ။

RFA Burmese
https://www.rfa.org