လူသားခ်င္းစာနာမႈဆုိင္ရာ ကုလ လက္ေထာက္ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ျမန္မာျပည္လာမည္

ကုလသမဂၢရဲ႕ လူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ လက္ေထာက္အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ Ms. Ursula Mueller ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၆ ရက္က ဝိုင္းေမာ္ၿမိဳ႕နယ္ ကခ်င္ႏွစ္ျခင္းအသင္းေတာ္ကယ္ဆယ္ေရးစခန္းကို သြားေရာက္ေလ့လာစဥ္ /Photo: Kyaw Myo Min/RFA

လူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ လက္ေထာက္အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးနဲ႔ အေရးေပၚကယ္ဆယ္တုံ႔ျပန္ေရး ဆုိင္ရာ ဒုတိယညွိႏႈိင္းေရးမႈး မစၥအာရ္ဆူလာျမဴလာဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ လူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ ေဘးဒုကၡအေျခ အေနေတြကို ေမ ၉ ရက္ေန႔ကေန ၁၄ ရက္ေန႔အထိ တစ္ပတ္ၾကာ ေလ့လာမွာျဖစ္ပါတယ္။

ခရီးစဥ္အတြင္း ေနျပည္ေတာ္မွာ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေတြ႕ခြင့္ေတာင္းထားၿပီး လူမႈဝန္ထမ္းကယ္ဆယ္ေရးနဲ႔ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးဝန္ႀကီး ေဒါက္တာဝင္းျမတ္ေအးနဲ႔ ေတြ႕ဆံုဖို႔ရွိတယ္လို႔ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဦးခ်မ္းေအး က ေျပာပါတယ္။

ခရီးစဥ္အေသးစိတ္အေျခအေနေတြကိုေတာ့ ညွိႏႈိင္းေနဆဲပဲလို႔ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနညႊန္ ၾကားေရးမႈးခ်ဳပ္ ဦးခ်မ္းေအး က ေျပာပါတယ္။

‘’သူက ၉ ရက္ေန႔ေရာက္မယ္ ၁၄ ရက္ေန႔အထိေနမယ္ခင္ဗ်၊ ကခ်င္ျပည္နယ္ရယ္ ရခိုင္သြားဖို႔ေတာ့ရွိတယ္၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ပရိုဂရမ္အေသးစိတ္ေတာ့ ညိွေပးေနတယ္၊ ဘယ္သြားမယ္ လာလုပ္မယ္ဆိုတာေတြ၊ လူကယ္ျပန္ ဝန္ႀကီးနဲ႔ေတြ႕ဖို႔ရွိတယ္၊ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္နဲ႔ေတာ့ ျပန္ၿပီးအတည္ျပဳလို႔ေတာ့မရေသးဘူး ေတြ႕ဖို႔ေတာ့ ေတာင္းဆိုထားတာရွိတယ္’’

မစၥအာဆူနာျမဴလာဟာ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ဧၿပီလတုန္းက ျမန္မာႏိုင္ငံကို ပထမဆံုးအႀကိမ္ ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး ဒီတႀကိမ္ခရီးစဥ္ အတြင္း ရခိုင္၊ ကခ်င္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္တုိ႔က လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူအညီလိုအပ္တဲ့ အေျခအေနေတြ၊ ပဋိပကၡရဲ့ သက္ေရာက္မႈ အေျခအေနေတြကို ကိုယ္တုိင္ေတြ႔ျမင္သိရွိႏုိင္ဖို႔ ရည္ရြယ္တယ္လို႔ UN ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ေဖာ္ျပ ထားပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ဒီျပည္နယ္ ၃ခုအတြင္း ေနရပ္စြန္႔ခြာတိမ္းေရွာင္သူေတြနဲ႔ ထိခိုက္လြယ္တဲ့ အေျခအေနရွိသူေတြအတြက္ ေရရွည္တည္တံ့တဲ့ ေျဖရွင္းမႈနည္းလမ္းေတြနဲ႔ စပ္လ်ဥ္းၿပီး ေဆြးေႏြးဖို႔လည္း ရည္ရြယ္တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။

ခုတစ္ႀကိမ္မွာေတာ့ တစ္ႏွစ္တာကာလအတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ အေျခအေနေတြကို ျပန္လည္ဆန္းစစ္သံုးသပ္မယ့္ ခရီးစဥ္ျဖစ္မယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ေနသူေတြက ေျပာၾကပါတယ္။

ကခ်င္ျပည္နယ္ထဲက ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္ေရး ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ KHCC ဥကၠ႒ ေဒါက္တာခလမ္ဆမ္ဆြန္က အခုလိုေျပာပါတယ္။

‘’ကခ်င္နဲ႔ ရွမ္းေျမာက္မွာဆိုရင္ အခု NRPC နဲ႔ KHCC ကၽြန္ေတာ္တို႔ IDP ေနရပ္ျပန္ေရး ေပါင္းစံုေကာ္မတီဖြင့္ ထားတဲ့ ေၾကညာခ်က္ေတြလည္းရွိတယ္ဆိုေတာ့ အဲဒါေတြကိုလည္း လာေလ့လာရင္းနဲ႔ ၾကည့္တာေနမွာ၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကိုေတာ့ ခုထက္ထိ UN ကေတာ့ တရားဝင္ ေတြ႔ဆံုဖို႔ေတာ့ မေျပာထားေသးဘူး၊ ကခ်င္နဲ႔ ရွမ္းေျမာက္မွာေတာ့ နဲနဲတိုးတက္မႈေတြေတာ့ရွိတယ္ဆိုတာကိုေတာ့ သူေတြ႕သြားႏုိင္ပါတယ္၊ ဘာေၾကာင့္လည္း ဆိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေနရပ္ျပန္ေရးကိစၥေတြ၊ တိုက္ပြဲေတြေလ်ာ့သြားတဲ့ကိစၥေတြ၊ သက္တမ္းတိုးတဲ့ကိစၥေတြ တိုးတက္မႈေတာ့ နဲနဲေတြ႕မယ္လို႔ေတာ့ ယံုၾကည္ပါတယ္’’

လက္ရွိကခ်င္ျပည္နယ္ထဲမွာ စစ္ေဘးဒုကၡသည္စုစုေပါင္း ၈ ေသာင္းေက်ာ္္ရွိေနၿပီး ဒုကၡသည္ စခန္းေပါင္း ၇၀ ဝန္းက်င္ေလာက္ရွိတယ္လို႔ KHCC က ေျပာပါတယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ကိုလည္း သြားေရာက္မွာျဖစ္တဲ့အတြက္ လက္ရွိအစိုးရတပ္မေတာ္န႔ဲ AA ရကၡိဳင့္တပ္မေတာ္တို႔ရဲ႕ တိုက္ပြဲေတြေၾကာင့္ ေနရပ္စြန္႔ခြာထြက္ေျပးေနရသူေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆံုႏုိင္ေျခရွိတယ္လို႔႔လည္း လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူေတြက ေျပာၾကပါတယ္။

‘’လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈ ပံ့ပိုးေပးႏုိင္တဲ့အဆင့္ နည္းလမ္းေတြကို ရွာမယ္ဆုိတ့ဲ အဲဒီအဖြဲ႔နဲ႔ UN က သြားတယ္၊ ဒီလိုမ်ိဳး UN က လာတာဟာ မလာတာထက္စာရင္ေကာင္းတယ္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံအစိုးရအေနနဲ႔ကလည္း ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြက လုပ္ႏိုင္သေလာက္လုပ္ရမွာျဖစ္တယ္၊ အဲဒါမွလည္း ျဖစ္ပ်က္ေန တဲ့ျပႆနာကို ကိုယ္တစ္ေယာက္တည္း ေျဖရွင္းတာမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ဝိုင္းေျဖရွင္းတာမ်ိဳးုျဖစ္သြားမယ္၊ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာမေျဖရွင္းႏိုင္ဘဲနဲ႔ ေနာက္ထပ္မျဖစ္လာေအာင္ တားျမစ္လို႔ မရတဲ့ျပႆနာျဖစ္တယ္၊ ဒီဟာေတြကို ပြင့္ပြင္းလင္းလင္းေျပာရမယ္ အသိအမွတ္ျပဳရမယ္ ’’

လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူ မခ်ယ္ရီဇေဟာင္ ေျပာသြားတာပါ။

လက္ရွိရခိုင္ျပည္နယ္ထဲမွာ စစ္ေဘးဒုကၡသည္ေပါင္း ၃၈၀၀၀ ရွိေနၿပီလို႔ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားအစည္းအရံုး REC က ထုတ္ျပန္ထားၿပီး ကုလသမဂၢ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈဆိုင္ရာ ညွိႏိႈင္းေရးမွဴးရံုး UNOCHA ကေတာ့ ဧၿပီ ၂၁ ရက္ေန႔အထိ စစ္ေဘးဒုကၡသည္ဦးေရ ၃၂၀၀၀ ေလာက္ရွိတယ္လို႔ ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

ပထမအႀကိမ္ ရခိုင္ျပည္နယ္ခရီးစဥ္မွာေတာ့ မစၥအာဆူနာျမဴလာဟာ မြတ္ဆလင္ဒုကၡသည္ေတြကို သြားေရာက္ေတြ႕ဆံုခဲ့ေပမယ့္ ဒီတစ္ႀကိမ္မွာေတာ့ ေဒသခံစစ္ေဘးဒုကၡသည္ေတြဆီ သြားေရာက္ေတြ႕ဆံုမလား ဆိုတာ ေစာင့္ၾကည့္ရမယ္လို႔ သံုးသပ္ၾကပါတယ္။

ဒီသတင္းကို RFA သတင္းေထာက္ ကိုေက်ာ္သူ ေပးပို႔တာပါ။

RFA Burmese
https://www.rfa.org/burmese