စစ္ပဲြေဒသပဋိပကၡ အရပ္သားထိခိုက္မႈ အစီရင္ခံစာ ANP ထုတ္ျပန္

ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီ ANP က ေလ့လာစံုစမ္းထားတဲ့ အစီရင္ခံစာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ပါတီတာဝန္ရိွသူေတြက ၂၀၁၉ ေမ ၃၀ ရက္ေန႔က သတင္းေထာက္ေတြကို ရွင္းလင္းခဲ့စဥ္

ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ တပ္မေတာ္နဲ႔ AA အဖြဲ႔တို႔အၾကား တိုက္ပြဲကာလအတြင္း အရပ္သားေတြထိခိုက္မႈ အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီ ANP က ေလ့လာေတြ႔ရိွထားတဲ့ အစီရင္ခံစာတစ္ေစာင္ကို ဒီေန႔ထုတ္ျပန္ လိုက္ပါတယ္။

စစ္ေတြၿမိဳ႕မွာ ဒီေန႔ကေနစတင္က်င္းပေနတဲ့ ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီ ANP ရဲ႕ ဒုတိယအႀကိမ္ညီလာခံကေန ထုတ္ျပန္လိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡကို ႏိုင္ငံေရးနည္းလမ္းနဲ႔ ေဆြးေႏြးအေျဖရွာဖို႔၊ စစ္ေဘးဒုကၡသည္ေတြအေပၚ ကုလသမဂၢနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ အလွဴရွင္ေတြ လြတ္လပ္စြာကူညီခြင့္ျပဳဖို႔၊ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားရာေဒသေတြကို ျပည္တြင္းျပည္ပသတင္းမီဒီယာသမားေတြကို လြတ္လပ္စြာသတင္းယူခြင့္ျပဳဖို႔၊ လူ႔အခြင့္ေရးခ်ိဳးေဖာက္ခံရမႈရိွမရိွကို လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတဲ့ေကာ္မရွင္နဲ႔စစ္ေဆးၿပီး ဥပေဒအရ အေရးယူအျပစ္ေပးဖို႔ စတဲ့အခ်က္ေတြကို အစီရင္ခံစာမွာ အႀကံျပဳထားပါတယ္။

ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီရဲ႕ညီလာခံကေတာ့ ပါတီမူဝါဒပိုင္းဆိုင္ရာေျပာင္းလဲေရးကို အဓိကထားေဆြးေႏြးအေျဖရွာမယ့္ ညီလာခံျဖစ္တယ္လို႔ ပါတီတာဝန္ရိွသူေတြကေျပာပါတယ္။

ဒီေန႔ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ လက္ရိွ NLD အစိုးရလက္ထက္ ၄ လတာလုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ စစ္ဆင္ေရးေၾကာင့္ အျပစ္မဲ့ျပည္သူေတြ အသက္ ဆံုး႐ႈံးမႈ၊ ဒဏ္ရာရမႈ၊ သံသယနဲ႔ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္မႈနဲ႔ ေနရပ္စြန္႔ခြာမႈေတြဟာ အလြန္စိုးရိမ္ဖြယ္ရာ ျဖစ္ရပ္တစ္ခု ျဖစ္တယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

တိုက္ပြဲေတြစတင္လာကတည္းက ရခိုင္ေဒသလက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡေတြနဲ႔စပ္လ်ဥ္းၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္အႀကီးအကဲ တစ္ခ်ိဳ႕ရဲ႕ေျပာဆိုမႈေတြဟာ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးကို ဦးမတည္ဘဲ စစ္မီးလွ်ံကို ပိုၿပီးေတာက္ေလာင္ေအာင္၊ ျပည္သူေတြ အထိတ္တလန္႔ျဖစ္ေအာင္ အဓိပၸါယ္သက္ေရာက္ေစခဲ့တယ္လို႔ အစီရင္ခံစာမွာ သံုးသပ္ထားပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ႏိုင္ငံေတာ္တာဝန္ရိွသူေတြအေနနဲ႔ ရခိုင္ေဒသမွာျဖစ္ေပၚေနတဲ့ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡေတြကို အေျဖရွာဖို႔ႀကိဳးစားရာမွာ အျခားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္းေတြလို အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကို တန္းတူမရရိွတာဟာလည္း ရခိုင္ျပည္နယ္ကို ပိုမိုျပင္းထန္တဲ့ စစ္မီးထဲကို တြန္းပို႔သလိုျဖစ္ေနတယ္လို႔လည္း အစီရင္ခံစာမွာပါရိွပါတယ္။

ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီ ANP က စံုစမ္းေလ့လာေတြ႔ရိွခ်က္ေတြအရ ပစ္ခတ္မႈျဖစ္စဥ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ တပ္မေတာ္ရဲ႕ထုတ္ျပန္ခ်က္၊ အစိုးရရဲ႕ထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြဟာ ျဖစ္ရပ္မွန္နဲ႔ကြဲလြဲေနတယ္လို႔ ပါတီရဲ႕ ဒုတိယဥကၠဌ ေဒၚေအးႏုစိန္က သတင္းေထာက္ေတြကိုေျပာပါတယ္။

“အရပ္သားေတြဟာ ေသာင္းက်န္းသူအသြင္ေဆာင္တဲ့အတြက္ ဒီလိုပဲပစ္ခတ္ရတယ္ဆိုတာ ေျမာက္ဦးတစ္ၿမိဳ႕လံုး ခံစားေတြ႔ႀကံဳရတဲ့အျပင္ ေျမာက္ဦးကိုေရာက္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံျခားသား၊ ေျမာက္ဦးေဒသခံမဟုတ္တဲ့သူေတြရဲ႕ ပကတိေျပာဆိုခ်က္ေတြဟာ ကၽြန္မတို႔ရဲ႕ မီဒီယာေတြမွာ ပ်ံ႕ႏွ႔ံၿပီးသားျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြကိုေထာက္႐ႈလိုက္ရင္ ဒီတပ္မေတာ္က ကၽြန္မတို႔အစိုးရဘက္က ထုတ္ျပန္တဲ့သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္ဟာ အမွားႀကီးမွားၿပီးေတာ့ အလြဲႀကီးလြဲတယ္၊ တနည္းအားျဖင့္ လိမ္တယ္ညာတယ္ဆိုတာ ထင္ရွားေနတာေတြ႔ရတယ္”

ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ တပ္မေတာ္နဲ႔ ေအေအအဖြဲ႔တို႔အၾကား တိုက္ပြဲေတြေၾကာင့္ ေဒသခံေတြ ထိခိုက္နစ္နာမႈ အေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီ ANP က ၿပီးခဲ့တဲ့ မတ္လအတြင္းကေနစတင္ၿပီး ကြင္းဆင္းေလ့လာမႈေတြျပဳလုပ္ခဲ့တာပါ။

အရပ္သားေတြ လက္နက္က်ည္ထိမွန္တဲ့ျဖစ္စဥ္ေတြဟာ ႏွစ္ဘက္ပစ္ခတ္တဲ့ တိုက္ပြဲၾကားထဲမွာ ျဖစ္ပြားျခင္း မရိွတာဟာ ထူးျခားတဲ့အခ်က္တစ္ခုျဖစ္ၿပီး တိုက္ပြဲနဲ႔မဆိုင္ဘဲတပ္မေတာ္က ပစ္ခတ္လို႔ ဒဏ္ရာရတယ္လို႔ လက္နက္က်ည္ထိမွန္သူေတြကေျပာဆိုၾကေၾကာင္း ပါတီတာဝန္ရွိသူေတြကဆိုပါတယ္။

ဥပေဒမဲ့ပစ္ခတ္၊ ဖမ္းဆီး၊ သတ္ျဖတ္ခံရတဲ့ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ နစ္နာသူေတြအတြက္ တရားဥပေဒအရ အမွန္တရားေပၚေပါက္ေအာင္ ဘယ္သူက ဘယ္ေနရာမွာ တရားစြဲဆိုမလဲဆိုတာ လက္ရိွရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ စိန္ေခၚမႈတစ္ရပ္ပဲလို႔ ပါတီရဲ႕ ဒုတိယဥကၠ႒ ေရွ႕ေနေဒၚေအးႏုစိန္က သတင္းေထာက္ေတြကို ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

ထိခိုက္မႈရိွေနတဲ့လူေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် ေမးျမန္းေလ့လာမႈေတြျပဳလုပ္ခဲ့ရာမွာ ေဒသခံေတြ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရတဲ့ျဖစ္ရပ္ေတြမွာ တပ္မေတာ္ဘက္က ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြေၾကာင့္လို႔ဆိုတာကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့ၾကတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။

ေအေအအဖြဲ႔ဟာ မေက်နပ္လို႔ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္တဲ့အဖြဲ႔သာျဖစ္တဲ့အတြက္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီ ANP အေနနဲ႔ ေအေအအဖြဲ႔နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေျပာဆိုဖို႔ တာဝန္မရိွတာေၾကာင့္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြားကို အေျခခံၿပီးေတာ့ မိမိတို႔အစိုးရ၊ တပ္မေတာ္ဘက္က လြန္ကၽြံမႈေတြကို အဓိကေထာက္ျပဖို႔တာဝန္ရိွတယ္လို႔လည္းပါတီ ဒုတိယဥကၠ႒ ေဒၚေအးႏုစိန္ ကေျပာပါတယ္။

ရခိုင္ေဒသမွာ ဥပေဒမဲ့ဖမ္းဆီးခံရတာ၊ ပစ္ခတ္ခံရတာ စတဲ့ကိစၥေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီအေနနဲ႔ နစ္နာသူေတြဘက္က အမႈဖြင့္တရားစြဲဆိုရိွသလားလို႔ သတင္းေထာက္တစ္ဦးက ေမးျမန္းရာမွာေတာ့ တရား ဥပေဒအရ အမွန္တရားေပၚေပါက္ေအာင္ေဆာင္ရြက္ေရးဟာ လက္ရိွႀကံဳေတြ႔ေနရတဲ့ စိန္ေခၚမႈတစ္ရပ္ပဲလို႔ ပါတီရဲ႕ဒုတိယဥကၠ႒ ေဒၚေအးႏုစိန္က တုံ႔ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

“ေရွ႕ေနတစ္ေယာက္ သမၼတျဖစ္ေနတဲ့ႏုိင္ငံမွာ အခုလုပ္ထံုးလုပ္နည္းဟူသမွ်ဟာ တကယ့္လုပ္ထံုး လုပ္နည္းဥပေဒေတြနဲ႔ညီသလားဆိုတာကို ဆန္းစစ္လို႔အလြယ္တကူရေနတယ္။ ဥပေဒပညာရွင္ေတြကလည္းသိေနတယ္။ ဒါေပမယ့္ မေတာ္မတရားမႈဟူသမွ်ကို မေတာ္မတရားမႈရယ္လို႔ ေျပာႏိုင္တာက တစ္နည္း။ ဒီမေတာ္မတရားမႈဟူသမွ်ဟာ မမွန္မကန္ျဖစ္ပါတယ္၊ အမွန္တရားကိုတည့္မတ္ေပးပါဆိုတာ လုပ္ေပးႏုိင္မယ့္လူေတြနဲ႔ စိတ္ေကာင္းေစတနာေကာင္းနဲ႔ ဥပေဒနဲ႔အညီ ေဆာင္ရြက္မယ့္လူေတြနဲ႔ဆိုင္တယ္။ တိုင္ရတာလြယ္တယ္။ ေျပာရတာလြယ္တယ္။ အမွန္အတိုင္းျဖစ္ဖို႔ရာ ဘယ္သူကေဆာင္ရြက္ေပးမလဲဆိုတဲ့ အေႏွာင့္အယွက္၊ အခက္အခဲ၊ စိန္ေခၚမႈအခက္အခဲေတြကို ကၽြန္မတို႔ ျဖတ္သန္းေနၾကရတာျဖစ္ပါတယ္”

ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီ ANP က ဒီေန႔ထုတ္ျပန္တဲ့အစီရင္ခံစာမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာျဖစ္ပြားေနတဲ့ လက္နက္ကိုင္ ပဋပကၡဟာ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာအေပၚ အရင္းခံေနတာေၾကာင့္ တိုက္ပြဲေတြရပ္တန္႔ေစၿပီး ႏိုင္ငံေရးနည္းနဲ႔ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးအေျဖရွာဖို႔ အခ်က္အပါအဝင္ အခ်က္ ၅ ခ်က္ကို အႀကံျပဳထားပါတယ္။

ေဒသခံျပည္သူေတြအေပၚ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈ တရားလက္လြတ္ျပဳမူေဆာင္ရြက္မႈ၊ မတရား ဖမ္းဆီးႏွိပ္စက္မႈေတြနဲ႔ ဥပေဒမဲ့သတ္ျဖတ္မႈေတြကို က်ဴးလြန္တာရိွမရိွကို လြတ္လပ္ၿပီးတရားမွ်တတဲ့ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္တစ္ခုကိုဖြဲ႔စည္းၿပီး ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူေတြကို တရားဥပေဒအရ အေရးယူအျပစ္ေပးဖို႔ကိုလည္း အႀကံျပဳထားပါတယ္။

ဒီအႀကံျပဳခ်က္ေတြကို အစိုးရနဲ႔တပ္မေတာ္ဘက္က ဘယ္ေလာက္ထိေဆာင္ရြက္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားသလဲလို႔ RFA ကေမးျမန္းရာမွာ ပါတီေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးဦးလွေစာ က အခုလိုေျပာဆိုပါတယ္။

“အေျဖရွာသင့္တယ္ဆိုတာကို ရွာမယ္၊ မရွာဘူး၊ ရွာမယ္၊ တကယ့္စိတ္ရင္းမွန္နဲ႔ရွာသလား၊ မရွာဘူးလားဆိုတာ အဲဒီဘက္ကအပိုင္း။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကေတာ့ ေျပာရမွာပဲ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆို ဒါက အမွန္တရားပဲ။ ထပ္ကာတလဲလဲေျပာေနရမယ္။ အေကာင္အထည္မေဖာ္ရင္လည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ေျပာေနရမယ္။ ႀကံဳရင္လည္း ဒါပဲေျပာေနရမွာပဲ”

ဒီအစီရင္ခံစာကို မနက္ျဖန္မွာ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ၊ ႏုိင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံ၊ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္တို႔ထံ မနက္ျဖန္ ေပးပို႔သြားမွာျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံျခားသံ႐ံုးေတြကိုပါ ဆက္လက္ေပးပို႔သြားမယ္လို႔လည္းေျပာပါတယ္။

ဒီအစီရင္ခံစာဟာ ဧၿပီလ မတိုင္ခင္အထိ အေျခအေနေတြကို ေလ့လာစံုစမ္းထားတာျဖစ္ၿပီး အဲဒီေနာက္ပိုင္းအေျခအေနေတြကိုလည္း အစီရင္ခံစာ ဒုတိယပိုင္းအေနနဲ႔ ဆက္လက္ထုတ္ျပန္ဖို႔ရိွတယ္လို႔လည္းသိရပါတယ္။

ဒီအစီရင္ခံစာမွာပါရိွတဲ့ ရခိုင္ေဒသ စစ္ပြဲကာလအတြင္း အရပ္သားေတြထိခိုက္မႈ၊ ဖမ္းဆီးခံရမႈစတဲ့ကိန္းဂဏန္း ေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ သတင္းေထာက္ေတြကေမးျမန္းရာမွာေတာ့ မနက္ျဖန္ႏိုင္ငံေတာ္အႀကီးအကဲေတြထံ ေပးပို႔ၿပီးတဲ့အခါမွ အစီရင္ခံစာအေသးစိတ္ကိုေျပာဆိုႏိုင္မွာျဖစ္တယ္လို႔ ပါတီတာဝန္ရိွသူေတြကေျပာဆိုခဲ့ ပါတယ္။

RFA ရဲ႕ေလ့လာေတြ႔ရိွခ်က္အရ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလကေန ဒီေန႔အထိ လက္နက္က်ည္ထိမွန္လို႔ ေသဆံုးတဲ့အရပ္သား ၄၉ ဦးရိွေနၿပီး လက္နက္က်ည္ထိမွန္လို႔ ဒဏ္ရာရသူကေတာ့ ၈၅ ဦးအထိရိွေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ အရပ္ဘက္အဖြဲ႔ေတြရဲ႕ စာရင္းအရ စစ္ေဘးဒဏ္သင့္လူဦးေရဟာ ေလးေသာင္းခန္႔ရိွေနၿပီျဖစ္ပါတယ္။

RFA Burmese
https://www.rfa.org