တပ္မေတာ္ အေပၚ လက္နက္နဲ႔ အျခားဆက္စပ္ပစၥည္း ဝယ္ယူခြင့္ အီးယူ ပိတ္ပင္မႈ သက္တမ္းတိုး

 ျမန္မာ့တပ္မေတာ္အေနနဲ႔ ျပည္တြင္းထုတ္ လက္နက္ခဲယမ္းအမ်ားစု ကို အသုံးျပဳ၊ ႏိုင္ငံျခားကဝယ္တဲ့လက္နက္အမ်ားစုကလည္း တ႐ုတ္နဲ႔ ႐ုရွားက မ်ား

ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္နဲ႔ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ေတြ အေပၚ ဥေရာပသမဂၢအဖြဲ႕ဝင္ EU ႏိုင္ငံေတြကေန လက္နက္အျပင္ အျခား ဆက္စပ္ စစ္ေရးဆိုင္ရာ ပစၥည္းေတြဝယ္ယူခြင့္ ပိတ္ပင္ထားတာကို ဧၿပီလ ၂၉ရက္ေန႔က ထပ္မံ သက္တမ္းတိုးလိုက္ ပါတယ္။

အေရးယူမႈ သက္တမ္းကို ၂၀၂၀ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ ၃၀ရက္အထိ၊ ထပ္မံတိုးျမႇင့္လိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ တပ္မေတာ္နဲ႔ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ရဲ႕ အဆင့္ျမင့္အရာရွိ ၁၄ဦး တို႔ အေပၚ တစ္ဦးခ်င္းစီ ပစ္မွတ္ထား ပိတ္ပင္တာေတြလည္းပါရွိပါတယ္။

ဥေရာပသမဂၢအဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံေတြက တပ္ေတြနဲ႔ ျမန္မာတပ္တို႔ စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈေတြ၊ ပူးေပါင္း ေဆာင္႐ြက္မႈေတြလုပ္ေဆာင္မႈကိုလည္း တားျမစ္ခ်က္မွာ ထည့္သြင္းထားပါတယ္။

ပိတ္ဆို႔ အေရးယူမႈ သက္တမ္း တိုးခံရတာ အေပၚ တပ္မေတာ္သတင္းမွန္ျပန္ၾကားေရး အတြင္းေရးမႉး ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေဇာ္မင္းထြန္းက အခုလို တုံ႔ျပန္ပါတယ္။

"အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈႀကီးႀကီးမားမားမရွိပါဘူး၊ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္အေနနဲ႔ ျပည္တြင္းထုတ္ လက္နက္ခဲယမ္းအမ်ားစု ကို အသုံးျပဳေနတာပါ၊ ႏိုင္ငံျခားကဝယ္တဲ့လက္နက္အမ်ားစုကလည္း တ႐ုတ္နဲ႔ ႐ုရွားရွားက မ်ား တယ္" လို႔ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ေဇာ္မင္းထြန္းက ဘီဘီစီကို ေျပာပါတယ္။

ေရတိုမွာ ပိတ္ဆို႔မႈက အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ နည္းပါးတယ္ဆိုေပမယ့္ ေရရွည္အားျဖင့္ လက္နက္ခဲယမ္းနဲ႔ပက္သက္တဲ့ နည္းပညာေတြကို ကိုယ္တိုင္တည္ေဆာက္ျခင္း အတြက္ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ဖို႔ေတြလိုအပ္ေနတယ္လို႔ ျမန္မာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ လုံၿခဳံေရးဆိုင္ရာအဖြဲ႕ အမႈေဆာင္ဒါ႐ိုက္တာ ေဒါက္တာမင္းေဇာ္ဦးက သုံးသပ္ပါတယ္။

 ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ကအေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံေတြမွာ ကိုယ္ပိုင္လက္နက္ခဲယမ္းထုတ္လုပ္ႏိုင္စြမ္း အျမင့္ဆုံး ႏိုင္ငံအျဖစ္သတ္မွတ္ႏိုင္တယ္

"ႏိုင္ငံတကာမွာ အခုသုံးေနတာက ပဲ့ထိန္းစနစ္ေတြကိုသြားေနၾကၿပီ၊ ဒီစနစ္ကိုသြားမယ္၊ ကိုယ့္ တိုင္းျပည္မွာ ဒီစနစ္ကိုထုတ္လုပ္ႏိုင္တဲ့ စနစ္အထိသြားမယ္ဆိုရင္ေတာ့ နည္းပညာပိုင္းမွာ အေရွ႕ အုပ္စု တစ္ခုတည္းမဟုတ္ဘဲ အေနာက္အုပ္စုနည္းပညာေတြလည္းလိုလာမွာရွိတယ္၊ ေရရွည္ဆိုရင္ ေတာ့ တပ္မေတာ္ဖြံ႕ၿဖိဳးဖို႔အတြက္ အေနာက္က ပိတ္ဆို႔တာေတြက အဟန႔္အတားရွိတယ္" လို႔ ေဒါက္တာမင္းေဇာ္ဦးက ဘီဘီစီကို ေျပာပါတယ္။

ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က အသုံးျပဳေနတဲ့ လက္နက္ခဲယမ္းေတြက ကိုယ္ပိုင္ထုတ္လုပ္တဲ့အရာေတြ အမ်ားစုျဖစ္ၿပီး အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံေတြမွာ ကိုယ္ပိုင္လက္နက္ခဲယမ္းထုတ္လုပ္ႏိုင္စြမ္း အျမင့္ဆုံး ႏိုင္ငံအျဖစ္သတ္မွတ္ႏိုင္တယ္လို႔လည္း သူကဆိုပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ထိုင္းလိုႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ အခုလိုပိတ္ဆို႔မႈေတြမရွိလို႔ အေမရိကန္နဲ႔ အေနာက္ႏိုင္ငံက လက္နက္ပစၥည္းေတြကို တပ္ဆင္အသုံးျပဳႏိုင္တာ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံမွာဆိုရင္လည္း အေမရိကန္နဲ႔ အျခားအေနာက္ႏိုင္ငံေတြကေန ဘဂၤလားေဒ့ရွ္စစ္တပ္အေပၚ ေလ့က်င့္သင္ၾကား ေပးတာေတြရရွိတဲ့အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံထက္အက်ိဳးအျမတ္ေတြရွိေနတယ္လို႔ ေဒါက္တာမင္းေဇာ္ဦး က ဆိုပါတယ္။

အခုလိုပိတ္ပင္မႈေတြကို သက္တမ္းတိုးျမႇင့္ရတာကလည္း ရခိုင္ေဒသက ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ က်ဴးလြန္မႈ၊ ရခိုင္၊ ကခ်င္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္အတြင္းက တိုင္းရင္းသား ေတြအေပၚ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳး ေဖာက္မႈေတြေၾကာင့္ အခုလို သက္တမ္းထပ္တိုးပိတ္ပင္တားျမစ္တာခဲ့တယ္လို႔ ဥေရာပသမဂၢက ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

 စစ္တပ္ေတြအခ်င္းခ်င္း စစ္ေရးေလ့က်င့္ မႈေတြ၊ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈေတြလုပ္ေဆာင္တာေတြကို တားျမစ္တဲ့ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို ထပ္မံ သက္တမ္းတိုးတာျဖစ္

ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ေႏွာင့္ေႏွးမႈမရွိဘဲ ျပန္လည္ျပဳျပင္ေဆာင္႐ြက္မႈေတြ အျမန္ဆုံး လုပ္ေဆာင္ဖို႔လိုအပ္တယ္လို႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ေထာက္ျပထားပါတယ္။

အခုသက္တမ္းတိုးတာ အီးယူက ၂၀၁၈ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာတုန္းက ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ လက္နက္အျပင္ ယင္းနဲ႔ဆက္စပ္တဲ့ ပစၥည္းေတြဝယ္ယူခြင့္ပိတ္ပင္တာ၊ စစ္တပ္ေတြအခ်င္းခ်င္း စစ္ေရးေလ့က်င့္ မႈေတြ၊ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈေတြလုပ္ေဆာင္တာေတြကို တားျမစ္တဲ့ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို ထပ္မံ သက္တမ္းတိုးတာျဖစ္ပါတယ္။

BBC Burmese
https://www.bbc.com/burmese/burma-48101816