စိုးရိမ္စရာ ေတာဆင္႐ိုင္း အေရခြံ ကုန္သြယ္ေရး

၂ဝ၁၇-၁၈ ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာေတာ႐ိုင္းဆင္ ၅၉ ေကာင္အထိ သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရပါတယ္

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ခုနစ္ရက္ကို ဆင္တစ္ေကာင္ အသတ္ခံေနရပါတယ္၊ ဒါဟာ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ကအသတ္ခံရၿပီးသား ဆင္ေတြ ကို သစ္ေတာဝန္ထမ္းေတြ ေတြ႕ရတဲ့ အေထာက္အထားေတြအရ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ အေထာက္အထား မေတြ႕ရဘဲ အသတ္ခံရတာေတြလည္း ရွိႏိုင္တယ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီးဆင္ထိမ္းသိမ္းေရးလုပ္ငန္းေတြလုပ္ ကိုင္ေနတဲ့ ကမာၻ႔သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ ရန္ပုံေငြအဖြဲ႕ ျမန္မာက ကေျပာပါတယ္ ။

ဒီႏႈန္းအတိုင္း အသတ္ခံေနရရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံက ေတာ႐ိုင္းဆင္ေတြ ဆယ္စုႏွစ္အတြင္း ေပ်ာက္သြားႏိုင္တယ္လို႔လည္း WWF အႀကီးတန္း ဆက္သြယ္ဆက္ဆံေရးအရာရွိ ကိုရဲမင္းသြင္က ေျပာပါတယ္ ။

၂၀၁၁ ခုႏွစ္က ေနာက္ဆုံးေကာက္ခံ ထားတဲ့ စာရင္းေတြအရ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေတာဆင္႐ိုင္းေကာင္ ေရ ၁၄၀၀ နဲ႔ ၂၀၀၀ ၾကားရွိႏိုင္တယ္လို႔ ခန႔္မွန္းထားၿပီး အခုႏွစ္အတြင္း အသတ္ခံရမႈေတြ မ်ားလာတာေၾကာင့္ အဲ့ဒီ အေရအတြက္ထက္ အမ်ားႀကီးနည္းႏိုင္တယ္လို႔လည္း ဆင္ထိမ္းသိမ္းေရးလုပ္ငန္းေတြလုပ္ကိုင္ေနသူေတြက ေျပာပါတယ္။

ဆင္ေတြကို ဘာေၾကာင့္သတ္ၾကတာလဲ

အစြယ္အျပင္ အသား၊ အေရ၊ အ႐ိုးစတဲ့ အစိတ္အပိုင္းအားလုံးကို တရားမဝင္ ေရာင္းဝယ္ဖို႔ အတြက္ပါ သတ္ျဖတ္လာၾကပါတယ္။

အရင္က ေတာဆင္႐ိုင္းေတြကို အစြယ္အတြက္ ဆင္ထီးေတြကို ေ႐ြးခ်ယ္သတ္ျဖတ္ခဲ့ရာမွ အခုအခါ ဆင္မေတြပါအသတ္ခံလာရတဲ့ အတြက္ မ်ိဳးပြားမႈကို ပါ တိုက္႐ိုက္ထိခိုက္လာတာျဖစ္တယ္လို႔လည္း ကမာၻ႔သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ ရန္ပုံေငြအဖြဲ႕ (World Wide Fund for Nature-WWF) ကေျပာပါတယ္။

သစ္ေတာဦးစီးဌာနက ထုတ္ျပန္တဲ့စာရင္းေတြအရ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္မွာ ေတာဆင္႐ိုင္း ၃၅ ေကာင္နဲ႔ ၂ဝ၁၆ မွာ ေတာဆင္႐ိုင္း ၂၆ ေကာင္၊ ၂ဝ၁၇-၁၈ ခုႏွစ္မွာ ၅၉ ေကာင္အထိ သတ္ျဖတ္ခံရတယ္ လို႔ သိရပါတယ္။ဆင္မုဆိုးေတြ အမဲလိုက္သတ္ျဖတ္မႈက အမ်ာဆုံးျဖစ္ၿပီးေတာ့ ဧရာဝတီ၊ ပဲခူးႏွင့္ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး မွာ ေတာဆင္႐ိုင္းေတြ အမ်ားဆုံးသတ္ျဖတ္ခံေနရတာျဖစ္ပါတယ္။

ဆင္ေကာင္ေရ ဘယ္ေလာက္က်န္ေသးလဲ

တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဘက္က ေဈးေကာင္းေပးဝယ္တဲ့အတြက္ ဆင္ေတြ အေရခြံ ဆုတ္ အသတ္ခံရမႈဟာ တိုးလာတယ္လို႔ ေစာင့္ၾကည့္သူေတြကေျပာ

ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အိႏၵိယႏိုင္ငံၿပီးရင္ အာရွဆင္ေကာင္ေရ အမ်ားဆုံး ပိုင္ဆိုင္ထားတဲ့ ႏိုင္ငံျဖစ္ပါတယ္။ အရင္က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေတာဆင္႐ိုင္းေကာင္ေရ ၁ဝဝဝဝ ခန႔္အထိ ရွိခဲ့ ၿပီးေတာ့ လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေတာဆင္႐ိုင္းေကာင္ေရဟာ ၂ဝဝဝ ေအာက္ ေရာက္ရွိေနၿပီလို႔ ကြၽမ္းက်င္ပညာရွင္ေတြက ခန႔္မွန္းထားၾကပါတယ္။

ေတာဆင္႐ိုင္းေကာင္ေရ ေလ်ာ့နည္းက်ဆင္းေစ တဲ့ အဓိက အေၾကာင္းအရင္းေတြကေတာ့ မုဆိုးေတြ သတ္ျဖတ္တာခံရတာနဲ႔ ဆင္က်က္စားေနထိုင္တဲ့ ေနရင္းေဒေသေတြ ပ်က္စီးလာတာေတြေၾကာင့္ျဖစ္တယ္လို႔လည္း WWF ကေျပာပါတယ္။

ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီး ငပုေတာၿမိဳ႕နယ္ မွာ ဧၿပီလ ၈ ရက္ေန႔က လူ သုံးဦးကို ဆင္ပစ္ရာ မွာ သုံးတဲ့ တူးမီး ေသနတ္တစ္လက္ အပါအဝင္ ဆင္သတ္ရာမွာ သုံးတဲ့ လက္နက္ေတြနဲ႔အတူ ဖမ္းဆီးရမိတယ္လို႔ ေဒသခံ ဆင္မိတ္ေဆြမ်ား အသင္းကေန သိရပါတယ္။

ဖမ္းဆီးရမိသူ သုံးဦးနဲ႔အတူ တူမီးေသနတ္ တစ္လက္၊ အ႐ိုးအသြား ၁၅ လက္မခြဲခန႔္ရွိ သစ္သား႐ိုးတပ္ ဓား တစ္ေခ်ာင္း၊ ဆင္ဦးစီးကိုင္ဓား တစ္ေခ်ာင္း၊ သံျမႇားခြၽန္၊ တံစည္း၊ ယမ္းအနက္၊ အဝါေရာင္ကန႔္မႈန႔္၊ အျဖဴေရာင္ယမ္းစိမ္း၊ ဆင္ပစ္ရာမွာ သုံးတဲ့အဆိပ္ေတြကိုလည္း သိမ္းဆည္း ရမိခဲ့ပါတယ္။

အခုလိုဖမ္းမိတာေတြ ရွိေပမဲ့ သစ္ေတာဘက္က ေစာင့္ၾကည့္တဲ့ဝန္ထမ္းနည္းပါးမႈဟာ ဆင္သတ္တဲ့ ျဖစ္စဥ္ေတြ ကို တားဆီးဖို႔မလြယ္ တဲ့ အေၾကာင္းရင္းလို႔လည္း ဆင္ထိန္းသိမ္းေရးလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ကိုင္ေနသူေတြ ကေျပာပါတယ္။

ဆင္အေရခြံအေရာင္းဝယ္

၂၀၁၇ ေလာက္ကစၿပီး ေဈးကြက္က ဆင္အေရခြံ ဝယ္လိုအားတိုးလာၿပီး တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဘက္ က ေဈးေကာင္းေပးဝယ္ တဲ့အတြက္ ဆင္ေတြ အေရခြံ ဆုတ္ အသတ္ခံရမႈဟာ တိုးလာတယ္ လို႔ေစာင့္ၾကည့္သူေတြက ေျပာပါတယ္။

ဆင္အေရခြံ ကို လက္ေဆာင္ပစၥည္း အမွတ္တရ ပစၥည္းေတြ ထုတ္လုပ္ ေရာင္းခ် လာတာေၾကာင့္ အရင္လို ဆင္ထီးကိုပဲ အစြယ္ အတြက္သတ္တာ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ ဆင္မေတြပါ အသတ္ ခံလာရတာ ျဖစ္တယ္ လို႔လည္း WWF ကေျပာပါတယ္။

ဆင္အေရခြံ အေရာင္းအဝယ္ အမ်ားစုက နယ္စပ္ကေန တ႐ုတ္ဘက္ ကို သြားတာမ်ားၿပီး လာအို၊ဗီယက္နမ္ ဘက္ကိုလည္းသြားတာေတြရွိတယ္လို႔လည္း ဆင္အေရခြံအေရာင္းဝယ္ ေစာင့္ၾကည့္သူေတြက ေျပာပါတယ္။

ဒါ အျပင္ ဆင္အ႐ိုးကထုတ္တဲ့ ပစၥည္းေတြကလည္း ဝယ္လိုအားရွိတယ္ လို႔လည္း သိရပါတယ္။

ဆင္အေရခြံ က ပုတီးေလးေတြ ထုတ္တာေတြ႕ရၿပီး ဆင္အ႐ိုး ကေတာ့ ပန္းပုလို အမွတ္တရ ပစၥည္းေတြထုတ္ၾကတာလည္း ေတြ႕ရပါတယ္။

ဆင္နဲ႔ ျမန္မာ့သမိုင္း

ဆင္ဟာ ျမန္မာ့သမိုင္း မွာ အေရးပါတဲ့ က႑က ပါဝင္ေနခဲ့ၿပီး ေရွးအခါက စစ္တိုက္ရာမွာ ဆင္ကို အသုံးျပဳ ၾကပါတယ္။ ဆင္ျဖဴကို ျမင့္ျမတ္တယ္လို႔ယူဆယုံၾကည္ၾကပါတယ္။

ဆင္ျဖဴကို ဘာသာေရးႏွင့္ႏွီးႏႊယ္ၿပီး ျမင့္ျမတ္တဲ့ သတၱဝါတစ္မ်ိဳးအျဖစ္ အထြတ္အျမတ္ထားၾကတာကိုလည္း ေရွးစာေပက်မ္းဂန္ေတြမွာ ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ သယံဇာတ ႏွင့္သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးဝန္ႀကီးဌာန ရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ သစ္ထုတ္လုပ္ငန္း ေတာဆင္႐ိုင္း ဖမ္းဆီးျခင္းကို ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္မွ စတင္ရပ္ဆိုင္းခဲ့ တယ္လို႔သိ ရပါတယ္။

ျမန္မာ ႏိုင္ငံအစိုးရရဲ႕၂ဝ၁၈ ခုႏွစ္ ေမလ ၂၁ ရက္ေန႔က အသစ္ျပ႒ာန္းခဲ့ တဲ့ ဇီဝမ်ိဳးစုံမ်ိဳးကြဲႏွင့္ သဘာဝထိန္းသိမ္းေရး နယ္ေျမမ်ား ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ျခင္း ဆိုင္ရာဥပေဒမွာ မ်ိဳးသုဥ္းမယ့္ အႏၲရာယ္မွ လုံးဝကာကြယ္ထားတဲ့ေတာ႐ိုင္း ဆင္မ်ိဳးစိတ္ေတြနဲ႔စပ္လ်ဥ္းၿပီး က်ဴးလြန္ ျပစ္မႈေတြအတြက္ ျပစ္ဒဏ္ေတြကို တိုးျမႇင့္ထားပါတယ္။ သစ္ေတာဦးစီးဌာနအေနနဲ႔ သားရဲတိရိစာၦန္ေတြ ေရာင္းဝယ္တာ ပေပ်ာက္ဖို႔အတြက္ ပညာေပးတာအျပင္ ျပစ္ဒဏ္ေတြကိုလည္း အျမင့္ဆုံးေထာင္ဒဏ္ ၁၀ ႏွစ္ကေန ေငြဒဏ္တပ္ႏိုင္တဲ့ ဥပေဒေတြနဲ႔ တားျမစ္ေနတယ္လို႔လည္း သစ္ေတာဦးစီးဌာန သဘာ၀ ဝန္းက်င္နဲ႔ သားငွက္တိရိစာၦန္ ထိန္းသိမ္းေရးဌာနခြဲရဲ႕ ၫြန္ၾကားေရးမႉးဦးဝင္းႏိုင္ေသာ္က ေျပာပါတယ္။

သားရဲတိရိစာၦန္ထြက္ ပစၥည္းေတြနဲ႔လုပ္တဲ့ အသုံးေဆာင္ေတြဟာ ျပည္တြင္းျပည္ပမွာ ေဈးကြက္ရွိေနတဲ့အျပင္ ကမာၻနဲ႔အဝွမ္းမွာ သားရဲတိရိစာၦန္ေရာင္းဝယ္တာေတြကို ဖမ္ဆီးမႈေတြ တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ လုပ္ေဆာင္လာတာေၾကာင့္ ပစၥည္းေတြရွားပါးလာၿပီး မက္ေလာက္တဲ့ေဈးကြက္ ရွိေနတာကလည္း သားရဲတိရိစာၦန္ပစၥည္းေတြကို ေမွာင္ခိုေရာင္းဝယ္မႈေတြ ျဖစ္ေပၚေစတယ္လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။

ဆင္အေရခြံအေရာင္းဝယ္ မျဖစ္ေအာင္ ဘာေတြလုပ္ဖို႔လိုမလဲ

သစ္ေတာဘက္က ထိန္းသိမ္းေရးဝန္ထမ္း နည္းတာကလည္း အခက္ခဲ ျဖစ္ပါတယ္

ေတာဆင္႐ိုင္းေတြကို သတ္ျဖတ္ၾကတဲ့ အဓိကအေၾကာင္းရင္းက ဆင္အေရခြံေၾကာင့္ျဖစ္သလို ေတာဆင္႐ိုင္း စားက်က္ေတြေပ်ာက္ၿပီး လူေတြနဲ႔ ပဋိပကၡေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။

၂၀၁၈ ေနာက္ပိုင္း WWF အပါဝင္ အစိုးရဘက္ကပါ ကင္းလွည့္တာ ရဲတပ္ဖြဲ႕နဲ႔ ေပါင္းၿပီး ဆင္မုဆိုးေတြကိုဖမ္းဆီးတာေတြ လုပ္လာတာေၾကာင့္၂၀၁၈ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းက စလို႔ ေတာဆင္႐ိုင္းအသတ္ခံ ရမႈေတြ က်ဆင္းလာပါတယ္ ။

ပဲခူး႐ိုးမဘက္မွာ နည္းသြားေပမဲ့ ဧရာဝတီဘက္ မွာ က်န္ေနပါေသးတယ္။ သစ္ေတာဘက္က ထိမ္းသိမ္းေရးဝန္ထမ္းနည္းတာေၾကာင့္ သစ္ေတာႀကိဳးဝိုင္း အျပင္ဘက္ မွာ အသတ္ခံရတာေတြ ရွိေနပါေသးတယ္ ။

သစ္ေတာႀကိဳးဝိုင္း အျပင္ဘက္ ေတာဆင္႐ိုင္းေတြ အသတ္ခံရမႈ နည္းေအာင္ ေစာင့္ၾကည့္မႈေတြကိုအစိုးရနဲ႔ေပါင္းၿပီး တိုးလုပ္သြားဖို႔ရွိတယ္လို႔လည္း WWF အႀကီးတန္း ဆက္သြယ္ေရးအရာရွိ ကိုရဲမင္းသြင္ ကေျပာပါတယ္။

BBC Burmese
https://www.bbc.com/burmese