ဆူဒန္အာဏာသိမ္းပြဲ၊ အရပ္သားအုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ခ်က္ခ်င္းေျပာင္းဖို႔ ဆႏၵျပသူေတြတိုက္တြန္း

ခါတြမ္းၿမိဳ႕မွာ လူေတြထပ္စုေနၾကျပန္

စစ္အာဏာသိမ္းထားတာ ႏွစ္ရက္ရွိေနေပမယ့္ ဆူဒန္ႏိုင္ငံ ခါတြမ္းၿမိဳ႕ေတာ္က ဆႏၵျပသူေတြကို ေခါင္းေဆာင္ေတြက လမ္းေတြေပၚမွာ ဆက္ေနၾကဖို႔ ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။

ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ႏိုင္ငံကို အုပ္စိုးခဲ့တဲ့ အိုမာ အယ္လ္ ဘရွားကို စစ္တပ္က ဖယ္ရွား ထိန္းသိမ္းလိုက္ၿပီးေနာက္ အရပ္ဘက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အျမန္စတင္ဖို႔ ဆႏၵျပေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဧၿပီလ ၁၃ ရက္မွာပဲ ဆူဒန္စစ္တပ္က ညမထြက္ရအမိန္႔ကို ႐ုပ္သိမ္းလိုက္ၿပီး ဆႏၵျပသူေတြ ဖမ္းထားတာကို ျပန္လႊတ္ေပးလိုက္တယ္လို႔ အတည္ျပဳပါတယ္။

ျပည္နယ္အစိုးရေတြကိုလည္း ဖ်က္သိမ္းလိုက္ပါတယ္။

စစ္တပ္က ေ႐ြးေကာက္ပြဲ မလုပ္ခင္ အာဏာကို ႏွစ္ႏွစ္ ကိုင္ထားမယ္လို႔ ေၾကညာထားပါတယ္။

ဒီကာလအတြင္း ႏိုင္ငံတဝွမ္းမွာ စစ္တပ္က ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ဥပေဒ စိုးမိုးေရးနဲ႔ လုံၿခဳံေရးေတြ ေဆာင္႐ြက္မယ္လို႔လည္း ၾကားျဖတ္ စစ္ေကာင္စီ အစိုးရ အႀကီးအကဲ ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး အဘ္ဒယ္ ဖာတာ အဘ္ဒယ္ရာမန္ ဘူရ္ဟန္က ႐ုပ္သံကေန ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။

ဆႏၵျပသူေတြကိုလည္း သူက အေလးျပဳခဲ့ၿပီး ပုံမွန္အေျခအေန ျပန္ေရာက္ေအာင္ ကူညီၾကဖို႔ အတိုက္အခံေတြကို ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။

ဆႏၵျပသူေတြကို သတ္ျဖတ္သူေတြကို အေရးယူသြားမယ္၊ လူ႔အခြင့္အေရးေတြကို ေလးစားလိုက္နာမယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။

အစိုးရယႏၲရားကို အျမစ္ကလွန္ၿပီး ေျပာင္းလဲပစ္မယ္၊ ႏိုင္ငံကို ျပန္တည္ေဆာက္သြားမယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။

ကာကြယ္ေရး ဝန္ႀကီး အာဝါဒ္ အီဘင္ အုဖ္နဲ႔ လုံၿခဳံေရး အႀကီးအကဲ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ဆာလာ ေဂါ့ရွ္တို႔ ထြက္သြားၿပီးေနာက္မွာ ဒီလိုမိန္႔ခြန္းေျပာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလိုထြက္ေပးတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တရားဝင္ ေျဖရွင္းခ်က္ေတာ့ မရွိေသးပါဘူး။

အတိုက္အခံေတြ ဘက္က ဘာေျပာလဲ

အတိုက္အခံ ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ စစ္တပ္တို႔ အာဏာလႊဲေျပာင္းေရး ကိစၥေတြ ေဆြးေႏြးေနတယ္လို႔ ပုဂၢလိကပိုင္ ဆူဒန္ ၃၆၅ သတင္းဌာနက ထုတ္ျပန္ပါတယ္။

ဆႏၵျပပြဲေတြကို ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ဆူဒန္ ပညာရွင္မ်ား အစည္းအ႐ုံးကေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းေရး အဖြဲ႕အေၾကာင္းကို လူမႈကြန္ရက္ကေန ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

ၾကားျဖတ္ အရပ္သားအစိုးရဆီ အာဏာကို ခ်က္ခ်င္း လႊဲေပးဖို႔လည္း သူတို႔က စစ္တပ္ကို ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။

ရက္ေတြနဲ႔ခ်ီ ဆႏၵျပေနၾကတဲ့ ဆူဒန္ျပည္သားေတြ

စစ္တပ္ကခ်ည္း အာဏာကို ထိန္းသိမ္းမထားသင့္ဘူးလို႔ အတိုက္အခံ ဆူဒန္ ကြန္ဂရက္ပါတီ ေခါင္းေဆာင္ Omar el-Digeir က ေျပာပါတယ္။

ဆူဒန္မွာ စီးပြားေရး အက်ပ္ဆိုက္ေနလို႔ ေရနံထြက္တဲ့ ေတာင္ပိုင္းက ၂ဝ၁၁ မွာ ခြဲထြက္သြားပါတယ္။ လူေနမႈ စရိတ္ႀကီးျမင့္လို႔ လေတြနဲ႔ခ်ီၿပီး မၿငိမ္မသက္ျဖစ္ေနခဲ့ၿပီးေနာက္ ဧၿပီလ ၁၁ရက္ေန႔က အာဏာသိမ္းခဲ့တာပါ။

ဘယ္လိုျဖစ္ခဲ့သလဲ

မစၥတာ ဘာရွားကို ဖယ္ရွားၿပီးေနာက္ သူ႔ေနရာမွာ မစၥတာ အီဘင္အုဖ္ရဲ႕ စစ္အစိုးရ တက္လာပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ဆႏၵျပသူေတြက ခါတြမ္းၿမိဳ႕ေတာ္က စစ္ဌာနခ်ဳပ္ေရွ႕မွာ စခန္းခ်ၿပီး လူစုခြဲေပးဖို႔ ျငင္းဆန္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အီဘင္အုဖ္ကို ဘာရွားရဲ႕လူလို႔ သတ္မွတ္ၿပီး ကန္႔ကြက္တာပါ။

၁၂ ရက္ေန႔မွာေတာ့ ေခါင္းေဆာင္သစ္ ႏုတ္ထြက္ေၾကာင္း ေၾကညာၿပီး သူ႔ေနရာကို ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ဘူရ္ဟန္နဲ႔ အစားထိုးပါတယ္။ သူ႔ကိုေတာ့ အျငင္းပြားစရာ နည္းတဲ့သူလို႔ ျမင္ၾကပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ၿမိဳ႕ေတာ္က သပိတ္သမားေတြကေတာ့ ဒါေလာက္နဲ႔ လက္မခံႏိုင္ၾကပါဘူး။

ဆႏၵျပသူေတြနဲ႔ စကားေျပာေနတဲ့ ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ဘူရ္ဟန္

ျပည္သူကို ကိုယ္စားမျပဳသူေတြက ဆုံးျဖတ္တာေတြကို ပယ္ဖ်က္ေပးဖို႔ သူတို႔က ေတာင္းဆိုၾကၿပီး ျပည္သူေတြအေပၚ ရာဇဝတ္မႈ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ အရင္အစိုးရေဟာင္းရဲ႕ လူေတြကို ဖမ္းဆီးဖို႔လည္း ေတာင္းဆိုၾကပါတယ္။

သူတို႔လိုလားခ်က္ေတြ ရတဲ့အထိ စစ္ဌာနခ်ဳပ္ေရွ႕မွာ ဆက္ၿပီး ထိုင္သပိတ္ဆင္ႏႊဲသြားမယ္လို႔ ဆူဒန္ ပညာရွင္မ်ား အစည္းအ႐ုံးက ေျပာပါတယ္။

ၿမိဳ႕ေတာ္ထဲက အင္အားႀကီးတဲ့ တပ္ေတြကို ကိုင္ထားတဲ့ အမ်ိဳးသား ေထာက္လွမ္းေရးနဲ႔ လုံၿခဳံေရး အႀကီးအကဲ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေဂါ့ရွ္ ထြက္တဲ့သတင္းကို ဆူဒန္႐ုပ္သံက ၁၃ ရက္မွာ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ဆာလာေဂါ့ရွ္

ဒီဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးက ၁၉၉ဝ ေက်ာ္ကတည္းက ဘာရွားရဲ႕ အဓိက လူယုံျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါဖာေဒသမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ လူမ်ိဳးတုံး သတ္ျဖတ္မႈ၊ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ၊ စစ္ရာဇဝတ္မႈေတြနဲ႔ အိုင္စီစီ ရာဇဝတ္ခုံ႐ုံးက ၂ဝဝ၉ ကတည္းက အလိုရွိတဲ့ ဆူဒန္ အရာရွိႀကီး ၁၇ ေယာက္ထဲမွာ သူလည္း ပါပါတယ္။

သူ႔လက္ေအာက္ကေနၿပီး ျပည္သူ႔စစ္လို အဖြဲ႕ေတြကို ႀကီးၾကပ္ထိန္းခ်ဳပ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

၁၁ ရက္ေန႔ အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္ပိုင္း ဘယ္ကမွန္းမသိတဲ့ က်ည္ဆန္ေတြ လက္ခ်က္နဲ႔ ဆႏၵျပပြဲေတြမွာ အနည္းဆုံး ၁၆ ေယာက္ ေသဆုံးခဲ့ရေၾကာင္း ရဲက ထုတ္ျပန္ပါတယ္။

ဆႏၵျပေရစီးအဟုန္

ကက္သရင္း ဘီရာ႐ိုဟန္းဂါး၊ ဘီဘီစီသတင္းေထာက္

ဆႏၵျပသူေတြ အရွိန္တက္ေနတာေတာ့ ေသခ်ာ ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။

ရက္ပိုင္းအတြင္း အာဏာျပင္းတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ႏွစ္ေယာက္ကို သူတို႔ ဖယ္ရွားႏိုင္ခဲ့ၿပီး ကေန႔ေတာ့ ေနာက္တေယာက္ ထြက္သြားရပါၿပီ။ ေဂါ့ရွ္ဟာ ဘာရွား အစိုးရေအာက္မွာ လက္နက္ကိုင္ေတြရဲ႕ ရက္စက္မႈေတြကို ေဖာ္ေဆာင္ရတဲ့ စစ္ေထာက္လွမ္းေရးနဲ႔ လုံၿခဳံေရး အဖြဲ႕ကို ႀကိဳးကိုင္ခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။

လူေတြ ဘယ္ေလာက္ ေဒါသထြက္ထြက္၊ သူ႔ကို လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ ခုထိ မဖမ္းေသးပါဘူး။

ဆူဒန္ ပညာရွင္မ်ား အစည္းအ႐ုံးက သူေခါင္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ ေထာက္လွမ္းေရးနဲ႔ လုံၿခဳံေရးတပ္ဖြဲ႕ကို ဖ်က္ဖို႔ ေတာင္းဆိုေနပါတယ္။ သူထြက္ထြက္ခ်င္းမွာပဲ အစိုးရနဲ႔ တရားဝင္ ညႇိႏႈိင္းေနတဲ့ အဖြဲ႕ဝင္စာရင္းကို အစည္းအ႐ုံးဘက္က ထုတ္ျပန္ပါတယ္။ အရင္ကဆိုရင္ ပစ္မွတ္ထားခံရမွာစိုးလို႔ ဒါမ်ိဳး ထုတ္ျပန္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔လည္း ေျပာပါတယ္။

ၾကားျဖတ္ စစ္ေကာင္စီနဲ႔ သူတို႔ ဆက္ၿပီး ေဆြးေႏြးသြားၾကမယ္လို႔ ခန္႔မွန္းရပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ပထမဆုံး မိန္႔ခြန္းမွာတင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ဘူရ္ဟန္က ႏိုင္ငံကို ႏွစ္ႏွစ္ ဆက္အုပ္ခ်ဳပ္မယ္လို႔ ေျပာေနပါတယ္။ ဒါကို အရပ္သား အစိုးရဖြဲ႕ဖို႔ ေတာင္းဆိုေနတဲ့ အတိုက္အခံေတြက ပယ္ခ်ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔လိုတာ မရမခ်င္း ဆက္ၿပီး ဆႏၵျပမယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။

ဘာရွား ဘာျဖစ္သြားမလဲ

သူ႔ကိုလည္း ဒါဖာမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ စစ္ရာဇဝတ္မႈေတြ၊ လူမဆန္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြနဲ႔ အိုင္စီစီက တရားစြဲထားပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ သူ႔ကို အိုင္စီစီမပို႔ဘူးလို႔ စစ္ေကာင္စီက ေျပာပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ဆူဒန္မွာပဲ ႐ုံးတင္တာေတာ့ ခံရႏိုင္ပါတယ္။

မစၥတာ အီဘင္ အုဖ္ကေတာ့ ဒါဖာ ပဋိပကၡအတြင္းမွာ စစ္ေထာက္လွမ္းေရး အႀကီးအကဲျဖစ္ခဲ့လို႔ သူ႔ကို အေမရိကန္က ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္ကတည္းက ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔ထားပါတယ္။

BBC Burmese
https://www.bbc.com/burmese