အင္ဒိုနီးရွားရဲ႕ တ႐ုတ္ဆိုင္ရာမူ၀ါဒ အလုပ္ျဖစ္ႏိုင္သလား


အင္ဒိုနီးရွားဟာ တရုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ ေရပိုင္နက္ ျပႆနာ ႐ွိေနေပမဲ႔ သမၼတ Joko Widodo ကေတာ႔ေရြးေကာက္ပြဲ ႏိုင္ၿပီးတဲ႔ေနာက္ တ႐ုတ္အေပၚ ေပ်ာ႔ေပ်ာင္းတဲ႔ သေဘာထား ထား႐ွိလာလိမ္႔မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင္႔ရပါတယ္။ တဘက္မွာ စီးပြါးေရးအရ အဆင္ေျပေအာင္ လုပ္ေဆာင္ၿပီး အျခားတဘက္မွာေတာ႔ တ႐ုတ္သေဘၤာေတြကို သူတို႔ေရပိုင္နက္က ေမာင္းထုတ္မယ္ ဆိုေတာ႔ ဒီမူ၀ါဒဟာ လက္ေတြ႔ျဖစ္ႏိုင္ပါ့မလား။ VOA သတင္းေထာက္ Ralph Jennings တိုင္ေပ ကေပးပို႔ ထားတဲ႔ သတင္းကိုု ဦးေက်ာ္ဇံသာက ေျပာျပေပးမွာပါ။

အာရွတိုက္ရဲ႕ တတိယအႀကီးဆံုး ႏိုင္ငံ ျဖစ္တဲ႔ အင္ဒိုနီးရွား ႏိုင္ငံ ေခါင္းေဆာင္က ႏိုင္ငံျခားေရးထက္ ျပည္တြင္းေရး ကိစၥေတြကိုသာ ဦးစားေပးလာခဲ႔တာပါ။ အခုအခါ သမၼတ Jokowi ဟာ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ေဒၚလာ ၁ ထရီလီယံ သန္းေပါင္း ၁ သန္းေက်ာ္ တန္ဖိုးရွိတဲ႔ Belt and Road ေခၚတဲ႔ ခါးပတ္လမ္း စီမံကိန္းကို လက္သင့္ခံႏိုင္တယ္လို႔ ကြ်မ္းက်င္သူေတြက သံုးသပ္ေနၾကပါတယ္။ ၆ ႏွစ္ၾကာ ဒီစီကိန္းဟာ အာရွ၊ ဥေရာပ တ၀န္း အေျခခံ အေဆာက္အဦေတြက တဆင့္ ကုန္သြယ္ေရး လမ္းေၾကာင္း တည္ေဆာက္မယ့္ စီမံကိန္း ျဖစ္ပါတယ္။

Natuna ကြ်န္းစုနားက တရုတ္ သေဘာၤေတြကို ေမာင္းထုတ္မွာ ျဖစ္ေပမယ့္ ေရပိုင္နက္ အျငင္းပြားမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စစ္ေရးအရ အင္အားႀကီးတဲ႔ တရုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္တာမ်ိဳးကို အင္ဒိုနီးရွား လုပ္မွာမဟုတ္ဘူးလို႔လည္း ကြ်မ္းက်င္သူေတြက တြက္ၾကပါတယ္။ ဂ်ိဳကို၀ီ လို႔ အတိုေကာက္ေခၚေ၀ၚၾကတဲ႔ အင္ဒိုနီးရွား သမၼတဟာ ၿပီးခဲ႔တဲ႔ ဧၿပီ ၁၇ ရက္ေန႔ကမွ ဒုတိယ ၅ ႏွစ္တာ အတြက္ ထပ္မံ အေရြးခံလိုက္ရတာပါ။ Mohan Malik ဟာ အေမရိကန္ အေျခစိုက္ အာရွ လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ ပါေမာကၡတဦး ျဖစ္ပါတယ္။

“ မၾကာေသးခင္ ေရြးေကာက္ပြဲတုန္းက Jokowi ဟာ တ႐ုတ္ေထာက္ပံ့တဲ႔ စီမံကိန္းေတြကို အေရးမပါသလို လုပ္ဖို႔ အားထုတ္ခဲ႔ေပမဲ႔ လက္႐ွိမွာေတာ႔ အေျခခံ အေဆာက္အအံု တည္ေဆာက္ေရး အတြက္ တ႐ုတ္ရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံမႈ ေတြကို ဆက္လက္စြဲေဆာင္ဖြယ္ ႐ွိေနပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ Natuna ကၽြန္းစုေတြဆီ တ႐ုတ္ဘက္က ထိုးေဖာက္လာတာ ငါးခိုးဖမ္းတာေတြကိုလဲ ခိုင္ခိုင္မာမာ ခုခံပါလိမ္႔မယ္။”

တည္ၿငိမ္တဲ႔ တရုတ္ အင္ဒိုနီးရွား ဆက္ဆံေရးဟာ အေနာက္တိုင္း အင္အားႀကီး ႏိုင္ငံေတြကို ေတာင္တရုတ္ အျငင္းပြားမႈမွာ ၀င္မစြက္ေစခ်င္တဲ႔ တရုတ္ အစိုးရရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္ အတြက္ အက်ိဳးရွိေစႏိုင္ပါတယ္။ တဖက္မွာလည္း အင္ဒိုနီးရွား ကြ်န္းႏိုင္ငံရဲ႕ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးတဲ႔ ေဒသေတြ အတြက္ အေျခခံ အေဆာက္အဦေတြ ဖြံ႔ၿဖိဳးလာႏုုိင္ပါတယ္။ သမၼတ ၀ီဒိုဒို အေနနဲ႔လည္း လာမယ့္ ၅ ႏွစ္တာ သက္တမ္းမွာ ေရလမ္းခရီး ခ်ဲ႕ထြင္မႈကို လုပ္ေဆာင္မယ္လို႔ ယူဆရပါတယ္။

သူဟာ အင္ဒိုနီးရွားကို အိႏၵိယနဲ႔ ပစိဖိတ္ သမုဒၵရာ ႏွစ္ခုရဲ႕ အင္အားႀကီး ႏိုင္ငံ ျဖစ္ေစခ်င္ေနတယ္လို႔ ဟိုႏိုလူလူ East – West စင္တာ သုေတသန တရပ္က သံုးသပ္ထားပါတယ္။ တရုတ္ကလည္း Natuna ကြ်န္းစုကေန တရုတ္ျပည္မႀကီး အထိ စတုရန္းမိုင္ ၁ ဒသမ ၃ သန္းထိ က်ယ္ျပန္႔တဲ႔ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္ ေရျပင္ အမ်ားစုကို သူတို႔ ပိုင္လို႔ ေျပာေနတာပါ။ Natuna ကြ်န္းကို ပိုင္တယ္လို႔ေတာ့ မေျပာေပမယ့္ အနီးအနားမွာလာၿပီး ငါးဖမ္းတာေတြလည္း ရွိေနတဲ႔ အတြက္ အင္ဒိုနီးရွားက အဲဒီ သေဘာၤေတြကို မီးရိႈ႕ ဖ်က္စီးခဲ႔ၿပီး အဲဒီ ကြ်န္းေပးမွာ ဒရုန္းေလ႔က်င့္ေရး စခန္းတခုကိုလည္း ဖြင့္လွစ္ထားပါတယ္။

အဲဒီနားက အျငင္းပြား ေရျပင္တ၀ိုက္မွာ တရုတ္ဘက္က သဘာ၀ ဓာတ္ေငြ႔ရွာေဖြ လိုေပမယ့္ အင္ဒိုနီးရွားကေတာ့ ဒါကို ႏိုင္ငံေရး ျပသနာ ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ လုပ္မေနဘဲ တရုတ္သေဘာၤေတြကိုု တစီးခ်င္း ျပန္သြားခိုင္းတာဘဲ လုပ္ေနေတာ့ တရုတ္တို႔ အေနနဲ႔ ျပသနာရွာဖို႔ အခက္အခဲေတြ႔ေနတယ္လို႔ ၾသစေတးလ် New South Wales တကၠသိုလ္က ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ပါေမာကၡ Carl Thayer က ဆိုပါတယ္။

ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ဘဲ ထိုင္၀မ္ Cheng Shiu တကၠသိုလ္က အေရွ႕ေတာင္အာရွ ေရးရာ ကြ်မ္းက်င္သူ ပါေမာကၡ Tai Wan-ping ကလည္း အခုလို သံုးသပ္ပါတယ္။

“ လံႈ႔ေဆာ္ရန္စတာက ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္တိုးတာမ်ိုး ျဖစ္မလာရင္ေတာ႔ ဒီကၽြန္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အင္ဒိုနီး႐ွားက ဘာမွ တုံ႔ျပန္လိမ္႔မယ္ မဟုတ္ပါဘူး။ အေျပာေလာက္နဲ႔သာ တံု႔ျပန္ေကာင္း ျပန္မွာပါ။ စစ္ေရးအရ တံု႔ျပန္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။”

အင္ဒိုနီးရွားဟာ တခ်ိန္တုန္းက တရုတ္ရဲ႕ ခါးပတ္လမ္း စီမံကိန္းကို သံသယနဲ႔ၾကည့္ၿပီး ပိုုၿပီး သတိထားခဲ႔တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တဖက္မွာလည္း ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ အမီ အေျခခံ အေဆာက္အဦ တည္ေဆာက္ေရးကို ျမွင့္တင္မယ္လို႔ သမၼတ ၀ီဒိုဒိုက ဆိုထားပါတယ္။ တရုတ္ကလည္း အင္ဒိုနီးရွား ႏိုင္ငံ ဂ်ာဗား ကြ်န္းေပၚ မီးရထားလမ္းလို စီမံကိန္းေတြအတြက္ ေဒၚလာ သန္းနဲ႔ခ်ီၿပီးေတာ့ ကမ္းလွမ္း ထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ သမၼတ ၀ီဒိုဒိုရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္ကို ပါေမာကၡ Carl Thayer က အခုလို သံုးသပ္ပါတယ္။

“ ဂ်ိဳကိုု၀ီ အေနနဲ႔ သူတို႔ဆီက ဆိပ္ကမ္းေတြကို ေခတ္မီေစခ်င္တယ္၊ အဓိက ေရေၾကာင္းလမ္းေတြကို လံုၿခံဳမႈ႐ွိေစခ်င္တယ္။ တရုတ္ဆီက ေနာက္ထပ္ မ်ားမ်ားစားစား ပိုမရလဲ တ၀က္တပ်က္ရရင္ကို သူ႔အတြက္ အျမတ္ပါဘဲ။ ဒါေပမယ့္ အင္ဒိုနီးရွားမွာ အေျခခံ အားျဖင့္ တရုတ္ ဆန္႔က်င္ေရး စိတ္ဓာတ္ ရွိေနပါတယ္။ ”

အင္ဒိုနီးရွား ေခါင္းေဆာင္ အေနနဲ႔ တရုတ္ အေပၚ မီခိုလြန္း အားႀကီးရင္လည္း ၁၉၆၀ ျပည့္လြန္တုန္းက တရုတ္ဆန္႔က်င္ေရး အဓိကရုဏ္းေတြ ျဖစ္ပြားခဲ႔ဖူးတဲ႔ သူ႔ႏိုင္ငံ အဖို႔ ျပန္လည္ၿပီး ခံျပင္းစရာ ျဖစ္မလာရေလေအာင္ သတိထားရမွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com
အင္ဒိုနီးရွားရဲ႕ တ႐ုတ္ဆိုင္ရာမူ၀ါဒ အလုပ္ျဖစ္ႏိုင္သလား အင္ဒိုနီးရွားရဲ႕ တ႐ုတ္ဆိုင္ရာမူ၀ါဒ အလုပ္ျဖစ္ႏိုင္သလား Reviewed by THITHTOOLWIN on 19:03 Rating: 5
Powered by Blogger.