ေျမာက္ကိုရီးယား ဆိုေဟး ဒုံးက်ည္ စခန္း ျပန္ ေဆာက္ေန

 ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕ အျငင္းပြားဖြယ္ ဆိုေဟး ၿဂိဳဟ္တုလႊင့္စခန္း

ၿဖိဳဖ်က္ေနၿပီလို႔ ေျမာက္ကိုရီးယားက ေၾကညာထားတဲ့ ဆိုေဟး န်ဴကလီးယား စခန္းမွာ တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းေတြ ျပန္လည္ လုပ္ကိုင္ေနတာကို ေကာင္းကင္ ၿဂိဳဟ္တု ဓာတ္ပုံေတြက ၫႊန္ျပေနတယ္လို႔ ေလ့လာသူေတြက ေျပာလိုက္ပါတယ္။

န်ဴကလီးယား လက္နက္ျဖဳတ္သိမ္းေရး သေဘာတူညီမႈ မရခဲ့ဘဲ အဆုံးသတ္ခဲ့ရတဲ့ ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ အေမရိကန္ ထိပ္သီး ေဆြးေႏြးပြဲ အၿပီး ၂ ရက္ အၾကာမွာ ဓာတ္ပုံေတြကို ႐ိုက္ယူခဲ့တယ္ ဆိုပါတယ္။

ဆိုေဟး စခန္းကို အရင္က ၿဂိဳဟ္တု ပစ္လႊတ္ဖို႔နဲ႔ စက္အင္ဂ်င္ စမ္းသပ္တာေတြ အသုံးျပဳခဲ့ၿပီး ပဲ့ထိန္း ဒုံးက်ည္ ပစ္လႊတ္မႈ အတြက္ေတာ့ အသုံးမျပဳခဲ့ပါဘူး။

ဒီစခန္း ၿဖိဳဖ်က္မႈကို ၂၀၁၈ ခုႏွစ္က စတင္ခဲ့ေပမယ့္ အေမရိကန္နဲ႔ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးမႈ ၾကန႔္ၾကာေနလို႔ ဖ်က္ဆီးမႈ လုပ္ငန္းေတြ ရပ္တန႔္ခဲ့ပါတယ္။

ဒီစခန္း ၿဖိဳဖ်က္မယ္ ဆိုတဲ့ ကတိက ၿပဳံယမ္းနဲ႔ ဝါရွင္တန္ ၾကားက ယုံၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ေရး အျဖစ္ ရႈျမင္ထားၾကတာပါ။

တၿပိဳင္တည္းမွာပဲ ေျမာက္ကိုရီးယား အေနနဲ႔ န်ဴကလီးယား လက္နက္ ျဖဳတ္သိမ္းေရး အစီအစဥ္ေတြ ဆက္လက္ ေဆာင္႐ြက္တာ မရွိေတာ့ရင္ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔တာေတြ ထပ္တိုးလာႏိုင္တယ္ ဆိုၿပီးလည္း အေမရိကန္က သတိေပးထားပါတယ္။

စခန္းကို ျပန္တည္ေဆာက္ေနေၾကာင္း ေကာင္းကင္ဓာတ္ပုံေတြမွာ ေတြ႕ရ

ေတာင္ကိုရီးယား ေထာက္လွမ္းေရး အဖြဲ႕နဲ႔ အေမရိကန္ အႀကံေပးေလ့လာေရး အဖြဲ႕ အခ်ိဳ႕ရဲ႕ ၿဂိဳဟ္တု ဓာတ္ပုံ အေထာက္အထားေတြအရ ဆိုေဟး ဒုံးက်ည္ စခန္းမွာ ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းေတြ အလ်င္အျမန္နဲ႔ လုပ္ေဆာင္ေနတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။

ဆိုေဟး စခန္းဟာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ကတည္းက ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕ အဓိက ၿဂိဳဟ္တုစခန္း တစ္ခု ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီမွာ အရင္က အေမရိကန္ နယ္နိမိတ္ အထိ ေရာက္ႏိုင္တဲ့ ဒုံးက်ည္ အင္ဂ်င္ စမ္းသပ္မႈ ေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ အဲဒီ စခန္းမွာ ရန္လိုတဲ့ အျပဳအမူကို ထင္ရွားေစတဲ့ ပဲ့ထိန္း ဒုံးက်ည္ စမ္းသပ္မႈေတြကိုေတာ့ မျပဳလုပ္ခဲ့ဖူးပါဘူး။

"ရႈျမင္ပုံ ကြဲျပားမႈက အေရးႀကီးပါတယ္" လို႔ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရး အဖြဲ႕ 38 North ရဲ႕ အမႈေဆာင္ အယ္ဒီတာ ဂ်ယ္နီေတာင္းက ဘီဘီစီကို ေျပာပါတယ္။

ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းက ဒုံးက်ည္ အတြက္ မဟုတ္ဘဲ အရပ္သား အာကာသ လုပ္ငန္းစဥ္ အတြက္လို႔ ေျမာက္ကိုရီးယားက ရႈျမင္ႏိုင္တယ္လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။ အရင္တုန္းကလည္း အလားတူ အေၾကာင္းျပခ်က္မ်ိဳး စဥ္ဆက္မျပတ္ ေပးခဲ့ဖူးပါတယ္။

"အျခားတဖက္ကလည္း ဒီလို ျပန္လည္ တည္ေဆာက္လာတာက န်ဴကလီးယား ဖ်က္သိမ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္မွာ ယုံၾကည္မႈ ေလ်ာ့နည္းေစတယ္ ဆိုၿပီး ရႈျမင္ႏိုင္တယ္" လို႔ မစၥေတာင္းက ေျပာပါတယ္။

caption ဟႏြိဳင္းမွာ ထိပ္သီး ႏွစ္ဦး အၿပဳံးေဝ ခဲ့ၾကေပမယ့္ ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈ ကိစၥ ညႇိႏႈိင္းမရခဲ့

ပိတ္ဆို႔ အေရးယူမႈ တိုးလာမယ္ ဆိုၿပီး ၿခိမ္းေျခာက္တာက အလုပ္ ျဖစ္ပါ့မလား

ၿပီးခဲ့တဲ့ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၇ ရက္ေန႔က ဗီယက္နမ္ ႏိုင္ငံ ၿမိဳ႕ေတာ္ ဟႏြိဳင္းမွာ ၂ ရက္ ၾကာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ သမၼတ ေဒၚနယ္ထရမ့္နဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယား ေခါင္းေဆာင္ ကင္ဂ်ဳံအြန္း တို႔ရဲ႕ ထိပ္သီး ေဆြးေႏြးပြဲက သေဘာတူညီမႈ မရဘဲ ၿပီးဆုံးခဲ့ပါတယ္။

အေမရိကန္ဘက္က ေျမာက္ကိုရီးယား အေပၚ ပိတ္ဆို႔ အေရးယူမႈ တခ်ိဳ႕ ႐ုပ္သိမ္း မေပးမီ ေျမာက္ကိုရီးယား အေနနဲ႔ န်ဴကလီးယား လက္နက္ျဖဳတ္သိမ္းေရးကို ဘယ္ အတိုင္းအတာ အထိ ေဆာင္႐ြက္ရမလဲ ဆိုတဲ့ အခ်က္ အေပၚမွာ ႏွစ္ဖက္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ညႇိႏႈိင္းမရ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
ထရမ့္ ကင္ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲ သေဘာတူညီမႈ ဘာမွမရ

န်ဴကလီးယား လက္နက္ ျဖဳတ္သိမ္းေရး အစီအစဥ္ တိုးတက္မႈ မရွိရင္ ေျမာက္ကိုရီးယား အေပၚ ပိတ္ဆို႔ အေရးယူမႈေတြ တိုးလာႏိုင္တယ္ ဆိုၿပီး အဂၤါေန႔က ႐ုပ္သံ အင္တာဗ်ဴး တစ္ခုမွာ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံေတာ္ လုံၿခဳံေရး အႀကံေပး ဂြၽန္ေဘာ္လတန္က ေျပာခဲ့ပါတယ္။

ၿပဳံယမ္း အစိုးရ အေနနဲ႔ န်ဴကလီးယား ဖ်က္သိမ္းေရး အေပၚ ဘယ္ေလာက္ အာမခံ ခ်က္ ရွိရွိနဲ႔ ေဆာက္႐ြက္မလဲ ဆိုတာကို ဝါရွင္တန္က ဆက္လက္ ေစာင့္ၾကည့္ေနၿပီး အရာအားလုံးက အဲဒီ အခ်က္ အေပၚမွာ မူတည္ေနတယ္ လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။

ေျမာက္ကိုရီးယား အေနနဲ႔ န်ဴကလီးယား စီမံကိန္းေတြကို မစြန႔္လႊတ္ရင္ သမၼတ ထရမ့္ ဘက္က တုံ႔ျပန္မွာက ရွင္းလင္းပါတယ္ လို႔လည္း မစၥတာ ေဘာ္လတန္က ေျပာပါတယ္။ ။ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈကို ႐ုပ္သိမ္းမွာ မဟုတ္သလို အေရးယူတာေတြ တိုးဖို႔ကိုေတာင္ စဥ္းစားလာႏိုင္တယ္လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ အေမရိကန္ဘက္က ေျမာက္ကိုရီးယား အေပၚ အဲဒီလို ပိတ္ဆိုအေရးယူမႈ အသစ္ေတြ ထပ္ လုပ္ခဲ့မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲက လုံးဝ ရပ္တန႔္ သြားႏိုင္တယ္ ဆိုၿပီး ေလ့လာသူေတြက သတိေပးပါတယ္။

BBC Burmese
https://www.bbc.com/burmese