အာရွ မြတ္ဆလင္ႏိုင္ငံေတြမွာ ဒီႏွစ္ တ႐ုတ္ႏွစ္သစ္ကူး ဆင္ႏြဲဖို႔ ဘာအခက္အခဲ ျဖစ္ေနသလဲ

ကြာလာလမ္ပူၿမိဳ႕မွာ တ႐ုတ္ႏွစ္ကူး ဝက္ႏွစ္အတြက္ သေကၤတ စာလုံးေဖာ္ ေရးပြဲ တက္ေရာက္ေနတဲ့ မြတ္ဆလင္ ဆရာမေတြ။

ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၅ ရက္ေန႔မွာ က်ေရာက္မယ့္ တ႐ုတ္ႏွစ္သစ္ကူး ပြဲေတာ္ က်င္းပဖို႔ ႏိုင္ငံအသီးသီးမွာ ျပင္ဆင္ေနၾကပါၿပီ။

တ႐ုတ္ႏွစ္သစ္ကူး ေရာက္ၿပီ ဆိုရင္ တ႐ုတ္႐ိုးရာ ဆယ့္ႏွစ္လ ရာသီအရ သတ္မွတ္ထားတဲ့ တိရစာၦန္ပုံ အထိမ္းအမွတ္ကို အ႐ုပ္ေတြ၊ လက္ေဆာင္ေတြမွာ ေဖၚျပေလ့ ရွိပါတယ္။

မႏွစ္တုန္းက ေခြးႏွစ္ ျဖစ္ၿပီး ဒီႏွစ္ကေတာ့ ဝက္ႏွစ္ျဖစ္ပါတယ္။

မြတ္ဆလင္ေတြအတြက္ ဝက္ဆိုတာ မသန္႔ရွင္းတဲ့ သတၱဝါ၊ ဝက္သားစားရင္ အျပစ္ရွိတယ္လို႔ ယူဆ သတ္မွတ္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေတာ့ အေရွ႕ေတာင္ အာရွ ေဒသက မြတ္ဆလင္ အမ်ားစု ေနထိုင္ၾကတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ တ႐ုတ္ ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ က်င္းပတဲ့ သူေတြအတြက္ ျပႆနာ ရွိလာႏိုင္ပါသလား။

တ႐ုတ္ ႏွစ္သစ္ကူးပြဲဟာ တျခား မေလးရွားက တ႐ုတ္ မိသားစု အမ်ားစုလိုပဲ မေလးရွားႏိုင္ငံ ဂ်ိဳဟာျပည္နယ္ ဘာတူ ပါဟက္ၿမိဳ႕ေလးမွာ ေနထိုင္ေနတဲ့ ေခ်ာင္ယြန္ကီးတို႔ မိသားစုအတြက္လည္း အေရးပါတဲ့ အခမ္းအနားပြဲ တခု ျဖစ္ပါတယ္။

အထူးသျဖင့္ သူ႔ဇနီးနဲ႔ သမီးေတြ အားလုံး ဝက္ႏွစ္ေတြမွာ ေမြးၾကတဲ့ အတြက္ ေခ်ာင္ယြန္ကီးတို႔ မိသားစုအတြက္ ဒီႏွစ္ဟာ သိပ္ကို ထူးျခား အေရးပါတဲ့ ႏွစ္ ျဖစ္ပါတယ္။

"ဒီႏွစ္အတြက္ ကံေကာင္းေစတဲ့ ဝက္႐ုပ္ေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားကို အိမ္မွာ အလွျပထားမွာပါ။ ေဆြမ်ိဳး၊ မိတ္ေဆြ၊ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္၊ အိမ္နီးခ်င္းေတြကို ဖိတ္ထားပါတယ္။ ဘာလူမ်ိဳး၊ ဘာဘာသာဝင္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ တ႐ုတ္ႏွစ္သစ္ကူး ဆိုတာ အားလုံးအတြက္ပါ" လို႔ ဘီစကစ္ စက္႐ုံတခုမွာ မန္ေနဂ်ာ လုပ္ေနတဲ့ မစၥတာ ေခ်ာင္က ေျပာပါတယ္။

သူကေတာ့ ဒီဝက္႐ုပ္ေတြေၾကာင့္ ဘာမွ ျပႆနာ တက္စရာ မရွိဘူး။ တျခားလူေတြကို အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္စရာ မရွိဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။

ေခြးႏွစ္ ျဖစ္တဲ့ မႏွစ္တုန္းကလည္း မြတ္ဆလင္ေတြအၾကား အႀကီးအက်ယ္ ပြက္ေလာ ႐ိုက္ခဲ့ပါေသးတယ္။

ႏွစ္တုန္းက တ႐ုတ္ႏွစ္ကူး သေကၤတ ျဖစ္တဲ့ ေခြး႐ုပ္ကို အရမ္း ထင္ထင္ေပၚေပၚ မေဖာ္ျပဖို႔ မေလးရွား အာဏာပိုင္ေတြက အထူး သတိထားခဲ့

မေလးရွားႏိုင္ငံဟာ လူမ်ိဳး ဘာသာစုံ ႏိုင္ငံတခု ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အစၥလာမ္ ဘာသာကို ႏိုင္ငံေတာ္ ဘာသာအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားၿပီး မြတ္ဆလင္ေတြကို ေစာ္ကားတဲ့ အျပဳအမူ၊ လုပ္ရပ္ေတြကို သည္းမခံပဲ အေရးယူမႈေတြ တိုးပြားလာေနပါတယ္။

ဒီ့အတြက္ မြတ္ဆလင္ အသိုင္းအဝိုင္းကို ထိခိုက္ေစမွာ စိုးတဲ့အတြက္ ေစ်းဆိုင္ေတြနဲ႔ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ေတြက ေခြး႐ုပ္ေတြကို သိပ္အသုံးမျပဳခဲ့ၾကပါဘူး။

ဒါေပမယ့္ မစၥတာ ေခ်ာင္ကေတာ့ "မေလးရွားႏိုင္ငံဟာ လူမ်ိဳး ဘာသာစုံ ရွိတဲ့ ႏိုင္ငံ ျဖစ္ပါတယ္။ မေလး မြတ္ဆလင္ေတြခ်ည္း ေနတဲ့ ႏိုင္ငံ မဟုတ္ပါဘူး။ တ႐ုတ္ႏြယ္ဖြားေတြလည္း ရွိတယ္။ အိႏၵိယႏြယ္ဖြားေတြလည္း ရွိတယ္။ ခရစ္ယာန္၊ ဟိႏၵဴ၊ ဗုဒၶဘာသာ အစရွိသျဖင့္ ဘာသာေပါင္းစုံ ေနထိုင္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ တျခား ဘာသာဓေလ့နဲ႔ အခမ္းအနားေတြကိုလည္း အေလးထားဖို႔ လိုပါတယ္" လို႔ ေျပာပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ အရင္ႏွစ္တုန္းကလို သတိေပးဟန္႔တားတာမ်ိဳး လုပ္လာမယ့္ အေငြ႕အသက္မ်ိဳး ဒီႏွစ္မွာ လုပ္မယ့္ ပုံမ်ိဳး မေတြ႕ရဘူးလို႔ သူက ေျပာပါတယ္။

စကၤာပူႏိုင္ငံက တ႐ုတ္တန္းမွာ ဝက္ႏွစ္ တ႐ုတ္ႏွစ္ကူးအတြက္ ျပင္ဆင္ေနၾကပုံ

တ႐ုတ္႐ိုးရာ ရာသီခြင္အရ ႏွစ္တိုင္းမွာ တိရစာၦန္ တမ်ိဳးစီ သတ္မွတ္ထားၿပီး အဓိပၸါယ္ အသီးသီး ရွိၾကပါတယ္။ ဝက္ႏွစ္မွာ ေမြးတဲ့ သူေတြဟာ ဉာဏ္ပညာနဲ႔ ျပည့္စုံသူ၊ သနားၾကင္နာတတ္သူ၊ သစၥာ ရွိသူေတြလို႔ ဆိုပါတယ္။

ကြာလာလမ္ပူၿမိဳ႕ အေျခစိုက္ ဖုန္းေ႐ႊ အႀကံေပး ဂ်ိဳအီ ယက္ပ္ ကေတာ့ ဘာမွ စိတ္ပူစရာ မလိုဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ မႏွစ္ကနဲ႔ ယွဥ္ရင္ ဒီႏွစ္ တ႐ုတ္ႏွစ္ကူးက ဒီေလာက္ႀကီး ဆတ္ဆတ္ထိ မခံ ျဖစ္စရာ သိပ္မရွိပါဘူးလို႔ သူက ေျပာပါတယ္။

မီးအိမ္နီေတြနဲ႔ အလွဆင္ထားတဲ့ ဂ်ာကာတာၿမိဳ႕က တ႐ုတ္တန္း

"ဝက္ပုံ မခ်ိတ္လို႔ ကံဆိုးမိုးေမွာင္ က်တာမ်ိဳး ျဖစ္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အေရာင္၊ အထိမ္းအမွတ္ စတာေတြက အေရးမႀကီးပါဘူး။ လက္ေတြ႕မွာ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ကံဆိုတာ သူ႔လုပ္ရပ္ေပၚမွာပဲ မူတည္တာပါ။ ဒီေတာ့ အေကာင္းဖက္ကေနပဲ ျမင္ဖို႔ လိုပါတယ္" လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။

အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံဟာ ကမာၻေပၚမွာ လူဦးေရ အမ်ားဆုံး မြတ္ဆလင္ ႏိုင္ငံ ျဖစ္ေပမယ့္ တ႐ုတ္ ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ကို အစိုးရ ႐ုံးပိတ္ရက္ အျဖစ္ သတ္မွတ္ေပးထားပါတယ္။

လူထုၾကားထဲ တ႐ုတ္ ႏွစ္ကူးပြဲေတာ္ ဆင္ႏြဲေလ့ ရွိသလို ၿမိဳ႕အေတာ္မ်ားမ်ားမွာလည္း တ႐ုတ္ ႏွစ္သစ္ကူး အထိမ္းအမွတ္ မီးပုံးေတြ ခ်ိတ္ဆြဲတာ၊ အေရာင္အေသြး စုံစုံလင္လင္နဲ႔ စီတန္း ကျပတာေတြကို ေတြ႕ရပါတယ္။

အခုႏွစ္ တ႐ုတ္ႏွစ္ကူး သေကၤတ ဝက္ပုံကို အင္ဒိုနီးရွားမွာ ရွိတဲ့ မြတ္ဆလင္ မိတ္ေဆြေတြက ႀကိဳဆိုၾကပါတယ္လို႔ ဂ်ာကာတာမွာ ေနထိုင္တဲ့ မယ္ရီ အိုလစ္ဗီယာ က ေျပာျပပါတယ္။

"ကြၽန္မက အင္ဒိုနီးရွားလူမ်ိဳး မြတ္ဆလင္ အေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔ ႀကီးလာခဲ့သူပါ။ ဝက္ပုံေၾကာင့္ သူတို႔ ဘာမွ စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီဝက္ပုံေတြဟာ ရာသီခြင္ တိရစာၦန္ ဆိုတာမ်ိဳးထက္ ေပ်ာ္စရာ ႏွစ္သစ္ကူး ႐ုပ္ပုံ အေနနဲ႔ပဲ ယူဆၾကမွာပါ" လို႔ဆိုပါတယ္။

တကယ္လို႔ ဝက္ကို ေႁမြနဲ႔ ယွဥ္ၾကည့္မယ္ ဆိုရင္ ဝက္က ပိုခ်စ္စရာ ေကာင္းပါတယ္။ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံက လူအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ေႁမြကို မႀကိဳက္ၾကပါဘူး။ ဒီေတာ့ တ႐ုတ္ ႏွစ္သစ္ကူးမွာ ဝက္ပုံေတြကို ပိုခ်ိတ္ခ်င္ၾကမွာပါလို႔ သူကဆက္ေျပာပါတယ္။

ဒီႏွစ္ တ႐ုတ္ႏွစ္ကူးမွာ ဝက္ပုံ အထူးကြတ္ကီေတြက မြတ္ဆလင္ေတြအၾကား အရမ္းကို ေရပန္းစားေနတယ္လို႔ မုန္႔ဖုတ္ေရာင္းသူ ဗယ္လာရီ ရီတာ က ေျပာပါတယ္။

မုန္႔ဖုတ္ေရာင္းသူ ဗယ္လာရီ ရီတာဟာ နာနတ္ယို သြင္းထားတဲ့ ဝက္ပုံ ကြတ္ကီေလးေတြကို တ႐ုတ္ ႏွစ္သစ္ကူးအမီ ဖုတ္ေရာင္းေနပါတယ္။

လိေမၼာ္သီး ဆိုတာ တ႐ုတ္ ႏွစ္သစ္ကူးအတြက္ လူႀကိဳက္မ်ားတဲ့ သေကၤတ တခုပါ။ ဒီႏွစ္မွာေတာ့ ဝက္ပုံ ကြတ္ကီေလးေတြကို အထူးဖန္တီး ဖုတ္ခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္ပတ္အတြင္း ႀကိဳတင္ ေအာ္ဒါေတြနဲ႔ ျပည့္သြားပါတယ္။

သူ႔ေဖာက္သည္ အေတာ္မ်ားမ်ားက မြတ္ဆလင္ေတြပါ။

"အဲဒီ ေဖာက္သည္ေတြက သူတို႔ရဲ႕ မြတ္ဆလင္ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြနဲ႔ သူငယ္ခ်င္းေတြအတြက္ ဒီကြတ္ကီေတြကို မွာတာပါ။ တခ်ိဳ႕လည္း ဝက္ပုံကေလးေတြကို ႀကိဳက္လို႔ ဝယ္တာပါ" လို႔ ဗယ္လာရီ ရီတာ က ေျပာျပပါတယ္။

သူ႔ကြတ္ကီေတြဟာ မြတ္ဆလင္ေတြ စားခြင့္ျပဳတဲ့ ပထမဆုံး ဝက္ကေလးေတြပါ လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ဘိုဂါၿမိဳ႕မွာ ေနတဲ့ အသက္ ၂၄ ႏွစ္အ႐ြယ္ ရန္ဂါ ဆက္ဆထရာဂ်ာယာ အတြက္ကေတာ့ အေျခအေနခ်င္း တျခားစီလို႔ ေျပာရမွာပါ။

တ႐ုတ္ႏွစ္သစ္ကူးအတြက္ ဝက္ပုံပါတဲ့ အ႐ုပ္ေတြ၊ အျပင္အဆင္ေတြ ဝယ္ခဲ့ေပမယ့္ လူေရွ႕သူေရွ႕ ျပထားဖို႔ကိုေတာ့ စိုး႐ြံ႕ေနဆဲပါ။

မတူကြဲျပားတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထုံးစံေတြကို အင္ဒိုနီးရွား လူမ်ိဳး အေတာ္မ်ားမ်ားက ခုခ်ိန္ထိ လက္မခံၾကေသးဘူးလို႔ သူယူဆထားလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

"ဝက္ပုံပါတဲ့ ရွပ္အက်ႌေတြ ဝတ္ရဲပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ အိမ္မွာ ဝက္ပုံ အဆင္အျပင္ေတြ ခ်ိတ္ထားရဲပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေစာ္ကားရာ ေရာက္မွာ စိုးလို႔ လူေရွ႕သူေရွ႕မွာေတာ့ ဒီလို မလုပ္ရဲပါဘူး" လို႔ ရန္ဂါ ဆက္ဆထရာဂ်ာယာ က ဝန္ခံ ေျပာခဲ့ပါတယ္။

တ႐ုတ္ႏွစ္ကူး အျပင္အဆင္ အေငြ႕အသက္ေတြက ေရွး႐ိုးစြဲ မြတ္ဆလင္ေတြအၾကား မေက်နပ္မႈေတြ ျဖစ္လာႏိုင္မလား

တခ်ိန္တည္းမွာပဲ တ႐ုတ္ ႏွစ္သစ္ကူးကို ေဝဖန္ေျပာဆိုမႈေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။ မြတ္ဆလင္ ဘိုဂါ ဖိုရမ္ စာမ်က္ႏွာမွာ ဆိုရင္ ဂ်ာဗား အေနာက္ပိုင္းက ေရွး႐ိုးစြဲ အစၥလာမစ္ အသင္း တသင္းက ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ၿပီး တ႐ုတ္ႏွစ္သစ္ကူး အခမ္းအနားေတြကို ဖ်က္သိမ္းေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။

"ဒါဟာ အစၥလာမ္ ဘာသာကို ထိခိုက္ေစႏိုင္တယ္။ မြတ္ဆလင္ေတြအတြက္ မသင့္ေလ်ာ္ဘူး"လို႔ ေဖၚျပထားပါတယ္။

သူတို႔အဖြဲ႕လိုပဲ တျခား မြတ္ဆလင္ အဖြဲ႕ေတြဆီကလည္း ေဝဖန္သံေတြ ထြက္ေပၚခဲ့ပါတယ္။

ခရစ္ယာန္ ဘာသာဝင္ တ႐ုတ္လူမ်ိဳး ဂ်ာကာတာ ၿမိဳ႕ေတာ္ဝန္ ဘဆူကီ ဂ်ဟာဂ်ာ ပူရ္နာမာ

ဒီလို သေဘာထားေတြေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးေလာကအေပၚ ႐ိုက္ခတ္မႈေတြ ျဖစ္လာရတယ္လို႔ အင္ဒိုနီးရွား သိပၸံ အင္စတီက်ဳက သုေတသီ ထန္ ဂ်ဴ လန္း က သုံးသပ္ပါတယ္။

၂၀၁၇ ခုႏွစ္တုန္းက အစၥလာမ္ဘာသာကို ေစာ္ကားမႈနဲ႔ ခရစ္ယာန္ ဘာသာဝင္ တ႐ုတ္လူမ်ိဳး ဂ်ာကာတာ ၿမိဳ႕ေတာ္ဝန္ ဘဆူကီ ဂ်ဟာဂ်ာ ပူရ္နာမာ ေထာင္ဒဏ္ ခ်မွတ္ခံခဲ့ရတာဟာ ဒီသေဘာထားေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ၿပီး အခုလည္း ဒီလိုသေဘာထားေတြ ထပ္ျပန္႔ပြားေနဆဲပဲလို႔ သူက ေျပာပါတယ္။

စိတ္ဓါတ္ က်ဥ္းေျမာင္းမႈေတြေၾကာင့္ သည္းမခံႏိုင္မႈေတြ ျဖစ္လာရတယ္။ နားလည္မႈ မရွိေလေလ၊ သည္းမခံႏိုင္မႈေတြ မ်ားေလေလ ပဲလို႔ ဆိုပါတယ္။

အခု တ႐ုတ္ ႏွစ္သစ္ကူး ကိစၥမွာလည္း ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထုံးစံ ဆိုတာထက္ ဘာသာေရးကိစၥအျဖစ္ အင္ဒိုနီးရွားလူမ်ိဳး မြတ္ဆလင္ အေတာ္မ်ားမ်ားက ယူဆေနၾကတာပါ။

ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံေရး သမားတဦးကေတာ့ တ႐ုတ္ အသိုင္းအဝိုင္းဖက္က ကာကြယ္ေျပာခဲ့ပါတယ္။ သူကေတာ့ အင္ဒိုနီးရွား သာသနာေရး ဝန္ႀကီး လူခ္မန္း ဟာကင္မ္ ဆိုင္ဖပ္ဒင္ ပါ။ ကိုယ့္နဲ႔ မတူတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထုံးစံ၊ ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာေတြကို ေလးစားၾကဖို႔ သူက တိုက္တြန္းထားပါတယ္။

BBC Burmese
https://www.bbc.com/burmese