အိႏၵိယ-ပါကစၥတန္ တင္းမာမႈအ႐ွိန္ျမင္႔

Kashmir ေဒသမွာ အေသခံဗံုးခြဲတိုက္ခိုက္မႈျဖစ္ပြါးခဲ့ၿပီးေနာက္ပိုင္း အိႏိၵယနဲ႔ ပါကစၥတန္၂ႏိုင္ငံအၾကား တင္းမာမႈေတြက တေန႔တျခား ပိုတိုးလာေနပါတယ္။ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက ္ ပိုင္ဆိုင္ထားၾကတဲ့ အိမ္နီးခ်င္း၂ႏိုင္ငံအၾကား စစ္ေရးတင္းမာမႈ ေတြ ပိုႀကီးလာမယ့္အေရးကို စိုးရိမ္ေနရတဲ့အေၾကာင္း ကိုေက်ာ္ေအာင္လြင္က ဆက္ေျပာပါလိမ့္မယ္။

ေဖေဖၚ၀ါရီလ ၁၄ရက္ေန႔က အိႏိၵယနဲ႔ပါကစၥတန္အၾကားနယ္ေျမဆိုင္ရာ အျငင္းပြားေနၾကတဲ့ Kashmir ေဒသမွာ အိႏိၵယ ျပည္သူ႔စစ္ေမာ္ေတာ္ယာဥ္တန္းတခုကို အေသခံဗံုးခြဲတိုက္ခိုက္မႈလုပ္ခဲ့လို႔ အိႏိၵယလံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္၄၀ ေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။ ဒီတိုက္ခိုက္မႈဟာ သူတို႕ရဲ႕လက္ခ်က္ပဲလို႔ ပါကစၥတန္အေျခစိုက္ Jaish-e-Mohammad စစ္ေသြးၾကြ အုပ္စုက ေၾကညာပါတယ္။ အခုလို စစ္ေသြးၾကြေတြကို ႏိုင္ငံအတြင္း ေနထိုင္ခိုေအာင္းခြင့္ေပးထားတဲ့အေပၚ ဒဏ္ခတ္ဖို႔ အိႏိၵဘက္ က ဆံုးျဖတ္ထားၿပီး လိုအပ္တာေတြမွန္သမွ် လြတ္လြတ္လပ္လပ္နဲ႔လုပ္ေဆာင္ဖို႔ အိႏိၵယ စစ္တပ္အႀကီးအကဲကို အစိုးရက ခြင့္ျပဳထားပါတယ္။ ပါကစၥတန္ဘက္ကလည္း Jaish-e-Mohammad အဖြဲ႕ဟာ အစြန္းေရာက္အဖြဲ႕အျဖစ္သတ္ မွတ္ခံထား ရတာျဖစ္ၿပီး သူတို႔ကို ပါကစၥတန္က လက္ခံထားတာမဟုတ္ဘူးလို ႔ တုံ႔ျပန္ပါတယ္။ အိႏိၵယဘက္က ဘယ္လို က်ဳးေက်ာ္ ရန္စမႈမ်ိဳးပဲလုပ္လာလာ ခ်က္ခ်င္းလက္တုံ႔ျပန္ဖို႔ ပါကစၥတန္တပ္ဖြဲ႕ေတြကို ပါကစၥတန္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ Imran Khan ကလည္း ခြင့္ျပဳထားပါတယ္။

အိႏိၵယႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ျပင္သစ္သံအမတ္ႀကီး Alexandre Zieglerကေတာ့ Jaish-e-Mohammad အဖြဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ Masood Azharကို အၾကမ္းဖက္သမားစာရင္းသြင္းဖို႔အျပင္းအထန္ႀကိဳးစားေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

“ကုလသမဂၢကအေရးယူဒဏ္ခတ္မယ့္ အၾကမ္းဖက္သမားစာရင္းထဲမွာ Masood Azharကို ထည့္သြင္းဖို႔ က်ေနာ္တို႔အႀကီးအက်ယ္ ႀကိဳးပမ္းေနတာ ၂ႏွစ္ရွိေနပါၿပီ။ ၿပီးခဲ့တဲ့အပတ္က ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါးတိုက္ခိုက္မႈေတြလုပ္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္း နယူးေယာက္ က ကုလသမဂၢဌာနခ်ဳပ္မွာ က်ေနာ္တို႔ ဒီကိစၥကို အထူးႀကိဳးပမ္းၿပီးလုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ အိႏိၵယနဲ႔က်ေနာ္တုိ႔အျပည့္အ၀ ေသြးစည္းညီညြတ္မႈရွိေနၿပီး Masood Azharဟာ ကုလသမဂၢရဲ႕ အၾကမ္းဖက္သမား စာရင္းထဲမွာရွိသင့္တာပါ။ ရွိေအာင္ လည္းက်ေနာ္တို႔ အျပင္းအထန္ႀကိဳးပမ္းေနပါတယ္”

ပါကစၥတန္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ Imran Khanက ျဖစ္ပြားေနတဲ့အေျခအေနေတြကိုေလ့လာဆန္းစစ္ဖို႔ စစ္ဘက္နဲ႔ အရပ္ဘက္ေခါင္း ေဆာင္ေတြနဲ႔ အေရးေပၚအစည္းအေ၀းတရပ္ ၾကာသပေတးေန႕တုန္းက က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့တိုက္ခိုက္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စံုစမ္း စစ္ေဆးေရးမွာ ပါကစၥတန္ဘက္က ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မယ္လုိ႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ေျပာဆိုထားၿပီး တိုက္ခိုက္မႈကိုလည္းရႈတ္ခ် တယ္၊ ပါကစၥတန္ နဲ႔ဆက္စပ္ၿပီးျဖစ္ပ်က္ခဲ့တာမွန္တယ္ဆိုရင္ က်ဴးလြန္သူမွန္သမွ်ကို အေရးယူသြားမယ္လို႔လည္း ပါကစၥတန္ ဘက္ကေျပာထားေၾကာင္း ပါကစၥတန္ အမ်ိဳးသားလံုၿခံဳေရးေကာ္မီတီအစည္း အေ၀းရဲ႕ ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖၚျပ ထားပါတယ္။

အိႏိၵယေရာပါကစၥတန္ကိုပါ ကိုလိုနီလုပ္ခဲ့တဲ့ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံကေတာ့ သံတမန္ေရးအရ သတိထားၿပီးတုံျပန္ပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္မႈကိုရႈတ္ခ်တယ္လို႔ အိႏိၵႏိုင္ငံဆိုင္ရာၿဗိတိန္သံအမတ္ Dominic Asquith က ဆိုပါတယ္။

“ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံေရာ၊ အိႏိၵယႏိုင္ငံပါ အၾကမ္းဘက္တိုက္ခိုက္မႈေတြရဲ႕ဒဏ္ကိုခံၾကရပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့အပတ္က Kashmir ေဒ သမွာျဖစ္ပြါးခဲ့တဲ့ကိစၥအေပၚ က်ေနာ္တို႔ဘက္က ၀မ္းနည္းေၾကကြဲရေၾကာင္းအသိေပးပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္၀ါဒကုိလည္း လံုး၀ရႈတ္ခ်ပါတယ္”

အေသခံဗံုးခြဲတိုက္ခိုက္မႈျဖစ္ပြါးခဲ့ၿပီးေနာက္ပိုင္း အိႏိၵယကထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ Kashmir ေဒသမွာ စစ္သားစုေဆာင္းေရးေတြ လုပ္လာပါတယ္။ ရာနဲ႔ခ်ီတဲ့ Kashmir လူငယ္ေတြလည္း စစ္တပ္ထဲ၀င္ဖို႔ စာရင္းသြင္းေနၾကပါတယ္။ အက်ပ္အတည္း မ်ိဳးစံုၾကားမွာေပၚလာတဲ့အခြင့္အေရးေကာင္းတရပ္ပဲလို႔ ယူဆတဲ့သူကေတာ့ Kashmir နယ္သား Tariq Aziz ပါ။

“အခုလိုစစ္သားစုေဆာင္းေရးေတြလုပ္လာတာက က်ေနာ္တို႔အတြက္ သိပ္ေကာင္းပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ Kashmir ေဒသကေန အျပင္ကိုမသြားႏိုင္တဲ့သူ၊ ႏိုင္ငံျခားမထြက္ႏိုင္တဲ့သူ၊ ေငြေၾကးအခက္အခဲရွိသူေတြအတြက္ စစ္ တပ္ဘက္က အခြင့္အေရးဖန္တီးေပးတဲ့သေဘာပါပဲ”လို႔ ေျပာသြားခဲ့တာပါ။

အိႏိၵယနဲ႔ ပါကစၥတန္၂ႏိုင္ငံလံုးက ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ေတြပိုင္ဆိုင္ထားၾကတာျဖစ္ၿပီး ၁၉၇၁ခုႏွစ္တုန္းက ၂ႏိုင္ငံ အၾကား ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ စစ္ပြဲကစၿပီး ၂ႏိုင္ငံလံုးရဲ႕ စစ္တပ္ေတြမွာ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္တပ္ဆင္ထားၾကတာပါ။ အဲဒါ ေၾကာင့္ ၂ႏိုင္ငံအၾကားတင္းမာမႈေတြ အရွိန္ထပ္ျမင့္လာခဲ့ရင္ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ေတြကိုအသံုးခ်ၿပီးတိုက္ခိုက္လာ ၾကမယ့္အေရးကို စိုးရိမ္ေနရတာပါ။

ေက်ာ္ေအာင္လြင္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com