မဲဆႏၵနယ္တခ်ိဳ႕ မဲရလဒ္ထုတ္ျပန္

မဲဆႏၵရွင္ မဲထည့္စဥ္။ (ႏိုဝင္ဘာ ၃၊ ၂၀၁၈)

ဒီကေန႔ က်င္းပတဲ့ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပဲြ ၿပီးဆံုးခဲ့ပါၿပီ။ ျပည္နယ္မဲ႐ံုေတြမွာ မဲေပးသူအေရအတြက္ဟာ သိသိ သာသာ ေလ်ာ့နည္းလာေနသလို ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဘက္က ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈက အရင္ ကထက္ အားနည္းလာတာေတြရွိတယ္လို႔ ေလ့လာသူေတြကဆိုၾကပါတယ္။ ၂၀၁၅ တုန္းက မဲအေရအတြက္ အသာနဲ႔ႏိုင္ခဲ့တဲ့ လက္ရွိအာဏာရပါတီဟာ ဒီေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏိုင္ရဖို႔ ခက္ခက္ခဲခဲ ယွဥ္ၿပိဳင္လာရတဲ့အျပင္ အခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ မဲအေရအတြက္ ေတာ္ေတာ္ကြာဟၿပီး ရံႈးတာေတြရွိလာတာေၾကာင့္ လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲ အတြက္ ျပန္လည္သံုး သပ္ဖို႔လိုအပ္လာၿပီလို႔ ႏိုင္ငံေရးေလ့လာသူေတြက ဆိုေနၾကပါတယ္။ ဒီသတင္းကို ဗီြအိုေအ သတင္းေထာက္ ေမခက ေပးပို႔ထားပါတယ္။

ဒီကေန႔ ႏိုဝင္ဘာလ ၃ ရက္ စေနမနက္ပိုင္းကစလို႔ လစ္လပ္မဲဆႏၵနယ္ (၁၃) ေနရာမွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပြဲကေတာ့ က်င္းပၿပီးစီးသြားပါၿပီ။ ေကာ္မရွင္ဘက္ကေတာ့ အတိအက် ဘယ္သူႏိုင္တယ္ ဆိုတာ မထုတ္ျပန္ႏိုင္ေသးပါဘူး။ ဒါ့အျပင္ အခ်ိဳ႕ျပည္နယ္ေတြမွာ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးအရ မဲေရတြက္မႈက မနက္ျဖန္မွသာ အၿပီးသတ္ႏိုင္မယ္လို႔ သက္ဆိုင္ရာ ျပည္နယ္ ေကာ္မရွင္ေတြကဆိုပါတယ္။

ခ်င္းျပည္နယ္ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ တာဝန္ရွိသူတဦးက မဲေရတြက္မႈအေျခအေနနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဗီြအိုေအကို ခုလို ေျပာျပတာပါ။

“ေဝးတဲ့ေနရာေတြကေတာ့ ကန္ပက္လက္မွာဆိုရင္ ၁၂၁ မိုင္ အေဝးဆံုး မဲ႐ံုေပါ့ေနာ္၊ မတူပီမွာဆိုလို႔ရွိရင္ ၅၈ မိုင္ အေဝးဆံုးျဖစ္ၿပီး သူတို႔ေတြက ဆုိင္ကယ္နဲ႔လာတဲ့ဟာရွိတယ္။ လမ္းမေကာင္းတဲ့ေနရာေတြမွာဆိုလို႔ရွိရင္ လမ္းေလွ်ာက္ၿပိးေတာ့လာတဲ့ဟာရွိတယ္။ အဲလိုေလးေတြေတာ့ အေနအထားရွိတယ္။ ေျပာခ်င္တာေတာ့ အားလံုးစံုဖို႔ဆိုရင္ မနက္ျဖန္မွ သိႏိုင္မယ္။”

လတ္တေလာ ေစာင့္ၾကည္႔ေလ့လာသူအခ်ိဳ႕ အဆိုအရ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး ဆိပ္ကမ္းၿမိဳ႕နယ္မွာဆိုရင္ ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီက လက္ရွိအာဏာရပါတီက ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းကို မဲအေရအတြက္တရာေက်ာ္နဲ႔ အသာစီး ရေနတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။

ခ်င္းျပည္မွာဆိုရင္လည္း ခ်င္းအမ်ိဳးသားဒီမို ကရက္တစ္ပါတီက မဲအသာနဲ႔ ဦးေဆာင္ေနပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ ရေသ့ ေတာင္မွာ ေတာ့ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒါက္တာေအးေမာင္သား ျဖစ္သူ တသီးပုဂၢလ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ယွဥ္ၿပိဳင္တဲ့ ဦးတင္ေမာင္ဝင္းက မဲ႐ံုထက္ဝက္ေက်ာ္မွာ မဲအသာစီးရထားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ သက္ဆုိင္ရာ တုိင္းရင္းသားပါတီေတြဘက္က အသာစီးရေနတယ္လို႔ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူေတြက ဆိုထားပါတယ္။

ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီက ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚခင္ေစာေဝက လက္ရွိမဲေရတြက္မႈ အေျခအေန အရ အႏိုင္အ႐ံႈးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အခုလိုေျပာျပလာတာပါ။

“တသီးပုဂၢလက ႏိုင္ေနပါတယ္။ သူကေတာ့ အေတာ္မ်ားမ်ားေတာ့ ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အတိအက်ေတာ့ အကုန္လံုး…မဲ႐ံုက ၈၀ ေက်ာ္ရွိတာေပါ့ေနာ္။ ၈၀ ေက်ာ္ ရွိတဲ့အထဲမွာ အားလံုးကိုေတာ့ အေသအခ်ာ မသိရေသးပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ၿမိဳ႕တုိင္း ၿမိဳ႕တုိင္းမွာ အျပတ္အသတ္ႏိုင္တာကို သိရပါတယ္။”

ဒီေရြးေကာက္ပဲြဟာ ၂၀၂၀ အေထြေထြေရြးေကာက္ပဲြအတြက္ လူထုသေဘာထားေတြကို ႀကိဳတင္ခန္႔မွန္း ႏိုင္မယ့္ ေရြးေကာက္ပဲြအျဖစ္သံုးသပ္တာေတြ ရိွသလို ျပည္နယ္ေတြမွာေတာ့ ေဒသခံ တုိင္းရင္းသားပါတီေတြက အႏိုင္ရမယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္းေျပာဆုိတာေတြ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္ခင္ထဲကရွိေနခဲ့တာပါ။

၂၀၁၅ တုန္းက မဲအေရအတြက္အသာနဲ႔ႏိုင္ခဲ့တဲ့ လက္ရွိအာဏာရပါတီဟာ ဒီေရြးေကာက္ပြဲမွာအႏိုင္ရဖို႔ ခက္ခက္ခဲခဲ ယွဥ္ၿပိဳင္လာရတဲ့အျပင္ အခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ မဲအေရအတြက္ေတာ္ေတာ္ကြာၿပီး ႐ံႈးလာတာေၾကာင့္ လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ျပန္လည္သံုး သပ္ဖို႔သင့္ၿပီလို႔ ႏိုင္ငံေရးေလ့လာသူေတြက ဆိုေနၾကပါတယ္။

ႏိုင္ငံေရးေလ့လာသံုးသပ္သူ ဦးမင္းခင္က လက္ရွိ မဲေရတြက္မႈအေျခအေနနဲ႔ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈအေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္လို႔

“သို႔ေသာ္ ၂၀၁၅ေရြးေကာက္ပြဲမွာ လူထုရဲ႕ဆံုးျဖတ္ခ်က္အရ NLD ကိုပဲ အဓိက ေျပာင္းသြားဖို႔အတြက္ မဲေပးသြားတဲ့ဟာကို ျပန္ၿပီးေတာ့ ယိမ္းယိုင္လာတယ္ေပါ့ေနာ္။ အရင္အေျခအေနမ်ိဳး လူထုထက္ထက္သန္သန္နဲ႔ အေျပာင္းအလဲဆက္သြားႏိုင္ေအာင္ ျဖစ္လာတဲ့အခင္းအက်င္းမ်ိဳးဆက္သြားႏိုင္ေအာင္ လာမယ့္ေရြးေကာက္ပြဲေရာရိွပါ့မလားဆိုတဲ့ ေမးခြန္းေလးေပါ့ေလ။ ဆိုလိုတာကေတာ့ ေခါင္းေလာင္းကၿပီးကတဲ့ ၾကားျဖတ္မွာလဲထိုးခဲ့တယ္ အခုၾကားျဖတ္မွာလည္းေခါင္းေလာင္းႏွစ္ဆင့္ထိုးခဲ့တယ္။”

ေလ့လာသူေတြအဆိုအရ မဲေပးသူအေရအတြက္ဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပဲြထက္ ေလ်ာ့နည္းေန တယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။

၂၀၁၇ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ဒီကေန႔ က်င္းပတဲ့ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲတို႔မွာ သက္ဆိုင္ရာေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မ ရွင္ရဲ႕ လုပ္ငန္းလုပ္ေဆာင္မႈပိုင္းနဲ႔ပတ္သတ္လို႔ PACE အဖြဲ႔ က အမႈေဆာင္ ဒါ႐ိုက္တာ စိုင္းရဲေက်ာ္စြာျမင့္က

“စီမံခန္႔ခြဲမႈနဲ႔ပတ္သက္လို႔ မဲ႐ံုမႉးေတြေပၚမွာ သင္တန္းေပးတာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဒိထက္ပိုၿပီးေတာ့မွ စနစ္တက် ပိုလုပ္ဖို႔လိုမယ္။ မဲ႐ံုတည္ေနရာ ေရြးခ်ယ္မႈနဲ႔ပတ္သက္လို႔လည္း က်ေနာ္တို႔ ေကာ္မရွင္ေတြအေနနဲ႔ ေသခ်ာ စဥ္းစားဖို႔လိုတယ္။ ၂၀၂၀ အတြက္၊ ေနာက္- အဓိက ကေတာ့ဗ်ာ က်ေနာ္တို႔ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူေတြရဲ႕ ၄ % က မနက္ပိုင္းမွာ မဲ႐ံုျပင္ဆင္တာေတြကို ၾကည့္ခြင့္မရဘူး။ … ဆိုေတာ့ ၾကားျဖတ္မွာ ၄ % ဆိုတာ နည္းတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရေပမယ့္ ၂၀၂၀ အတြက္ ၄ % ဆိုတာ အင္မတန္ မ်ားတယ္။ က်ေနာ္တို႔အတြက္က က်ေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူတေယာက္ ဝင္ခြင့္မရဘူးဆိုတာ မဲ႐ံုရဲ႕ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ - ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမွာ က်ေနာ္တို႔အတြက္ကေတာ့ ဒါ မ်ားတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရတယ္။ ေလာေလာဆယ္ကေတာ့ စီမံခန္႔ခြဲမႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ရွိရင္ ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ဒိထက္ ပိုေကာင္းေအာင္ လုပ္ဖို႔လိုမယ္လို႔ အၾကမ္းဖ်င္းေတာ့ ေျပာလို႔ရတယ္။”

ဒီကေန႔က်င္းပခဲ့တဲ့ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္တဲ့ လစ္လပ္မဲဆႏၵနယ္ (၁၃) ေနရာအတြက္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ၆၉ ဦးက ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္ရွင္။

ေမခ / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com