အေမရိကန္ အင္ဒုိပစိဖိတ္ ေခတ္မီနည္းပညာရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ ျမန္မာပါ၀င္

APEC ထိပ္သီးညီလာခံ

အင္ဒုိ-ပစိဖိတ္ေဒသ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအစီအစဥ္ေတြအတြက္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ေဒၚလာ ၆၁ ဘီလီယံေက်ာ္ ထပ္မံ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသြားမယ္လုိ႔ အေမရိကန္ ဒုသမၼတ Mike Pence က အာရွပစိဖိတ္ စီးပြားေရးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ APEC ထိပ္သီးစည္းေ၀းပြဲမွာ ေျပာၾကား လိုက္ပါတယ္။ အဲဒီ အစီအစဥ္ထဲမွာ Smart Cities Partnership လုိ႔ေခၚတဲ့ အာရွတုိက္အတြင္းမွာ နည္းပညာပုိင္းဆုိင္ရာ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈေတြ အတြက္ ကူညီေပးမယ့္ အစီအစဥ္လည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကလည္း ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္ အတြင္း က်င္းပခဲ့တဲ့ အာဆီယံ ထိပ္သီး စည္းေ၀းပြဲအတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လာေရာက္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံၾကဖုိ႔ ဖိတ္ၾကားခဲ့တာနဲ႔လည္း တုိက္ဆုိင္ ေနပါတယ္။ အျပည့္အစုံကုိေတာ့ ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္က စုစည္း တင္ျပေပးထားပါတယ္။

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ တရုတ္ႏုိင္ငံအၾကား ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲ ျဖစ္ေပၚေနတာေၾကာင့္ ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္ကုန္ပုိင္းက Papua New Guinea ႏုိင္ငံမွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ အာရွပစိဖိတ္ စီးပြားေရးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ APEC ထိပ္သီး စည္းေ၀းပြဲဟာ သေဘာတူညီခ်က္ တစုံတရာ မရရွိဘဲ ၿပီးသြားခဲ့ပါတယ္။ အခုလုိ သေဘာတူညီခ်က္မရတာဟာ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ နီးပါး ၾကာျမင့္လာၿပီျဖစ္တဲ့ APEC အဖြဲ႔ရဲ႕သမုိင္းမွာ ဒါဟာ ပထမဆုံးအႀကိမ္ ျဖစ္ပါတယ္။

ညီလာခံအတြင္း ကမၻာ့ စီးပြားအင္အားအႀကီးဆုံး ၂ ႏုိင္ငံျဖစ္ၾကတဲ့ အေမရိကန္နဲ႔ တရုတ္တုိ႔အၾကား အားၿပိဳင္မႈေတြ ရွိေနတာကုိလည္း သိသာ ထင္ရွားစြာ ေတြ႔ျမင္ခဲ့ရပါတယ္။ တရုတ္သမၼတ ရွီက်င့္ဖ်င္က အေရွ႕ေတာင္အာရွ ေဒသနဲ႔ က်န္တဲ့ ကမၻာ့ေဒသေတြကုိ လမ္းပန္း ဆက္သြယ္ေရးအရ ခ်ိတ္ဆက္ေပးၿပီး ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈေတြကုိ ေဖာ္ေဆာင္ေပးႏုိင္မယ္ဆုိတဲ့ One Belt, One Road ရပ္၀န္းတခု လမ္းေၾကာင္း တခုလုိ႔ေခၚတဲ့ ေခတ္သစ္ပုိးလမ္းမႀကီး စီမံကိန္းႀကီးအေၾကာင္း အေလးေပး ေျပာၾကားခဲ့သလုိဘဲ ညီလာခံကုိ သမၼတ Donald Trump ကုိယ္စား တက္လာတဲ့ အေမရိကန္ ဒုသမၼတ Mike Pence ကလည္း အေမရိကန္ရဲ႕ စီးပြားေရးေအာင္ျမင္မႈနဲ႔ ေဒသတြင္း အေမရိကန္ရဲ႕ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြအေၾကာင္းကုိ အေလးေပး ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

“အေမရိကန္ရဲ႕ စီးပြားေရးေအာင္ျမင္မႈေတြက အင္ဒုိ-ပစိဖိတ္ေဒသအပါအ၀င္ တကမၻာလုံးရဲ႕ စီးပြားေရး ေကာင္းမြန္လာဖုိ႔ ျမင့္တင္ေပးေနပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္ေလာက္အတြင္း အေမရိကန္ စီးပြားေရးပုမၸဏီေတြက ေဒၚလာ ၆၁ ဘီလီယံေက်ာ္ တန္ဖုိ႔းရွိတဲ့ စီမံကိန္းေပါင္း ၁,၅၀၀ ေက်ာ္ လုပ္ေဆာင္မယ့္အေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ အင္ဒုိ-ပစိဖိတ္ေဒသမွာ အေမရိကန္ရဲ႕ ရင္းႏွီးျမဳပ္မႈ စုစုေပါင္းဟာ ေဒၚလာ ၁.၄ ထြီလီယံ ရွိေနပါၿပီ။ ဒါဟာ တရုတ္၊ ဂ်ပန္နဲ႔ ေတာင္ကုိရီးုယား ၃ ႏုိင္ငံေပါင္းရဲ႕ ရင္းႏွီး ျမဳပ္ႏွံမႈထက္ေတာင္ ပုိပါေသးတယ္။ ဒီေဒသမွာ အေမရိကန္ရဲ႕ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြဟာ ထပ္တုိးဖုိ႔ဘဲ ရွိပါတယ္။”

ဒါ့အျပင္ အေမရိကန္ျပည္အေနနဲ႔ ျမန္မာအပါအ၀င္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ေဒသတြင္း Smart Cities လုိ႔ေခၚတဲ့ နည္းပညာပုိင္းဆုိင္ရာ က႑ေတြမွာလည္း ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမယ့္ အေၾကာင္း ဒုသမၼတ Mike Pence က ထည့္သြင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

“အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုဟာ ေဒသတြင္းမွာ Digital နည္းပညပုိင္းက႑မွာ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြ ရွိလာေအာင္လည္း ႀကိဳးစား ေဆာင္ရြက္ေပးေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏုိင္ငံေတြမွာ ဆုိက္ဘာနည္းပညာနဲ႔ စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳး တုိးတက္လာေအာင္ ASEAN-Smart Cities Partnership ကုိ စတင္အေကာင္အထည္ေဖာ္မယ့္အေၾကာင္းလည္း က်ေနာ္တုိ႔ ဒီသီတင္းပတ္အတြင္းမွာဘဲ စတင္ ေၾကညာလုိက္ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစီမံကိန္းအရ အေမရိကန္ စီးပြားေရးကုမၸဏီေတြအေနနဲ႔ ေဒသတြင္းမွာ လုိအပ္ေနတဲ့ Digital နည္းပညာက႑မွာ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လြတ္လပ္၊ ပြင့္လင္းတဲ့ အင္ဒုိ-ပစိဖိတ္ေဒသဟာ လြတ္လပ္၊ ပြင့္လင္းတဲ့ အင္တာနက္ ရရွိေစရမယ္ဆုိတဲ့ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ သံဓိဌာန္ကုိ ထပ္ေလာင္း အတည္ျပဳ ေျပာၾကားလုိပါတယ္။”

ASEAN-Smart Cities Partnership အစီအစဥ္ဟာ ေဒသတြင္းက ၿမိဳ႕ႀကီးေတြမွာ Digital နည္းပညာနဲ႔ဆုိင္တဲ့ Electronic Transaction လုိ၊ လုပ္ငန္းေတြကုိ လြယ္ကူ ျမန္ဆန္ေအာင္ အီလက္ထရြန္းနစ္ နည္းပညာကုိ အသုံးျပဳတာ အပါအ၀င္ အေျခခံ အေဆာက္အအုံ က႑ေတြမွာ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အာဆီယံအဖြဲ႔၀င္ တႏုိင္ငံျဖစ္တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံက ရန္ကုန္၊ မႏၱေလးနဲ႔ ေနျပည္ေတာ္ စတဲ့ ၿမိဳ႕ႀကီးေတြမွာ အဲဒီ နည္းပညာက႑ေတြမွာ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံတာ၊ ကူညီလုပ္ေဆာင္ေပးတာေတြ ပါ၀င္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

တရုတ္ႏုိင္ငံက တဘက္မွာ ေခတ္သစ္ ပုိးလမ္းမစီမံကိန္းႀကီး ခ်မွတ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္တာအပါအ၀င္ ေဒသတြင္းမွာ ၾသဇာလြမ္းမုိးမႈ ႀကီးထြားလာေနေပမယ့္လည္း ပထ၀ီအေနအထားရ အေရွ႕ေတာင္အာရွနဲ႔ ထိစပ္မႈ မရွိတဲ့ အေမရိကန္က တရုတ္တုိ႔နဲ႔ ယွဥ္ၿပိဳင္ဖုိ႔ အခက္အခဲ ရွိေနတာပါ။ ဒါေၾကာင့္လည္း အေမရိကန္က သူ႔ဘက္က အားသာတဲ့ နည္းပညာပုိင္းက႑မွာ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြကုိ လုပ္ေဆာင္တာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ အေမရိကန္-အာဆီယံ စီးပြားေရးေကာင္စီက ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ကုိလွဖုန္းျမင့္က သုံးသပ္ပါတယ္။

“သူတုိ႔ျပန္ၿပီးေတာ့ Re-evaluate (ျပန္သုံးသပ္မယ္) လုပ္မယ္ဆုိရင္ေပါ့ဗ်ာ အေမရိကန္မွာ အားသာတာက Technolygy (နည္းပညာ)။ အေမရိကန္ Digital economy ၊ Digital infrastructure ဒါေတြကုိ အေမရိကန္က ပုိင္ႏုိင္တယ္။ သူတုိ႔ Innovative technology မွာ ကမၻာမွာ နံပတ္ ၁ ဘဲ။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီ Innovative technology ၊ အခု ေျပာင္းလဲလာတဲ့ ေခတ္စံနစ္နဲ႔ယွဥ္ၿပီးေတာ့ ဖြံ႔ၿဖိဳး တုိးတက္ဆဲ ႏုိင္ငံေတြေပါ့ဗ်ာ၊ လုိအပ္ေနတဲ့ လမ္းပန္းတံတား - Hard infrastructure တင္ မဟုတ္ဘဲ Soft infrastructure ျဖစ္တဲ့ Digital infrastructure ေပါ့ေနာ္၊ အဲဒါကုိ အေမရိကန္က ၀င္ၿပီးေတာ့ အဲဒီကြက္လပ္ကုိ ျဖည့္ႏုိင္တယ္ဆုိတာကုိ သူတုိ႔ သိတယ္။ သိတဲ့အတြက္လည္း သူတုိ႔က အဲဒီဥစၥာကုိ အသုံးျပဳၿပီးေတာ့ Secure (လုံၿခံဳမႈ) ျဖစ္ေအာင္၊ Cyber security ဘက္မွာ ဘယ္လုိမ်ဳိးေသာ ေထာက္ပံ့မႈေတြ လုိမလဲ။ ဒီ လမ္းပန္းတံတားေတြ၊ အေဆာက္အဦးေတြ လုပ္တဲ့အခါမွာလည္း ဒီ Digital နဲ႔ တြဲၿပီးေတာ့ Sustainable ျဖစ္တဲ့ နည္းလမ္းေတြကုိ သုံးႏုိင္မလဲ၊ Smart နည္းလမ္းေတြကုိ သုံးႏုိင္မလဲ၊ အဲဒါေတြကုိ ထည့္စဥ္းစားၿပီးေတာ့ တရုတ္က မေပးႏုိင္တဲ့၊ တရုတ္က သိပ္ၿပီးေတာ့ အားမသာတဲ့ဘက္မွာ အေမရိကန္က ကြက္လပ္ကုိ ၀င္ၿပီးေတာ့ ျဖည့္တယ္လုိ႔ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔က ျမင္တယ္။”

သမၼတ Trump အစုိးရဟာ အရင္ သမၼတ Barack Obama အစုိးရတုန္းကေလာက္ အေရွ႕ေတာင္ အာရွတုိက္အေပၚ အေလးေပး အာရုံစုိက္ လုပ္ေဆာင္မႈ မရွိလွေပမယ့္လည္း အခုခ်ိန္မွာ အင္ဒုိ-ပစိဖိတ္နဲ႔ အေရွ႕ေတာင္ အာရွေဒသဘက္ကုိ အာရုံ ျပန္စုိက္လာေနတာေၾကာင့္ စကၤာပူႏုိင္ငံမွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ အာဆီယံ ထိပ္သီးစည္းေ၀းပြဲ ျပင္ပမွာ အာဆီယံ စီးပြားေရးအႀကံေပးေကာင္စီက ဦးေဆာင္ ျပဳလုပ္တဲ့ အခမ္းအနားမွာ ႏုိ၀င္ဘာလ ၁၂ ရက္ေန႔က ေျပာၾကားတဲ့ မိန္႔ခြန္းအတြင္း ႏုိင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လာေရာက္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံၾကဖုိ႔ ဖိတ္ေခၚသြားတာနဲ႔လည္း တုိက္ဆုိင္ေနတာပါ။

အေမရိကန္က စီးပြားေရးကုမၸဏီေတြဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ အစဥ္တစုိက္ စိတ္၀င္စားမႈ ရွိခဲ့ၾကတဲ့အေၾကာင္း ကုိလွဖုန္းျမင့္က ဆက္ေျပာပါတယ္။

“က်ေနာ္တုိ႔ အေမရိကန္-အာဆီယံ စီးပြားေရးေကာင္စီေရာ၊ က်ေနာ္တုိ႔ ကုိယ္စားျပဳတဲ့ ကုမၸဏီေတြကေရာ ျမန္မာႏုိင္ငံ စၿပီးေတာ့ ပြင့္လင္းကတည္းက ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ စိတ္လည္း စိတ္၀င္စားခဲ့တယ္၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚမွာလည္း ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြေရာ၊ ယုံၾကည္ခ်က္ေတြေရာ မ်ားစြာထားခဲ့တယ္ဆုိတာ အားလုံး အသိဘဲ။ ေလာေလာဆယ္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အာဆီယံ ထိပ္သီး အစည္းအေ၀းမွာ ေျပာသြားတဲ့ မိန္႔ခြန္းကုိ က်ေနာ္တုိ႔က ၀မ္းသာ အားရစြာ ႀကိဳဆုိပါတယ္။”

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမယ့္ အစီအစဥ္ေတြက ပုိမုိေကာင္းမြန္ၿပီး တရုတ္လုိ ခါးပတ္နဲ႔ ပတ္ၿပီး လည္ပင္းညစ္မယ့္ စီမံကိန္းမ်ဳိး မဟုတ္ေၾကာင္း အေမရိကန္ ဒုသမၼတ Mike Pence က ေျပာပါတယ္။ စကၤာပူႏုိင္ငံမွာ က်င္းပတဲ့ အာဆီယံ ထိပ္သီး စည္းေ၀းပြဲျပင္ပမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ သီျခား ေတြ႔ဆုံစဥ္ကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ တရုတ္ရဲ႕ အေႂကြးေတြ ပိမသြားမိေစဖုိ႔ ဒုသမၼတ Mike Pence သတိေပး ေျပာၾကားခဲ့တယ္လုိ႔ အေမရိကန္ သတင္းမီဒီယာေတြမွာ ေရးသားၾကပါတယ္။

ျမန္မာ့အေရး ေလ့လာသူေတြကေတာ့ တရုတ္နဲ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတုိ႔ ေဒသတြင္းမွာ အားၿပိဳင္ေနၾကတဲ့အခ်ိန္မွာ တဘက္ဘက္မွာ ရပ္တည္တာမ်ဳိးမလုပ္ဘဲ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ ႏွစ္ဘက္စလုံးက ရႏုိင္တဲ့ ေကာင္းမြန္တဲ့အခြင့္အေရးေတြကုိ ေရြးခ်ယ္ လက္ခံၿပီး တုိင္းျပည္အတြင္း အက်ဳိးရွိေအာင္ အသုံးခ်သင့္တယ္လုိ႔ သုံးသပ္ ေျပာဆုိေနၾကပါတယ္။

ကိုုေဇာ္၀င္းလႈိင္/ ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com