စားသုံးသူေတြရဲ႕ မေက်နပ္ခ်က္ေတြ အြန္လိုင္းကေန တိုင္ၾကားႏိုင္ၿပီ

ရန္ကုန္ ၿမိဳ႕လယ္က လမ္းေဘး စားေသာက္ဆိုင္ ျမင္ကြင္း

ျမန္မာႏိုင္ငံက စားသုံးသူေတြအေနနဲ႔ ကုန္ပစၥည္းေတြ၊ ဝန္ေဆာင္မႈေတြကို ဝယ္ယူရယူသုံးစြဲရာမွာ မတရားမႈနဲ႔ မေက်နပ္ခ်က္ေတြ ႀကဳံလာရင္ ေပးေဆာင္ထားတဲ့ ေငြေၾကး သက္ေသခံ အေထာက္အထားနဲ႔ အြန္လိုင္းကတဆင့္ တိုင္ၾကားႏိုင္ၿပီလို႔ တာဝန္ရွိသူေတြက ေျပာပါတယ္။

စားသုံးသူေတြဘက္က အြန္လိုင္းတဆင့္ တိုင္ၾကားႏိုင္ဖို႔ကို အရက္ဘက္အဖြဲ႕တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ျမန္မာ စားသုံးသူမ်ား သမဂၢနဲ႔ အစိုးရ ဌာန တစ္ခု ျဖစ္တဲ့ စားသုံးသူ ေရးရာ ဦးစီးဌာနတို႔က ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္ေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ဒီလိုလုပ္ေဆာင္တာဟာ စားသုံးသူေတြရဲ႕ ရပိုင္ခြင့္ အခြင့္အေရးကို နားလည္ဖို႔နဲ႔ တရားဥပေဒအရ အကာအကြယ္ ရယူႏိုင္တယ္ဆိုတာ သိရွိေစဖို႔ ရည္႐ြယ္တယ္လို႔ ျမန္မာစားသုံးသူမ်ား သမဂၢရဲ႕ အတြင္းေရးမႈး ဦးေမာင္ေမာင္က ေျပာပါတယ္။

"စားသုံးသူ အျငင္းပြားမႈ ျပႆနာေတြက ျပင္ပမွာ ေန႔စဥ္နီးပါး ရွိေနေပမယ့္ သတၱိရွိရွိနဲ႔ မတိုင္ၾကဘူး၊ ဒါကို အသိေပး တြန္းအားေပးတဲ့အေနနဲ႔ အြန္လိုင္းကတိုင္လို႔ အင္တာနက္ခ ကုန္တယ္ဆိုရင္လည္း ကုန္က်တဲ့ ေငြေၾကး ျပန္ျဖည့္သြင္းေပးပါမယ္" လို႔ ဦးေမာင္ေမာင္က ဆိုပါတယ္။

အြန္လိုင္းကေန မွန္ကန္တဲ့ အေထာက္အထားေတြနဲ႔ တကြ တိုင္ၾကားမယ့္သူေတြကို အခု ေအာက္တိုဘာလ ၁ ရက္က စၿပီး ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၃၁ ရက္တြင္း ဖုန္းေဘလ္ ၃၀၀၀ က်ပ္စီ ျပန္ျဖည့္သြင္းေပးမယ္လို႔ ျမန္မာစားသုံးသူမ်ား သမဂၢက အသိေပး ေၾကညာထားပါတယ္။

စားသုံးသူ အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ခံရတာကို သိရွိသူ နည္းပါးလို႔ စားသုံးသူ အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားေဆာင္႐ြက္ေနတဲ့ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းလုပ္ကိုင္ၿပီး စားသုံးသူေတြရဲ႕ တိုင္ၾကားမႈေတြကို ခ်က္ခ်င္းလက္ခံ လုပ္ေဆာင္ေပးေနတယ္လို႔ စားသုံးသူေရးရာ ဦးစီးဌာနရဲ႕ ၫႊန္ၾကားေရးမႈး ဦးျမင့္ခ်ိဳက ေျပာပါတယ္။

စားသုံးလူထုနဲ႔ အစိုးရၾကားမွာ ၾကားခံ တတိယ အဖြဲအစည္း တစ္ခု အျဖစ္ ကူညီ ေဆာင္႐ြက္ေပးေနတဲ့ ျမန္မာ စားသုံးသူမ်ား သမဂၢကို စားသုံးသူ ထံက တိုင္ၾကားလႊာေတြ ရရွိခဲ့ရင္ အေရးယူေဆာင္႐ြက္ေပးႏိုင္မွာ မဟုတ္ေပမယ့္ စားသုံးသူ အျငင္းပြားမႈ ေျဖရွင္းေရး အဖြဲ႕ကို ပို႔ေပးၿပီး ေျဖရွင္းမႈၿပီးစီး ရရွိတဲ့အထိ ကူညီေဆာင္႐ြက္ေပးမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ျမန္မာစားသုံးသူမ်ား သမဂၢရဲ႕ အတြင္းေရးမႈး ဦးေမာင္ေမာင္က ဆိုပါတယ္။

"ကြၽန္ေတာ္တို႔ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕ပါ။ အေရးယူေပးလို႔ မရဘူး။ အေရးယူေပးမယ့္ ဌာနကို ခ်ိတ္ဆက္ေပးမွာ။ ဒါကလည္း က်ေနာ္တို႔ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမွာ စားသုံးသူ အခြင့္အေရးအရ ကိုယ့္ရပိုင္ခြင့္ ရွိတယ္ဆိုတာကို နားလည္းသိရွိမႈ အားနည္းေနလို႔ လုပ္ေဆာင္အသိေပးခ်င္တာပါ" လို႔ ဦးေမာင္ေမာင္က ေျပာပါတယ္။

က်ဳးလြန္သူေတြကို စားသုံးသူ အကာအကြယ္ေပးေရး ဥပေဒ ပုဒ္မ ၁၉ အရ စီမံခန႔္ခြဲေရး ျပစ္ဒဏ္ျဖစ္တဲ့ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ သတိေပးတာ၊ ေဈးကြက္ကေန ကုန္ပစၥည္း ျပန္သိမ္းခိုင္းတာ၊ နစ္နာေလ်ာ္ေၾကး ေပးတာအျပင္ တရားစြဲအေရးယူၿပီး ေငြဒဏ္၊ ေထာင္ဒဏ္ ၃ ႏွစ္အထိ အေရးယူႏိုင္တယ္လို႔ စားသုံးသူေရးရာဦးစီးဌာနက ေျပာပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စားသုံးသူကာကြယ္ေရး ဥပေဒက ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွ ျပ႒ာန္းထြက္ေပၚ လာတာျဖစ္ၿပီး၊ နည္းဥပေဒ ထြက္ေပၚႏိုင္ဖို႔ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ကို ေပးပို႔ထားတယ္လို႔ စားသုံးသူေရးရာ ဦးစီးဌာနကေျပာပါတယ္။

အေရာင္ပါတဲ့ ဝက္အူေခ်ာင္းေတြ

ၿပီးခဲ့တဲ့ လတုန္းကလည္း စားသုံးသူေတြ ေဘးကင္းလုံၿခဳံဖို႔ အတြက္ ျပည္တြင္းမွာ ေရာင္းခ်မယ့္ ကုန္စည္ေတြကို ျမန္မာဘာသာနဲ႔ မျဖစ္မေန ပါဝင္ေဖာ္ျပ ေပးရမယ္ဆိုတဲ့ အမိန႔္ေၾကာ္ျငာခ်က္ကို စားသုံးသူ အကာအကြယ္ေပးေရး ဗဟိုေကာ္မတီ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

ျပည္တြင္းမွာ ေရာင္းခ်မယ့္ ကုန္စည္ေတြအားလုံးမွာ သုံးစြဲပုံ အၫႊန္း၊ ထားသိုသိမ္းဆည္းပုံ အၫႊန္း၊ ဓါတ္မတည့္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပခ်က္နဲ႔ ႀကိဳတင္သတိေပးခ်က္ အပါအဝင္ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးတို႔ကို မျဖစ္မေန ျမန္မာဘာသာနဲ႔ ေဖာ္ျပရမယ္လို႔ အဲဒီ ေၾကညာခ်က္မွာ ပါရွိပါတယ္။

လက္ရွိျပည္တြင္း ေဈးကြက္မွာ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္း နီးပါးက ျပည္ပကုန္စည္ေတြကို အားကိုးေနရၿပီး သြင္းလာၾကတဲ့ ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ဘာသာစကားနဲ႔သာ တင္သြင္းလာလို႔ စားသုံးသူေတြ သိသင့္တဲ့ သတင္း အခ်က္အလက္ ပါရွိမေနလို႔ စားသုံးသူေတြ အႏၲရာယ္ကင္း ေဘးကင္းဖို႔ ထုတ္ျပန္တာလို႔ စားသုံးသူေရးရာ ဦးစီးဌာနရဲ႕ ၫႊန္ၾကားေရးမႈး ဦးျမင့္ခ်ိဳက ေျပာပါတယ္။

အဲဒီလို ေဆာင္႐ြက္တာက စားသုံးသူ အကာအကြယ္ေပးေရး ဥပေဒပါအတိုင္း ပထမအဆင့္ ေဆာင္႐ြက္ခ်က္ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း သူက ဆိုပါတယ္။

အရင္က စားသုံးသူအခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈနဲ႔ ပတ္သတ္ရင္ ေရသန႔္နဲ႔ အစားအေသာက္တခ်ိဳ႕ သန႔္ရွင္းမႈ မရွိလို႔ တိုင္ၾကားၾကတဲ့ အမႈက မ်ားေပမယ့္ လက္ရွိမွာေတာ့ မိုဘိုင္းအပလီေကးရွင္း ဖုန္းေဘလ္ျဖတ္တဲ့ ျပႆနာေတြကို တိုင္ၾကားမႈ မ်ားေနတယ္လို႔ ဦးျမင့္ခ်ိဳက ေျပာပါတယ္။

စားသုံးသူအခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈကို အြန္လိုင္းကေန ေရာင္းခ်သူေတြက လုပ္တာမ်ားတယ္လို႔ အြန္လိုင္းမွာ ေဈးဝယ္ေလ့ရွိတဲ့ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ခံ မဦး က ေျပာပါတယ္။

"အဝတ္အစားေတြ မွာလိုက္ရင္ ျပထားတဲ့ပုံနဲ႔ အျပင္မွာ ကြာေနတယ္၊ အရည္အေသြး ညံတာ၊ ပုံမက်တာ၊ အေရာင္က မွာထားတဲ့အတိုင္း မဟုတ္တာမ်ားတယ္၊ ျပန္လဲလို႔လည္း မရဘူး၊ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ျငင္းတာ မ်ားတယ္။ အစားအစာေတြဆိုလည္း အြန္လိုင္းမွာ ေရးထားတာနဲ႔ တျခားစီ၊ စားမရလို႔ သြန္ပစ္ရတာေတြ ႀကဳံရတယ္" လို႔ မဦးက သူ႔အေတြ႕အႀကဳံကို ေျပာပါတယ္။

အြန္လိုင္းက ေရာင္းခ်တာေတြကိုလည္း Consumer Right အရ ရမယ့္ဝန္ေဆာင္မႈ ေျပာထားတဲ့အတိုင္း မရရွိဘူးဆိုရင္ ကိုယ္တိုင္စားသုံးသူလည္းျဖစ္၊ ေပးေဆာင္ထားတဲ့ ေငြေၾကးအေထာက္အထားနဲ႔ ေရာင္းခ်သူရဲ႕ လိပ္စာအမွန္သိရင္ အေရးယူလုပ္ကိုင္ ေပးႏိုင္တယ္လို႔ ျမန္မာစားသုံးသူမ်ား သမဂၢကေတာ့ ဆိုပါတယ္။

မၾကာေသးခင္က ျမန္မာစားသုံးသူမ်ား သမဂၢရဲ႕ေဆာင္႐ြက္မႈ တစ္ခုျဖစ္တဲ့ စားသုံးသူ ရပိုင္ခြင့္အရ တိုင္ၾကားလာတဲ့ ေမာ္ေတာ္ကား ဝယ္ယူမႈတစ္ခုမွာ ကားကုမၸဏီဘက္က အာမခံေပးထားတဲ့ ႏွစ္အတြင္း ကားထိခိုက္မႈ ျဖစ္ရာမွာ အာမခံေပးတဲ့ အခ်က္မွာ မပါလို႔ အေလ်ာ္မေပးႏိုင္ဘူးလို႔ ေျပာလို႔ စားသုံးသူ အခြင့္အေရးနဲ႔ တိုင္ၾကားခဲ့တာမွာ ဝယ္ယူသူဘက္က ရလို႔တဲ့ ေလ်ာ္ေၾကးရရွိခဲ့တယ္လို႔ စားသုံးသူေရးရာ ဦးစီးဌာနက ေျပာဆိုပါတယ္။

စားသုံးသူေတြအေနနဲ႔ မိမိတို႔ရဲ႕ နစ္နာမႈေတြကို အြန္လိုင္းကေန တိုင္ၾကားမယ္ ဆိုရင္ ျမန္မာ စားသုံးသူမ်ား သမဂၢရဲ႕ တရားဝင္ ဝက္ဘက္ဆိုဒ္ စာမ်က္ႏွာမွာ တိုင္ၾကားႏိုင္သလို မိုဘိုင္းဖုန္းအပ္ (App) နဲ႔လည္း တိုင္ၾကားႏိုင္တယ္လို႔ ျမန္မာစားသုံးသူမ်ား သမဂၢက ေျပာပါတယ္။

BBC Burmese
https://www.bbc.com