ျမန္မာႏုိင္ငံ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈနဲ႔ စီးပြားေရး အလားအလာ

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ Asia World ဆိပ္ကမ္းျမင္ကြင္းတခု။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈတခ်ဳိ႕ကို ေျဖေလွ်ာ့ထားပါတယ္။ ဒီဇင္ဘာ ၈၊ ၂၀၁၅။

ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရး ဖြ႔ံၿဖိဳးုတိုးတက္မႈဟာ အထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ျပည္ပပို႔ကုန္ေတြ အားေကာင္းလာတဲ့အတြက္ ၂၀၁၈-၂၀၁၉ ခုႏွစ္အတြင္း ဖြံၿဖိဳးမႈႏႈန္း ၇ ဒသမ ၄ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ ရွိလာမယ္လို႔ အာဆီယံ + 3 မက္ခရိုစီးပြားေရး သုေတသနရုံး (AMRO) က ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းအတြင္း ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ခန္႔မွန္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ကမာၻဘဏ္ကေတာ့ ျမန္မာစီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးမႈႏႈန္း ခန္႔မွန္းခ်က္ကို မၾကာေသးခင္ရက္ပိုင္းက ျပန္လည္ျပင္ဆင္ခဲ့ပါတယ္။ ခန္႔မွန္းတဲ့ အတိုင္း စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ဖို႔ဆုိရင္ သဘာ၀ေဘးဒဏ္နဲ႔ ျပည္တြင္းရင္ဆုိင္ရတဲ့ အေျခအေနအရပ္ရပ္ကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမယ္လုိ႔လည္း ပညာရွင္ေတြက သုံးသပ္ပါတယ္။ မေမခက စုစည္းတင္ျပထားပါတယ္။

အာဆီယံ + ၃ မက္ခရိုစီးပြားေရး သုေတသနရုံး (AMRO) က ျမန္မာ့စီးပြားေရးဟာ တည္တံ့ခုိင္မာတဲ့ ႏုိင္ငံျခား တုိက္ရိုက္ရင္းႏွီးျမဳတ္ႏွံမႈေတြ ရွိတာ။ ဆက္လက္ခုိင္မာတဲ့ အ၀တ္အထည္ပို႔ကုန္ေတြနဲ႔ ျပည္တြင္းစားသုံးမႈ ဖြံ႔ၿဖိဳးလာတဲ့ အေထာက္အကူေတြေၾကာင့္ ၂၀၁၈၊ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္အတြင္း ၇ ဒသမ ၄ ရာခိုင္ႏႈန္း အထိ တုိးတက္လာႏုိင္တယ္လုိ႔ မၾကာေသးခင္ရက္ပိုင္းက သုံးသပ္ခ်က္ အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီ အစီရင္ခံစာထုတ္ျပန္တဲ့အခ်ိန္ဟာ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖါက္မႈေတြ ရွိေနတယ္ဆုိတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္နဲ႔ အီးယူ ဥေရာပ သမဂၢဘက္က ကုန္သြယ္ေရးဆုိင္ရာ အထူး အခြင့္အေရးေတြ ရုပ္သိမ္းဖို႔ စဥ္းစားေနတယ္ဆုိတဲ့ သတင္းေတြ ထြက္ေပၚေနတဲ့အခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္။ AMRO သုေသသနဌာနက က စီးပြားေရးဆုိင္ရာ အႀကီးအကဲ Dr. Hoe Ee Khor က အခုလို ေျပာပါတယ္။

" ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အေနအထားက လုပ္အားခ သက္သက္သာသာနဲ႔ အလုပ္သမားေတြ ငွားရမ္းႏုိင္တဲ့ အေျခအေနေၾကာင့္ တျခားႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ယွဥ္ၿပိဳင္ႏုိင္တဲ့ အေနအထားမွာ ရွိေနပါတယ္။ တကယ္လို႔ ဥေရာပ သမဂၢဘက္က ကုန္သြယ္ေရးဆုိင္ရာ အထူးအခြင့္အေရးေတြ မရေတာ့ဘူးဆုိရင္ေတာင္ တျခား ေစ်းကြက္ေတြ ရွာႏုိင္တဲ့အေနအထားလုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔က သုံးသပ္ပါတယ္။ တရုတ္ႏုိင္ငံဟာလည္း ကမာၻပၚမွာ အ၀တ္အထည္ပို႔ကုန္ေတြ အမ်ားဆုံး တင္ပို႔တဲ့ ႏုိင္ငံျဖစ္ပါတယ္။"

ျမန္မာႏုိင္ငံ အထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္းေတြကေန ၂၀၁၈၊ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္အတြင္း ျပည္ပပို႔ကုန္ ပမာဏဟာ အေမရိကန္ ေဒၚလာ သန္းသုံးေထာင္ေက်ာ္ဖိုး အထိ ရွိမယ္လို႔ AMRO သုေသသနဌာနအဖြဲ႔က ခန္႔မွန္းပါတယ္။ ဒီလို ေျပာေပမဲ့လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း အထည္ခ်ဳပ္စက္ရုံေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား တရုတ္ႏုိင္ငံက လာေရာက္ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံတာျဖစ္ၿပီး ကုန္သြယ္ခြင့္ အထူး အခြင့္အေရးေတြကို ရယူရင္း ဥေရာပ ေစ်းကြက္ကို အဓိက အားထားေနတာျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ အထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္း ဥကၠ႒ ဦးျမင့္စိုး ကေတာ့ အခုလို ရွင္းျပပါတယ္။

"အေမရိကန္ေဒၚလာေျပာတဲ့ အခါက်ေနာ္တို႔က အက်ီတန္ဖိုးေတြဘဲေျပာတာေပါ့။ ျမန္မာျပည္က အက်ီတန္ဖိုးရတာမဟုတ္ဘူး ခ်ဳပ္ခဘဲရတာ။ စုစုေပါင္းၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ကပို႔ခဲ့တာဆိုရင္ ေဒၚလာဘီလီယံနဲ႔ခ်ီ ၿပီးဥေရာပကိုပို႔ခဲ့တယ္ေပါ့ေနာ္။ ကုန္သြယ္မႈမမာဏထက္က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ အထည္ခ်ဳပ္မွာ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္း ကိုပိုၿပီးအဓိကက်ပါတယ္။ ဒီေစ်းကြက္ေပ်ာက္ရင္ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းဘယ္ေလာက္ေပ်ာက္လဲဆိုတာ အဓိကထားေျပာၾကပါတယ္။ "

ေအာက္တုိဘာလ ၄ ရက္ေန႔က ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ ကမာၻဘဏ္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံစီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္မႈႏုန္းဟာ ၂၀၁၈-၂၀၁၉ ခုႏွစ္မွာ မူလရည္မွန္းထားတာထက္ သုည ဒသမ ငါး ရာခုိင္ႏႈန္း ေလ်ာ့က်သြားၿပီး ၆ ဒသမ ၂ ရာခုိင္ႏႈန္းသာ ရွိမယ္လုိ႔ ေဖၚျပထားပါတယ္။ ဒါ႔အျပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးမႈႏႈန္း လာမယ့္သုံးႏွစ္အတြင္း ေလ်ာ့က်သြားႏိုင္တယ္လုိ႔လည္း ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

ဒီႏွစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံ တ၀ွမ္း ေရလႊမ္းမိုးမႈေတြၾကဳံရတာ၊ ကုန္ပစၥည္းေစ်းေတြတက္တာ၊ ေငြေၾကးေဖါင္းပြမႈ ဖိအားေတြ ရင္ဆုိင္ရတာေတြအျပင္ ရခုိင္ပဋိပကၡရဲ႕ ရိုက္ခတ္မႈေၾကာင့္လည္း ျမန္မာ့စီးပြားေရးဟာ မူလက မွန္းထားသေလာက္ တုိးတက္မႈ ရွိမွာ မဟုတ္ဘူးဆုိၿပီး ကမာၻဘဏ္က မူလခန္႔မွန္းခ်က္ကို ျပန္လည္ ျပင္ဆင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

စီးပြားေရးပညာရွင္တဦးျဖစ္တဲ့ ဦးခင္ေမာင္ညိဳ ေဗာဂေဗဒကေတာ့ ျမန္မာ စီးပြား ေရးတုိးတက္မႈႏႈန္း ခန္႔မွန္းခ်က္ကို အခုလုိ ေျပာဆုိပါတယ္။

"တခ်ိဳ႕က႑ေတြကေတာ့ေနာ္ ေလာေလာဆယ္မွာထိမယ့္သေဘာရွိတာေပါ့ေနာ္။ ျခံဳၿပီးေျပာရတာ ခက္တယ္။ စိုက္ပ်ိဳးေရးဆိုရင္ ေရလ ွ်ံတာေၾကာင့္ဘယ္ေလာက္ထိလဲေျပာလို႔မရေသး ဘူး။ သိသိသာသာ က်ဆင္းတာကေတာ့ အေနာက္ကလာတဲ့ ကမာၻလွည္႔ခရီးသြားဝင္တာက်ၿပီးတရုတ္နဲ႔ အေရွ႕ေတာင္အာရွဘက္က မ်ားလာတယ္။ ရခိုင္ ဂယက္ရိုက္ခတ္မႈကရွိေတာ့ရွိတယ္။ ေငြလဲႏႈန္း က စီးပြားေရးလုပ္ငန္းအတြက္ အခက္အခဲရွိေစတာမွန္တယ္။ ထုတ္လုပ္မႈနဲ႔ ဝန္ေဆာင္မႈကက်ဆင္း မယ္လို႔မထင္ဘူး။ မွန္းရတာေတာ့ခက္တယ္။ အားလံုးေတာ့မျမင္ရဘူး။ တက္မယ့္အလားလားရွိသလို က်မယ့္အလားအလားလည္းရွိတယ္။ ဆရာကေတာ့ အေကာင္း ဘက္ကိုဘဲရႈျမင္ပါတယ္"

ဦးခင္ေမာင္ညိဳ (ေဗာဂေဗဒ) ေျပာဆုိသြားတာပါ။

ADB အာရွဖြ႔ံၿဖိဳးေရးဘဏ္ရဲ႕ ေနာက္ဆုံး ထုတ္ျပန္တဲ့ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ စီးပြားေရး စစ္တမ္းမွေတာ့ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလမွာစတင္မယ့္ ဘ႑ာႏွစ္အသစ္မတိုင္ခင္ ဧၿပီလကေန စက္တင္ဘာလအထိ ေျခာက္လတာ ကာလမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရး တိုးတက္မႈ ၆.၈% ရွိမယ္လို႔ ADB က ခန္႔မွန္းထားၿပီး ၂၀၁၉ ဘ႑ာႏွစ္မွာ ၇.၂% ရွိမယ္လို႔ ခန္႔မွန္းထားပါတယ္။

စီးပြားေရးတိုးတက္လာတာရဲ႕ အဓိကအေၾကာင္းေတြအျဖစ္ စိုက္ပ်ဳိးေရးက႑ အားေကာင္းလာတာ၊ ျပည္ပပို႔ကုန္ တက္လာတာနဲ႔ ပုဂၢလိကစားသံုးမႈႏႈန္း ပိုတက္လာေတြကို ADB က ေထာက္ျပထားပါတယ္။ အခုအခ်ိန္အထိေတာ့ စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈႏႈန္း ႀကိဳတင္ ခန္႔မွန္းခ်က္ေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ကမာၻဘဏ္လုိ ADB ဘက္က ျပန္လည္ ျပင္ဆင္တာမ်ဳိးေတာ့ မေတြ႔ရေသးပါဘူး။

ေမခ/ ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com