႐ိုက္တာသတင္းေထာက္အမႈစီရင္ခ်က္ လြတ္လပ္မွ်တဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္

ႏိုင္ငံေတာ္လွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္အက္ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္မႈနဲ႔ စြဲခ်က္တင္ခံထားရတဲ့ Reuters သတင္းေထာက္ႏွစ္ဦးအမႈ အျပစ္ရွိ-မရွိ မနက္ျဖန္ စက္တင္ဘာလ ၃ရက္ေန႔ တရား႐ံုးက ခ်မွတ္မယ့္ စီရင္ခ်က္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ တရားေရးစီရင္မႈနဲ႔ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ ဒီမိုကေရစီေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ သတင္းသမားေတြ ျပည္သူ႔အစိုးရလက္ထက္ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ပကတိအေျခအေနမွန္ကို မီးေမာင္းထိုးျပမယ့္အေနအထားျဖစ္တယ္လို႔ သတင္းသမားေတြနဲ႔ လြတ္လပ္ခြင့္လႈပ္ရွားသူေတြက ေထာက္ျပေျပာဆိုလုိက္ၾကပါတယ္။ ဖမ္းဆီးခံသတင္းသမားေတြ လြတ္ေျမာက္ေရးအပါအဝင္ ျပည္သူေတြ သတင္းမွန္သိရွိခြင့္ရရွိေရး၊ သတင္းသမားေတြ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ သတင္းရယူ ေရးသားတင္ျပခြင့္ ရရွိေရး သတင္းမီဒီယာသမားေတြ နဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြ ပူးေပါင္းၿပီးလည္း အစိုးရကို ေတာင္းဆိုဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခဲ့ၾကတဲ့ ျပည္သူ႔အသံကို ျပည္သူ႔အစိုးရဘက္က အေလးထားစဥ္းစားဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္တယ္လို႔လည္းဆိုပါတယ္။ အေသးစိတ္ မဆုမြန္ စုစည္းတင္ျပထားပါတယ္။

ႏိုင္ငံေတာ္လွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္အက္ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္မႈနဲ႔ စြဲခ်က္တင္ခံထားရတဲ့ Reuters သတင္းေထာက္ႏွစ္ဦးအမႈ အျပစ္ရွိ-မရွိ မနက္ျဖန္ စက္တင္ဘာ ၃ရက္ေန႔မွာ စီရင္ခ်က္ခ်ေတာ့မွာျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္တုန္းကေတာ့ စီရင္ခ်က္ခ်မယ့္ တရားသူၾကီး ေနမေကာင္းျဖစ္လို႔ ဆိုတဲ့အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ သူတို႔ႏွစ္ဦးကို စီရင္ခ်က္ခ်မယ့္ရက္ေရႊ႕ဆိုင္းခဲ့ၾကတာပါ။ ဒီမိုကေရစီေဖာ္ေဆာင္ေနတဲ့ အရပ္သားအစိုးရလက္ထက္ တရားစီရင္ေရးအေျခအေန-သတင္းမီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ သတင္းသမားေတြ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ စိန္ေခၚမႈအခက္အခဲေတြကို ထင္ဟပ္ျပသမယ့္ ဒီ သတင္းေထာက္ႏွစ္ဦးရဲ႕ အမႈစီရင္ခ်က္ကို ႏိုင္ငံတကာကပါ ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့- ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ NLD အစိုးရအေနနဲ႔ အမွန္တရားဘက္ကို ရပ္တည္ေစခ်င္ပါတယ္လို႔ သတင္းသမားကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္သူမ်ား အဖြဲ႔ PCMJ က ကိုသာလြန္ေဇာင္းထက္က ေျပာပါတယ္။

"စစ္တပ္နဲ႔ ရင္ၾကားေစ့ေရးလုပ္ရင္နဲ႔ ကိုယ့္ဒီမိုကေရစီအင္အားစုနဲ႔ သတင္းသမားေတြကို စေတးခံမလားေပါ့ေနာ္ ။ စေတးခံမယ္ဆိုရင္လည္း သူတို႔သမိုင္းျဖစ္သြားမွာေပါ့ေနာ္။ အဲဒီေတာ့ ျပည္သူေရြးခ်ယ္တင္ေျမာက္ခဲ့တဲ့ အစိုးရလက္ထက္မွာ ပုဂၢလိက သတင္းမီဒီယာသမား ၂ ေယာက္က စစ္တပ္က က်ဴးလြန္တဲ့ ျပစ္မႈေတြကို ေဖာ္ထုတ္ရင္းနဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္ဥပေဒနဲ႔ ေထာင္ခုလိုက္တယ္ဆိုတဲ့ သမိုင္းက အမဲစက္ျဖစ္သြားမွာေပါ့ေနာ္။ အဲဒီေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္က ႏိုဘလ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရင္ ၊ ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ အဲဒီေတာ့ သူတို႔ ဒါေတြထည့္စဥ္းစားဖို႔လိုမယ္ လူငယ္ေတြကို ၊ သတင္းသမားေတြကို ဒီလိုပံုစံမ်ိဳးပဲ ဖမ္းေနဦးမွာ အဲဒီေတာ့ ဖမ္းေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔က အဲဒါကို စနစ္ကို တြန္းလွန္ဖို႔အတြက္ကို က်ေနာ္တို႔က လမ္းေပၚကိုထြက္လာၾကတာေပါ့ေနာ္။ အဲဒီေတာ့ ဒါက အစိုးရအတြက္လည္းမေကာင္းႏိုင္ဘူး ။ စစ္တပ္ အတြက္လည္းမေကာင္းႏိုင္ဘူး။"

Reuters သတင္းေထာက္လူငယ္ႏွစ္ဦး သတင္းရယူမႈနဲ႔ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်တရားစြဲဆိုခံရတဲ့အေနအထားကေတာ့ NLD အစိုးရလက္ထက္ သတင္းသမားေတြ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ စိန္ေခၚမႈအခက္အခဲ အႏၱရာယ္မ်ားလြန္းလွတာကို ေထာက္ျပေနတာျဖစ္တယ္လို႔ ACDD ဒီမိုကေရစီဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး လႈပ္ရွားမႈေဆာင္ရြက္မႈေကာ္မတီက မသဥၨာရႊမ္းလဲ့ရည္က ေျပာပါတယ္။

"ဒီျဖစ္ရပ္က ဘာကိုသြားျပသလဲဆိုရင္ က်မတို႔ အေရွ႕ကိုသြားဖို႔ ၾကိဳးစားေနၾကတဲ့ လူငယ္ေတြေပါ့ေနာ္ ဒီမိုကေရစီ ပိုၿပီးေတာ့ ရင့္သန္လာဖို႔ ပိုၿပီးေတာ့ ေအာင္ျမင္လာဖို႔ သြားေနၾကတဲ့အခ်ိန္မွာ က်မတို႔လႈပ္ရွားမႈေတြကို ေနာက္ျပန္ဆြဲေနတဲ့ ဥပေဒေတြက ျပင္ဆင္ဖို႔လိုေနတယ္ဆိုတာကို ျမင္သာထင္တာျဖစ္ေစတယ္။ ဒီ Case ကို က်မတို႔ Journalist ေတြအဖမ္းခံရတဲ့ ကိစၥရပ္မွာ အဓိက အထိနာတာက Journalist ေတြကိုယ္တိုင္ ေနာက္ၿပီးေတာ့ သူတို႔ မိသားစုေတြျဖစ္တယ္ ေနာက္ၿပီးေတာ့ သတင္းမီဒီယာ ေလာကသားေတြအတြက္ပါ စိုးရိမ္ဖြယ္ရာတခုျဖစ္လာတယ္ဆိုတာကို ပိုၿပီးေတာ့ ျမင္သာလာတယ္။ ဒါ့အျပင္ သူတို႔၂ ေယာက္ကို ဖမ္းဆီးလိုက္ျခင္းသည္ သတင္းမီဒီယာ ေလာကအတြက္တင္မက ျပည္သူေတြအတြက္၊ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူေတြ ၊ အရပ္ဖက္အဖြဲ႔အစည္း လူငယ္ေတြအတြက္ပါ ထိခိုက္မႈျဖစ္ေစတယ္၊ စိုးရိမ္မႈေတြ တိုးလာေစတယ္ဆိုတာမ်ိဳး က်မတို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ image ပံုရိပ္ကို ကမာၻတ၀ွမ္းမွာ လက္ညိွးထိုးစရာျဖစ္လာႏိုင္တယ္ အကယ္၍ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွားသြားသည္ရွိေသာ္ ဒါမွမဟုတ္ တရားမမွ်တစြာ ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္ျဖစ္ေသာ္ လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံၾကံဳေတြ႔ေနရသည္႔ Pressure ဖိအားေတြက ပိုဆိုးလာဖို႔ပဲရွိတယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။"

မနက္ျဖန္ စီရင္ခ်က္ခ်မယ့္ တရားခြင္ကို သတင္းသမားေတြနဲ႔ လြတ္လပ္ခြင့္လႈပ္ရွားသူေတြ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြ သြားေရာက္ဝန္းရံၾကမွာျဖစ္ပါတယ္။ တရားသူၾကီးအေနနဲ႔ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တမႈရွိတဲ့ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ဆင္ျခင္တံုတရားျပည့္ဝစြာနဲ႔ ခ်မွတ္ေပးဖို႔ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္းလည္း သတင္းသမားေတြနဲ႔ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူေတြကေျပာပါတယ္။

"က်မတို႔ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံကို သြားဖို႔ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာရွိေနတဲ့ institution ေတြအကုန္လံုးက Democratic system နဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လိုအပ္ေနတယ္ဆိုတာကိုလည္း က်မတို႔ ျမင္သာတဲ့ caseျဖစ္တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈဆိုတာလည္း တရားဥပေဒဆိုတာ ဒီမိုကေရစီမွာ မ႑ိဳင္ႀကီး တရပ္လို လြတ္လပ္စြာနဲ႔ ရပ္တည္သင့္တဲ့ အမွီအခိုကင္းစြာ ရပ္တည္သင့္တဲ့ ၊ တရားဥပေဒ ဘယ္ေလာက္အထိ အမွီအခိုကင္းႏိုင္မလဲ ဘယ္ေလာက္အထိလြတ္လပ္ႏိုင္မလဲဆိုတာကို ျမင္သာထင္တာ ျဖစ္ေစမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္တယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲဒီေတာ့ ဒါကို က်မတို႔ ေစာင့္ၾကည့္လို႔ရပါတယ္။”

မေန႔ စက္တင္ဘာလ ၁ရက္ေန႔တုန္းကလည္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ သတင္းမီဒီယာသမားေတြနဲ႔ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြ စုေဝးၿပီး Reuters သတင္းသမားႏွစ္ဦး အျမန္ဆံုးလြတ္ေျမာက္ေရးအပါအဝင္ ျပည္သူေတြ သတင္းမွန္သိရွိခြင့္ရရွိေရးနဲ႔ သတင္းသမားေတြ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ သတင္းရယူ ေရးသားတင္ျပခြင့္ ရရွိေရးအတြက္ လမ္းမေတြေပၚထြက္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းစြာခ်ီတက္လွည့္လည္ဆႏၵျပေတာင္းဆုိခဲ့ၾကပါတယ္။ သက္ဆုိင္တဲ့ အစိုးရတာဝန္ရွိသူေတြ၊ တရားေရးမ႑ိဳင္နဲ႔ ျပည္ထဲေရးတာဝန္ရွိသူေတြအေနနဲ႔ အေလးအနက္စဥ္းစားၾကဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္တယ္လို႔လည္း ဦးေဆာင္ဆႏၵျပခဲ့သူေတြကေျပာပါတယ္။

ႏိုင္ငံေတာ္လွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္မ်ား အက္ဥပေဒနဲ႔ တရားစြဲခံထားရတဲ့ Reuters သတင္းဌာန သတင္းေထာက္ေတြျဖစ္တဲ႔ ကိုသက္ဦးေမာင္ (ေခၚ) ကို၀လံုး နဲ႔ ကိုေက်ာ္စိုးဦး (ေခၚ) ကိုမိုးေအာင္တို႔ႏွစ္ဦးတို႔ဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၁၂ရက္ေန႔ ညက ရဲတပ္ဖြဲ႔ဝင္ေတြဘက္က ခ်ိန္းဆိုလို႔ သြားေရာက္ေတြ႔ဆံုခဲ့တဲ့ တို႔ကို ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္း တုိက္ပြဲျဖစ္စဥ္ အစီရင္ခံစာေတြ လက္၀ယ္ေတြ႔ရွိတယ္ဆိုၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ ေထာက္ၾကန္႔နယ္ေျမရဲစခန္းမွာ ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရတာျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ကို အၾကိမ္ၾကိမ္႐ံုးထုတ္စစ္ေဆးၿပီးတဲ့ေနာက္ ဇူလိုင္လ ၉ရက္ေန႔ ၂၀၁၈ခုႏွစ္မွာ ႏုိင္ငံေတာ္လွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္အက္ဥပေဒနဲ႔ စြဲခ်က္တင္ဖို႔ ရန္ကုန္ေျမာက္ပိုင္းခ႐ုိင္တရား႐ံုးက ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ခဲ့တာပါ။ မနက္ျဖန္မွာေတာ့ Reuters သတင္းေထာက္ႏွစ္ဦးကို အျပစ္ရွိ-မရွိ တရား႐ံုးက အမႈစီရင္ခ်က္ခ်မွာျဖစ္ၿပီး သူတို႔ကို စြဲခ်က္တင္ထားတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္လွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္အက္ဥပေဒအရ အျမင့္ဆံုး ေထာင္ဒဏ္(၁၄)ႏွစ္အထိ တရား႐ံုးကဆံုးျဖတ္ခ်ႏိုင္ပါတယ္။

 မဆုမြန္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com