လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈ ျပည္တြင္းမွာအေရးမယူႏိုင္လ်င္ တျခားနည္း႐ွာသင့္

ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပို္င္းမွာျဖစ္ခဲ့တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြအတြက္ တာဝန္ရွိသူေတြကို တရားဥပေဒနဲ႔ အညီ အေရးယူဖို႔ မလုပ္ႏုိင္ဘူးဆိုရင္ ႏုိင္ငံတကာ ရာဇဝတ္တရားခံု႐ံုး ICC ကို လႊဲေျပာင္းတာအပါအဝင္ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္မယ့္ တျခားနည္းလမ္းေတြကို ရွာေဖြရမယ္လုိ႔ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးက ေျပာပါတယ္။ ႐ိုက္တာသတင္းေထာက္ႏွစ္ေယာက္ ေထာင္ခ်ခံရတဲ့ကိစၥကိုလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုခ်ိန္္မွာ ေျပာဆိုခဲ့တယ္လုိ႔ ဝန္ႀကီး Jeremy Hunt ကေျပာပါတယ္။ ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက အျပည့္အစံု ေျပာျပပါမယ္။

ႏွစ္ရက္ၾကာခရီးစဥ္နဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံကိုလာေရာက္သြားတဲ့ ၿဗိတိသွ်ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Jeremy Hunt ဟာ ၾကာသပေတးေန႔ က ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းကို သြားေရာက္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ႏုိ္င္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေနျပည္ေတာ္ မွာ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးတာပါ။ ရခုိင္ျပည္နယ္္မွာျဖစ္ခဲ့တဲ့ ဘယ္လို သတ္ျဖတ္မႈမ်ဳိးအတြက္မဆို လက္နက္ကို္င္တပ္ဖြဲ႔ေတြအေနနဲ႔ တာဝန္ခံမႈရွိေစေရး အေရးႀကီးတယ္ဆိုတာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုခ်ိန္အတြင္း ေျပာဆိုခဲ့တယ္လုိ႔ ဝန္ႀကီး Jeremy Hunt ကေျပာပါတယ္။

“တရားဥပေဒနဲ႔အညီ လုပ္ေဆာင္ေရးနဲ႔ တရားမွ်တမႈရွိေရးအတြက္ ဖြင့္ထုတ္ေျပာဆိုဖို႔ အေရးႀကီးတယ္ဆုိတာ သူ႔ကို က်ေနာ္ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီႏိုင္ငံမွာ စစ္တပ္ကို သူထိန္းခ်ဳပ္ထားတာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ အမွတ္ရသင့့္ပါတယ္။ က်ေနာ္ေတြ႔ခ်င္ေပမဲ့ က်ေနာ္နဲ႔ေတြ႔ဖို႔ ျပင္ဆင္မထားဘူးဆိုၿပီး မေတြ႔ခဲ့ရတာ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္ပါ။ သူ႔ကိုသာ ေတြ႔ခဲဲ့ရရင္ က်ေနာ္ေျပာမွာက ဘယ္လို သတ္ျဖတ္မႈမ်ဳိးမဆို က်ဴးလြန္သူေတြကို အေရးယူဖို႔ သိပ္ကို အေရးႀကီးတယ္၊ တရားဥပေဒနဲ႔အညီျဖစ္ရမယ္၊ အဲဒီလိုျဖစ္လာမလားဆိုတာ ကမာၻက ေစာင့္ၾကည့္ေနတယ္ဆုိတာပါပဲ။ အဲဒီလို ျဖစ္မလာဘူးဆိုရင္ေတာ့ ဥပေဒနဲ႔အညီ လုပ္ေဆာင္ျခင္းမရွိတဲ့အတြက္ သူ တာဝန္ခံရပါလိမ့္မယ္။”

ဝန္ႀကီး Hunt က “ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တာဝန္ခံမႈနဲ႔ တရားဥပေဒနဲ႔အညီ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ ျဖစ္မလာဘူးဆုိရင္ ICC ကို လႊဲေျပာင္းတာ အပါအဝင္ နည္းလမ္းအားလံုးကုိ ႏုိင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းအေနနဲ႔ ရွာေဖြဖို႔ လို္အပ္ပါတယ္။ ICC ကိုလႊဲဖို႔က လံုျခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ ေထာက္ခံမႈလိုၿပီး ျဖစ္ခ်င္မွ ျဖစ္လာမွာပါ။ အဲဒီလုိဆိုရင္ တျခားနည္းလမ္းေတြကိုလည္း က်ေနာ္တုိ႔ ရွာေဖြဖို႔လို္ပါတယ္” လို႔ သူ႔ရဲ႕ Twitter စာမ်က္ႏွာမွာ ေရးထားပါတယ္။

ျမန္မာစစ္တပ္ဟာ “လူမ်ဳိးတုံး သုတ္သင္ရွင္းလင္းဖို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္” နဲ႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို အမ်ားအျပား သတ္ျဖတ္တာနဲ႔ လူစုလူ ေဝးနဲ႔ မုဒိန္းက်င့္တာေတြ လုပ္ခဲ့တယ္လို႔ လူ႔အခြင့္္အေရးေကာင္စီက ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ ျမန္မာႏုိ္င္ငံဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႔က ၿပီးခဲ့တဲ့လမွာပဲ ေျပာထားပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္နဲ႔ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ငါးဦးကို ႏုိင္ငံတကာဥပေဒအရ အေရးယူသင့္တယ္လုိ႔လည္း ဆိုထားတာပါ။

ကုလသမဂၢ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႔ အစီရင္ခံစာဟာ သိပ္ကို အားေကာင္းခုိင္မာလြန္းတယ္လို႔ ဝန္ႀကီး Hunt ကေျပာပါ တယ္။

“ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ဟာ သိပ္ကိုဆိုးရြားရက္စက္တဲ့ က်ဴးလြန္မႈေတြ လုပ္ထားတယ္ဆိုတာ ျဖစ္ႏုိင္ေျခ သိပ္မ်ားတဲ့ပံု ရွိပါ တယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ဘာျဖစ္ခဲ့တယ္ဆုိတာကို ေတြ႔ရဖို႔အတြက္ ရခုိင္ျပည္နယ္ကို က်ေနာ္ကိုယ္တုိင္ သြားခ်င္ခဲ့တာပါ။ အခု လက္ရွိ မျဖစ္မေနလုပ္ရမွာက ဆိုးရြားတဲ့လုပ္ရပ္ က်ဳးလြန္သူေတြကို တရားဥပေဒနဲ႔အညီ စစ္ေဆးစီရင္ဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။”

ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ လူအမ်ားအျပားကို သတ္ျဖတ္တဲ့ျဖစ္ရပ္ကို အေသးစိတ္ စံုစမ္းသတင္းလိုက္တဲ့ ႐ိုက္တာသတင္းေထာက္ ႏွစ္ေယာက္ကို ဖမ္းဆီး ေထာင္ခ်ခဲ့တဲ့အေပၚ သူ႔အေနနဲ႔ အလြန္အမင္း စိုးရိမ္တယ္လုိ႔လည္း ဝန္ႀကီး Hunt က ေျပာပါတယ္။

“’ဒီကိစၥအေပၚ က်ေနာ္တို႔ အႀကီးအက်ယ္ စိုးရိမ္မိပါတယ္။ ဒီက ၿဗိိတိသွ်သံ႐ံုးဟာ တရားစစ္ေဆးမႈ အမ်ားစုကို တက္ ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ဟာ တကမာၻလံုးမွာ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္အတြက္ ေထာက္ခံသူေတြ၊ အဲဒီအေပၚ ယံုၾကည္သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအမႈမွာ တရားဥပေဒနဲ႔အညီ လုပ္ေဆာင္တာမ်ဳိး မရွိခဲ့ဘူးဆိုတဲ့ က်ေနာ့္ရဲ႕ စုိးရိမ္ခ်က္ေတြကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္ကို က်ေနာ္ေျပာပါတယ္။ သူက ဒီအေပၚ သူ ဆန္းစစ္မယ္လို႔ေျပာပါတယ္။”

ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Jeremy Hunt ဟာ ၾကာသပေတးေန႔ ရခုိင္ျပည္နယ္ခရီးစဥ္အတြင္း မြတ္ဆလင္ေတြနဲ႔လည္း ေတြ႔ဆံုခဲ့ ပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္က မြတ္ဆလင္ေတြကို ၿဗိတိန္္ႏုိင္ငံအပါအဝင္ ႏုိင္ငံတကာက ႐ိုဟင္ဂ်ာလို႔ေခၚဆိုၿပီး ျမန္မာႏုိင္္ငံတြင္းမွာ ေတာ့ အစိုးရက အဲဒီအေခၚအေဝၚကို အသိအမွတ္ျပဳသလို လူထုၾကားမွာလည္း အေျခအတင္အျငင္းပြားစရာျဖစ္ေနတာပါ။

ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕အေျခအေနဟာ ႏုိင္ငံတကာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ လံုျခံဳေရးကို ၿခိမ္းေျခာက္မႈတခု ျဖစ္ႏုိင္ဖြယ္ရွိတယ္လုိ႔ လူမ်ဳိးတုံုး သုတ္သင္ရွင္းလင္းမႈ တားဆီးေရးဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢအထူးကိုယ္စားလွယ္ Adama Dieng က ေသာၾကာေန႔မွာ ေျပာထားပါ တယ္။

ေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း/ ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com