ကြယ္လြန္သူ ၀ါရင့္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ John McCain ရဲ႕ ျမန္မာဒီမုိကေရစီေရး ႀကိဳးပမ္းမႈ

အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ John McCain ျမန္မာႏိုင္ငံကို လာေရာက္စဥ္ (၂၀၁၂-ဇန္န၀ါရီလ)

ကြယ္လြန္သူ ၀ါရင့္ အေမရိကန္အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ John McCain ဟာ အမွန္တရားအတြက္ ဇြဲလုံ႔လအျပည့္နဲ႔ ရပ္တည္ လုပ္ေဆာင္သြားသူျဖစ္သလုိ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဒီမုိကေရစီရရွိေရးအတြက္လည္း စြမ္းစြမ္းတမံ ကူညီ ပံ့ပုိးေပးခဲ့သူျဖစ္တယ္လုိ႔ ျမန္မာ့အေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြက ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာ့ ဒီမုိကေရစီအေရးမွာ John McCain ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ေပးခဲ့မႈေတြအေၾကာင္း အေမရိကန္ေရာက္ ျမန္မာေတြရဲ႕ အျမင္ေတြကုိ ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္က စုစည္း တင္ျပေပးထားပါတယ္။

John McCain အတြက္ ၀မ္းနည္းေၾကာင္း သ၀ဏ္လႊာေတြ ဆက္လက္ ၀င္ေရာက္ လာေနဆဲျဖစ္ၿပီး သူ႔အတြက္ ေအာက္ေမ့ဘြယ္ အထိမ္းအမွတ္ အခမ္းအနားေတြကုိလည္း သူ႔ဘ၀အတြက္ အေရးပါတဲ့ ၿမိဳ႕ ၃ ၿမိဳ႕မွာ သီတင္း တပတ္ၾကာ က်င္းပသြားၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ ၿမိဳ႕ေတြကေတာ့ သူလႊတ္ေတာ္အမတ္တဦးအျဖစ္ ကုိယ္စားျပဳခဲ့တဲ့ Arizona ျပည္နယ္၊ Phoenix ၿမိဳ႕၊ လႊတ္ေတာ္အမတ္အျဖစ္ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ ေက်ာ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ရင္း ေနထုိင္ခဲ့တဲ့ ၀ါရွင္တန္ ဒီစီၿမိဳ႕နဲ႔ သူေက်ာင္းတက္ခဲ့တဲ့ ေရတပ္စစ္တကၠသုိလ္ရွိရာ Maryland ျပည္နယ္ၿမိဳ႕ေတာ္ Annapolis ၿမိဳ႕တုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။

John McCain ဟာ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္မွာ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္အျဖစ္ စတင္ ေရြးေကာက္တင္ေျမာက္ခံရခ်ိန္ကေန ကြယ္လြန္တဲ့အခ်ိန္အထိ အမွန္တရားအတြက္ ရဲရဲ၀ံ့၀ံပ ရပ္တည္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သူအျဖစ္ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံေရးေလာကမွာ ေလးစား ယုံၾကည္ခံရသူ တဦးျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာအပါအ၀င္ ဒီမုိကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးေတြ စိတ္သုန္းေနတဲ့ တုိင္းျပည္ေတြမွာ ဒီမုိကေရစီ ထြန္းကားေရးအတြက္ သူတတ္ႏုိင္တဲ့အခန္းက႑ကေန ကူညီ ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့သူ ျဖစ္တယ္လုိ႔ SNLD ပါတီ ကုိယ္စားျပဳၿပီး ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အေရြးခံခဲ့ရၿပီး လက္ရွိ Arizona ျပည္နယ္၊ Phoenix ျပည္နယ္မွာ အေျခစုိက္ ေနထုိင္တဲ့ စုိင္း၀င္းေဖက ေျပာပါတယ္။

"သူက တကယ့္အေမရိကန္ႏိုင္ငံေရးသမားစစ္စစ္လို႔ ေျပာလို႔ရတာေပါ့ဗ်ာ ။ မွန္တယ္ထင္တဲ့ ကိစၥကို သူမေလ်ာ့တမ္းလုပ္တယ္လို႔က်ေနာ္ျမင္ပါတယ္။ သူူ႔ပါတီနဲ႔လည္း ဆန္႔က်င္တာေတြကိုလုပ္ခဲ့သူလို႔ က်ေနာ္ေတြ႔လိုက္ရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ လမ္းစဥ္တခုကို သူနားလည္တယ္၊ မွန္တယ္လို႔ ယူဆတဲ့ လမ္းစဥ္တခုကို စြဲစြဲျမဲျမဲဆုပ္ကိုင္တဲ့ေနရာမွာေတာ့ အားလံုးက ေလးစားရတဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ အဲလိုပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံေရး ၊ လူ႔အခြင့္အေရး၊ ဒီမိုကေရစီအေရး ကိစၥေတြမွာလည္း ဒီအတိုင္းပါပဲ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ဒီမိုကေရစီအေရး ကို သူတကယ္ယံုၾကည္တယ္။ သူယံုၾကည္တဲ့အတိုင္း ျဖစ္ေျမာက္ေအာင္လုပ္ခဲ့တယ္ သူ႔အသက္အရြယ္နဲ႔ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏွိင္ငံ ျမန္မာျပည္ေရာက္ေအာင္သြားၿပီးေတာ့မွ လုပ္သင့္လုပ္ထုိက္တာေတြသြားလုပ္တယ္ဆိုကတည္းက သူက တကယ္ပဲ သူ႔ရပ္တည္ခ်က္ ခိုက္ျမဲတဲ႔ အေၾကာင္းကိုေတြ႔ရတယ္ အဲဒါအတြက္လည္း က်ေ်န္ာတို႔ ဂုဏ္ယူပါတယ္။ သူကြယ္လြန္သြားတဲ့အတြက္လည္း က်ေနာ္႔စိတ္ထဲမွာ ႏွေျမာမိပါတယ္။"

၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ ဒီမုိကေရစီ အေရးေတာ္ပုံအၿပီး ထုိင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္ေဒသမွာ အေျခစုိက္တဲ့ ရဟန္းပ်ဳိမ်ားသမဂၢဥကၠ႒အျဖစ္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူလည္းျဖစ္၊ လက္ရွိ Arizona ျပည္နယ္၊ Phoenix ၿမိဳ႕မွာ အေျခစုိက္ သီတင္း သုံးေနသူလည္း ျဖစ္တဲ့ ဆရာေတာ္ ဦးေခမာစာရကလည္း ျမန္မာ့ ဒီမုိကေရစီ အေရးအတြက္ ေထာက္ခံအားေပးတဲ့ ဥပေဒေတြ အေမရိကန္ လႊတ္ေတာ္မွာ ျပဌာန္းႏုိင္ေအာင္ John McCain က ဦးေဆာင္ လႈပ္ရွားခဲ့တဲ့အေၾကာင္း အခုလုိ ေျပာျပပါတယ္။

"ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ သူတို႔ အခ်က္၄ ခ်က္ ခ်မွတ္တယ္။ ေနာက္ပါလီမန္ကိုတင္ေပးလိုက္တယ္။ ပါလီမန္မွာ သူတို႔ ဒီအစိုးရက ဘာလုပ္သလဲဆိုေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီမရသမွ် ကာလပတ္လံုး အေမရိကန္အစိုးရမွာတာ၀န္ရွိတယ္ ၊ တာ၀န္ယူရမယ္ဆိုတာကို ပါလီမန္မွာ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ေအာင္ က်ေအာင္အထိ John McCain ပါတီက လုပ္သြားတယ္။ ေနာက္ၿပီး သမၼတကေတာ့ ၁၅ ရက္အတြင္းမွာ လက္မွတ္ထိုးအတည္ျပဳခဲ့တယ္။ ဒါကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဦးပဥၥင္းတို႔ အာဏာရွင္ေတြ ေနာက္ဆုတ္သြားေအာင္ ၊ ဒီမိုကေရစီ ပြင့္လန္းသြားေအာင္ အခြင့္အေရးေတြရလာေအာင္ တြန္းအားေပးခဲ့တာဆိုတာကေတာ့ John McCain အပါအ၀င္ ဦးပဥၥင္းတို႔ အမ်ားႀကီးေက်းဇူးတင္စရာေကာင္းတာေပါ့ေနာ္။ ဒါကလည္း John McCain ရဲ႕ ေျခရာလက္ရာေတြျဖစ္တယ္ေပါ့ေနာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို တိုက္ရိုက္သြားၿပီးေတာ့ ဒီလိုအေရးပါတဲ့ လူက သြားေရာက္ေလ့လာတယ္ ၊ ျပည္သူေတြကိုအားေပးတယ္၊ သူ႔ႏိုင္ငံမွာလည္း ဒီလိုအဆိုေတြ က်လာေအာင္ ဖိအားေတြရလာေအာင္ ေဆာင္ရြက္သြားတယ္ Sanction ေတြနဲ႔ ပိတ္ခဲ့တယ္ ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဂ်ပန္တို႔ ၊ အဂၤလန္တို႔ ေထာက္ခံလာေအာင္အထိလည္း အေမရိကန္အစိုးရအဆင့္ဆင့္က ၾကိဳးပမ္းသြားတာေတြ ဦးပဥၥင္းတို႔လည္း အဲဒီတုန္းက သူတို႔နဲ႔အတူေပါင္းလုပ္ရတာဆိုေတာ့ ပိုၿပီးေတာ့ သိတာေပါ့။"

သူ႔အေနနဲ႔ John McCain နဲ႔ လူခ်င္း မရင္းႏွီးေပမယ့္ ျမန္မာ့ ဒီမုိကေရစီအေရး လႈပ္ရွားမႈကုိ တစုိက္မတ္မတ္ ေထာက္ခံ အားေပးသူ ျဖစ္တာေၾကာင့္ Phoenix ၿမိဳ႕မွာရွိတဲ့ သူ႔ရုံးေရွ႕မွာ ေထာက္ခံေၾကာင္း ဆႏၵျပေဖာ္ထုတ္ခဲ့ဘူးတယ္လုိ႔ ဆရာေတာ္ ဦးေခမာစာရက မိန္႔ပါတယ္။

"ျပည္သူေတြကေတာ့ ေထာက္ခံၾကပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ သူ႔ကိုလည္း ဂုဏ္ယူၾကတာကို ။ ဦးပဥၥင္းတို႔ကေတာ့ လူခ်င္းမေတြ႔ျဖစ္ပါဘူး သူ႔ဆီကိုေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအေၾကာင္းေတြ စာပို႔တယ္။ ေနာက္သူ႔ရံုးမွာ သူ႔ဓါတ္ပံုကိုင္ၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေထာက္ခံတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း ဆႏၵျပၾကတာေပါ့ လူ ၂၀၀ ေလာက္ရွိတယ္။ အေမရိကန္ေက်ာင္းသားေတြလည္း ပါတာေပါ့ သူျမန္မာႏိုင္ငံသြားတာေတြလည္းရွိတယ္ေလ။ သူ႔ကိုလည္း ဒီနယ္ေျမမွာ အျမဲတမ္းမဲဆြယ္တာေပါ့၊ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုလည္း အေထာက္အကူျပဳတဲ့ ပုဂၢိဳလ္လည္းျဖစ္တယ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုလည္း စိတ္၀င္စားတဲ့ ပုဂၢိဳလ္လည္းျဖစ္တယ္၊ ေနာက္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားလည္းလုပ္ေပးခဲ့တာေပါ့ ေထာက္ခံမႈေတြ ဒီအတြက္ သူ႔ရံုးမွာ လူ၂၀၀ ေလာက္ ဆႏၵျပတယ္ Phoenix ၿမိဳ႕မွာေပါ့။"

John McCain ဟာ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားေရာက္ၿပီး ျမန္မာျပည္ရဲ႕ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈအေျခအေနေတြကို ကုိယ္တုိင္ ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ အခက္အခဲ စိန္ေခၚခ်က္ေတြနဲ႔ ျပည့္ေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံေရးကို အားေပးခဲ့တဲ့အျပင္၊ လူမႈေရးပိုင္းမွာဆိုလည္း HIV ေ၀ဒနာရွင္ေတြကုိ ကုသမႈေပးေနတဲ့ စင္တာတခုကိုလည္း သြားေရာက္ခဲ့ပါတယ္။

အထက္လႊတ္ေတာ္ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔မ်ားေရးရာေကာ္မတီဥကၠ႒အျဖစ္ မစၥတာ McCain တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ ကာလအတြင္း အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရးအသံုးစရိတ္ဆိုင္ရာ ဥပေဒမူၾကမ္း NDAA ထဲမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ အေရးယူေရးနဲ႔ဆုိင္တဲ့ ဥပေဒမူၾကမ္းတရပ္ကို အထက္လႊတ္ေတာ္ ႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရးေကာ္မတီက အတည္ျပဳထားပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ဖမ္းဆီးခံထားရတဲ့ ရုိက္တာ သတင္းေထာက္ ကုိ၀လုံးနဲ႔ ကုိေက်ာ္စုိးဦးတုိ႔ ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔လည္း သတင္းပညာဆိုတာ ရာဇဝတ္မႈ မဟုတ္ေၾကာင္း၊ လူမ်ဳိးတုန္း ႐ွင္းလင္းဖယ္႐ွားမႈကို ေဖာ္ထုတ္တဲ့ သတင္းေထာက္ေတြအေပၚ စြဲခ်က္တင္လိုက္တာဟာ ႏုိင္ငံေရးအရျဖစ္ၿပီး တရားလြန္တဲ့ လုပ္ရပ္ျဖစ္တယ္၊ သူတို႔ကို အျမန္ဆံုး ျပန္လႊတ္ေပးသင့္တယ္လို႔ Twitter လူမႈကြန္ယက္ကတဆင့္ ေရးသားခဲ့ပါတယ္။

John McCain နဲ႔ Tim Kaine လို ထင္ရွားတဲ့ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြက ကမကထျပဳ ေရးဆြဲၿပီး ဇန္နဝါရီလမွာ တင္သြင္းထားတဲ့ - ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ လူမ်ဳိးစုအလုိုက္ရွင္းလင္းဖယ္ရွားမႈကို ျပစ္တင္႐ႈတ္ခ်ၿပီး အၾကမ္းဖက္ပဋိပကၡေၾကာင့္ ထြက္ေျပးသြားတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ ေဘးရန္ကင္းကင္း၊ ဂုဏ္သိကၡာရွိစြာ ကုိယ့္သေဘာနဲ႔ကိုယ္ ေရရွည္ေနႏုိင္မယ့္ အေျခအေနမ်ဳိးနဲ႔ ေနရပ္ရင္းျပန္ႏို္င္ေအာင္ ေတာင္းဆိုထားတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္တရပ္ကို အထက္္လႊတ္ေတာ္ ႏုိင္္ငံျခားေရးရာေကာ္မတီမွာ မတ္လမွာ အတည္ျပဳခဲ့ပါတယ္။

John McCain ကြယ္လြန္သြားတဲ့အေပၚ ႏုိင္ငံတကာ ေခါင္းေဆာင္ေတြကလည္း အသီးသီး တုန္႔ျပန္ ေရးသားၾကတာမွာ - သူဟာ စစ္မွန္တဲ့ အေမရိကန္သူရဲေကာင္းျဖစ္ေၾကာင္း ျပင္သစ္ သမၼတ Emmanuel Macron က ေျပာၾကားလုိက္ၿပီး၊ ၿဗိတိသွ် ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ Theresa May ကလည္း ကုိယ္က်ဳိးစြန္႔ၿပီး တုိင္းျပည္အတြက္ ေပးဆပ္သူအျဖစ္ စံျပ ေနထုိင္ခဲ့သူျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။

John McCain ဟာ ဗီယက္နမ္စစ္ပြဲအတြင္း စစ္သုဥ္းပန္းအျဖစ္ ႏွစ္ကာလ ရွည္ၾကာစြာ ဖမ္းဆီး ခံထားခဲ့ရေပမယ့္ ႏွစ္ႏုိင္ငံအၾကား စစ္ပြဲေၾကာင့္ တည္ရွိေနတဲ့ ဒဏ္ရာေတြကုိ ကုစားႏုိင္ေအာင္ ဦးေဆာင္ က်ဳိးပမ္းခဲ့သူ၊ ဗီယက္နမ္-အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရး ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ႏုိင္ေအာင္ က်ဳိးပမ္းခဲ့သူျဖစ္တယ္လုိ႔ Hanoi ၿမိဳ႕ အေမရိကန္သံရုံးက John McCain ကြယ္လြန္ျခင္း အထိမ္းအမွတ္ ထားရွိတဲ့ ဧည့္မွတ္တမ္းမွာ ဗီယက္နမ္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Pham Binh Minh က ေရးသားခဲ့ပါတယ္။

John McCain ရဲ႕ ရုပ္ကလပ္ကုိ အမ်ားျပည္သူ လာေရာက္ ဂါရ၀ျပဳႏုိင္ေအာင္ Arizona ျပည္နယ္၊ Phoenix ၿမိဳ႕မွာရွိတဲ့ ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္အေဆာက္အဦးအတြင္း ဗုဒၶဟူးေန႔ွကစၿပီး ၂ ရက္ၾကာ ထားရွိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီကေနမွ သူ႔ရဲ႕ ရုပ္အေလာင္းကုိ လႊတ္ေတာ္အမတ္အျဖစ္ ၃၂ ႏွစ္ၾကာ သူ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ ၀ါရွင္တန္ ဒီစီၿမိဳ႕က လႊတ္ေတာ္ အေဆာက္အဦး ဗဟုိခမ္းမအလယ္မွာ စေနေန႔အထိ ထားရွိမွာပါ။ ၀ါရွင္တန္ ဒီစီၿမိဳ႕က National Cathedral မွာ က်င္းပမယ့္ သူ႔အတြက္ ေအာက္ေမ့ဘြယ္ အခမ္းအနားမွာေတာ့ အေမရိကန္ သမၼတေဟာင္းေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ Barack Obama နဲ႔ George W. Bush တုိ႔က တက္ေရာက္ စကား ေျပာၾကားၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

John McCain ရဲ႕ ရုပ္ကလပ္ကုိေတာ့ Maryland ျပည္နယ္ ၿမိဳ႕ေတာ္၊ Annapolis က သူတက္ခဲ့တဲ့ ေရတပ္ စစ္တကၠသုိလ္မွာ လာမယ့္ တနဂၤေႏြေန႔က်ရင္ ေျမျမဳပ္ သၿဂႋဳလ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ကိုုေဇာ္၀င္းလႈိင္/ ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com