ကုလစုံစမ္းေရးအဖြဲ႔အစီရင္ခံစာ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ Guterres အေလးထား

ကုလစုံစမ္းေရးအဖြဲ႔အစီရင္ခံစာ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ Guterres အေလးထား

လူ႔အခြင့္ေရးေကာင္စီက ေရြးခ်ယ္ခန္႔အပ္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ လြတ္လပ္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႔က တနလၤာေန႔က ဂ်နီဗာမွာ အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ခဲ့ရာမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ စိုးရိမ္ဖြယ္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖါက္မႈေတြအတြက္ ျမန္မာစစ္တပ္ ေခါင္းေဆာင္ေတြကို စုံစမ္းစစ္ေဆး အေရးယူဖို႔ အႀကံေပးထားပါတယ္။ ခုလို အႀကံေပးခ်က္ေတြကို ကုလသမဂၢအပါအဝင္ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းေတြက ေလးေလးနက္နက္ခံယူဖို႔ ကုလအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ Antonio Guterrus​ က တိုက္တြန္းတဲ့အေၾကာင္း သူ႔ရဲ႕ေျပာခြင့္ရက သတင္းေထာက္ေတြကို ေျပာခဲ့ပါတယ္။ အေၾကာင္းစုံကိုေတာ့ ေဒၚလွလွသန္းက တင္ျပပါမယ္။

အင္ဒိုနီးရွားအစိုးရ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ေဟာင္း Marzuki Darusman ဦးေဆာင္ၿပီး သီရိလကၤာႏုိင္ငံက Radhika Coomaraswamy၊ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံက Christopher Dominic Sidoti တုိ႔ ၃ ဦးပါ၀င္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာလြတ္လပ္တဲ့ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႔ဟာ တနလၤာေန႔က Geneva မွာ တင္သြင္းခဲ့တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးမင္းေအာင္လိႈင္အပါအ၀င္ စစ္တပ္အႀကီးအကဲ ၆ ဦးတို႔ကို ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ လူမ်ိဳးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈနဲ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္ေတြမွာ လူသားမ်ိဳးႏြယ္စုအေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈတို႔ေၾကာင့္ ICC ႏိုင္ငံတကာ ခံုရံုးတင္ဖို႔ အၾကံေပးထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားေရာက္ခြင့္မရပဲ ရိုဟင္ဂ်ာ ၇ သိန္းနီးပါးထြက္ေျပးခိုလံုရာ အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ ထိုင္းႏိုင္ငံတို႔ကို သြားေရာက္စံုစမ္းစစ္ေဆးခဲ့ရာမွာ လူေပါင္း ၈၇၅ ဦးတို႔ရဲ႕ ထြက္ဆိုခ်က္ေတြ ဆက္သြယ္ေရးၿဂိဳလ္တုကေန ရိုက္ကူးထားတဲ့ ရုပ္ပံုေတြ၊ ဓါတ္ပံုေတြ နဲ႔ ဗီြဒီယိုအပါအ၀င္ ရာဇ၀တ္မႈခင္းဆိုင္ရာနဲ႔ စစ္ဖက္ဆိုင္ရာကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္တို႔ရဲ႕ အကူအညီနဲ႔ အခုလိုအစီရင္ခံစာကို ျပဳစုခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အစီရင္ခံစာနဲ႔ အၾကံေပးခ်က္ေတြကို ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ Antonio Guterrus အေနနဲ႔ အေလးထားေၾကာင္း ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ Steven ဒူတာရစ္က တနလၤာေန႔က ပံုမွန္သတင္းစာရွင္းလငး္ပြဲမွာ ေျပာခဲ့ပါတယ္။

“ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္အေနနဲ႔ ဒီအစီရင္ခံစာဟာ သိပ္ကိုအေရးႀကီးတယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႔အစည္းအားလံုးနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြက ဒီအစီရင္ခံစာကိုေရာ အစီရင္ခံစာရဲ႕ အၾကံေပးခ်က္ေတြကိုေရာ ေလးေလးနက္နက္ခံယူသင့္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္အေနနဲ႔ စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္ၿပီး ဒါေတြကိုေျဖရွင္းရမယ္၊ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူေတြကို အေရးယူအျပစ္ေပးရမယ္ဆိုတာကို အေလးအနက္ေျပာလာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။”

ဒါ့အျပင္ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ICC ႏိုင္ငံတကာခံုရံုးတင္ဖို႔ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႔ရဲ႕ အၾကံျပဳခ်က္အေပၚ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ရဲ႕ ထင္ျမင္ခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ မစၥတာ ဒူတာရစ္က ICC ႏိုင္ငံတကာခံုရံုးတင္ေရးဟာ အေထြေထြညီလာခံရဲ႕ လုပ္ပိုင္ခြင့္မွာမရွိတဲ့အေၾကာင္း အခုလိုေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။

“ ဒီအစီရင္ခံစာဟာ သီးျခားလြတ္လပ္စြာ စံုစမ္းတင္ျပထားတဲ့ အစီရင္ခံစာျဖစ္ပါတယ္။ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္အေနနဲ႔ လက္ခံစဥ္းစားဖို႔ရွိသလို က်န္တဲ့ကုလသမဂၢ အဖြဲ႔အစည္းအားလံုးကလည္း လက္ခံစဥ္းစားသင့္ပါတယ္။ ICC ႏိုင္ငံတကာခံုရံုးတင္ဖို႔က အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ကတဆင့္ မလုပ္ႏိုင္ပါဘူး။”

ရိုဟင္ဂ်ာ ၇ သိန္းနီးပါးေလာက္ တဖက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံကို ထြက္ေျပးခိုလံုရတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးက်ဴးလြန္ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြဟာ လူမ်ိဳးစုလိုက္ ရွင္းလင္းဖယ္ရွားမႈလို႔ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ Gutterus ကေျပာခဲ့တာျဖစ္ေပမယ့္လို႔ ကုလသမဂၢစံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႔က နာမည္တပ္တဲ႔ Genocide အသံုးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္သေဘာထားကို အဂၤါေန႔ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ ေန႔ခင္းပိုင္း က်င္းပမယ့္ ရိုဟင္ဂ်ာအေရး တံခါးပြင့္ေဆြးေႏြးပြဲမွာ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ေျပာၾကားတဲ့ မိန္႔ခြန္းကို ေသေသခ်ာခ်ာ နားေထာင္ၾကည့္ဖို႔ မစၥတာ ဒူတာရစ္ကတိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။

“Genocide ဆိုတဲ့ လူမ်ိဳးတံုးသတ္ျဖတ္မႈျဖစ္ခဲ့တယ္ဆိုတာကို အမည္တပ္ၿပီးေျပာဖို႔က ႏိုင္ငံတကာ တရားေရးအဖြဲ႔အစည္းက လုပ္ေဆာင္ရမွာျဖစ္တယ္လို႔ ကုလသမဂၢက ခံယူပါတယ္။ ဒီလိုေျပာလို႔လဲ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းအေျခအေနအေပၚ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္က ေနာက္ဆုတ္သြားမယ္လို႔ မဆိုလိုပါဘူး။ မနက္ျဖန္မွာေျပာမယ့္ သူ႔မိန္႔ခြန္းကို နီးနီးကပ္ကပ္ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ တိုက္တြန္းလိုပါတယ္။”

တနလၤာေန႔က ကုလသမဂၢ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႔ရဲ႕ အစီရင္ခံစာ မတင္သြင္းမွီ ပံုမွန္လုပ္ထံုးအရ အစီရင္ခံစာ ႀကိဳတင္ေပးပို႔ခဲ့ေပမယ့္ ျမန္မာအစိုးရထံကေတာ့ သေဘာထားထုတ္ျပန္ခ်က္ ခ်က္ခ်င္းထုတ္ျပန္လာတာမေတြ႔ရေၾကာင္းလည္း သတင္းေတြမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ေဒၚလွလွသန္း/ ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com