႐ိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္စခန္း အကူအညီမလံုေလာက္

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံ နိုင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီး H.E. Mr. Abul Hassan Mahmood Ali နွင့္အဖြဲ႔ ရခိုင္္ျပည္နယ္အတြင္း လူသားခ်င္း စာနာမႈ အကူအညီ အေထာက္အပံ့ေပးေရး၊ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး၊ ဖြ႔ံျဖိဳးေရး စီမံကိန္း (UEHRD) မွ တာ၀န္ရွိသူမ်ားနွင့္ ေတြ႕ဆံု (MOI)

မုတ္သံုမိုးေတြအျပင္းအထန္ရြာတဲ့အခုလိုကာလမွာ ဘဂၤလားေဒ့ခ်္ႏိုင္ငံ Cox's Bazar ေဒသေရာက္ ရိုဟင္ဂ်ာ မူဆလင္ ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ က်န္းမာေရးအရစိုးရိမ္မႈေတြ အျပင္ ေရႀကီးေျမၿပိဳတဲ့အႏၱရာယ္ေတြကလည္း ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ် ၿခိမ္းေျခာက္ေနတာပါ။ ကုလ သမဂၢအဖြဲ႔အစည္းေတြက ကူညီေနၾကတယ္ဆိုေပမဲ့လည္း လိုအပ္ သေလာက္ မလုပ္ေပးႏိုင္ဘဲ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးအေျခအေနေတြ ဘယ္လိုရွိေနသလဲဆိုတာ ကိုေက်ာ္ေအာင္လြင္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။

Cox's Bazar ေဒသမွာရွိတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္စခန္းေတြရဲ႕ ေနာက္ဆံုးအေျခအေနေတြ ကေတာ့ သိပ္ လည္း မဆိုး သိပ္လည္း မေကာင္းလို႔ ဆိုရပါလိမ့္မယ္။ ဒီေဒသက ဒုကၡ သည္စခန္းဟာ ကမၻာ့အႀကီးဆံုး ဒုကၡသည္ စခန္းပါ။ IOM လို႔ေခၚတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္သူမ်ားဆိုင္ရာအဖြဲ႔က ဒုကၡသည္ငါးသိန္းကို က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ ဆိုင္ရာစစ္ေဆးမႈ ေတြလုပ္ႏိုင္ခဲ့ၿပီလို႔ IOM အဖြဲ႕ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ Joel Millman က ဂ်နီဗာကုလသမဂၢရံုးမွာ မေန႔က က်င္းပတဲ့သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲ အတြင္းေျပာခဲ့ပါတယ္။

“Cox's Bazar မွာလုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ IOMအဖြဲ႕ရဲ႕ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာစစ္ေဆးမႈ အႀကံေပး ေဆြးေႏြးမႈေတြက အခုတပတ္ ထဲမွာပဲ လူဦးေရငါးသိန္းကိုေတြ႔ဆံုၿပီး လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ ပါၿပီ။ အဲဒီမွာ ၂၄ နာရီပတ္လံုး လည္ပတ္ေနတဲ့ ေဆးခန္းေတြလည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရွိပါတယ္။ ေဆး၀ါးကုသေရးဌာန၂၃ ခုလည္း အဲဒီေဒသ တ၀ိုက္ မွာ ဖြင့္ထားႏိုင္ၿပီး ဒုကၡသည္စခန္း အတြင္းလွည့္လည္ကုသေပးေနတဲ့ က်န္းမာေရးအဖြဲ႔ေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။”

မုတ္သုန္မိုးေတြအျပင္းအထန္ရြာတဲ့အခုလိုအခ်ိန္မ်ိဳးမွာ Cox's Bazar ဒုကၡသည္စခန္း အတြင္း ေရႀကီးေျမၿပိဳမယ့္ အႏၱရာယ္ က အေတာ္စိုးရိမ္ရပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ေျမၿပိဳႏိုင္ မယ္လို႔ယူဆရတဲ့ေနရာေတြက ဒုကၡသည္ေတြကို ပိုၿပီးလုံၿခံဳတဲ့ေနရာေတြဆီ ေျပာင္းေရႊ႕ ေပးေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ေျပာင္းေရႊ႕ေပးသင့္တဲ့ ဒုကၡသည ္ ၂ ေသာင္း ေလာက္ ေတာ့ကို မေျပာင္းေပး ႏိုင္ေသး ူးလို႔ UNHCR ကုလသမဂၢဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္း ႀကီး ႐ံုးရဲဲ႕ ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ William Spindlerက ဂ်နီဗာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ မေန႔ကေျပာခဲ့ပါတယ္။

“ေရႀကီးေျမၿပိဳအႏၱရာယ္ေတြႀကံဳရႏိုင္တဲ့ေနရာေတြက ဒုကၡသည္ေတြကို လံုၿခံဳတဲ့ေနရာ ေတြဆီ ေျပာင္းေရႊ႕တဲ့ ကိစၥကို UNHCR အဖြဲ႕က တျခားကူညီေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ေရာ ဘဂၤလားေဒ့ခ်္အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ပါ ပူးေပါင္းၿပီး လုပ္ေဆာင္ေနပါ တယ္။ ေရႀကီးေျမၿပိဳမႈေတြျဖစ္ႏိုင္တဲ့ေနရာေတြမွာရွိေနတဲ့ဒုကၡသည္ဦးေရက ၄ ေသာင္း ၁ ေထာင္ေလာက္ရွိပါတယ္။ အဲဒီ အထဲက ဒုကၡသည္၂ ေသာင္းေလးေထာင္နီးပါးကိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ေနရာေရႊ႕ေျပာင္းထားႏိုင္ခဲ့ပါၿပီ။ ေနာက္ထပ္၂ ေသာင္း ေလာက္ေျပာင္းဖို႔ က်န္ေနပါေသးတယ္။”

ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇူလိုင္လကုန္ပိုင္းကေတာ့ မုတ္သံုမိုးေတြအျပင္းထန္ဆံုးရြာခဲ့တဲ့ကာလပါ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ေမလ ၁၁ ရက္ေန႔က စၿပီး ဆိုး၀ါး တဲ့ရာသီဥတုဒဏ္ကိုခံခဲ့ရသူ ဒုကၡသည္ေတြက ၄၉,၀၀၀ ေလာက္ ရွိပါတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ ေလျပင္း တိုက္ ခတ္မႈနဲ႔ မုန္တိုင္းဒဏ္ေတြကို ခံခဲ့ရသူေပါင္း ၂ ေသာင္းခြဲေက်ာ္ရွိပါတယ္။ ဒုကၡသည္ ၁၀,၀၀၀ ေက်ာ္က ေျမၿပိဳတဲ့ဒဏ္ကို ခံခဲ့ရၿပီး ၅,၄၀၀ ေလာက္က ေရႀကီးတဲ့ဒဏ္ကိုခံခဲ့ရပါတယ္။ ေရစိမ့္၀င္မႈနဲ႔မီးေလာင္မႈေတြ ႀကံဳခဲ့ရသူေပါင္းက ေလာေလာဆယ္ ၃,၀၀၀ ေက်ာ္ရွိတယ္လို႔ UNHCR ကဆိုပါတယ္။ UNHCR ေျပာခြင့္ရ William Spindlerက ဒုကၡ သည္စခန္းအတြင္း တည္ေဆာက္ျပဳျပင္ေရးလုပ္ေဆာင္မႈေတြအေၾကာင္း ဆက္ေျပာပါတယ္။

“ေလာေလာဆယ္ ၃၂ ကီလိုမီတာရွည္တဲ့လမ္းေတြကိုေဖါက္လုပ္ထားႏိုင္ပါၿပီ။ အဲဒီထဲမွာ အုတ္နဲ႔ ေဆာက္တဲ့ လမ္း၊ ေျခသြား လမ္းေတြနဲ႔ အဓိကလမ္းမႀကီးတခုကိုလည္း Kutupalong စခန္းမွာ ဘဂၤလားေဒ့ခ်္တပ္ဖြဲ႔ေတြက တည္ေဆာက္ေပးထားပါတယ္။ ေတာင္ကုန္းေတြေပၚသြားရတဲ့ ၄၅ ကီလိုမီတာအရွည္ ေလွခါးထစ္ေတြ၊ ၆၃ ကီလို မီတာ ရွည္တဲ့ အကာအကြယ္ေပး နံရံေတြ၊ ၉၄ မီတာရွိတဲ့ေရႏုတ္ေျမာင္းေတြနဲ႔ မီတာ ၂ ေထာင္ေက်ာ္ ရွိတဲ့တံတားေတြလည္းတည္ေဆာက္ထားႏိုင္ပါၿပီ။”

ဒီလိုတည္ေဆာက္ျပဳျပင္မႈေတြလုပ္ထားႏိုင္တယ္ဆိုေပမဲ့လည္း အခ်ိန္ ၁၁ လ ၾကာ လာၿပီ ျဖစ္တဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ပဋိ ပကၡမွာ လူသား ခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာအကူအညီေတြက အႀကီး အက်ယ္ လိုအပ္ေနတုန္းပါ။ ဘဂၤလား ေဒ့ခ်္ႏိုင္ငံ က ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္အေရး ကုလသမဂၢနဲ ႔ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္မႈေတြက ရံပံုေငြ ၃၂ ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ပဲ လုပ္ေဆာင္ ေနရတာေၾကာင့္ ရံပံုေငြေတြပိုၿပီးထည့္၀င္ ၾကဖို႔ကိစၥက အေရးေပၚလိုအပ္ေနတုန္းပဲလို႔ UNHCR ကုလသမဂၢဒုကၡ သည္မ်ား ဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီးရံုးရဲ႕ ေျပာခြင့္ရ ပုဂၢိဳလ္က မေန႔ကက်င္းပတဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာေျပာခဲ့ ပါတယ္။

ေလာေလာဆယ္ ဘဂၤလားေဒ့ခ်္ရဲ႕ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ ႀကီး Abul Hassan Mahmood Ali က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေရာက္ေနၿပီး ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြကို ျပန္လည္လက္ခံေရးကိစၥ ျမန္မာ အစိုးရတာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြး ေနပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရက ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈံးကိုေတာ့ လက္မခံပါဘူး။ ကုလသမဂၢရဲ႕ ဘဂၤလားေဒ့ခ်္ ဆိုင္ရာသံအမတ္ ကလည္း လံုၿခံဳေရးေကာင္စီကေန ရိုဟင္ဂ်ာပဋိပကၡနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဆံုး ျဖတ္ခ်က္ခ် အေရးယူ ေဆာင္ရြက္မႈေတြလုပ္ဖို႔ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီကို အဂၤါေန႔တုန္းကပဲ တိုက္တြန္း ထားပါတယ္။ ျမန္မာ အစိုးရက ေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းကရြာေပါင္း၂၃ ရြာကို ကုလသမဂၢ၀န္ထမ္းေတြသြားေရာက္ၿပီး ေလ့လာခြင့္ရွိၿပီလို႔ အဂၤါေန႔တုန္းကပဲ အေၾကာင္းၾကားထားပါတယ္။

ကိုုေက်ာ္ေအာင္လြင္ / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com