ကေမာၻဒီးယား တာဝန္ရွိသူေတြအေပၚ အေမရိကန္ ျပည္ဝင္ခြင့္ဗီဇာ ကန္႔သတ္

Phnom Penh ရွိ အေမရိကန္သံရံုး

မၾကာေသးခင္က က်င္းပၿပီးစီးသြားတဲ့ ကေမာၻဒီးယား ေရြးေကာက္ပြဲဟာ လြတ္လပ္ တရားမွ်တမႈမရွိ၊ ဒီမုိကေရစီ နည္းမက်တဲ့အျပင္ မသမာမႈေတြနဲ႔ ျပည့္ေနတယ္ဆိုၿပီး အဲဒီလိုလုပ္ရပ္ေတြ လုပ္ေဆာင္တာမွာ ပါဝင္ပတ္သက္သူေတြအေပၚ ျပည္ဝင္ခြင့္ဗီဇာကန္႔သတ္ခ်က္ေတြကို အေမရိကန္အစိုးရက ခ်မွတ္လို္က္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ဒီလုပ္ရပ္က ဘယ္ေလာက္ ထိေရာက္မွာလဲဆိုတာ ေမးခြန္းထုတ္တာရွိသလို အတုိက္အခံေတြရဲ႕ အနာဂတ္ကလည္း မေရမရာရွိေနဆဲပါ။ ဗီြအိုေအသတင္း ေထာက္ Victor Beattie ရဲဲ႕ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခ်က္အေပၚ အေျခခံၿပီး ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက ေျပာျပထားပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့လကလုပ္တဲ့ ကေမာၻဒီးယားေရြးေကာက္ပြဲမွာ လက္ရွိအာဏာရ ကေမာၻဒီးယား ျပည္သူ႔ပါတီ CPP က လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေနရာ ၁၂၅ ေနရာလံုးကုိ အႏုိင္ရတယ္လို႔ ကေမာၻဒီးယား ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က ေၾကညာထားတာေၾကာင့္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဟြန္ဆန္ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေနာက္ထပ္ငါးႏွစ္သက္တမ္း ထပ္တိုးသြားပါၿပီ။ ဇူလုိင္လ ၂၉ ရက္ေန႔ကလုပ္တဲ့ ေရြးေကာက္ ပြဲမွာ သိသာထင္ရွားတဲ့ အတိုက္အခံပါတီေတြမပါသလို တရားဝင္မႈမရွိဘူးလို႔ ႏုိ္င္ငံတကာေလ့လာသူေတြက ျပစ္တင္႐ႈတ္ခ်ထား ၾကပါတယ္။

ဒီေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပပံုအေပၚ ေက်နပ္မႈမရွိတဲ့အတြက္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ဗုဒၶဟူးေန႔မွာ အေရးယူမႈေတြ ခ်မွတ္လိုက္ ပါတယ္။ ကေမာၻဒီးယားမွာ ဒီမိုကေရစီကို ထိခိုက္ပ်က္စီးေအာင္ လုပ္ေဆာင္သူေတြကို ထပ္ထည့္ၿပီး ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၆ ရက္ေန႔က ခ်မွတ္ထားတဲ့ ျပည္ဝင္ခြင့္ဗီဇာ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြကို တိုးခ်ဲ႕ ခ်မွတ္လိုက္တယ္လို႔ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာန ေျပာခြင့္ရ Heather Nauert က ဗုဒၶဟူးေန႔ ပံုမွန္သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲအတြင္း ေျပာသြားတာပါ။

“တိုးခ်ဲ႕ခ်မွတ္လိုက္တဲ့ ျပည္ဝင္ခြင့္ဗီဇာ ကန္႔သတ္ခ်က္ဟာ ဇူလိုင္လ ၂၉ ရက္ေန႔ကလုပ္တဲ့ အျပစ္အနာအဆာ ေတြနဲ႔ျပည့္ေနတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္ခင္ ဒီမုိကေရစီဆန္႔က်င္ေရး လုပ္ရပ္ေတြကို အထင္အရွားလုပ္ခဲ့ၾကတဲ့ ကေမာၻဒီးယားအစိုးရ အဖြဲ႔တြင္းက လူေတြနဲ႔ေရာ၊ ျပင္ပကလူေတြနဲ႔ပါ အက်ဴံးဝင္ႏုိင္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ျဖစ္ရပ္ေတြမွာဆိုရင္ သူတုိ႔ရဲ႕ အနီးဆံုးမိသားစုဝင္ ေတြပါ ဒီကန္႔သတ္ခ်က္ေတြနဲ႔ အက်ဴံးဝင္ႏုိင္ပါတယ္။ သီးျခားလြတ္လပ္တဲ့ သတင္းမီဒီယာေတြ၊ အရပ္ဘက္လူမႈအဖြဲ႔ေတြရဲ႕ အေရးပါတဲ့အခန္းက႑ကို လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ေရး အတားအဆီးမရွိဘဲ ခြင့္ျပဳၿပီးေတာ့ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး ျဖစ္လာဖို႔ အတြက္ လက္ေတြ႔လုပ္ရပ္ေတြ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ ကေမာၻဒီးယားအစိုးရကို က်မတို႔ ထပ္ၿပီး ေတာင္းဆိုပါတယ္။”

ဒါ့အျပင္ Kem Sokha နဲ႔ တျခားႏုိင္္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို ခ်က္ျခင္း ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔နဲ႔ ႏုိင္္ငံေရးအတိုက္အခံေတြကို ပိတ္ပင္ ကန္႔သတ္ထားတာေတြ အဆံုးသတ္္ဖို႔ကိုလည္း အေမရိကန္ႏုိင္္ငံျခားေရးဌာနက ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။

ဒီလို ျပည္ဝင္ခြင့္ဗီဇာကန္္႔သတ္ခ်က္က ထိေရာက္မွာမဟုတ္ဘူးလို႔ ကေမာၻဒီးယားအစိုးရ ေျပာခြင့္ရတဦးက ေျပာပါတယ္။

ထိထိေရာက္ေရာက္လုပ္ႏုိင္တဲ့ တခုတည္းေသာ အတိုက္အခံပါတီျဖစ္တဲ့ ကေမာၻဒီးယား အမ်ဳိးသား ကယ္တင္ေရးပါတီ CNRP ကို တရား႐ံုးခ်ဳပ္က ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္မွာ ဖ်က္သိမ္းပစ္ခဲ့ပါတယ္။ ပါတီေခါင္းေဆာင္ Kem Sokha ကိုလည္း ႏုိင္ငံေတာ္ပုန္ကန္္မႈနဲ႔ စက္တင္ဘာလကတည္းက ေထာင္ခ်ထားတာပါ။

လြတ္လပ္မႈလည္းမရွိ၊ တရားမွ်တမႈလည္းမရွိတဲ့ ကေမာၻဒီးယားေရြးေကာက္ပြဲဟာ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသမွာ ျဖစ္ေနက် ေရြးေကာက္ပြဲပံုစံကို ထင္ဟပ္ေနတယ္လုိ႔ ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံ၊ Monash တကၠသိုလ္က ဧည့္ပါေမာကၡ David Chandler က ဗီြအိုေအသတင္းေထာက္ Victor Beattie နဲ႔ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခန္းအတြင္း ေျပာပါတယ္။

“ဗီယက္နမ္နဲ႔ ထိုင္းႏုိင္ငံေတြမွာလို အတိုက္အခံေတြကို ဝင္ၿပိဳင္ခြင့္မျပဳဘဲ ပိုၿပီးေတာ့ေတာင္မွ ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ ဖိႏွိပ္တဲ့ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသ တျခားေနရာအေတာ္မ်ားမ်ားက ေရြးေကာက္ပြဲေတြနဲ႔ ဆင္တူပါတယ္။ လြတ္လပ္ မွ်တမႈမရွိတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြလုပ္တာက အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသမွာ အေလ့အထလို ျဖစ္လာေနတာပါ။ ဒါမွန္တယ္လို႔ က်ေနာ္ေျပာေနတာမဟုတ္ပါဘူး၊ ဒါေပမဲ့ ဒါဟာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ျဖစ္ေနတဲ့ သြင္ျပင္လကၡဏာတခုပါပဲ။”

အေမရိကန္ရဲ႕ အေရးယူလုပ္ေဆာင္ခ်က္ကေရာ ကေမာၻဒီးယားႏုိင္ငံေရးအေပၚ သက္ေရာက္မႈ ရွိမွာလားဆိုတာ သူ႔အေနနဲ႔ေတာ့ မေသခ်ာလွဘူးလို႔လည္း ပါေမာကၡ Chandler ကေျပာသလို ကေမာၻဒီးယား အတုိက္အခံေတြရဲ႕ အနာဂတ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔လည္း သိပ္ႀကီး အေကာင္းမျမင္လွပါဘူး။

အခု ေထာင္ခ်ခံထားရတဲ့ အတုိက္အခံေခါင္းေဆာင္ အမ်ားအျပား ေနာက္ဆံုးက် လြတ္ေျမာက္လာမွာျဖစ္ၿပီး ႏုိင္္ငံ့အာဏာ အားလံုးကို တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကိုရင္ဆိုင္ဖို႔ ေၾကာက္ရြံ႕ၾကလိမ့္မယ္လုိ႔ ပါေမာကၡ Chandler က ျမင္ပါတယ္။ အတုိက္အခံေတြအတြက္ လႊတ္ေတာ္တြင္းမွာ အမတ္ေနရာ တေနရာမွမရွိသလို အစိုးရကို ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ႏိုင္ဖို႔ လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ အကာအကြယ္လည္း ရွိမေနဘူးလို႔ ပါေမာကၡ Chandler က သံုးသပ္ပါတယ္။

ေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း/ ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com