ဖားကန္႔ေက်ာက္စိမ္းတြင္းေတြ ပိတ္သိမ္းဖို႔ ကခ်င္အေရးလႈပ္ရွားသူတို႔ လိုလား

ကခ်င္ျပည္နယ္ ဖားကန္႔က ေက်ာက္စိမ္းေဒသမွာ ဒီႏွစ္တႏွစ္တည္းမွာကို ခုႏွစ္လအတြင္း လူေပါင္း ၁၀၀ေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့ရတဲ့အတြက္ ေနာက္ထပ္ ေျမၿပိဳက်မႈေတြျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အႏၱရာယ္ရွိလြန္းေနတဲ့ ေက်ာက္စိမ္းတြင္းေတြကို လံုးဝတားျမစ္ပိတ္သိမ္းပစ္ဖို႔နဲ႔ ႏုိင္ငံသူနုိင္ငံသားေတြရဲ႕ အလုပ္အကိုင္ရွားပါးမႈေတြေၾကာင့္ျဖစ္လာရတဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ အသက္အႏၱရာယ္ ဆံုး႐ံႈးနစ္နာရမယ့္အေရးကို ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၊ ျပည္နယ္အစိုးရနဲ႔ သက္ဆိုင္ရာတာဝန္ရွိသူေတြဘက္က အထူးအေရးတၾကီးေဆာင္ရြက္ဖို႔ သင့္ေနၿပီလို႔ ကခ်င္အေရးလႈပ္ရွားသူေတြက တုိက္တြန္းေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။ စက္ယႏၱယားၾကီးေတြ သံုးၿပီး စည္းကမ္းတူးေဖာ္ေနတာေတြ လုပ္ငန္းခြင္ တြင္းလံုျခံဳမႈမရွိတာ ေနာက္ ေရမေဆးေက်ာက္ရွာေဖြသူေတြ ေျမၿပိဳက်မႈေၾကာင့္ အစုလုိက္အျပဳံလုိက္ေသဆံုးမႈေတြကို ဟန္႔တားကာကြယ္နုိင္ဖို႔အတြက္ ဖားကန္႔ေဒသထဲ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈနဲ႔ ခိုင္မာတဲ့ဥပေဒေတြျပ႒ာန္းႏုိင္ဖို႔လို႔ လိုအပ္ေနၿပီလို႔ သံုးသပ္ၾကပါတယ္။ မဆုမြန္ စုစည္းတင္ျပထားပါတယ္။

ကမာၻေက်ာ္အရည္အေသြးေကာင္းတဲ့ ေက်ာက္စိမ္းေတြ ထြက္ရွိရာ ကခ်င္ျပည္နယ္ဖားကန္႔ေဒသက ေက်ာက္စိမ္းတူးေဖာ္တဲ႔ လုပ္ငန္းခြင္ေတြက ထြက္လာတဲ့ စြန္႔ပစ္ေျမစာပံုေတြထဲမွာ ေရမေဆးေက်ာက္ေတြကို ႏုိင္ငံတဝွမ္းက လူူအမ်ားအျပား လာေရာက္အေျခခ်ၾကၿပီး စြန္႔ပစ္ေက်ာက္ေတြကို ရွာေဖြေနၾကခ်ိန္ မိုးရာသီမွာ မိုးမ်ားေရၾကီးၿပီး ေျမၿပိဳက်တာရွိသလို ေက်ာက္တူးစက္ၾကီးေတြနဲ႔ တူးေဖာ္ေနလို႔ တုန္ခါမႈေတြနဲ႔ ေျမစာပံုေတြ ေျမကမ္းပါးရံေတြမၾကာခဏ ၿပိဳက်လို႔ လူရာခ်ီနဲ႔ေသဆံုးရတာရွိသလို လူအမ်ားအျပား ေျမပိၿပီး ေပ်ာက္ဆံုးသြားရတာေတြလည္းရွိေနတာျဖစ္ပါတယ္။

ဒီႏွစ္ ၂၀၁၈ခုႏွစ္ကေတာ့ လူအေသအေပ်ာက္အမ်ားဆံုးနဲ႔ ေျမၿပိဳက်မႈ အဆုိးရြားဆုံး ႏွစ္တႏွစ္ျဖစ္ၿပီး ဇူလုိင္လ တလတည္းမွာကို ဇူလုိင္လ ၁၄ရက္ေန႔က တၾကိမ္ ဇူလိုင္လ ၂၄ရက္ေန႔က တၾကိမ္ ႏွစ္ၾကိမ္ေျမၿပိဳက်ခဲ့ၿပီး အခုေနာက္ဆံုးေျမၿပိဳက်မႈမွာေတာ့ အနည္းဆံုး လူ ၂၃ဦး ႐ုပ္အေလာင္းေတြကို ရွာေဖြေတြ႔ရွိခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီလိုမ်ိဳး လူအေျမာက္အျမားေသဆံုးေနရတဲ့ ေျမၿပိဳက်မႈေတြ ရွိေနေပမဲ့လို႔ အသက္အႏၱရာယ္ၾကီးမားလြန္းလွတဲ့ ေက်ာက္မ်က္တူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းခြင္ေတြမွာလည္း ဆက္ၿပီးေရမေဆးေက်ာက္ေတြ တူးေဖာ္ရွာေဖြေနၾကတဲ့အေနအထားကေတာ့ သိပ္ကို အႏၱရာယ္ၾကီးလြန္းလွတယ္လို႔ ေဒသခံေတြကသံုးသပ္ပါတယ္။

အဓိကကေတာ့ အလုပ္အကိုင္ရွားပါးတာ၊ ခုိင္မာတဲ့ဘဝအာမခံခ်က္ရွိတဲ့ အသက္ေမြးေၾကာင္းလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ကိုင္ခြင့္အခြင့္အလမ္းေတြ ရွားပါးလြန္းတာကလည္း အခုလို ကိုယ့္အသက္အႏၱရာယ္ကို မငဲ့ပဲနဲ႔ လုပ္ကိုင္ေနၾကရတဲ့ အေျခခံအေၾကာင္းတရားျဖစ္တယ္လို႔ ေဒသခံေတြနဲ႔ ကခ်င္စစ္ေျပးဒုကၡသည္ေတြကို ကူညီကယ္ဆယ္ေပးေနတဲ့အဖြဲ႔ေပါင္း(၉)ဖြဲ႔ စုဖြဲ႔ထားတဲ့ ပူးေပါင္းလုပ္ငန္းစဥ္အဖြဲ႔ရဲ႕အတြင္းေရးမွဴးလည္းျဖစ္ ကခ်င္အေရးလႈပ္ရွားသူ ဦးဂြမ္ရွာေအာင္က သံုးသပ္ပါတယ္။

"ဒီကိစၥေတာ့ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြားေရး နဲ႔လည္း အမ်ားႀကီး ဆက္စပ္တာေပါ့ေနာ္ အထူးသျဖင့္ ဖားကန္႔ေဒသမွာသြားေရာက္ၿပီး ေအာက္ေျခလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ကိုင္ေနတဲ့လူအမ်ားစုက ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားေတြအမ်ားစုျဖစ္တဲ့အားေလ်ာ္စြာ တဖက္မွာက်ေတာ့ သူတို႔အတြက္ စား၀တ္ေနေရးလုပ္ေဆာင္ေပးတဲ့ေနရာမွာ ဥပေဒေၾကာင္းအရလည္း တဖက္မွာကေတာ့ သူတို႔အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းမႈနဲ႔ ပတ္သက္ေနေတာ့ ဒီကိစၥေတြျဖစ္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ ဒီေဒသခံျပည္သူေတြ အတြက္လည္း ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖို႔ ေသခ်ာအကာအကြယ္ေပးဖို႔လိုတယ္။"

အခုလို ဖားကန္႔ေဒသမွာ ေက်ာက္စိမ္းတူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းခြင္ေတြထဲ စက္ယႏၱယားၾကီးေတြသံုးၿပီး စည္းကမ္းမဲ့တူးေဖာ္ေနတာေတြ သက္တမ္းလြန္လုပ္ကြက္ေတြထဲ အႏၱရာယ္မ်ားလြန္းတဲ့အေနအထားေတြမွာ ဆက္ၿပီး အရဲစြမ္႔ရွာေဖြေနေသးတာေတြရွိတဲ့အတြက္ လံုးဝပိတ္သိမ္းပစ္ဖို႔နဲ႔ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ေျမၿပိဳက်မႈေတြကို စနစ္တက် စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔လည္း ကခ်င္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကြန္ရက္က မခြန္ဂ်ာက အၾကံျပဳပါတယ္။

"တရား၀င္ေရာ တရားမ၀င္ေရာ လုပ္ငန္းခြင္တခုလံုးမွာ အႏၱရာယ္ရွိမႈ၊ မရွိမႈေပၚမွာမူတည္ၿပီးေတာ့ လုပ္ငန္းခြင္အားလံုး၊ မိႈင္းတြင္းေတြအားလံုးကို ရပ္ထားေစခ်င္တယ္ရွင့္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဒီ မိႈင္းတြင္းေတြကိုအရင္ပိတ္ခ်လိုက္ၿပီးမွ ေဘးကင္းလံုၿခံဳေရးရႈ႔ေထာင့္ကေနၾကည့္ၿပီးေတာ့ အကုန္လံုးကို ျပန္ၿပီးေတာ့ စိစစ္ေစခ်င္တယ္။ တကယ္တမ္းဖားကန္႔ေနရာမွာ ေလာေလာဆယ္ျဖစ္ေနတာက Law Enforcement ဘက္မွာေသာ္လည္းေကာင္း Monitoring ဘက္မွာေသာ္လည္းေကာင္း ဘယ္က႑၊ ဘယ္၀န္ႀကီးဌာနမွ လုပ္ေဆာင္ေနတာမေတြ႔ဘူး ၿပီးရင္လည္း မိႈင္းတြင္းေတြ လံုၿခဳံေရးကို ကိုယ့္နည္းကိုယ့္ဟန္နဲ႔ ယူေတာ့ စစ္တပ္ကယူတာေရာ၊ရဲဘက္ ကယူေနတဲ့အခါ အက်င့္ပ်က္ခ်စားမႈေတြပါေတာ့ လိုအပ္တာထက္ ျပႆနာ ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဥပေဒစိုးမိုးမႈနဲ႔ ေဘးကင္းလံုၿခံဳေရးအတြက္ အခုေလာေလာဆည္ အထူးသျဖင့္မိုးတြင္းမွာ အားလံုးကို ရပ္ခိုင္းထားသင့္ပါတယ္။"

အခုလို ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္းမွာ မိမိတို႔ႏိုင္ငံသူ နုိင္ငံသားေတြ ရာနဲ႔ခ်ီ လူအစုလိုက္အျပဳံလိုက္ ေသဆုံးမႈ ျဖစ္ပြားေနရတဲ့ အေနအထားကိုေတာ့ သက္ဆုိင္ရာအစိုးရတာဝန္ရွိသူေတြဘက္က ခိုင္မာတဲ့ဥပေဒေတြျပ႒ာန္းၿပီး နုိင္ငံသားအခြင့္အေရးနဲ႔အညီ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေပးဖို႔ လိုအပ္ေနၿပီလို႔လည္း ကခ်င္ေဒသခံ ဦးဂြမ္ရွာေအာင္က တိုက္တြန္းပါတယ္။

"ဒီလက္လုပ္လက္စားလုပ္ေနတဲ့လူေတြ အထူးသျဖင့္ ဒီလိုေသဆံုးမႈအမ်ားဆံုးက ေရမေဆးေကာက္တဲ့လူေတြမ်ားတာေပါ့ေနာ္ ။ သူတို႔အတြက္ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖို႔ ဥပေဒျပဳတဲ့အခ်ိန္မွာ လုပ္ငန္းရွင္ၾကီးေတြအတြက္ပဲမဟုတ္ပဲနဲ႔ ဒီေဒသခံလူထုအတြက္ အက်ိဳးရွိဖို႔ ၊ ကိုယ့္ႏိုင္ငံသားေတြကိုလညး္ အျမဲတမ္းအကာအကြယ္ေပးဖို႔ သူတို႔အတြက္ လိုအပ္တဲ့ ေဘးကင္းလံုၿခံဳေရးကိစၥ အဲဒါေတြကိုလည္း အေလးေပးစဥ္းစားဖုိ႔လိုတယ္လို႔ က်ေနာ္ျမင္ပါတယ္။"

မၾကာခဏ ေျမၿပိဳက် မေတာ္တဆမႈေတြ ႀကံဳရေလ့ရွိတဲ့၊ ကခ်င္ျပည္နယ္က ေက်ာက္စိမ္းတူးေဖာ္ရာ ေဒသမွာ ေသဆုံးသူေပါင္း ဇူလုိင္လေႏွာင္းပုိင္းအထိ ၁၂၀ ေက်ာ္အထိ ရွိေနၿပီျဖစ္ၿပီး အခုလို ဖားကန္႔ေဒသထဲ ေျမၿပိဳက်မႈေတြေၾကာင့္ ေပ်ာက္ဆံုးေနဆဲ လူေတြ ေျမပိလို႔ ေသဆံုးခဲ့ရတဲ့ သူေတြရဲ႕ က်န္ရစ္သူမိသားစုေတြကို အစိုးရနဲ႔ သက္ဆုိင္ရာတာဝန္ရွိသူေတြဘက္က လူသားခ်င္းစာနာတဲ့အေနနဲ႔ ထိေရာက္တဲ့ ကူညီေျဖရွင္းမႈေတြနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ေပးသင့္တယ္လို႔လည္း အၾကံျပဳၾကပါတယ္။ ေဒသတြင္းက ေက်ာက္မ်က္တူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းေတြကုိ စနစ္တက် ထိန္းခ်ဳပ္ဖုိ႔နဲ႔ လႊတ္ေတာ္ဘက္က ခုိင္မာတဲ့ ေက်ာက္မ်က္ဥပေဒတရပ္ကုိလည္း အျမန္ဆုံး ေရးဆဲြျပဌာန္းဖုိ႔လည္း တုိက္တြန္းေတာင္းဆိုေနၾကတာျဖစ္ပါတယ္။

မဆုမြန္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com