အေမရိကန္နဲ႔ မကၠဆီကို ကုန္သြယ္ေရး သေဘာတူညီခ်က္ရ

 မကၠဆီကို စီးပြားေရး ဝန္ႀကီးနဲ႔ အေမရိကန္ သမၼတတို႔ လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ေနစဥ္။

ေျမာက္အေမရိက လြတ္လပ္စြာ ကုန္သြယ္ေရး သေဘာတူညီခ်က္ စာခ်ဳပ္ကို ျပန္လည္ ေဆြးေႏြးရာမွာ အေမရိကန္နဲ႔ မကၠဆီကိုတို႔ သေဘာတူညီခ်က္ အေတာ္မ်ားမ်ားကို ရရွိသြားပါတယ္။

ဒီလို သေဘာတူညီခ်က္ ရဖို႔အတြက္လည္း တႏွစ္နီးပါး ေဆြးေႏြးခဲ့ရပါတယ္။

၁၉၉၄ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလမွာ စတင္အသက္ဝင္ခဲ့တဲ့ ေျမာက္အေမရိက လြတ္လပ္စြာ ကုန္သြယ္ေရး သေဘာတူညီခ်က္ စာခ်ဳပ္ကို အေမရိကန္ သမၼတ ေဒၚနယ္ထရမ့္က အၿမဲလိုလို ေဝဖန္ေလ့ရွိပါတယ္။

အေမရိကန္ရဲ႕ အထူးသျဖင့္ ကားထုတ္လုပ္တဲ့ လုပ္ငန္းကို ထိခိုက္တယ္ဆိုၿပီး ျပန္လည္ ေဆြးေႏြးဖို႔လည္း သမၼတ ထရမ့္က ေတာင္းဆိုသလို ဒီစာခ်ဳပ္ကေန ႏုတ္ထြက္မယ္ဆိုၿပီး ၿခိမ္းေျခာက္ေလ့ရွိပါတယ္။

ခုသေဘာတူညီခ်က္ဟာ အရင္က စာခ်ဳပ္ထက္ ႏွစ္ႏိုင္ငံလုံးအတြက္ ပိုၿပီး မွ်တ တယ္လို႔ သမၼတ ထရမ့္က ေျပာပါတယ္။ ႏွစ္ႏိုင္ငံလုံးမွာ ရွိတဲ့ လယ္သမားေတြ၊ ကုန္ထုတ္လုပ္တဲ့သူေတြနဲ႔ အလုပ္လုပ္ေနတဲ့ လူတိုင္းအတြက္ တကယ္ကို အက်ိဳးရွိ မွ်တတဲ့ စာခ်ဳပ္ပါလို႔ သူက ေျပာပါတယ္။

သေဘာတူညီခ်က္ေတြထဲမွာ ဉာဏပစၥည္း မူပိုင္ခြင့္ေတြ၊ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ ကုန္သြယ္ေရး ကိစၥရပ္ေတြနဲ႔ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူေတြအၾကား အျငင္းပြားေနတဲ့ အေၾကာင္း အရာေတြကို ေျဖရွင္းထားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ၾသဂုတ္ ၂၇ ရက္ေန႔က ေၾကညာခဲ့တဲ့ ကနဦး သေဘာတူညီခ်က္မွာ ထုတ္ကုန္ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းကို ႏွစ္ႏိုင္ငံလုံးမွာ ထုတ္လုပ္ၿပီး အခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္ရရွိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အေမရိကန္ မကၠဆီကို နယ္စပ္

ဒါ့အျပင္ ကားထုတ္လုပ္ငန္းနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ အလုပ္သမားေတြ တနာရီ အနည္းဆုံး ၁၆ ေဒၚလာ ေပးဖို႔နဲ႔ ကားထုတ္လုပ္ရာမွာ ၄၀ ကေန ၄၅ ရာခိုင္ႏႈန္း အထိ အလုပ္သမားေတြကို အသုံးျပဳဖို႔ ပါရွိပါတယ္။

ဒါဟာ ကားထုတ္လုပ္တဲ့ ကုမၸဏီေတြ သူတို႔ရဲ႕ စက္႐ုံေတြကို လုပ္အားခ သက္သာတဲ့ မကၠဆီကို မေျပာင္းေအာင္ တားဆီးဖို႔ ရည္႐ြယ္တာလို႔လည္း ေလ့လာသူေတြက ေထာက္ျပပါတယ္။

ကုန္သြယ္ေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို ၆ ႏွစ္တႀကိမ္ ျပန္သုံးသပ္ဖို႔လည္း ပါရွိပါတယ္။ သေဘာတူညီခ်က္ရခဲ့ၿပီးေနာက္ အေမရိကန္ ရွယ္ယာေတြ ပိုမိုခိုင္မာလာသလို မကၠဆီကို ပီဆိုလည္း ေဈးတက္သြားပါတယ္။

အလုပ္သမားသမဂၢနဲ႔ စက္မႈလုပ္ငန္းအဖြဲ႕ေတြက ေနာက္ဆုံး သေဘာတူညီ ခ်က္ေတြကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ျဖစ္ေစခ်င္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ေျမာက္အေမရိက လြတ္လပ္စြာ ကုန္သြယ္ေရး သေဘာတူညီခ်က္ စာခ်ဳပ္မွာ အေမရိကန္၊ မကၠဆီကိုနဲ႔ ကေနဒါႏိုင္ငံတို႔ ပါဝင္ပါ တယ္။ ဒီစာခ်ဳပ္အရ ကုန္သြယ္မႈက ႏွစ္စဥ္ ေဒၚလာ ၁ ထရီလီယံ နီးပါးလည္း ရွိေနပါတယ္။

မကၠဆီကိုနဲ႔ သေဘာတူညီခ်က္အေတာ္မ်ားမ်ား ရၿပီျဖစ္လို႔ အေမရိကန္ တာဝန္ရွိသူေတြက ကေနဒါနဲ႔ ဆက္ေဆြးေႏြးဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေန ပါတယ္။

အေမရိကန္ကလည္း ကေနဒါက တင္သြင္းတဲ့ သံမဏိနဲ႔ အလ်ဴမီနီယံေတြကို အခြန္အတုပ္တိုးေကာက္ခဲ့တာေၾကာင့္ အေမရိကန္နဲ႔ ကေနဒါတို႔ကလည္း ကုန္သြယ္ေရး ကိစၥေတြမွာ ညႇိႏႈိင္းမရ ျဖစ္ေနပါတယ္။

ကေနဒါနဲ႔ သေဘာတူညီခ်က္မရရင္လည္း မကၠဆီကိုနဲ႔ ၂ ႏိုင္ငံ သေဘာတူညီခ်က္နဲ႔ ကုန္သြယ္ေရး ကိစၥေတြကို အေကာင္ထည္ ေဖာ္သြားမယ္ဆိုတဲ့ သေဘာထားမ်ိဳးလည္း သမၼတ ထရမ့္မွာ ရွိေနပါတယ္။

ဒါေပမယ့္လည္း လက္ရွိအခ်ိန္ထိ ကေနဒါနဲ႔ မေဆြးေႏြးရေသးသလို သေဘာတူညီမႈ မရေသးတာေၾကာင့္ ေျမာက္အေမရိက လြတ္လပ္စြာ ကုန္သြယ္ေရး သေဘာတူ ညီခ်က္ စာခ်ဳပ္ ေနာက္ဆုံး ရလဒ္က ဘယ္လို ျဖစ္လာမလဲ ဆိုတာကို ဒီေဒသက စီးပြားေရးသမားေတြ ေစာင့္ၾကည့္ေနပါတယ္။

BBC Burmese
https://www.bbc.com