အင္ဒို ငလ်င္ ေသဆုံးသူ ၁၀ဝ နီးပါးရွိလာ

အေဆာက္အအုံ အမ်ားအျပားက အရည္အေသြး မမီတဲ့အတြက္ ငလ်င္အတြင္း ၿပိဳက်ခဲ့

အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ Lombok ကြၽန္းမွာ ျပင္းအား ရစ္တာစေကး ၆.၉ ရွိတဲ့ ငလ်င္ မေန႔က လႈပ္ခဲ့လို႔ ေသဆုံးသူ အနည္းဆုံး ၉၈ ဦး အထိရွိလာၿပီျဖစ္သလို ဒဏ္ရာ ရသူကလည္း ၂၃၆ ဦး ရွိပါတယ္။

အင္ဒိုနီးရွား သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ စီမံခန္႔ခြဲေရး ေအဂ်င္စီ ေျပာခြင့္ရ Sutopo Purwo Nugrohoက ငလ်င္ေၾကာင့္ ေသဆုံးတဲ့သူ စာရင္း ပိုျမင့္လာႏိုင္သလို Lombok ကြၽန္း ေျမာက္ပိုင္းမွာ အပ်က္အစီး ပိုမ်ားတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ Lombok ကြၽန္းေပၚက ေဒသခံ ေသာင္းခ်ီၿပီး ေဘးလြတ္ရာကို ေ႐ႊ႕ေျပာင္း ေနရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ကြၽန္းေပၚက တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ ႀကီးမားတဲ့ အေဆာက္အအုံေတြ ၿပိဳက်ခဲ့ရာမွာ ေလးလံတဲ့ ပစၥည္းေတြကို မ တင္ႏိုင္တဲ့ ကရိန္းလို အေထာက္အကူျပဳ ပစၥည္းေတြ မရွိတာေၾကာင့္ ထိခိုက္တဲ့သူေတြကို ကယ္ဆယ္ရာမွာ အခက္အခဲေတြ ႀကဳံရတယ္လို႔လည္း မစၥတာ Sutopo Purwo Nugrohoက ေျပာပါတယ္။

အိမ္ျပန္ဖို႔ ထိတ္လန္႔ေနတဲ့ ေဒသခံေတြကို ခိုလႈံစရာေတြ ေပးဖို႔ ဦးစားေပး လုပ္ေဆာင္ဖို႔ လိုတယ္လို႔ အကူအညီေပးတဲ့ အဖြဲ႕ေတြက ေျပာပါတယ္။

 ေဆး႐ုံမွာ တက္ေရာက္ ကုသေနတဲ့ လူနာေတြကို လမ္းေပၚကို ေ႐ႊ႕ေျပာင္းခဲ့ရ

Lombokကြၽန္း အနီးမွာ ဇူလိုင္ ၂၉ ရက္က ျပင္းအား ၆.၄ ရွိတဲ့ ငလ်င္လႈပ္ခဲ့လို႔ အနည္းဆုံး လူ ၁၄ ဦး ေသဆုံးခဲ့ၿပီးေနာက္ ၁၀ ရက္အတြင္း ဒီကြၽန္းရဲ႕ ေျမာက္ပိုင္းကို ဗဟိုျပဳၿပီး အားျပင္းတဲ့ ငလ်င္ ထပ္မံ လႈပ္ခတ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

၁၀ ရက္အတြင္းမွာ ျပင္းထန္တဲ့ ငလ်င္ေနာက္တခု အခုလို ထပ္လႈပ္ခဲ့တာေၾကာင့္ ေဒသခံေတြေရာ ခရီးသြားေတြပါ အေတာ္ကို တုန္လႈပ္သြားခဲ့ၾကပါတယ္။ အခုလႈပ္ခဲ့တဲ့ ျပင္းအား ၆.၉ ရွိတဲ့ ငလ်င္ေၾကာင့္ ထိခိုက္ပ်က္စီးမႈေတြက အရင္ ငလ်င္ထက္ ပိုႀကီးတယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။

အင္ဒိုနီးရွား သမၼတ ဂ်ိဳကို ဝီဒိုဒိုက Lombokကြၽန္းေပၚကေန ထိခိုက္ဒဏ္ရာ ရတဲ့သူေတြကို ေဘးလြတ္ရာ အျမန္ဆုံး ေျပာင္းေ႐ႊ႕ဖို႔ အမိန္႔ထုတ္ထားသလို ငလ်င္ဒဏ္ အမ်ားဆုံး ခံရတဲ့ ကြၽန္းေပၚကို ေလေၾကာင္း ခရီးစဥ္ေတြ တိုးခ်ဲ႕ ပ်ံသန္းဖို႔လည္း ၫႊန္ၾကားထားပါတယ္။

ထိခိုက္ပ်က္စီးမႈေတြက အရင္ ငလ်င္ထက္ ပိုႀကီး

ဒီငလ်င္ဟာ Lombokကြၽန္းအနီး ေျမေအာက္ ၁၈ မိုင္အကြာမွာ ဗဟိုျပဳၿပီး လႈပ္ခဲ့တာေၾကာင့္ ေထာင္နဲ႔ခ်ီတဲ့ အေဆာက္အအုံေတြ ပ်က္စီးခဲ့ၿပီး လွ်ပ္စစ္မီးနဲ႔ ဖုန္းလိုင္းေတြ ျပတ္ေတာက္ခဲ့ပါတယ္။

ငလ်င္ေၾကာင့္ လမ္းေတြ တံတားေတြလည္း ပ်က္စီးခဲ့ၿပီး တခ်ိဳ႕ေနရာေတြကို သြားဖို႔ အခက္အခဲေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။

ငလ်င္လႈပ္ၿပီး နာရီအနည္းငယ္အၾကာ ဆူနာမီ သတိေပးခ်က္ေတြ ထြက္ေပၚခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ျပန္႐ုပ္သိမ္း လိုက္ပါ တယ္။ ငလ်င္လႈပ္ခတ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ႏိုင္ငံျခားသား ခရီးသြား ၁၀ဝ၀ ေလာက္ကိုလည္း ေဘးလြတ္ရာကို ေ႐ႊ႕ေျပာင္းေပး ထားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အင္ဒိုနီးရွား သဘာဝ ေဘးအႏၲရာယ္ ေလွ်ာ့ခ်ေရး ေအဂ်င္စီတာဝန္ရွိသူတဦးက Lombok ကြၽန္းမွာရွိတဲ့ Mataramၿမိဳ႕က အေဆာက္အအုံ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ခိုင္ခံ့မႈမရွိတဲ့ ေဆာက္လုပ္ေရး ပစၥည္းေတြနဲ႔ ေဆာက္ထားလို႔ အပ်က္အစီးေတြ မ်ားတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

ဒါအျပင္ အရင္ရက္ပိုင္း ျပင္းထန္တဲ့ ငလ်င္လႈပ္ခတ္မႈေၾကာင့္ တခ်ိဳ႕ အေဆာက္ အအုံေတြ ထိခိုက္ ယိုင္နဲ႔ေနခဲ့ရာက အခုတခါ အားျပင္းတဲ့ ငလ်င္ ထပ္လႈပ္ တာေၾကာင့္ ဒီအေဆာက္ အအုံေတြ ၿပိဳက်ခဲ့ၿပီး အပ်က္အစီး ထိခိုက္မႈမ်ားခဲ့တာလို႔ တာဝန္ရွိသူေတြက သုံးသပ္ပါတယ္။

Lombokကြၽန္းေပၚက ႐ြာတ႐ြာမွာေနထိုင္တဲ့ Jodie Epperဆိုတဲ့ အမ်ိဳးသမီးက သူ႔အမ်ိဳးသားနဲ႔ ကေလးကို အိပ္ရာေပၚ သိပ္ေနတဲ့ အခ်ိန္ ေျမႀကီးက သိမ့္သိမ့္တုန္ သြားလို႔ အိမ္အျပင္ ပန္းၿခံထဲကို ေျပးထြက္ခဲ့တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

ဒါအျပင္ ေအာ္ဟစ္သံေတြ၊ နံရံ၊ ေခါင္းမိုးနဲ႔ အိမ္ၿပိဳက်တဲ့ အသံေတြကို ၾကားေနရ တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

Lombokကြၽန္းမွာ လႈပ္ခတ္ခဲ့တဲ့ ငလ်င္ဟာ အနီးမွာရွိတဲ့ ဘာလီနဲ႔ အေနာက္ ေျမာက္ဘက္မွာ ရွိတဲ့ Gili ကြၽန္းေတြ ကိုလည္း ႐ိုက္ခတ္ခဲ့ပါတယ္။

 ငလ်င္လႈပ္ခတ္ခဲ့တဲ့ Lombok ကြၽန္း

ငလ်င္ဗဟိုျပဳ လႈပ္ခတ္ခဲ့တဲ့ Lombokကြၽန္းဟာ ဘာလီကြၽန္းရဲ႕ အေရွ႕ဘက္မွာ ရွိၿပီး အၾကမ္းဖ်ဥ္း အားျဖင့္ စတုရန္းမိုင္ ၁၇၀ဝ ေလာက္ က်ယ္သလို အနီးမွာရွိတဲ့ ဘာလီ ကြၽန္းထက္ အနည္းငယ္ ႀကီးပါတယ္။

Lombokကြၽန္းမွာ လူ ၃ သန္းနဲ႔ ဘာလီကြၽန္းမွာ လူ ၄ သန္းေနထိုင္ၾကသလို ႏွစ္စဥ္ သန္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ ကမာၻတဝန္းက ခရီးသြားေတြက ဒီကြၽန္းကို လာေရာက္လည္ပတ္ေလ့ ရွိပါတယ္။

ဘာလီကြၽန္းေပၚမွာ ႐ိုက္ကူးထားတဲ့ ဗြီဒီယိုဖိုင္ထဲမွာ လူေတြ ေအာ္ဟစ္ၿပီး ေနအိမ္ ေတြကေန ထြက္ေျပးေနတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါအျပင္ ကြၽန္းေပၚက Denpasar ေဆး႐ုံမွာ တက္ေရာက္ ကုသေနတဲ့ လူနာေတြကို လမ္းေပၚကို ေ႐ႊ႕ေျပာင္းခဲ့ၾကရပါတယ္။

ဒီကြၽန္းမွာ လုံၿခဳံေရး ေဆြးေႏြးပြဲလာတက္တဲ့ စင္ကာပူ ျပည္ထဲေရး ဝန္ႀကီး K. Shanmugamက ငလ်င္ေၾကာင့္ သူတည္းခိုေနတဲ့ ဟိုတယ္မွာ ရပ္ဖို႔ေတာင္ ေတာ္ေတာ္ ႀကိဳးစားရတယ္လို႔ လူမႈကြန္ရက္ တြစ္တာေပၚမွာ ေရးသားပါတယ္။

ငလ်င္ ဒဏ္ခံခဲ့ရတဲ့ Gili ကြၽန္းမွာရွိတဲ့ ဟိုတယ္ အမ်ားစု ပ်က္စီးခဲ့ၿပီး ႏိုင္ငံျခားသားေတြနဲ႔ ေဒသခံ အေျမာက္အမ်ား ေဘးလြတ္ရာကို ထြက္ေျပးဖို႔ သေဘၤာေတြေစာင့္ေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားသားတခ်ိဳ႕ ဒီကြၽန္းကေန စြန္႔ခြာၿပီးျဖစ္ေပမယ့္ အမ်ားစုက က်န္ေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။

BBC Burmese
https://www.bbc.com/burmese