၈ ေလးလံုး ႏွစ္ ၃၀ ျပည့္အၿပီး လက္ရွိအေျခအေနနဲ႔ ေရွ႕ခရီး

၈ ေလးလံုး လူထုလႈပ္ရွားမႈႀကီး

၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၈ ရက္ကို အစဲြျပဳၿပီး သတ္မွတ္ထားတဲ့ ၈ ေလးလံုး လူထုလႈပ္ရွားမႈႀကီး ေပၚေပါက္ခဲ့တာ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ ျပည့္ေတာ့မွာျဖစ္ေပမဲ့လည္း ဒီလႈပ္ရွားမႈႀကီးရဲ႕ ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြကိုေတာ့ ခုခ်ိန္ထိ အျပည့္အဝ ခံစားၾကရတဲ့အေျခအေန မရွိ ေသးပါဘူး။ ဒီေန႔ကာလမွာ ၈ ေလးလံုး လႈပ္ရွားမႈႀကီးျဖစ္လာေအာင္ အဓိကတြန္းအားေပး ဦးေဆာင္ခဲ့သူေတြ ဘယ္လုိ အေျခအေနမ်ဳိးကို ျဖတ္သန္းေနၾကရပါသလဲ၊ ေရွ႕ဆက္ေလွ်ာက္ၾကရမယ့္ ခရီးလမ္းကေရာ ဘယ္လိုပုံသဏၭာန္ အေနအထားမ်ဳိး ရွိႏုိင္ပါသလဲဆိုတာေတြကို အထင္ကရ ျမန္မာ့အေရးေလ့လာသူႏွစ္ဦးကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းၿပီး မအင္ၾကင္းႏုိင္္က တင္ျပထား ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံသမိုင္းမွာ လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပဲြကာလၿပီးရင္ ၈ ေလးလံုး အေရးေတာ္ပံုဟာ အႀကီးမားဆံုး ဒီမိုကေရစီေရး လူထု လႈပ္ရွားမႈသမိုင္းအျဖစ္ သတ္မွတ္ခံထားရပါတယ္။ ႏွစ္ေပါင္း ၂၆ ႏွစ္ၾကာ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္း ဦးေဆာင္တဲ့ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီ တပါတီအာဏာရွင္စနစ္ကို ၈ ေလးလံုး လႈပ္ရွားမႈကေန ျဖဳတ္ခ်ႏိုင္ခဲ့ေပမယ့္ စစ္တပ္ရဲ႕ အၾကမ္းဖက္အာဏာသိမ္းမႈေၾကာင့္ လူေပါင္း ေထာင္နဲ႔ခ်ီ ပစ္သတ္ခံခဲ့ရသလို တိုင္းျပည္ဟာလည္း စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာက္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ ျပန္ေရာက္ခဲ့ရပါတယ္။

ဒီမိုကေရစီ စနစ္ထြန္းကားဖို႔အခ်ိန္ထိ မေရာက္ႏိုင္ခဲ့တဲ့အေျခအေနကို သမိုင္းပညာရွင္ ဦးေအာင္ခင္ သံုးသပ္တာကေတာ့

"ဒီ ၈ ေလးလံုးက စစ္အာဏာရွင္အေဆာက္အအံုႀကီး ၿပိဳက်သြားေပမယ့္ သြားၿပီးေတာ့ ဆင္တူတာကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ဒီ ၁၉ ရာစုႏွစ္က ျပင္သစ္ေတာ္လွန္ေရးမွာ ေရွးေဟာင္းအေဆာက္အအံုႀကီး ၿပိဳက်သြားေပမယ့္လည္း ေနာက္ပိုင္းမွာ Reign of terror ဆိုတဲ့ အၾကမ္းဖက္တဲ့ ေခတ္ႀကီးေပၚလာတာေပါ့ ျမန္မာျပည္မွာဆိုရင္ စစ္အစိုးရေခတ္ေပါ့ ။ ၈ ေလးလံုးအေရးေတာ္ပံုျဖစ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာ စစ္အစိုးရ အႏွစ္ ၂၀ အၾကမ္းဖက္ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့အတြက္ ဒီမိုကေရစီေတာ္လွန္ေရးမွာ လုိအပ္တဲ့အေတြးအေခၚ ေတာ္လွန္ေရးဆိုတာက မေပၚေပါက္ပဲနဲ႔ ေျမေအာက္လ်ိဳးသြားတယ္။"

တပါတီ အာဏာရွင္စနစ္ကေန ဒီမိုကေရစီ ပါတီစံုစနစ္ ေျပာင္းလဲဖို႔ တတိုင္းျပည္လံုး လွည္းေနေလွေအာင္း၊ ျမင္းေဇာင္းမက်န္ လမ္းမေတြေပၚထြက္ၿပီး ဆႏၵျပခဲ့ၾကတဲ့ ၈ ေလးလံုး လႈပ္ရွားမႈႀကီးကို စစ္တပ္က ပစ္ခတ္ၿဖိဳခဲြ ႏွိမ္နင္းခဲ့ေပမယ့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ NLD အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ဖဲြ႕စည္းႏို္င္ခဲ့တာအပါအ၀င္ အျခားရလဒ္ေတြလည္း ထြက္ေပၚခဲ့ပါတယ္။

၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ NLD အမတ္အျဖစ္ ေရြးေကာက္ခံခဲ့ရသလို အေ၀းေရာက္ အမ်ဳိးသားညြန္ေပါင္းအစိုးရမွာလည္း ၀န္ႀကီး တဦးအေနနဲ႔တာ၀န္ယူခဲ့ၿပီး လက္ရွိ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ အေျခခ်ေနထိုင္ေနတဲ့ ေဒါက္တာတင့္ေဆြရဲ႕ သံုးသပ္ခ်က္ကေတာ့

" NLDကေတာ့ အစိိုးရျဖစ္လာတယ္။ အာဏာရပါတီျဖစ္လာတယ္။ အလားတူ က်န္တဲ့တခ်ိဳ႕လည္း ပါတီအဖြဲ႔အစည္း နာမည္ေတြနဲ႔ တည္ေထာင္ၾကတယ္။ တခုကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီလိုင္းေပါ့၊ ေနာက္တခုကေတာ့ တခ်ိဳ႕က အခုအခ်ိန္အထိ activist ဆိုတဲ့ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူလိုင္းမွာပဲ ဆက္ရွိေနတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီကေန႔ ႏွစ္ ၃၀ ကာလပိုင္းမွာ ျဖစ္လာတာေတြ အားမလိုအားမရတာေတြနဲ႔ ၊ ေမ်ာ္လင့္သေလာက္ျဖစ္မလာတာေတြက သဘာ၀က်ပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း တျပည္လံုးအတိုင္းအတာနဲ႔ရွိတဲ့ အင္အားစုေတြကေနၿပီးေတာ့ တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္လာႏိုင္တဲ့ အင္အားစုလည္း ရွိသလို ဆက္ၿပီးေတာ့ လႈပ္ရွားေနတဲ့ အင္အားစုေတြလည္းရွိလာတယ္။"

ဒါ့အျပင္ လက္ရွိ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးဟာ အျဖဴ၊ အမည္း ႏွစ္ခုထဲမွာပဲ လံုးပမ္းေနတဲ့အတြက္ ဦးေဆာင္မႈအရည္အခ်င္းရွိတဲ့ လူငယ္ေတြအတြက္ ေနရာမရႏိုင္ဘဲျဖစ္ေနသလို ပါတီႀကီးျဖစ္တဲ့ NLD အေနနဲ႔လည္း လူငယ္ေတြရဲ႕အင္အားေတြကို အသံုးခ်ႏိုင္စြမ္းမရွိဘူးလို႔ ေဒါက္တာတင့္ေဆြက ျမင္ပါတယ္။

၂၆ ႏွစ္ၾကာခဲ့တဲ့ တပါတီ အာဏာရွင္စနစ္အျပင္ အႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္ ၾကာခဲ့တဲ့ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ေတြေၾကာင့္ လက္ရွိတိုင္းျပည္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ လူမႈေရး စတဲ့ က႑ေပါင္းစံုမွာ ပ်က္စီးယိုယြင္းေနတဲ့ အေျခအေနကို ရင္ဆိုင္ေနရ တာျဖစ္တယ္လို႔ ျမန္မာ့အေရး ေလ့လာသူႏွစ္ဦးလံုးက သံုးသပ္ပါတယ္။

အထူးသျဖင့္ ဒီမိုကေရစီတိုင္းျပည္တည္ေဆာက္ေရးမွာ အင္အားအျပည့္နဲ႔ပါ၀င္မယ့္ ၈ ေလးလံုး မ်ဳိးဆက္ေတြအတြက္ စစ္အာဏာသိမ္းခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္အခ်ိန္ေတြ နစ္နာခဲ့ရသလို တိုင္းျပည္မွာ အေတြးအေခၚအရလည္း အခုမွ ျပန္ၿပီး တည္ေဆာက္ေနရခ်ိန္ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ဦးေအာင္ခင္က ေျပာပါတယ္။

"အခုျပန္ၿပီးေတာ့ ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္ကာလ အေတြးအေခၚေတာ္လွန္ေရးျပန္စေနတာပဲ အဲဒီေတာ့ ဒီအထဲမွာ မွားတာျဖစ္ျဖစ္ မွန္တာျဖစ္ျဖစ္ အမ်ိဳးစံုေပါ့ေလ ဒီကေန တေျဖးေျဖး တေျဖးေျဖးနဲ႔ evolve ျဖစ္လာမွာပဲ အဲဒီေတာ့ စာနယ္ဇင္းလင္း ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းရွိသင့္သေလာက္ရွိလာတဲ့ အေနအထားက်ေတာ့ အေတြးအေခၚဆိုတာက ႏွစ္ေပါင္းၾကာမယ္၊ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဒီမိုကေရစီသေဘာတရားက အခုမွ စလာတာကို ။ ၈ ေလးလံုးၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာ စတာမွာ စစ္တပ္က ၀င္ၿပီးေတာ့ အာဏာသိမ္းတဲ့အခါက်ေတာ့ အႏွစ္ ၂၀ ေလာက္ပ်က္ၿပီးေတာ့ အခုမွျပန္စေတာ့ အေတြးအေခၚေတာ္လွန္ေရးက ေတာ္ေတာ္ၾကီးကို အခ်ိန္ယူရတယ္။"

ကမာၻ႔ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ေခတ္စနစ္ေျပာင္းလဲတဲ့ သမိုင္းေၾကာင္းကိုၾကည့္ရင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာခဲ့သလို အခု ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီေျပာင္းလဲေရး ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ ကာလရွိခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ႏိုင္ငံေရးအရ ရင့္က်က္မႈနဲ႕ အျခားအေတြးအေခၚ စနစ္ေတြက အစ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ တည္ေဆာက္သြားရမွာျဖစ္တယ္လို႔ ဦးေအာင္ခင္က ျမင္ပါတယ္။ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေတြအေနနဲ႕ ေရွ႕ဆက္ ေလွ်ာက္ၾကရမယ့္ ခရီးလမ္းအတြက္ အဓိက လိုအပ္ခ်က္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေဒါက္တာတင့္ေဆြရဲ႕ အျမင္ကေတာ့

"တကယ္ပဲ တိုင္းျပည္ကို အက်ိဳးရွိတဲ့ အင္အားစုျဖစ္လာဖို႔ ႀကိဳးစားၾကဖို႔ လိုၾကလိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္ယူဆပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာ အဲဒီအခ်ိန္ကလည္း ေက်ာင္းသားလူငယ္အင္အားစုက ဦးေဆာင္ေနတာကို ၊ အခု ေက်ာင္းသားလူငယ္အင္အားစုေတြကို မွန္ကန္တဲ့ ျပဳစုၿပိဳးေထာင္မႈ ရွိမွ တိုင္းျပည္အတြက္ေကာင္းမယ္။ အဲေတာ့ တိုင္းျပည္တခုလံုးနဲ႔ ခ်ီတဲ့ လူငယ္မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ၿပီး ပညာေပးေရးေတြကို လုပ္သင့္တယ္လို႔ က်ေနာ္ယူဆပါတယ္။"

ႏွစ္ ၃၀ ျပည့္ ထူးျခားခ်က္အျဖစ္ ၈ ေလးလံုး လူထုလႈပ္ရွားမႈႀကီး သေႏၶတည္ခဲ့တဲ့ေနရာလို႔ ေျပာလို႔ရတဲ့ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ နယ္ေျမထဲမွာ အခမ္းအနားကို ပထမဆံုးအႀကိမ္ က်င္းပခြင့္ရလိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။ အခမ္းအနားကိုတက္ေရာက္ဖို႔ သမၼတ ဦး၀င္းျမင့္၊ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ ဒုသမၼတ ဦးျမင့္ေဆြ၊ ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီး ဦးေဖျမင့္တို႔ကို ဦးေဆာင္က်င္းပမယ့္ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြကိုယ္တိုင္ သြားေရာက္ေတြ႔ဆံု ဖိတ္ၾကားခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္ ၃၀ ျပည့္ ၈ ေလးလံုးအထိမ္းအမွတ္ပြဲေတြကိုေတာ့ ၾသဂုတ္လ ၆ရက္ကေန ၈ ရက္ေန႔ထိ သံုးရက္ၾကာ က်င္းပမွာျဖစ္ပါတယ္။

အင္ၾကင္းႏိုင္ / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com