ကန္ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈအလားအလာနဲ႔ ျမန္မာ

အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး Mike Pompeo က အေမရိကန္ ကုန္သည္ႀကီးမ်ား အသင္းမွာ မိန္႔ခြန္း ေျပာၾကားစဥ္။ (ဇူလိုင္ ၃၀-၂၀၁၈)

အေမရိကန္ ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြ အာရွေဒသမွာ တိုးခ်ဲ႕ေဆာင္ရြက္ဖို႔ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးက ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ ပါ၀င္တဲ႔ အင္ဒို - ပစိဖိတ္ ေဒသတြင္း အေမရိကန္ဘက္က စီးပြားေရး အရ ပိုၿပီး ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ေျပာဆိုထားေပမယ့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အေနအထား အရေတာ့ အေမရိကန္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြ ပိုၿပီး ၀င္ေရာက္လာႏုိင္ဖို႔ အေျခအေန မရွိေသးဘူးလို႔ ျမန္မာ့ စီးပြားေရး အသိုင္းအ၀ိုင္းက သံုးသပ္ပါတယ္။ မသိဂၤ ီထိုက္ စုစည္းတင္ျပထားပါတယ္။

အင္ဒို - ပစိဖိတ္ ေဒသတြင္း အေမရိကန္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြ တိုးျမွင့္ေဆာင္ရြက္မႈနဲ႔ အတူ ေဒသတြင္း ပြင့္လင္း လြတ္လပ္မႈကို ရည္ရြယ္တဲ႔ အေမရိကန္ရဲ႕ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ကို ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးက ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုလုိက္ပါတယ္။ အာရွေဒသကို အလားအလာရွိတဲ႔ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ ကုန္သြယ္ေရး မိတ္ဖက္ေတြ အျဖစ္ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးက အခုိင္အမာ ေျပာဆိုၿပီး အေမရိကန္တို႔ အေနနဲ႔ စိုးမိုးခ်ယ္လွယ္ဖို႔ မဟုတ္ဘဲ မိတ္ဖက္ေတြ အျဖစ္ဘဲ လိုလားတယ္ဆိုတာကိုလည္း ေျပာဆိုခဲ႔ပါတယ္။ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏုိင္ငံတခ်ိဳ႕ကို ခရီးသြားဖို႔ ရွိေနတဲ႔ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး Mike Pompeo က မေန႔ တနလာၤေန႔ အေမရိကန္ ကုန္သည္ႀကီးမ်ား အသင္းမွာ ေျပာၾကားတဲ႔ မိန္႔ခြန္းမွာေတာ့ အခုလို ထည့္သြင္း ေျပာဆိုခဲ႔တာပါ။

အေမရိကန္ရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာအရ ေဒသတြင္းမွာ ပိုၿပီး ထိေတြ႔ ဆက္ဆံဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ကမၻာ့လူဦးေရရဲ႕ သံုးပံုတပံုေက်ာ္က အဲဒီ ေဒသတြင္းမွာ ရွိပါတယ္။ တရုတ္၊ ဂ်ပန္၊ အိႏၵိယ၊ အေမရိကန္တို႔လို ကမၻာ့ စီးပြားေရး အင္အာအႀကီးဆံုး ၆ ႏုိင္ငံမွာ ေလးႏုိင္ငံက အင္ဒို - ပစိဖိတ္ ေဒသတြင္းမွာ ရွိပါတယ္။ ေနာက္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏုိင္ငံမ်ား အသင္း ASEAN အသိုင္းအ၀ိုင္းထဲက ၁၀ ႏုိင္ငံဟာဆိုရင္လည္း ကမၻာေပၚမွာ စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ အျမန္ဆံုး ျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္ ထုတ္ကုန္ေတြရဲ႕ အဓိက ၀ယ္လက္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ ျပည္သူေတြ အတြက္ စီးပြားေရး အက်ိဳးအျမတ္ေတြ ရဖို႔ ေသခ်ာေနတာေၾကာင့္ သမၼတ Trump အေနနဲ႔ ဒီအခြင့္အေရးကို အစြမ္းကုန္ အသံုးခ်မွာပါ။

အေမရိကန္ရဲ႕ အင္ဒို - ပစိဖိတ္ အေရး ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ထဲမွာ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏုိင္ငံမ်ားအသင္း ASEAN က တကယ့္ကို အေရးပါေၾကာင္း အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး Pompeo က မိန္႔ခြန္းမွာ ထည့္သြင္း ေျပာဆိုခဲ႔ပါတယ္။ အင္ဒို - ပစိဖိတ္ ေဒသတြင္း အေမရိကန္ စီးပြားေရး ကတိက၀တ္အတြက္ ကနဦး ရံပံုေငြ အျဖစ္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၁၁၃ သန္း ေပးအပ္မယ့္ အေၾကာင္းလည္း မေန႔ တနလာၤေန႔မွာ ၀န္ႀကီးက ေၾကညာပါတယ္။ က႑သံုးရပ္ပါမယ့္ ဒီအစဥ္ထဲမွာ အေရွ႕ေတာင္ အာရွ ႏုိင္ငံမ်ား အသင္း၀င္ ႏုိင္ငံေတြ အတြက္ နည္းပညာ၊ စြမ္းအင္နဲ႔ အေျခခံ အေဆာက္အဦးတည္ေဆာက္ေရးတို႔ အတြက္ ရံပံုေငြလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။

အင္ဒို - ပစိဖိတ္ ေဒသတြင္း အေမရိကန္ဘက္က စီးပြားေရး ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြ တိုးျမွင့္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ပိုင္းျဖတ္ထားတာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း အေမရိကန္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြ တိုးတက္လာဖို႔ အလားအလာ ရွိသလားဆိုတဲ႔ အေပၚမွာေတာ့ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ ေဒါက္တာ စိုးထြန္းက အခုလို သံုးသပ္ပါတယ္။

" အလားအလာကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ျမင္တာကေတာ့ အေမရိကန္အစိုးရရဲ႕ ေပၚလစီေပၚ မူတည္တာေပါ့ေနာ္။ သူက ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြကို တြန္းအားေပးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေကာင္းတာေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တို႔က ဒီေနာက္ပိုင္းမွာ ရခိုင္အေရးအခင္းျဖစ္ၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာ အေမရိကန္က အစ က်န္တဲ့ EU ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈက ေလ်ာ့က်လာတယ္ က်ေ်နာ္တို႔ဆီကေတာ့ အေမရိကန္ထြက္ကုန္ေတြကို သေဘာက်တယ္ေလ။ ကားဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ဆီက ဖို႔ဒ္ကားဆိုၿပီး ျမန္မာျပည္မွာ ထုတ္လုပ္ေနတာေတြ႔ရတယ္ေပါ့ေနာ္ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ သေဘာက်ပါတယ္။"

ၿပီးခဲ႔တဲ႔ ႏွစ္အတြင္း ရခုိင္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡေၾကာင့္ ရိုဟင္ဂ်ာ မူဆလင္ သိန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ဘဂၤလားေဒရွ္႕ဘက္ ထြက္ေျပးရတဲ႔ ကိစၥကို မေျဖရွင္းႏုိင္ေသးတဲ႔ အေျခအေနမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြင္း ခရီးသြားလုပ္ငန္း၊ ေနာက္ ႏုိင္ငံတကာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြ အေပၚ သက္ေရာက္မႈ ရွိေနတာပါ။ ျမန္မာ အစိုးရဘက္က ထြက္ေျပးရသူေတြကို စိစစ္လက္ခံမယ္လို႔ ကတိျပဳထားေပမယ့္ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ႔ အသံုးအႏႈန္းကိုေတာ့ လက္သင့္မခံပါဘူး။ ဒါ႔အျပင္ ကုလသမဂၢရဲ႕ အခ်က္အလက္ရွာ အဖြဲ႔၊ အထူးကိုယ္စားလွယ္တို႔ကိုလည္း ျပည္၀င္ခြင့္ ပိတ္ပင္ထားဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။

မသိဂႌထုိက္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com