ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္း လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို စုံစမ္းဖို႔ ေကာ္မရွင္ဖြဲ႕မယ္

၂၀၁၇ ၾသဂုတ္လ ကတည္း က ျဖစ္ခဲ့တဲ့ လုံၿခဳံေရး ရွင္းလင္းမႈေတြေၾကာင့္ တဖက္ ႏိုင္ငံကို အမ်ားအျပား ထြက္ေျပး

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံ ကို ထြက္ေျပး ခဲ့ၾကရတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ ေတြ မိမိတို႔ သေဘာဆႏၵ အေလွ်ာက္ လုံၿခဳံ ေဘးကင္းစြာ ျပန္လာ ႏိုင္ေရး အတြက္ လိုအပ္တဲ့ အေျခအေနေတြ ဖန္တီးေပးေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြမွာ ပူးေပါင္း ေဆာင္႐ြက္ၾကဖို႔ ကုလသမဂၢ နဲ႔ ျမန္မာ အစိုးရ တို႔ အၾကားမွာ သေဘာတူညီမႈ ရလာပါတယ္။

သေဘာတူခဲ့ၾကတဲ့ အထဲ ကုလသမဂၢ ေအဂ်င္စီ ေတြ အေနနဲ႔ ပဋိပကၡ ေတြ ျဖစ္ပြား ခဲ့ရာ ရခိုင္ ျပည္နယ္ ထဲ ကို ဝင္ေရာက္ၿပီး လက္ရွိ ေျမျပင္ အေျခအေနေတြကို ေလ့ လာခြင့္ ရရွိဖို႔ ဆိုတဲ့ အခ်က္ ပါဝင္တယ္လို႔ ကုလသအမဂၢ အဖြဲ႕က ေျပာပါတယ္။

ဒီလို ေလ့လာႏိုင္ျခင္းအားျဖင့္ ဒုကၡသည္ေတြ အေနနဲ႔ ျပန္လာသင့္ မလာသင့္ ဆိုတဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ိဳး ခ်မွတ္တဲ့ အခါ အေထာက္အကူ ျပဳေစႏိုင္မွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ ေအဂ်င္စီ UNHCR ၊ ကုလသမဂၢ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈအစီအစဥ္ UNDP တို႔နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရ အလုပ္သမား လူဝင္မႈ ႀကီးၾကပ္ေရးနဲ႔ ျပည္သူ႔ အင္အား ဦးစီးဌာနတို႔ၾကား နားလည္မႈစာခြၽန္လႊာ MOU မွာ ပါဝင္မယ့္ စာသားေတြကို ေမလ ၃၁ ရက္ ၾကာသပေတးေန႔က သေဘာတူ လက္မွတ္ ထိုးခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ၿပီး ဒါကို MOU ကို ကနဦး လက္မွတ္ေရးထိုးတာ ဆိုၿပီး သုံးစြဲပါတယ္။

၇ သိန္းေက်ာ္ ထြက္ေျပးခဲ့ရတယ္လို႔ ကုလေျပာ

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဒုကၡသည္ စခန္းေတြထဲ ေရာက္ေနတဲ့ သိန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာ ဒုကၡသည္ေတြဟာ ခက္ခဲတဲ့ အေျခအေနေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနတာ ျဖစ္လို႔ သူတို႔ ျပန္လာမယ့္ အေျခအေနေတြ ဖန္တီး ေပးႏိုင္ဖို႔ ဒီ MOU က အေရးႀကီးတယ္ ဆိုၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ ဌာေန ကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာ ကႏြတ္ ေအာ့စ္ဘီ Knut Ostby က ဘီဘီစီကို ေျပာပါတယ္။

MOU ကို လာမယ့္ သီတင္းပတ္မွာ အတည္ လက္မွတ္ေရးထိုးမယ္ ဆိုေပမယ့္ စာသားေတြက သေဘာတူၿပီး ျဖစ္လို႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္႐ြက္စရာေတြ အတြက္ အခုကတည္းက စတင္ ျပင္ဆင္ ေနၿပီလို႔ မစၥတာ ေအာ့စ္ဘီက ေျပာပါတယ္။

၂ဝ၁၇ ခုႏွစ္ ဩဂုတ္လ တိုက္ခိုက္မႈေတြ ေနာက္ပိုင္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံဘက္ ထြက္ေျပး ခဲ့ၾကရတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ ၇ သိန္းေက်ာ္ ရွိတယ္လို႔ ကုလသမဂၢက ေျပာထားပါတယ္။

မုတ္သုံရာသီဝင္လာလို႔ ျပင္ဆင္ေနၾကရ

ဒီအခ်ိန္မွာပဲ၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈေတြ ေနာက္ပိုင္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ နဲ႔ပတ္သက္လို႔ လြတ္လပ္တဲ့ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ ဖြဲ႕စည္းသြားမယ္ ဆိုၿပီး ျမန္မာ အစိုးရ က ေၾကညာ လာပါတယ္။

အဲဒီ စုံစမ္းေရး အဖြဲ႕မွာ ႏိုင္ငံတကာက ပုဂၢိဳလ္ႀကီး တစ္ေယာက္ အပါအဝင္ အဖြဲ႕ဝင္ ၃ ေယာက္ ရွိမွာ ျဖစ္ၿပီး ျပည္တြင္းနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာက ဥပေဒနဲ႔ နည္းပညာ ကြၽမ္းက်င္သူေတြ ဝိုင္းဝန္း ပံ့ပိုးေပးမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ျမန္မာ သမၼတ႐ုံးရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္ထဲ ေတြ႕ရပါတယ္။

ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ ေတြကို လြတ္လပ္တဲ့ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ ဖြဲ႕စည္းမယ္ ဆိုတဲ့ ျမန္မာ အစိုးရ ရဲ႕ေျခလွမ္းကို ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ ေအဂ်င္စီ႐ုံးမ်ားရဲ႕ အႀကီးအကဲ မစၥတာ ေအာ့စ္ဘီက ႀကိဳဆိုခဲ့ပါတယ္။

လုံၿခဳံေရး အာမခံခ်က္နဲ႔ ႏိုင္ငံသား ျဖစ္ခြင့္ရွိဖို႔ ႏိုင္ငံတကာ တိုက္တြန္းေန

ဒုကၡသည္ေတြဟာ ျမန္မာျပည္ထဲ ျပန္ဝင္လာေရးမွာ သူတို႔ရဲ႕ လုံၿခဳံေရး အတြက္ စိတ္ခ်ရမႈ မရွိေသးတဲ့ အေပၚ စိုး႐ြံ႕ ေနၾကဆဲ ျဖစ္သလို ႏိုင္ငံသား အျဖစ္ အသိအမွတ္ ျပဳမလား ဆိုတာလဲ ေမးခြန္းႀကီးသဖြယ္ ျဖစ္ေနပါတယ္။

ျပန္ဝင္လာမယ့္ ဒုကၡသည္ေတြ အေနနဲ႔ လူမႈအသိုင္းအဝိုင္းထဲက တျခားသူေတြ ရသလိုပဲ ႏိုင္ငံသား ျဖစ္ခြင့္ လမ္းေၾကာင္းကို ပါဝင္ ေလွ်ာက္လွမ္းႏိုင္ခြင့္ ရွိဖို႔ လိုအပ္သလို လြတ္လပ္စြာ သြားလာခြင့္ လိုမ်ိဳး ရရွိမွပဲ လူတေယာက္ အေျခခံ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို လက္လွမ္း မီႏိုင္မွာ ျဖစ္တယ္လို႔ မစၥတာ ေအာ့စ္ဘီက ေျပာပါတယ္။

သိန္းခ်ီ ထြက္ေျပးသြားတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ မေဝးတဲ့ ကာလအတြင္း ျပန္လာႏိုင္ဖို႔ လက္ေတြ႕ တကယ္ ေမွ်ာ္မွန္း ထားလားလို႔ ဘီဘီစီက ေမးရာမွာေတာ့ မစၥတာ ေအာ့စ္ဘီက လက္ေတြ႕ကြင္းမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနေတြကို သူတို႔နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရတို႔ ဘယ္ေလာက္ ေကာင္းမြန္ တိုးတက္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္သလဲ ဆိုတဲ့ အေျခအေန ေပၚမွာ မူတည္ပါေၾကာင္း ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။

BBC Burmese
http://www.bbc.com/burmese