စကၤာပူထိပ္သီးေဆြးေႏြးပဲြအေပၚ ႏိုင္ငံတကာတုံ႔ျပန္ခ်က္မ်ား

အေမရိကန္သမၼတ Donald Trump နဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားေခါင္းေဆာင္ Kim Jong Un တို႔ရဲ့ သမိုင္း၀င္ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲဟာ ျပီးခဲ့တဲ့ နာရီပိုင္းအတြင္းမွာပဲ စကၤာပူႏိုင္ငံမွာ ေအာင္ျမင္စြာ က်င္းပျပီးစီးသြားတဲ့အေပၚ တရုတ္၊ ဂ်ပန္၊ ေတာင္ကိုရီးယား၊ မေလးရွားစတဲ့ ကမၻာ့ႏိုင္ငံေတြက ၾကိဳဆိုလိုက္ပါတယ္။ ဒီထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲအေပၚ ႏိုင္ငံတကာရဲ့ တုန္႔ျပန္ခ်က္တခ်ိဳ႔ကိုေတာ့ AP သတင္းေဆာင္းပါးတပုဒ္ကို အေျခခံျပီး မအိသန္႔စင္က ေျပာျပေပးပါလိမ့္မယ္။

အေမရိကန္ သမၼတ Donald Trump နဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယား ေခါင္းေဆာင္ ကင္ဂ်ံဳအြန္းတို႔ရဲ႕ ဒီကေန႔ စကာၤပူမွာ လုပ္တဲ႔ သမိုင္း၀င္ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲ အေပၚမွာ အာရွေဒသနဲ႔ ကမၻာတလႊား ေခါင္းေဆာင္ေတြက အေကာင္းျမင္ သေဘာထားနဲ႔ တုံ႔ျပန္ၾကပါတယ္။ ဒီကေန႔မွာ က်င္းပတဲ့ အေမရိကန္သမၼတ Donald Trump နဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားေခါင္းေဆာင္ Kim Jong Un တို႔ရဲ့ သမိုင္း၀င္ထိပ္သီး ေဆြးေႏြးပြဲအေပၚ ေတာင္ကုိရီးယားက ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ ႀကိဳဆုိခဲ့သလုိ၊ ဒီကေန႔ထုတ္ ဂ်ပန္သတင္းစာ တေစာင္မွာလည္း အခ်ပ္ပိုစာမ်က္ႏွာ္နဲ႔ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ အထိပါ။ တရုတ္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီးကလည္း သမုိင္းသစ္တခုကုိ ထူေထာင္ႏုိင္ခဲ့ေၾကာင္း ေျပာဆုိလုိက္ပါတယ္။

ျပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အတြင္း ၂ ႏိုင္ငံၾကား ဆက္ဆံေရး တင္းမာမႈေတြနဲ႔ သံတမန္ေရးအရ ျခိမ္းေျခာက္မႈေတြတိုးလာခဲ့ျပီးတဲ့ေနာက္ မၾကာေသးခင္လအတြင္းမွာေတာ့ အေမရိကန္နဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားေခါင္းေဆာင္တို႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမယ့္အေရးကို အာရွတလႊားမွာသာမက ကမၻာတလႊားကပါ ေမွ်ာ္လင့္ေစာင့္ဆိုင္းေနခဲ့ၾကပါတယ္။ အရင္တုန္းက အၾကိမ္ၾကိမ္ မေအာင္မျမင္ျဖစ္ခဲ့ဖူးတဲ့ ကိုရီးယားကြ်န္းဆြယ္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးမႈေတြလည္း ေအာင္ျမင္ဖုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြလည္း ထြက္ေပၚလာခဲ့တာပါ။

အေမရိကန္နဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယား ေဆြးေႏြးမႈကေန ကိုရီးယား စစ္ပြဲကို တရား၀င္ အဆံုးသတ္ႏုိင္မယ့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာတူညီခ်က္ကို ဦးတည္သြားႏုိင္ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း တရုတ္ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး Wang Yi ကလည္း သတင္းေထာက္ေတြကို ေျပာဆိုခဲ႔ပါတယ္။

Wang Yi, တရုတ္ ႏို္င္ငံျခားေရး၀န္ၾကီး

“အေမရိကန္နဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားတို႔ဟာ ဆယ္စုႏွစ္ တ၀က္ေလာက္ ဆက္ဆံေရးတင္းမာခဲ့ပါတယ္။ ဒီကေန႔မွာေတာ့ ၂ ႏိုင္ငံ ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္ေတြ အတူယွဥ္တြဲ ထုိင္ျပီး တန္းတူညီမွ်တဲ့ ေဆြးေႏြးမႈ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကတာဟာ အင္မတန္အေရးပါတဲ့ အေပါင္းလကၡဏာေဆာင္တာ ျဖစ္ျပီးေတာ့ သမိုင္းသစ္ကို ဖန္တီးေနတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။”

ေျမာက္္ကိုရီးယားေခါင္းေဆာင္နဲ႔ အေမရိကန္သမၼတ တို႔ ၂ ဦး ကတိေပးထားတဲ့အတိုင္း ႏ်ဴကလီးယား ကင္းစင္ေရးကို ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔နဲ႔ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ကုလသမဂၢရဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြအတိုင္း ေျမာက္ကိုရီးယားက လိုက္နာမယ္ဆိုရင္ ေျမာက္ကိုရီးယားအေပၚ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈေတြကိုလည္း ဖယ္ရွားဖို႔ လမ္းပြင့္လာႏုိင္ေၾကာင္းလည္း တရုတ္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီးဌာနေျပာခြင့္ရ Geng Shuang က စကၤာပူထိပ္သီးေတြ႔ဆံုပြဲ ပူးတြဲသေဘာတူညီခ်က္လက္မွတ္ေရးထိုး ေၾကညာအျပီးမွာပဲ ေဘက်င္းျမိဳ႔မွာ ေျပာဆိုသြားပါတယ္။

Geng Shuang, တရုတ္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီးဌာန ေျပာခြင့္ရ

“ကုလသမဂၢရဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို ေျမာက္ကိုရီးယားက ေလးစားလိုက္နာရင္ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈေတြကို အေလွ်ာ့အတင္းလုပ္ေပးႏိုင္သလို သက္ဆိုင္ရာ ပိတ္ဆို႔မႈေတြကို ေခတၱဆိုင္းတာ၊ ဖယ္ရွားေပးတာေတြပါ ပါ၀င္လာႏိုင္ပါတယ္။ ကိုရီးယားကြ်န္းဆြယ္ ႏ်ဴကလီးယားကင္းစင္ေရး သံတမန္နည္းအရ ေဆြးေႏြးေဆာင္ရြက္မႈအေပၚ လံုျခံဳေရးေကာင္စီအေနနဲ႔ ေထာက္ခံပံ့ပိုးသင့္ပါတယ္။”

Kim နဲ႔ Trump တို႔ရဲ့ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲ ေအာင္ျမင္စြာ က်င္းပႏိုင္တဲ့အေပၚ ေတာင္ကိုရီးယား၊ ဂ်ပန္ နဲ႔ မေလးရွား ေခါင္းေဆာင္ေတြကလည္း ၾကိဳဆိုၾကပါတယ္။ ထိပ္သီးေတြ႔ဆံုပြဲ လမ္းေၾကာင္းေပၚကို အထီးက်န္ ေျမာက္ကိုရီးယား ႏုိင္ငံ ေရာက္လာေစဖို႔ သံတမန္ေရး အရ ႀကိဳးပမ္းခဲ႔တဲ႔ ေတာင္ကိုရီးယား သမၼတ မြန္းေဂ်အင္းကေတာ့ ကိုရီးယားကြ်န္းဆြယ္ ႏ်ဴးကလီးယား လံုး၀ ကင္းစင္ေရးနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ႔သလို မေန႔ညက အိပ္ေတာင္ မအိပ္ႏုိင္ဘူးလို႔လည္း ဆုိပါတယ္။

မြန္ေဂ်အင္း, ေတာင္ကိုရီးယားသမၼတ

“ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ အေမရိကန္ရဲ့ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲက်င္းပမယ့္အေရး ေတြးျပီး မေန႔ညတုန္းက အိပ္လို႔ေတာင္ မေပွ်ာ္ခဲ့ပါဘူး။ အျပီးတိုင္ ႏ်ဴကလီးယားကင္းစင္ေရးနဲ႔ ျငိမ္းခ်မ္းေရးရဖို႔ ဒီေဆြးေႏြးပြဲက ေဆာင္က်ဥ္းေပးႏုိင္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ျပီး အေမရိကန္နဲ႔ ကိုရီးယား ၂ ႏိုင္ငံတို႔ဆက္ဆံေရးအတြက္လည္း အေကာင္းျမင္ပါတယ္။”

ဂ်ပန္ႏိုင္ငံကို ေရာက္ေနတဲ့ မေလးရွား၀န္ၾကီးခ်ဳပ္သစ္ Mahathir Mohamad ကလည္း ဒီေတြ႔ဆံုမႈအေပၚ အေကာင္းျမင္ေျပာဆိုပါတယ္။

Mahathir Mohamad, မေလးရွား၀န္ၾကီးခ်ဳပ္

“ေဆြးေႏြးမႈကေန ေကာင္းမြန္တဲ့ ရလာဒ္ကို လိုလားတယ္ဆိုရင္ေတာ့ တခ်ိဳ႔ ကိစၥရပ္ေတြမွာ ၂ ဖက္စလံုး လိုလိုလားလား အေပးအယူလုပ္ ညႈိႏႈိင္းသြားဖို႔ ျပင္ဆင္ထားရမွာ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ၂ ဖက္စလံုး လက္ခံထားၾကမယ္လို႔ က်ေနာ္ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။”

အေမရိကန္နဲ႔ ေျမာက္ကုိရီးယား ေခါင္းေဆာင္ ၂ ေယာက္ လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ၾကတာကို ရုပ္ျမင္သံၾကားကေန တုိက္ရိုက္ထုတ္လႊင့္တဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ ေတာင္ကိုရီးယားျမိဳ႔ေတာ္ ဆိုးလ္က ျပည္သူေတြ လက္ခုပ္ၾသဘာေပးျပီး ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ ၾကိဳဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။ ျပည္သူတခ်ိဳ႔ကေတာ့ Kim အေနနဲ႔ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ တကယ္စြန္႔ပါ့မလားဆိုျပီး သံသယရွိေနေပမယ့္ အမ်ားစုကေတာ့ ဒီသမုိင္း၀င္ေတြ႔ဆံုမႈအေပၚ အေကာင္းျမင္ၾကိဳဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။

ဂ်ပန္ႏိုင္ငံရဲ့ အၾကီးဆံုးသတင္းစာတိုက္ျဖစ္တဲ့ the Yomiuri Shimbun က ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲစတင္ျပီး မိနစ္ ၉၀ အၾကာမွာ ဂ်ပန္နဲ႔ အဂၤလိပ္ဘာသာတို႔နဲ႔ ရိုက္ႏွိပ္ထားတဲ့ အခ်ပ္ပိုကို အဓိက ျမိဳ႔ၾကီးေတြမွာ အခမဲ့ ျဖန္႔ေ၀ခဲ့ပါတယ္။ တိုက်ိဳျမိဳ႔ ဘူတာမွာတင္ အေစာင္ေရ ၅၀၀ က ခဏေလးနဲ႔ ကုန္သြားခဲ့ပါတယ္။

အိသန္႔စင္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com