ကန္ သြင္းကုန္ခြန္တိုးေကာက္မႈ ဥေရာပနဲ႔ ေျမာက္အေမရိက ႏိုင္ငံေတြ လက္တုံ႔ျပန္

သံမဏိနဲ႔အလူမီနီယံသြင္းကုန္ဆုိင္ရာ အခြန္တိုးျမႇင့္ေကာက္ခံမယ့္ေၾကညာခ်က္ကို လက္မွတ္ေရးထိုးစဥ္။ (မတ္ ၈၊ ၂၀၁၈)

EU ဥေရာပသမဂၢ၊ Canada နဲ႔ Mexico ႏိုင္ငံေတြကေန အေမရိကန္ကို တင္သြင္းတဲ့ သံမဏိေတြအတြက္ သြင္းကုန္ခြန္ ၂၅% အလူမီနီယံအတြက္ ၁၀% ေကာက္ခံဖုိ႔ အေမရိကန္အစိုးရက သတ္မွတ္လိုက္ၿပီးေနာက္ အဲဒီႏိုင္ငံေတြကလည္း တုံ႔ျပန္တဲ့အေနနဲ႔ အေမရိကန္ကုန္ပစၥည္းေတြအေပၚ အလားတူ သြင္းကုန္ခြန္တုိးေကာက္မယ္လို႔ ေၾကညာခဲ့ၾကပါတယ္။ သမၼတ Donald ကကုန္သြယ္ေရးမမွ်တမႈျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ ခုလိုသြင္းကုန္ခြန္ေတြ တိုးေကာက္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီလုပ္ေဆာင္မႈက အေမရိကန္စားသံုးသူေတြအတြက္ ထိခိုက္ႏိုင္တယ္လို႔ ေလ့လာသူေတြက သံုးသပ္ေနၾကပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို မစုျမတ္မြန္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ကုန္သြယ္ေရးမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အခြင့္ေကာင္းယူ ေခါင္းပံုျဖတ္ခံေနရတဲ့ရက္ေတြ အဆံုးသပ္သြားၿပီလို႔ သမၼတ Donald Trump ကေျပာဆိုၿပီး EU ႏိုင္ငံေတြ။ Canada နဲ႔ Mexico ႏိုင္ငံေတြက တင္သြင္းတဲ့ သံမဏိနဲ႔ အလူမီနီယံေတြအေပၚ သြင္းကုန္ခြန္ေတြ သတ္မွတ္လိုက္ပါတယ္။ June လ ၁ရက္ ေသာၾကာေန႔မွာ စတင္အႀကံဳးဝင္တဲ့ သတ္မွတ္ခ်က္အရ အေမရိကန္ကိုတင္သြင္းတဲ့ သံမဏိကို ၂၅% အလူမီနီယံကို ၁၀% သြင္းကုန္ခြန္ ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ဖက္က ခုလိုလုပ္လိုက္တဲ့အတြက္ EU ကိုတင္သြင္းေနတဲ့ အေမရိကန္ကုန္ပစၥည္းေတြအေပၚလည္း ျပန္ၿပီးသြင္းကုန္ခြန္ေကာက္မယ္လို႔ EU ကတံု႔ျပန္လိုက္ပါတယ္။ အဖဲြ႔ဝင္ ၂၈ ႏိုင္ငံနဲ႔ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးၿပီး ဘယ္လိုတံု႔ျပန္ေဆာင္႐ြက္မယ္ဆုိတာ June လမကုန္ခင္ေၾကညာမယ္လို႔ ဥေရာပသမဂၢကုန္သြယ္ေရးဆိုင္ရာ ေကာ္မ႐ွင္နာမင္းႀကီး Cecilia Malmstrom ကေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

“၂ ဖက္ ျပန္လည္ညီမွ်ေစမယ့္ ေဆာင္႐ြက္မႈေတြလုပ္ဖုိ႔ EU ကစတင္ျပင္ဆင္ေနပါၿပီ။ မွ်တၿပီး ခ်င့္ခ်ိန္ တြက္ခ်က္တဲ့နည္းလမ္းနဲ႔ လာမဲ့သီတင္းပါတ္ ၂ ပါတ္အတြင္း လုပ္ေဆာင္သြားမွာပါ။”

နာမည္ေက်ာ္ အေမရိကန္ထြက္ကုန္ေတြျဖစ္တဲ့ Harley Davison ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္ေတြ။ Levi’s ဂ်င္းအဝတ္အထည္ေတြ။ Kentucky bourbon အရက္နဲ႔ Tennessee whiskey အရက္ေတြအပါအဝင္ ေဒၚလာဘီလ်ံနဲ႔ခ်ီတန္ဖုိး႐ွိတဲ့ အေမရိကန္ ကုန္ပစၥည္းေတြအေပၚ EU ကသြင္းကုန္ခြန္ခ်မွတ္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။ အလားတူ Canada ႏိုင္ငံကလည္း အေမရိကန္ကုန္ပစၥည္းေတြကို သြင္းကုန္ခြန္ေကာက္ခံမယ္လို႔ ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။

“အေမရိကန္ဖက္က ကေနဒါအေပၚ စည္းၾကပ္ေကာက္ခံတဲ့ ၁ ေဒၚလာတိုင္းအတြက္ ကေနဒါကလည္းအခြန္ေကာက္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ေဒၚလာ ၁၆.၆ ဘီလ်ံဖုိး လက္တံု႔ျပန္မႈျဖစ္ပါတယ္။ ဒုတိယကမာၻစစ္ပြဲၿပီးေနာက္ပိုင္း ကေနဒါဖက္က အျပင္းထန္ဆံုး ကုန္သြယ္ေရးဆိုင္ရာ ေဆာင္႐ြက္မႈျဖစ္ပါတယ္။ ျပင္းထန္တဲ့တံု႔ျပန္မႈ၊ ညီမွ်တဲ့ တံု႔ျပန္မႈျဖစ္ပါတယ္။”

ကေနဒါႏုိ္င္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Chrystia Freeland ေၾကညာခဲ့တာပါ။ ကေနဒါဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ Justin Trudeau ကလည္း အေမရိကန္အစိုးရရဲ႕ လုပ္ရပ္ကို လံုးဝလက္မခံႏုိင္ဘူးလို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္ကို သံမဏိဒုတိယအမ်ားဆံုး တင္ပို႔ေနတဲ့ Mexico ႏိုင္ငံကလည္း အေမရိကန္ကုန္ပစၥည္းေတြအေပၚ သြင္းကုန္ခြန္ေကာက္မယ္လို႔ စီးပြားေရးဝန္ႀကီး Ildefonso Guajardo ကေၾကညာပါတယ္။

“ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ပါတ္သက္လို႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ေဆာင္႐ြက္မႈနဲ႔ ညီမွ်တဲ့ေဆာင္႐ြက္မႈေတြ လုပ္သြားမယ္ဆိုတာကို Mexico က ေၾကညာပါတယ္။”

ဝက္သား၊ ပန္းသီး၊ စပ်စ္သီး၊ Cheese နဲ႔ သံမဏိျပားေတြအပါအဝင္ အေမရိကန္ကတင္ပို႔တဲ့ ကုန္ပစၥည္းေတြအေပၚ သြင္းကုန္ခြန္ေကာက္မယ္လို႔ Mexico ကေျပာပါတယ္။ အေမရိကန္ အလုပ္ကိုင္ေတြနဲ႔ အဓိကထုတ္ကုန္လုပ္ငန္းေတြကို ကာကြယ္ဖုိ႔ သံမဏိ၊ အလူမီနီယံေတြအေပၚ သြင္းကုန္ခြန္ေကာက္ခံဖုိ႔ လိုအပ္တယ္လို႔ သမၼတ Donald Trump ကေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအတြက္ မဟာဗ်ဴဟာအရ အေရးအႀကီးဆံုး မဟာမိတ္ႏုိင္ငံေတြအေပၚ ခုလိုလုပ္တဲ့အေပၚ သမၼတ Trump ရဲ႕ Republican ပါတီထဲက အမတ္ေတြအပါအဝင္ လႊတ္ေတာ္အမတ္တခ်ဳိ႕ကလည္း ေဝဖန္ေနၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ပို႔ကုန္ေတြအေပၚ အားထားေနရတဲ့ ျပည္နယ္ေတြရဲ႕ အမတ္ေတြက ျပင္းျပင္းထန္ထန္ေဝဖန္ေနၾကတာပါ။

အေရးအႀကီးဆုံး ကုန္သြယ္ဖက္ႏိုင္ငံေတြအေပၚ သြင္းကုန္ခြန္ေကာက္တာ မွားယြင္းတယ္။ သမၼတလုပ္ပိုင္ခြင့္ကို မတရားသံုးတာျဖစ္တယ္လို႔ အထက္လႊတ္ေတာ္ ႏို္င္ငံျခားဆက္ဆံေရးေကာ္မတီဥကၠ႒ Tennessee ျပည္နယ္အမတ္ Bob Corker ကေျပာၾကားပါတယ္။ ရန္သူေတြကို ဆက္ဆံသလို မဟာမိတ္ေတြကို ဆက္ဆံလို႔မရဘူးလုိ႔ Nebraska ျပည္နယ္။ Republican အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Ben Sasse ကလည္း Twitter ေပၚမွာ ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ Tennessee ျပည္နယ္မွာ အဓိက ေမာ္ေတာ္ကားစက္႐ံုႀကီး ၃ ခု႐ွိပါတယ္။ Nebraska ျပည္နယ္ဆိုရင္လည္း ဝက္၊ ႏြား၊ ေျပာင္း၊ ပဲပိစပ္ေတြကို အဓိကတင္ပို႔ေနတဲ့ ျပည္နယ္တခုပါ။ Bourbon အရက္ထုတ္တဲ့ Kentucky ျပည္နယ္ဆိုရင္ အထက္လႊတ္ေတာ္လူမ်ားစုေခါင္းေဆာင္ Mitch McConnell ရဲ႕ျပည္နယ္ျဖစ္သလို Harley Davidsons ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္ထုတ္လုပ္တဲ့ Wisconsin ျပည္နယ္ကလည္း ေအာက္လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ Paul Ryan ရဲ႕ ျပည္နယ္ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားကသြင္းတဲ့ သံမဏိနဲ႔ အလူမီနီယံေတြကို သံုးၿပီး ကုန္ေခ်ာထုတ္လုပ္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြအေနနဲ႔ ေစ်းေတြတက္ကုန္မွာ ျဖစ္တာေၾကာင့္ သူတုိ႔စီးပြားေရးထိခိုက္မွာ စိုးရိမ္ေနၾကပါတယ္။ အေမရိကန္နဲ႔ မဟာမိတ္ႏို္င္ငံေတြ အျပန္အလွန္ သြင္းကုန္ခြန္ေတြ စည္းၾကပ္ေကာက္ခံၾကတဲ့အတြက္ အေမရိကန္ေတြရဲ႕ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းမႈကို ထိခိုက္လိမ့္မယ္လို႔ Competitive Enterprise ကသံုးသပ္သူ Ryan Young ကေျပာပါတယ္။

“အလုပ္ျပဳတ္တာေတြအျပင္ မေရရာမႈတခ်ဳိ႕ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။ အိမ္လခ ဘယ္လိုေပးၾကမလဲ။ ေရဖိုး မီးဖိုး ၂ ခုလံုးအတြက္ မတတ္ႏိုင္ေတာ့လို႔ ဘယ္ဟာကိုုေပးၾကမလဲဆိုတဲ့ ခက္ခဲတဲ့ေမးခြန္းထုတ္မႈေတြ မိသားစုေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားၾကားမွာ ေမးစရာျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီအတြက္ သမၼတတာဝန္ခံရမွာျဖစ္ပါတယ္။”

သံမဏိနဲ႔ အလူမီနီယံေတြအေပၚ သြင္းကုန္ခြန္စည္းၾကပ္တဲ့အတြက္ အေမရိကန္ေတြေပးရတဲ့ အခြန္မ်ားသြားေစၿပီး စားသံုးသူေတြ။ ကုန္ထုတ္သူေတြ။ အလုပ္သမားေတြအတြက္ ထိခိုက္တဲ့အက်ဳိးဆက္ေတြ ျဖစ္လာလိမ့္မယ္လို႔ အထက္လႊတ္ေတာ္ ဘ႑ာေရးေကာ္မတီဥကၠ႒ Republican အမတ္ Orrin Hatch ကလည္းေျပာပါတယ္႐ွင္။

စုျမတ္မြန္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com