ေျမျမႇဳပ္မိုင္းဒဏ္ ရွမ္းျပည္နယ္နဲ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္ အမ်ားဆုံးခံရ

ေျမျမႇဳပ္မိုင္းဒဏ္ခံထားရသူ ကရင္ဒုကၡသည္ ပကို (ဇြန္ ၂၉၊ ၂၀၁၀)

ျမန္မာႏုိင္ငံက လက္နက္ကုိင္ ပဋိပကၡေတြအတြင္းအသုံးျပဳၾကတဲ့ ေျမျမႇုဳပ္မိုင္းဒဏ္ေၾကာင့္ ထိခုိက္ ေသဆုံးမႈအမ်ားဆုံး ႀကံဳရတဲ့အထဲမွာ ရွမ္းျပည္နယ္နဲ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္က အမ်ားဆုံး ျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္း ရွမ္း ျပည္နယ္အစုိးရက ေျပာဆုိလုိက္ပါတယ္။ တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ တုိက္ပဲြေတြ ဆက္လက္ ျဖစ္ပြား ေနတာနဲ႔အမွ် ေျမျမႇုဳပ္မိုင္း အႏၱရာယ္ေၾကာင့္ အရပ္သား ေတြ ထိခုိက္ေနတဲ့အတြက္ ကူညီပံ့ပုိးမႈေတြ လုိအပ္ေနတယ္လုိ႔လည္း ဆုိပါတယ္။ အေၾကာင္းစုံကုိေတာ့ ဗီြအိုေအ ျမန္မာပုိင္း သတင္းေထာက္ ႏုိင္ကြန္းအိန္က သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ၂၀၁၈ ဧၿပီလအထိ ျမန္မာႏုိင္ငံ ၾကက္ေျခနီအဖြဲ႔က ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ မိုင္းေၾကာင့္ ဒဏ္ရာရသူ (၆၀၄) ဦး ေသဆုံးသူ (၉၅) ဦးရွိခဲ့တဲ့အထဲ ရွမ္းျပည္နယ္နဲ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္ ဘက္မွာ ထိခိုက္မွဳအမ်ားဆုံး ျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္း ရွမ္းျပည္နယ္ အစုိးရက ေျပာဆုိလုိက္တာပါ။ တရားဝင္ စာရင္းမွာ မပါေသးတဲ့ ထိခုိက္မႈေတြ ရွိႏုိင္ေသး တယ္လုိ႔လည္း ရွမ္းျပည္နယ္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕က ျမန္မာ ႏိုင္ငံ ဆရာဝန္မ်ားအသင္း႐ုံးမွာ ဒီသီတင္းပတ္ အေစာပုိင္းတုန္းက က်င္းပခဲ့တဲ့ ေျမျမႇုပ္မိုင္းအႏၲရာယ္ အသိပညာေပး လုပ္ငန္း ေဆြးေႏြးညႇိႏိႈင္း အခန္းအနားမွာ ရွမ္းျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႔ဝင္ ဗမာ တိုင္းရင္း သားေရးရာ ဝန္ႀကီးေဒါက္တာေအာင္သန္းေမာင္က ေျပာဆိုခဲ့တာပါ။

"အခ်က္အလက္က်ေတာ့ ၿမိဳ႕နယ္စာရင္းဇယားေတြတက္လာၾကတယ္ေပါ့။ မသိတဲ့ ဟာေတြ ရွိႏုိင္တယ္လို႔။ စာရင္းမပို႕ရင္ ရွိေသးတယ္လို႔။ မိုင္းေတြကေတာ့ရွိတဲ့ေနရာ ရွိေနမွာပဲ။"

အထူးသျဖင့္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္နဲ႔ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔တို႔ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြါးမွဳ မ်ားတဲ့ ရွမ္းျပည္ နယ္ေျမာက္ပိုင္း မူဆယ္၊ နမၼတူ၊ မန္တုန္၊ နန္႔ဆန္၊ ေက်ာက္မဲၿမိဳ႕နယ္ေတြ မွာ ႏွစ္ဖက္တပ္ေတြ ေထာင္ ထားတဲ့မိုင္းေၾကာင့္ ေဒသခံေတြထိခိုက္ေသဆုံးမွဳေတြ တိုးလာေနခဲ့တာပါ။

ေျမျမႇဳပ္မိုင္းေတြဟာ အရင္ကတည္းကရွိလာတဲ့မိုင္းေတြျဖစ္ၿပီး လက္ရွိအစိုးရအေနနဲ႔ ေျမျမႇုဳပ္မိုင္း အႏၲရာယ္ အသိပညာေပးလုပ္ငန္း လုပ္ေဆာင္ေနတယ္လို႔ ဝန္ႀကီးေဒါက္တာ ေအာင္သန္းေမာင္က အခုလို ေျပာပါတယ္။

"အရင္ကလက္က်န္ေတြလည္း ျဖစ္မယ္။ ျပည္တြင္းစစ္ေတြေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏုိင္တာ ေပါ့ေနာ္။ ျပည္တြင္းစစ္ လက္ရွိျဖစ္ေနတဲ့ေနရာေတြလည္း ရွိႏုိင္တာေပါ့ေနာ္။ ရွမ္းျပည္ နယ္ ဆိုတာလက္က်န္ေတြပဲ ရွိတယ္။ က်ေနာ္တို႔ လက္ရွိအစိုးရအေနနဲ႔ ၾကက္ေျခနီေတြ သင္တန္းေတြေပးေနတယ္။ ဒီမိုင္းေတြနဲ႔ပက္သက္လို႔။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ထိတဲ့အခါမွာ ေထာက္ပံ့ေၾကးေတြေပးတာ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ေျခတုလက္တုတပ္ဖို႔ရယ္။ လူမွဳထန္ထမ္းနဲ႔ ICRC တို႔ ပူးေပါင္းၿပီး ေဆာင္ရြက္တာေတြရွိတယ္။"

(၂၀၁၈) ခုႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံၾကက္ေျခနီအသင္းအေနနဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္း လြိဳင္လင္ခ႐ိုင္နဲ႔ လင္း ေခးခ႐ိုင္အတြင္းရွိ ၿမိဳ႕နယ္ ၅ ၿမိဳ႕မွာ ၾကက္ေျခနီအဖြဲ႔ဝင္ေတြကို မိုင္းအႏၲရာယ္အေၾကာင္း သင္တန္းေပးျခင္း ျပည္္သူ လူထုအတြင္းအသိပညာေပးျခင္း စာေစာင္ လက္ကမ္းစာေစာင္ ပိုစတာမ်ားျဖန႔္ေဝျခင္း ေထာက္ပံ့ေပးဖို႔ ရွမ္းျပည္နယ္ အစိုးရက စီစဥ္ေနပါတယ္။

အလားတူ ကခ်င္ျပည္နယ္ဘက္မွာ တပ္မေတာ္နဲ႔ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္ KIA ၾကားခံနယ္ေျမဘက္မွာ လည္း ေျမျမႇဳပ္ မိုင္းအႏၱရာယ္အတြက္စိုးရိမ္ေနရဆဲလို႔ ကခ်င္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအက်ိဳးေတာ္ေဆာင္ ဦးဆမ္ေအာင္ က ေျပာပါတယ္။

"ႏွစ္ဖက္ၾကားခံနယ္ေျမလို႔ ေျပာလို႔ရတဲ့ေနရာေတြမွာ ဘယ္ဘက္ကအဖြဲ႔မွန္းေတာ့ မသိ ဘူး။ မိုင္းေထာင္တာ မ်ိဳးေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။ ထိတာခိုက္တာလည္း မၾကာခနရွိတယ္။ ဧရာဝတီ မလိခရဲ႕အေနာက္ျခမ္းဘက္ မိုးေကာင္းၿမိဳ႕နယ္တို႔၊ ဖါးကန္႔ၿမိဳ႕နယ္တို႔၊ တႏုိင္း ၿမိဳ႕နယ္တို႔ အဲဒီဘက္မွာ မ်ားပါတယ္။ အဓိကအားျဖင့္။"

၂၀၁၇ ခုႏွစ္ေအာက္တိုဘာလကစၿပီး မသန္စြမ္းဥပေဒအရ မိုင္းထိမွန္ၿပီး မသန္စြမ္း သူေတြ ကို လူမႈဝန္ထမ္း၊ ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး ဝန္ႀကီးဌာန ကေန စတင္ကူညီေထာက္ပံ့ကူညီခဲ့တာပါ။

ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း မသန္စြမ္းဥပေဒအရ မိုင္းထိမွန္ၿပီးမသန္စြမ္းသူေတြအတြက္ ကူညီ ေထာက္ပံ့ေနတယ္လို႔ ကယ္ဆယ္ေရးနဲ႔လူမႈဝန္ထမ္းဦးစီးဌာနမွ ၫြန္ၾကားေရးမႉး ဦးေအာင္ေက်ာ္မိုး ကေျပာပါတယ္။

"အထူးသျဖင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္တို႔၊ ရွမ္း၊ ရွမ္းအေရွ႕တို႔ တခ်ိဳ႕လည္း ကရင္ျပည္နယ္တို႔ ရွိတာေပါ့ေနာ္။ အဲဒီလို မိုင္းေၾကာင့္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရရွိတယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ အသက္ဆုံးရွံဳးမွဳ မရွိဘူးေပါ့။ ေျခလက္အဂၤါ တခုခုဆုံး႐ႈံးတယ္ ျဖစ္သြားတယ္ေပါ့ေနာ္။ ဒါမ်ိဳးဆိုရင္ ႏုိင္ငံေတာ္ ဘတ္ဂ်က္ကေန တေယာက္ကို ႏွစ္သိန္းႏွဳန္းနဲ႔ေထာက္ပံ့ေပးေန တယ္ေပါ့ ေနာ္။"

လက္ရွိျမန္မာ့တပ္မေတာ္နဲ႔ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔တို႔အၾကား စစ္ေရးတင္း မာေန ဆဲ ေဒသေတြမွာ ႏွစ္ဖက္တပ္ေတြေထာင္ထားတဲ့ဗုံးေတြအျပင္ NCA အပစ္ရပ္ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔ နယ္ေျမေဒသေတြ မွာလည္း ေျမျမႇဳပ္မိုင္း အႏၱရာယ္ေတြ ရွိေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြေဆာင္႐ြက္ရာမွာ မိုင္းရွင္းလင္းေရးကို ထည့္သြင္းထားသလို ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈေစာင့္ၾကည့္ေရး ပူးတြဲေကာ္မတီ (JMC) က လည္း မိုင္းရွင္းလင္းေရးကို က႑တရပ္အျဖစ္ ေဆာင္ ႐ြက္ေနေပမဲ့လည္း မပီျပင္ေသးတဲ့ အေျခအေနမွာရွိေနပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေျမျမႇဳပ္မိုင္းႏွင့္ အျခားေပါက္ကြဲေစတတ္တဲ့ စစ္က်န္ ပစၥည္းမ်ားေၾကာင့္ ထိခိုက္နစ္နာခဲ့သူ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္၊ ပထမသံုးလအတြင္းစာရင္းအရ ၂၁ ဦးအထိ ရွိေနၿပီး ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာေတာ့ (ကေလးသူငယ္ ၃၄ ဦး အပါ အဝင္)စုစုေပါင္း လူဦးေရ ၅၉ ဦး ရွိခဲ့ၿပီးေတာ့ ဒီအထဲမွာ ေသဆံုးသူ ၁၇ ဦးနဲ႔ ျပင္းထန္စြာဒဏ္ရာရရွိခဲ့သူ ၄၂ ဦး ရွိခဲ့တယ္ လို႔ ယူနီဆက္ဖ္ ကေန ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

ျမန္မာႏိုုင္ငံဟာ ေျမျမႇဳပ္မိုုင္း အဆိုုးဝါးဆံုုး အသံုုးျပဳတဲ့ ႏိုုင္ငံစာရင္းမွာပါေနဆဲျဖစ္တယ္လိုု ့့ေျမျမႇဳပ္မိုင္း ေစာင့္ ၾကည့္ေရးအဖြဲ ့ရဲ့ အစီရင္ခံစာမွာေဖာ္ျပထားသလို လက္ရွိ အစိုးရ တပ္မေတာ္နဲ႔ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔တို႔ စစ္ေရး တင္းမာေနဆဲ ေဒသျဖစ္တဲ့ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္တို႔အျပင္ ကယား ျပည္နယ္နဲ႔ မြန္ျပည္နယ္ ဘက္ေတြမွာလည္း မိုင္းအႏၲရာယ္ရွိေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။

ကိုႏိုင္ကြန္းအိန္/ ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com