အေမရိကန္နဲ႔ က်ပ္ေငြလဲႏႈန္း အနည္းငယ္ျပန္က်

ျမန္မာေငြနဲ႔ အေမရိကန္ေဒၚလာ လဲလွယ္ေနစဥ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ မၾကာေသးခင္ရက္ေတြတုန္းက အေမရိကန္ေဒၚလာနဲ႔ က်ပ္ေငြလဲႏႈန္း သိသိသာသာ တက္သြား ခဲ့ေပမဲ့ ဘ႑ာေရးနဲ႔ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ ေတြနဲ႔ ျမန္မာအစုိးရ တာဝန္ရွိသူေတြ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီး ေနာက္ တရက္ျဖစ္တဲ့ ဒီေန႔မွာေတာ့ ေစ်းအနည္းငယ္ ေလ်ာ့က်သြားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ျမန္မာက်ပ္ေငြေစ်း က်ဆင္း ေနတာကုိ ဘယ္ေလာက္အထိ ဆက္ထိန္းႏုိင္မလဲဆုိတာ မေသခ်ာတဲ့အတြက္ စီးပြားေရးအေျခအေနေတြအေပၚ ႐ုိက္ခတ္လာမွာကုိလည္း လုပ္ငန္းရွင္ေတြ စုိးရိမ္ေနၾကတာပါ။ အျပည့္အစုံကုိ ဆက္သြယ္စုံစမ္းထားတဲ့ မဆုမြန္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ေစ်းကြက္ထဲမွာ အေမရိကန္ေဒၚလာနဲ႔ ျမန္မာက်ပ္ေငြ လဲလွယ္ႏႈန္း သိသိသာသာ တက္လာခဲ့ရာမွာ မေန႔ တုန္းက ဘဏ္ေတြပိတ္ခ်ိန္မွာေတာ့ အေမရိကန္ ၁ ေဒၚလာကုိ ၁၄၀၀ က်ပ္ေက်ာ္အထိ ေစ်းေပါက္ခဲ့တာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း မေန႔တုန္းက ေငြေၾကးေစ်းကြက္ကသူေတြ၊ ဘဏ္လုပ္ငန္းရွင္ေတြ အပါအဝင္ စီးပြားေရးေလာက ကသူေတြနဲ႔ အစုိးရတာဝန္ရွိသူေတြ ေတြ႔ဆုံ ေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီးေနာက္မွာေတာ့ ဒီေန႔မွာ ေငြလဲႏႈန္းဟာ က်ပ္ေငြ ၂၀ ေလာက္ ေလ်ာ့က်သြားခဲ့ ေၾကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ ထုတ္လုပ္မႈႏွင့္ ကုန္သြယ္မႈလုပ္ငန္း အသင္းခ်ဳပ္ရဲ႕ဥကၠ႒ေဒါက္တာစိုးထြန္းက ဗီြအိုေအျမန္မာပိုင္းကို ေျပာပါတယ္။

"မေန႔က ေသာၾကာေန႔ကေတာ့ မနက္ပိုင္းမွာ ေငြလဲတဲ့သူေတြကို အစည္းအေဝးေခၚ တယ္ေပါ့ေနာ္၊ ေန႔ခင္းပိုင္းကေတာ့ ဘဏ္လုပ္ငန္းလုပ္တဲ့သူေတြကို ေခၚတာေပါ့။ သူတို႔ေခၚၿပီး ေဆြးေႏြးတဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ ေဒၚလာေစ်းကေတာ့ အခုနေျပာတဲ့အခ်ိန္အထိ ေဒၚလာေစ်းကေတာ့ က်ပ္ ၂၀ ေလာက္ ျပန္ေစ်း က်သြား တာေပါ့ေနာ္။ Intervention လုပ္တာေတာ့၊ အစည္းအေဝးေခၚတာေတာ့ ေတြ႔တယ္-ေသာၾကာေန႔က။ အဲဒီ effect ကေတာ့ ေဒၚလာေစ်း နည္းနည္း ျပန္ၿငိမ္သြားတာေပါ့ေနာ္။"

ေဒၚလာနဲ႔ က်ပ္ေငြလဲလွယ္မႈေတြ မတည္မၿငိမ္ ျဖစ္ရတာဟာ ျပည္ပက ေငြေၾကးေစ်း ကြက္ရဲ႕ ႐ုိက္ခတ္မႈေတြေၾကာင့္ သာမက ျပည္တြင္းက အေျခအေနေတြနဲ႔လည္း ဆက္ႏြယ္ေနတယ္လုိ႔လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံ ဗဟုိဘဏ္ ဒုဥကၠ႒ေဟာင္းလည္းျဖစ္ လက္ရွိ ကေမာၻဇဘဏ္ရဲ႕ အႀကီးတန္းအႀကံေပးပုဂၢိဳလ္ျဖစ္တဲ့ ဦးသန္းလြင္ ကေျပာပါတယ္။

"ဒီ ေဒၚလာေစ်း တက္တဲ့အေၾကာင္းရင္းထဲမွာေတာ့ အေျခခံအေၾကာင္းရင္းေတြေတာ့ ရွိတာေပါ့ေလ။ ဥပမာဆိုရင္ tourist ေတြက မဝင္လာေတာ့ဘူး။ Tourist ေတြက အဝင္ သိပ္နည္းလာေတာ့ အဲဒီမွာလည္း ေဒၚလာ supply က နည္းသြားတာကိုး။ ရတာကလည္း နည္းသြားတယ္။ အဲဒါကလည္း တခ်က္ပါတာေပါ့။ FDI (Foreign Direct Investment) လည္း ထင္သေလာက္မတက္လာေတာ့ အဲဒါလည္း တခ်က္ပါတာေတြ႔ရတယ္။ ဒါေတြ အကုန္လံုးက Tourism နဲ႔လည္းႏြယ္တယ္။ ေနာက္တခုက Investment နဲ႔လည္း ႏြယ္ တယ္။ ေနာက္တခုက ျပည္ပ ပို႔ကုန္အေနနဲ႔ဆိုရင္လည္း ဥပမာ ဆုိပါစို႔၊ ပဲမ်ဳိးစံု- ခါတုိင္းက အိႏၵိယႏုိင္ငံကို အေတာ္ေလးေရာင္းရတာကိုး။ အခုက အိႏၵိယႏုိင္ငံက သိပ္ၿပီးမဝယ္ေတာ့ အဲဒီမွာ ပဲေစ်းေတြလည္း ထုိးက်ေတာ့ အဲဒီမွာလည္း ႏုိင္ငံျခားသံုးေငြရဖို႔ အလားအလာ၊ ေဒၚလာေတြရဖို႔ အလားအလာေတြက ျပန္ၿပီးေတာ့ ေလွ်ာ့ခ်သြားတဲ့ သေဘာေတြ ရွိတာကိုး။ ဒါေတြ အကုန္လံုးက အေၾကာင္းေတြက စံုသြားတဲ့သေဘာရွိတယ္။ ေစ်းကစားတာလည္း တခ်က္ ပါတာေပါ့။"

ၿပီးခဲ့တဲ့သီတင္းပတ္ထဲ အေမရိကန္ေဒၚလာေစ်းႏႈန္း အရမ္းျမင့္တက္သြားၿပီး ေငြလဲနႈန္း မၿငိမ္သက္မႈေတြနဲ႔ၾကံဳရတဲ့အတြက္ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ အခက္ ႀကံဳရသလို စက္သံုးဆီနဲ႔ စားသံုးကုန္ပစၥည္းေတြ ေစ်းျမင့္တက္လာတာမ်ိဳးေတြလုိ ေနာက္ဆက္တဲြ ႐ုိက္ခတ္မႈေတြ ရွိခဲ့ေၾကာင္းလည္း လုပ္ငန္းရွင္ေတြက ေျပာပါတယ္။

ဒီအတြက္လည္း ျပည္တြင္းစီးပြားေရးမွာ ေရခံေျမခံေကာင္းေတြ လုိအပ္ေနတယ္လုိ႔လည္း ပုိ႔ကုန္သြင္းကုန္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ ေဒါက္တာစုိးထြန္းက ေျပာပါတယ္။

"ေရရွည္ကေတာ့ ထံုးစံအတုိင္းေပါ့၊ export ပဲ က်ေနာ္တို႔က အားေကာင္းေအာင္ လုပ္ရမွာေပါ့ေနာ္။ export နဲ႔ import မွာ က်ေနာ္တို႔က ကုန္သြယ္ေရး လုိေငြျပရင္ေတာ့ ေဒၚလာေစ်းက တက္လာႏုိင္တဲ့သေဘာရွိတာေပါ့။ ေနာက္တခု က်ေနာ္တို႔ဆီမွာျဖစ္ေနတာက တ႐ုတ္နယ္စပ္က ေငြဝင္တာ မ်ားတယ္ေလ။ က်ေနာ္တို႔ export က တ႐ုတ္နယ္စပ္ကို သြားတာ က်ေနာ္တို႔အတြက္ surplus trade က..ပုိေန တာေပါ့ေနာ္။ normal trade ထက္စာရင္။ အဲဒီ ပိုေနတဲ့ ယြမ္ေငြေတြကို ဒီဘက္ကို ျပန္ လည္ျဖည့္ဆည္းႏုိင္ေအာင္လုပ္ဖို႔အတြက္ အစုိးရအေနနဲ႔ mechanismတခု ဖန္တီးေပးဖို႔ လိုတယ္။ အဲဒီကေန ဒီဘက္ကို လႊဲတဲ့ေနရာမွာ ပိုလွ်ံတဲ့ export ရတဲ့ ယြမ္ေငြေတြကို ဗမာျပည္ကေန ျပန္ၿပီး တရားဝင္ ေငြျဖစ္ေအာင္လုပ္တဲ့စနစ္ မေပၚေသးဘူးေပါ့ေနာ္။ အဲဒီဟာ ေပၚေအာင္ လုပ္လုိက္ရင္ေတာ့လည္း ေရရွည္မွာ cash flow ေတာ့ မွန္သြားႏုိင္ တဲ့ အေနအထားရွိတာေပါ့။"

လတ္တေလာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးမွာ ျပည္ပကုိ ကုန္တင္ပုိ႔မႈထက္ ျပည္ပက တင္ သြင္းမႈ မ်ားေနတဲ့အတြက္လည္း စီးပြားေရးမွာ ဘက္မမွ်တဲ့ အေျခအေနေတြ ႀကံဳေနရ တယ္ လုိ႔ စီးပြားေရး အသုိင္းအ၀ုိင္းက ေထာက္ျပၾကပါတယ္။

ျပည္ပနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ လုပ္ကုိင္ရတဲ့ လုပ္ငန္းေတြမွာ အခုလုိ ေငြေၾကးလဲလွယ္မႈေတြေၾကာင့္ ႐ုိက္ခတ္မႈေတြ ႀကံဳရတဲ့အခါ သက္ဆုိင္ရာ တာ၀န္ရွိသူေတြက ထိန္းေၾကာင္းေပးႏုိင္ တာေတြ ရွိတယ္လုိ႔လည္း ဘ႑ာေရးလုပ္ငန္းရွင္ ဦးသန္းလြင္ ကေျပာပါတယ္။

"ေဒၚလာေစ်း တက္တယ္၊ က်တယ္ဆိုတာက supply and demand ပဲေလ။ ဝယ္လိုအား၊ ေရာင္းလိုအားရဲ႕ ...ျဖစ္တယ္။ အဓိက-က အဲဒါပဲ။ ဝယ္လိုအား-ေရာင္းလိုအားျဖစ္တဲ့ အတြက္ သာမန္အားျဖင့္ေတာ့ ႏုိင္ငံျခားမွာဆိုရင္ေတာ့ ဗဟုိဘဏ္ေတြကတဆင့္ေပါ့ေလ-ဗဟိုဘဏ္ေတြက ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ေငြျပန္ ထုတ္ေရာင္းတာကို။ ေနာ္- supply မ်ား လာေအာင္လို႔။ ဒီက ဗမာျပည္ကေတာ့ ဗဟိုဘဏ္က ၾကည့္ရတာ ...နည္းလို႔လား မေျပာတတ္ဘူး။ ေနာက္တခု ကလည္း ျပည္တြင္းမွာလည္း foreign exchange market ကလည္း ပီပီျပင္ျပင္ မျဖစ္လာေသးေတာ့ေလ၊ အဲဒါလည္း တေၾကာင္းပါတယ္။ market ပီပီျပင္ျပင္ ျဖစ္လာရင္ေတာ့ ျပႆနာမရွိဘူး။'"

ျမန္မာအစုိးရကေတာ့ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ အစီအစဥ္ေတြ တစိတ္တပုိင္းအျဖစ္ ဘ႑ာေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ အေျပာင္းအလဲေတြ လုပ္သြားဖုိ႔လည္း ကတိျပဳထားတာပါ။ ဘ႑ာေငြေၾကး က႑မွာ ဆုိရင္လည္း ျပည္တြင္းဘဏ္ေတြ၊ ႏုိင္ငံတကာ ကုန္သြယ္ မႈေတြ ၾကား ေငြလဲႊေျပာင္းမႈေတြနဲ႔ လဲလွယ္မႈေတြ ပုိမုိသြက္လက္ျမန္ဆန္ေအာင္ စီစဥ္ဖုိ႔လည္း ႀကိဳးပမ္းေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။

မဆုမြန္ / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com