Burma Act 2018 ျမန္မာ့စီးပြားေရး ထိခိုက္ဖြယ္မရွိ

ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္ ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီ သံတမန္အဖဲြ႔ကို ေနျပည္ေတာ္မွာ လက္ခံေတြ႕ဆံုေနစဥ္ (ဧၿပီလ ၃၀၊ ၂၀၁၈)

အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္က ျပဌာန္းဖို႔ ႀကိဳးစားေနတဲ့ ျမန္မာစစ္ဖက္ အဆင့္ျမင့္အရာရွိေတြကို ပစ္မွတ္ထား ဒဏ္ခတ္အေရးယူမယ့္ Burma Act 2018 ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးနဲ႔ ဘဏ္လုပ္ငန္းေတြကို ထိခိုက္ဖို႔ လံုး၀မရွိေၾကာင္း ျမန္မာ-အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရး၀ါရင့္ သံုးသပ္ေနသူတဦးကေျပာပါတယ္။

ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ညွမ္းပန္းဖိႏွိပ္မႈေတြမွာ တာ၀န္ရွိတဲ့ ျမန္မာ စစ္အရာရွိႀကီးေတြကို ပစ္မွတ္ထား ဒဏ္ခတ္ၿပီး ခရီးသြားခြင့္ ပိတ္ပင္ေရးဆိုင္ရာ အခု ဥပေဒၾကမ္းဟာ အရင္ ျမန္မာစစ္အစိုးရကို ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔အေရးယူခဲ့မႈနဲ႔ ဘယ္လိုကြာျခားမႈေတြရွိေနလဲဆိုတာ မအင္ၾကင္းႏိုင္က ဆက္လက္တင္ျပမွာပါ။

အရင္က ျမန္မာကို ပိတ္ဆို႔ခဲ့တဲ့ပံုစံနဲ႕ အခု တဦးခ်င္းစီကို ပစ္မွတ္ထား ဒဏ္ခတ္အေရးယူမယ့္ ပံုစံ လံုး၀မတူေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အေမရိကန္သံတမန္ေဟာင္းလည္းျဖစ္ လက္ရွိ ၀ါရွင္တန္အေျခစိုက္ USIP ေခၚ အေမရိကန္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အင္စတီက်ဳ အႀကီးတန္း အႀကံေပး Priscilla Clapp ကအခုလိုေျပာပါတယ္။

"အရင္ကပံုစံနဲ႔ အခု တဦးခ်င္း ပစ္မွတ္ထား ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈ ပံုစံမ်ဳိးက အလြန္ပဲကဲြျပားျခားနားပါတယ္။ အရင္ကေတာ့ ႏိုင္ငံရဲ႕ ဘဏ္လုပ္ငန္းစနစ္နဲ႔ စီးပြားေရးတခုလံုးကို ပစ္မွတ္ထားပိတ္ဆို႕ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ပိုၿပီးက်ယ္ျပန္႔သလို ဘဏ္ေငြေၾကးစနစ္တခုလံုးကို သက္ေရာက္မႈရွိေစခဲ့ပါတယ္။ အခုတႀကိမ္ကေတာ့ လူပုဂၢိဳလ္တဦးခ်င္းစီ အနည္းအက်ဥ္းကိုပဲ ပစ္မွတ္ထားၿပီး ပိတ္ဆို႔တာပါ။"

အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္က ျပဌာန္းဖို႔ႀကိဳးစားေနတဲ့ ျမန္မာစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြအေပၚအေရးယူမယ့္ ဥပေဒၾကမ္းဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးနဲ႔ ဘဏ္လုပ္ငန္းေတြကိုေတာ့ ထိိခိုက္မႈလံုး၀မရွိေၾကာင္း Priscilla Clapp ကဆိုပါတယ္။

"အခုပိတ္ဆို႕အေရးယူမႈဟာ ႏိုင္ငံရဲ႕ ဘဏ္လုပ္ငန္းကို ထိခိုက္မႈလံုး၀မရွိတဲ့အျပင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ဗဟိုဘဏ္နဲ႔ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ေနတာေတြကို ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ သြားဖို႔ရွိပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘဏ္စနစ္ ေခတ္မွီတိုးတက္ေအာင္နဲ႔ တရားမ၀င္ေငြေၾကးလည္ပတ္မႈကို ႏွိမ္နင္းဖို႔ အေမရိကအစိုးရ အကူအညီေပးေနတာပါ။"

အခုပိတ္ဆို႔မႈက ျမန္မာ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြကိုလည္း ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာအရ လက္ေတြ႕မွာ ထိခိုက္မႈရွိမွာမဟုတ္ဘူးလို႔ Priscilla Clapp ကသံုးသပ္ပါတယ္။ အရင္သမၼတ အိုဘားမားလက္ထက္က ျမန္မာအေပၚခ်မွတ္ထားတဲ့ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈေတြကို ျပန္ရုပ္သိမ္းလိုက္ေပမယ့္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္အပါအ၀င္ စစ္ဘက္ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္ေတြကို အေမရိကန္လာခြင့္ ဗီဇာက အခုခ်ိန္ထိ ပိတ္ပင္ထားဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လည္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ အရင္ကတည္းက ျမန္မာ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြ တိုက္ရိုက္ ပတ္သက္မႈမရွိတဲ့အတြက္ အခုပိတ္ဆို႔မႈဥပေဒၾကမ္းက သူတို႔အေပၚ သိပ္ၿပီး ထိခိုက္မႈမရွိဘူးလို႔ Priscilla Clapp ကသံုးသပ္တာပါ။

ဒါေပမယ့္လည္း ျမန္မာစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာပိုင္းမွာ ေတာ့ ထိခိုက္မႈေတြရွိတယ္လို႔ သူက ျမင္ပါတယ္။

"ဒီလိုပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းမွာ ျမန္မာ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာနဲ႔ ပံုရိပ္ေတြကို ထိခိုက္ေစပါတယ္။ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြရဲ႕ အျပဳအမူလုပ္ရပ္ေတြဟာ ႏိုင္ငံတကာစံခ်ိန္ စံႏႈန္းေတြအရ လက္ခံႏိုင္စရာမရွိဘူးဆိုတာကိုလည္း ျပလိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။"

ဒါအျပင္ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း ပဋိပကၡ အေျခအေနေတြ အလြန္ဆိုးရြားေနၿပီး ႏိုင္ငံတကာကိုပါ ထိခိုက္လာေနတဲ့အေျခအေနကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႕ လက္ပိုက္ၾကည့္မေနဘူးဆိုတာကို အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္က အခ်က္ေပးလိုက္တဲ့ သေဘာလို႕လည္း Priscilla Clapp က ေျပာပါတယ္။

ျမန္မာအစိုးရေျပာခြင့္ရ ဦးေဇာ္ေဌးကေတာ့ ဒီဥပေဒၾကမ္းဟာ အေမရိကန္နဲ႔ ျမန္မာႏွစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရးကို အက်ဳိးရွိေစမွာ မဟုတ္တဲ့အတြက္ အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္အေနနဲ႔ ျပန္ၿပီး စဥ္းစားဖို႔ တုန္႔ျပန္ထားပါတယ္။

ေမလ ၁၇ ရက္ေန႔က အေမရိကန္ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ႏိုင္ငံျခားေရးရာေကာ္မတီက အတည္ျပဳခဲ့တဲ့ “Burma Act of 2018” ေခၚ “Burma Unified through Rigorous Military Accountability Act of 2018” မွာ ၂၀၁၇ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလအတြင္း ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ အင္အားသံုးနယ္ေျမရွင္းလင္းမႈအတြင္း ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္ေတြအေပၚ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ဴိးေဖာက္မႈေတြမွာ တာ၀န္ရွိသူေတြကို အေရးယူဖို႔အပါအ၀င္ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမွာ အရပ္သားအစိုးရရဲ႕ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြကို ၂၀၀၈ ဖဲြ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ ကန္႔သတ္ခံထားရတဲ့ အေျခအေန၊ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ပိတ္ပင္ခံထားရတဲ့အေျခအေန၊ ပဋိပကၡျဖစ္ေနတဲ့ေနရာေတြက ဒုကၡသည္ေတြဆီ လူသားခ်င္းစာနာမႈအကူအညီေတြ ေပးဖို႔ တားျမစ္ခံထားရတဲ့အေျခအေန စတာေတြ ေျပာင္းလဲ တိုးတက္လာဖို႔ ျမန္မာစစ္တပ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ပိုၿပီး ဖိအားေပးထားတဲ့ အခ်က္ေတြပါ၀င္ပါတယ္။

ေဖေဖၚ၀ါရီလက အထက္လႊတ္ေတာ္ ႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရးေကာ္မတီက အတည္ျပဳလိုက္တဲ့ Burma Human Rights and Freedom Act ေခၚ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ လြတ္လပ္ခြင့္ အက္ဥပေဒၾကမ္းမွာေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ အေပၚ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ လူ႔အခြင့္ေရးခ်ိဳးေဖါက္မႈေတြ အတြက္ တာဝန္ရွိခဲ့တဲ့ ျမန္မာစစ္ဖက္ အဆင့္ျမင့္အရာရွိေတြကို ပစ္မွတ္ထား ဒဏ္ခတ္ အေရးယူဖို႔နဲ႔ ျပည္ဝင္ခြင့္ဗီဇာပိတ္ပင္မႈအပါအ၀င္ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ပြါးခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြအတြင္း လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈကို စစ္လက္နက္သဖြယ္ အသံုးျပဳရာမွာ တာဝန္ရွိသူေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ စံုစမ္း အေရးယူေရး စတာေတြပါ၀င္ပါတယ္။

အခုလို အထက္နဲ႔ေအာက္လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္လံုးက ေကာ္မတီေတြကေနအတည္ျပဳလိုက္တဲ့ ျမန္မာစစ္အရာရွိႀကီးေတြကို ပစ္မွတ္ထား အေရးယူပိတ္ဆိုတဲ့ ဥပေဒၾကမ္းေတြကို ဥပေဒတရပ္အျဖစ္ ျပဌာန္းဖို႔ အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္လံုးမွာ ေဆြးေႏြးမဲခဲြ အတည္ျပဳမွာျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳလိုက္တဲ့ ဥပေဒၾကမ္းကို ေနာက္ဆံုးမွာ သမၼတက လက္မွတ္ေရးထိုး ျပဌာန္းမွာျဖစ္ပါတယ္။

အင္ၾကင္းႏိုင္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com