လုံၿခံဳေရးေကာင္စီ ျမန္မာ့အေရး တရုတ္နဲ႔ ရုရွားအကာအကြယ္ေပးမႈ ကန္ေ၀ဖန္

ရိုဟင္ဂ်ာမူဆလင္ေတြကို ျမန္မာစစ္တပ္ကႏွိမ္နင္းခဲ့တာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီက အေရးယူေဆာင္ ရြက္မႈေတြလုပ္ဖို႔အေရးမွာ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံတခ်ိဳ႕က ျမန္မာဘက္ကိုကာကြယ္ေပးေနၾကတယ္ဆိုၿပီး အေမ ရိကန္သံအမတ္က အျပစ္တင္ေ၀ဖန္လိုက္ပါတယ္။ တရုတ္နဲ႔ရုရွားကို ရည္ရြယ္ၿပီး အေမရိကန္သံအမတ္ Nikki Haley က အခုလိုေ၀ဖန္ခဲ့တာပါ။ လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕ေတြကေတာ့ ဒီ၂ႏိုင္ငံရဲ႕ျမန္မာအေပၚရပ္တည္ခ်က္ေတြက ေျပာင္းလဲလာ ႏိုင္တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္း ကိုေက်ာ္ေအာင္လြင္က ေျပာျပပါလိမ့္မယ္။

ရိုဟင္ဂ်ာပဋိပကၡနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံကိုအေရးယူေဆာင္ရြက္ဖို႔ ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီကို ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံက အဆိုျပဳခ်က္မူၾကမ္းတရပ္ၿပီးခဲ့တဲ့ အပတ္တုန္းက တင္သြင္းခဲ့့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း အဲဒီမူၾကမ္းကို ျပင္ဆင္မႈေတြေတာ္ ေတာ္မ်ားမ်ားလုပ္ဖို႔ တရုတ္ႏိုင္ငံက လံုၿခံဳေရးေကာင္စီကိုေတာင္းဆိုခဲ့တာေၾကာင့္ အဖြဲ႕၀င္၁၅ႏိုင္ငံပါတဲ့ လံုၿခံဳေရးေကာင္ စီက ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ အားနည္းတဲ့မူၾကမ္းကိုပဲ သေဘာတူညီခဲ့ရပါတယ္။ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ အေမရိကန္သံအမတ္ Nikki Haley က တနလၤာေန႔က လံုၿခံဳေရးေကာင္စီအစည္းအေ၀းမွာေ၀ဖန္ခဲ့တဲ့အခါ ႏိုင္ငံရဲ႕ အမည္ကိုထည့္ၿပီးမေျပာခဲ့ေပမဲ့လည္း တရုတ္ႏိုင္ငံကိုဆိုလိုတယ္ဆိုတာကေတာ့ ထင္ရွားပါတယ္။

"လံုၿခံဳေရးေကာင္စီထဲက အဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံတခ်ိဳ႕ဟာ အတၱႀကီးၿပီး ကိုယ့္အက်ိဳးစီးပြါးကိုပဲၾကည့္လိုတဲ့အေၾကာင္းျပခ်က္ေတြနဲ႔ အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈေတြထြက္ မလာႏိုင္ေအာင္လုပ္ေနၾကပါတယ္။ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ႕၀င္ေတြ ျမန္မာနဲ႔ဘဂၤလား ေဒ့ခ်္ႏိုင္ငံေတြဆီကို ခရီးထြက္ေနတုန္း လံုၿခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ညီညြတ္မႈကိုျပသဖို႔အေရးမွာ ေကာင္စီထဲကတခ်ိဳ႕အဖြဲ႕၀င္ ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ စာသားျပင္ဆင္ခ်က္ေတြလုပ္ခိုင္းခဲ့တာမ်ိဳးေတြေၾကာင့္ ေကာင္စီကေျပာလိုတဲ့သတင္း စကားေတြကို ထိထိ ေရာက္ေရာက္မေျပာႏိုင္ခဲ့ပါဘူး"

သံတမန္ေတြရဲ႕ေျပာဆိုခ်က္အရ ျမန္မာ့အေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေျပာဆိုေဆြးေႏြးမႈေတြမွာ ရုရားဟာ တရုတ္ဘက္ကရပ္ တည္ခဲ့တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ HRW လူ႕အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္မႈအဖြဲ႕ရဲ႕ အာရွေရးရာ အမႈေဆာင္ညႊန္ၾကားေရးမႈး Brad Adamsကေတာ့ တရုတ္နဲ႔ရုရွားႏိုင္ငံေတြကိုယ္တိုင္က လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖါက္ေနၾကတာေၾကာင့္ ျမန္မာဘက္ကရပ္ တည္ေပးေနတာလို႔ဆိုပါတယ္။

"ျမန္မာကို ရုရွားနဲ႔တရုတ္အကာအကြယ္ေပးေနတဲ့အေၾကာင္းက သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ကာကြယ္ဖို႔ႀကိဳးစားေနၾကတဲ့သေဘာပါ ပဲ။ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ဒီႏွစ္ႏိုင္ငံလုံးက လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖါက္မႈေတြ ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါးလုပ္ထားၾကတဲ့ႏိုင္ငံေတြပါ။ တရုတ္ဆိုရင္ တိဘက္နဲ႔ ၀ီဂါလူမ်ိဳးစုေတြအေပၚအျပင္းအထန္ႏွိပ္ကြပ္ထားတာပါ။ ရုရွားဆိုရင္လည္း ေကာ့ေကးဆပ္ေဒသ က လူနည္းစုေတြအေပၚမွာ ႏွိပ္ကြပ္ေနတာၾကာပါၿပီ။ ဒီ၂ႏိုင္ငံလံုးက လူနည္းစုေတြအတြက္ အေျခခံလူ႕အခြင့္အေရးေတြ ေပး မထားပါဘူး။ တရုတ္နဲ႔ရုရွားက လူ႕အခြင့္အေရးကိစၥကို လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ လံုး၀ တက္မလာေစခ်င္တာပါ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ တခ်ိန္မွာ ျပည္သူေတြက လူ႕အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အေရးယူမႈမ်ိဳးနဲ႔ သူတို႔ကို တိုက္ခိုက္လာၾကမွာ ကို စိုးရိမ္ေနၾကလို႔ပါပဲ။ "

တရုတ္နဲ႔ရုရွားႏိုင္ငံေတြရဲ႕ျမန္မာျပည္အေပၚထားတဲ့အျမင္ေတြေျပာင္းလာႏိုင္ေျခရွိတဲ့အခ်က္ေတြကိုလည္း HRW လူ႕ အခြင့္အေရးအဖြဲ႕က Brad Adamsက ေထာက္ျပပါတယ္။

"ဒုတိယအခ်က္ကေတာ့ တရုတ္ဟာ သူနဲ႔နယ္ေျမခ်င္းကပ္ေနတဲ့ အိမ္နီးခ်င္းျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ကုလသမဂၢကလာၿပီး လုပ္ ေဆာင္တာေတြကို မလိုလားပါဘူး။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြအတိုက္အခုိက္ခံရတဲ့ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ကုလသမဂၢကစံုစမ္းစစ္ေဆး တာမ်ိဳးကိုေတာင္ တရုတ္က လိုလားတာမဟုတ္ပါဘူး။ ဆိုေတာ့ တရုတ္နဲ႔ရုရွားက ျမန္မာဘက္ကအခိုင္အမာရပ္ၿပီး အပီ အျပင္ကာကြယ္ၾကမွာပါပဲ။ ဒါေပမဲ့လည္း လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ တရုတ္နဲ႔ရုရွားႏိုင္ငံေတြက ျမန္မာျပည္ဆိုင္ရာအျမင္ေတြ ေျပာင္းလဲလာေစမယ့္အေၾကာင္းအရာေတြ ဖိအားေတြရွိလာပါလိမ့္မယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ HRWလိုလူ႕အခြင့္အေရး အဖြဲ႕ အစည္းေတြက အဆက္မျပတ္တင္ျပေနတဲ့ အစီရင္ခံစာေတြ၊ ကုလသမဂၢရဲ႕အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႕က စက္တင္ ဘာလက်ရင္တင္သြင္းမယ့္ အင္မတန္အဓိကက်တဲ့ အစီရင္ခံစာေတြေၾကာင့္ လူမ်ိဴးစုအလုိက္ရွင္းလင္းဖယ္ရွားမႈ၊ လူ သားမ်ိဳးႏြယ္စုအေပၚက်ဴးလြန္တဲ့ပစ္မႈ၊ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈစတဲ့ အခ်က္ေတြေၾကာင့္ တရုတ္နဲ႔ရုရွားက ျမန္မာကို အကာအကြယ္ေပးခ်င္ေပမဲ့လည္း ေရွာင္လႊဲလို႔မရတဲ့ အေျခအေနေတြႀကံဳလာရပါလိမ့္မယ္။ ေလာေလာဆယ္မွာ ျဖစ္မလာေသးေပမဲ့လည္း ေရရွည္မွာေတာ့ ျမန္မာ့အေရးဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို လံုၿခံဳေရးေကာင္စီက လက္ခံၿပီးခ်မွတ္လာ ရလိမ့္မယ္လို႔က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ ဒါကလည္း စက္တင္ဘာလေနာက္ပိုင္းမွာ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္"

ျမန္မာကိုတရုတ္က အကာအကြယ္ေပးေနရတဲ့အေၾကာင္းတခ်က္ရွိေနေသးတာကိုလည္း Brad Adamsက ေထာက္ျပ ပါတယ္။

"ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ေတြကို တရုတ္က ေျပာႏိုင္တာတခုက ခင္ဗ်ားတို႔ကို က်ေနာ္တို႔တရုတ္ဘက္က အကာအကြယ္မေပး ရင္ ခင္ဗ်ားတို႔တေတြ အဖမ္းခံရၿပီး ႏိုင္ငံတကာခံုရံုးမွာ အစစ္ခံရလိမ့္မယ္ဆိုတာကိစၥပါပဲ။ ဒါက သံသယျဖစ္စရာမရွိပါဘူး။ ဒါက သိပ္အစြမ္းထက္တဲ့ ႀကိဳးကိုင္ထိမ္းခ်ဳပ္ႏႈိင္မႈပါ။ တရုတ္က သူတို႔ကို လိုအပ္ေနသေလာက္ ျမန္မာစစ္တပ္ကလည္း တရုတ္ကို လိုအပ္ေနတယ္ဆိုတာ ျမန္မာစစ္တပ္ကလည္း သိလိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ တရုတ္အတြက္ လံုၿခံဳေရးအရေရာ၊ စီးပြါးေရးအရပါ အက်ိဳးစီးပြါးဆိုင္ရာကိစၥေတြ ႀကီးႀကီးမားမားရွိေနလို႔ပါ ပဲ"

ရိုဟင္ဂ်ာပဋိပကၡေျဖရွင္းေရးအတြက္ ျမန္မာနဲ႔ဘဂၤလားေဒ့ခ်္ႏိုင္ငံေတြကို သြားေရာက္ခဲ့ၾကတဲ့ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ႕၀င္ ေတြဟာ တနလၤာေန႔တုန္းက ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာရွင္းလင္းေျပာဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။ တရုတ္သံအမတ္ Ma Zhaoxu ကေတာ့ ရႈပ္ေထြးမႈေတြပိုၿပီးျဖစ္မလာရေအာင္ ျမန္မာနဲ႔ဘဂၤလားေဒ့ခ်္၂ႏိုင္ငံအၾကားအျပန္အလွန္ေျဖရွင္းမႈေတြ ကို လံုၿခံဳေရးေကာင္စီက အားေပးသင့္တယ္လို႔ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာသံအမတ္ ေဟာက္ဒိုဆြန္းကေတာ့ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈေတြကို ျမန္မာအစိုးရက ခြင့္ျပဳမွာမဟုတ္တဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ သက္ေသအေထာက္အထားနဲ႔တင္ျပလာတဲ့ စြပ္စြဲ ခ်က္ေတြကို စံုစမ္းစစ္ေဆးသြားမွာျဖစ္ၿပီး ဥပေဒနဲ႔အညီအေရးယူေဆာင္ရြက္သြားမယ္လို႔ ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီ မွာ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

ကိုုေက်ာ္ေအာင္လြင္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com