#MeToo လႈပ္ရွားမႈ နဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားေန႔

#MeToo movement on International Women's Day 2018.

မတ္လ ၈ ရက္ေန႔ဟာဆိုရင္ အသားအေရာင္၊လူမ်ိဳး၊ဘာသာစကား လူမႈစီးပြားေနာက္ခံ မခဲြျခားပဲ အမ်ိဳးသမီးအားလံုးရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈေတြကို အသိအမွတ္ျပဳတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားေန႔ျဖစ္ပါတယ္။ ေျမာက္အေမရိကားတိုက္နဲ႔ ဥေရာပတလႊားက ၂၀ ရာစုေႏွာင္ပိုင္း အလုပ္သမားလႈပ္ရွားမႈေတြကေန ဒီေန႔ ေပၚထြက္လာတာပါ။ VOA Pugged In အစီအစဥ္မွာ Greta Van Susteren ေမးျမန္းထားတာကို အေျခခံၿပီး၊ VOA ရဲ႕ Steve Redisch က အမ်ိဳးသမီးမ်ားလိင္ပို္င္းဆိုင္ရာေစာ္ကားခံရမႈအေျခအေနနဲ႕ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕အခြင့္အေရးအေျခအေနေတြကို ႏိုင္ငံတကာ အမ်ိဳးသမီးေန႔ အစီအစဥ္အျဖစ္ သတင္းေရးသားထားပါတယ္။ ကိုသားညြန္႔ဦးက ေျပာျပမွာပါ။

အမ်ိဳးသမီးကို လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာထိပါးေစာ္ကားမႈကို ေဖာ္ထုတ္ ဆန္႔က်င္တဲ့ Hashtag MeToo နဲ႔ Hashtag NO MORE ဆိုတဲ့ လူမႈကြန္ယက္ေပၚက လႈပ္ရွားမႈေတြဟာ ႏိုင္ငံတကာအမ်ိဳးသမီးေန႔ရဲ႕ အဓိက လႈပ္ရွားမႈေတြျဖစ္လာပါတယ္။ VOA Plugged In အစီအစဥ္မွာ Greta Van Susteren က ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Susan Brooks ကို ေမးျမန္းထားရာမွာ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာထိပါးေစာ္ကားမႈေတြကို ကိုင္တြယ္ရာမွာ အေမရိကန္ပုဂၢလိက႑ပိုင္းဟာ အစိုးရထက္ကို ဦးစြာ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာလို႔ဆိုပါတယ္။

"ေအာက္လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ က်င့္၀တ္ဆိုင္ရာေကာ္မတီဥကၠဌတဦးအေနနဲ႔ေျပာရရင္ လႊတ္ေတာ္အေနနဲ႔လည္း ဒီကိစၥကို ေသေသခ်ာခ်ာ ကိုင္တြယ္ေနပါတယ္။ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာထိပါးေစာ္ကားမႈေတြကို လူေတြ ထုတ္ေျပာလာၾကဖို႔ လႊတ္္ေတာ္ထဲက အမ်ိဳးသမီး အမ်ိဳးသားေတြဦးေဆာင္ၿပီး ပါတီႀကီးႏွစ္ရပ္လံုးက ႀကိဳးပမ္းခဲ့တဲ့အေပၚ ပါ၀င္ႏိုင္ခဲ့လို႔ အင္မတန္ဂုဏ္ယူ၀မ္းေျမာက္မိပါတယ္။"

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတလႊားမွာ အေတာ္ေလးပ်ံႏွံေနတဲ့ လူမႈကြန္ယက္ေပၚက ဒီ အမ်ိဳးသမီးလႈပ္ရွားမႈေတြဟာ ပါကစၥတန္လို ေနရာေတြထိပါ ဂယက္ရိုက္ခဲ့တယ္လို႔ ဗီြအုိေအ ပါကစၥတန္ဗ်ဴရိုရံုးအႀကီးအကဲ Ayesha Tanzeem က ေျပာပါတယ္။

"အေမရိကန္မွာ စခဲ့တဲ့ MeToo လႈပ္ရွားမႈေတြဟာ ပါကစၥတန္နဲ႔ အာဖဂနစၥတန္ၿမိဳ႕ေပၚေတြမွာေတာင္ ဂယက္ထ ခဲ့ပါတယ္။ ပါကစၥတန္က အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ MeTooဆိုၿပီး ကိုယ့္ျဖစ္စဥ္ေတြကိုေရးတင္ က်မတို႕လည္း အလားတူ ခံစားရပါတယ္ဆိုၿပီး ေဟာလိ၀ုဒ္က လႈပ္ရွားမႈေတြနဲ႔ပါ ဆက္စပ္လာေနပါတယ္။"

လူမႈကြန္ယက္ဟာဆိုရင္ အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရးလႈပ္ရွားမႈေတြအတြက္ အေရးပါတဲ့ ေနရာတခုျဖစ္လာတယ္လို႔ Partners Global အဖဲြ႔က Kamissa Camara ကလည္း ေျပာပါတယ္။

“ Facebook တို႕ Twitter တို႔ေပၚမွာ အိမ္တြင္းအႏိုင္က်င့္ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြ ေရးတင္တာ ပိုပို ၿပီး ေတြ႕လာရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အမ်ိဳးသမီးေတြအေနနဲ႔ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာထိပါးေစာ္ကားမႈအျပင္ အျခားအမ်ိဳးသမီးေတြ သူတို႔အိမ္ေတြမွာ ႀကံဳရတာေတြကို ပိုၿပီး သတိျပဳမိလာၾကပါတယ္။ သူတို႕အခ်င္းခ်င္း စကားေျပာဆိုၾကၿပီးေတာ့ တေယာက္နဲ႕တေယာက္ အႀကံေပး လမ္းညႊန္ၾကတယ္၊ ဒီ အေျခအေနေတြကို ဘယ္လိုရင္ဆိုင္မလဲဆိုတာ တေယာက္နဲ႕တေယာက္ တိုင္ပင္ေျပာဆိုလာၾကတယ္။"

၁၉၉၅ ခုႏွစ္မွာ သမၼတကေတာ္ျဖစ္တဲ့ ဟယ္လာရီကလင္တန္ဟာ တရုတ္ႏိုင္ငံ ေပ့က်င္းမွာလုပ္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေရး ကုလသမဂၢညီလာခံမွာ အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရးေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အထင္ကရ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာေတြရိွပါတယ္။

"ဒီ ညီလာခံႀကီးက ေျပာလိုက္တဲ့သတင္းစကားကေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုတာ အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရးပါပဲ၊ အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရးဆိုတာဟာလည္း တကယ္ေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးပါပဲ။"

ဒါေပမယ့္လည္း ဒီညီလာခံႀကီးလုပ္တာ ဆယ္စုႏွစ္ႏွစ္ခု ရိွလာေပမယ့္လို႔ ဖံြၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံေတြမွာေတာင္မွ အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရးေတြဟာ စိန္ေခၚခ်က္ေတြ ရင္ဆိုင္ေနရတုန္းပါပဲ။ အေမရိကန္လို ႏို္င္ငံမွာေတာင္ အမ်ိဳးသမီးေတြ ႏိုင္ငံေရးထဲမွာ ပိုပါလာဖို႔ လိုေနေသးတယ္လို႔ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Susan Brooks က ေျပာပါတယ္။

“ ဦးေဆာင္လုပ္ကိုင္မယ့္အမ်ိဳးသမီးေတြ ပိုလိုအပ္ေနပါတယ္။ အျခားတိုင္းျပည္ေတြနဲ႕ ယွဥ္ရင္ အေမရိကန္က ေနာက္မွာ က်န္ေနပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုထက္ အျခားတိုင္းျပည္ေတြမွာဆိုရင္ လႊတ္ေတာ္ေတြထဲ အမ်ိဳးသမီးေတြ ပိုမို ပါလာၾကပါၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ အစိုးရဌာနအဆင့္ဆင့္မွာ အမ်ိဳးသမီးေတြ ပိုမို ပါ၀င္ဦးေဆာင္လာဖို႔ လိုလားပါတယ္။”

ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြမွာေတာ့ အမ်ိဳးသမီးေတြပါ၀င္မႈဟာ ပိုၿပိး ေအာင္ျမင္ႏုိင္ တယ္လို႕ Kamissa Camara က ေျပာပါတယ္။

“ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြ ပါ၀င္ျခင္းအားျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဟာပိုၿပီး ခိုင္မာ တည္တံတယ္၊ လိင္အၾကမ္းဖက္မႈမ်ိဳးကိစၥေတြလည္း ေပ်ာက္ကြယ္ကုန္တယ္လို႔ လက္ေတြ႕ေလ့လာခ်က္အခ်ိဳ႕မွာ ေတြ႕ရပါတယ္။”

Camara လို႕ သုေတသီေတြကေတာ့ Liberia နုိင္ငံကို ဥပမာထားၿပီး၊ ႏိုင္ငံေရးမွာ အမ်ိဳးသမီး ပါ၀င္မႈဟာ ပိုၿပီး ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲေတြျဖစ္ေစတယ္လို႔လည္း သံုးသပ္ထားၾကပါတယ္။

သားၫြန္႔ဦး  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com