ရခိုင္ဌာေန တိုင္းရင္းသားေတြ လူမႈဘဝ ျပန္လည္ရွင္သန္ေရး တန္းတူ ကူညီဖို႔လိုအပ္

ရခုိုင္အၾကမ္းဖက္တုိက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ တိမ္းေရွာင္ထြက္ေျပးခဲ့ၾကတဲ့ ရခုိင္ေဒသခံျပည္သူမ်ား ( သတင္းဓာတ္ပံု- လူကယ္ျပန္ဝန္ၾကီး ေဒါက္တာဝင္းျမတ္ေအး)

အၾကမ္းဖက္ တုိက္ခုိက္မႈေတြျဖစ္ခဲ့တဲ့ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္း ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးနဲ႔ ေနရပ္ကေန တိမ္းေရွာင္သြားသူေတြကို ေနရာျပန္လည္ ခ်ထားေရး၊ ပံုမွန္လုပ္ငန္းခြင္ လည္ပတ္ႏိုင္ေရးေတြအတြက္ အစိုးရတာဝန္ရွိ သူေတြဘက္က ေဆာင္ရြက္ေနေပမဲ့လို႔ ေဒသခံ ျပည္သူေတြနဲ႔ ဌာနတိုင္းရင္းသားေတြ အတြက္ ေန႔စဥ္လူမႈဘဝ ျပန္လည္ရွင္သန္ ရပ္တည္လုပ္ကုိင္ေရးနဲ႔ လုပ္ငန္းခြင္အတြက္ ခုိင္မာတဲ့ လံုျခံဳေရး အာမခံ ခ်က္ေတြ မရွိေသးဘူးလို႔ ေဒသခံေတြက ေျပာဆိုလုိက္ပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ နယ္ေျမတြင္း တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးရွိဖို႔နဲ႔ ေဒသခံ အားလံုးအတြက္ တန္းတူညီမွ်တဲ့ ကူညီေထာက္ပံ့မႈေတြ ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔လည္း လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္နဲ႔ ႏုိင္ငံေရးပါတီ ေခါင္းေဆာင္ေတြက ေထာက္ျပပါတယ္။ အေသးစိတ္ကို မဆုမြန္ ဆက္တင္ျပေပးပါမယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈေတြျဖစ္ခဲ့ခ်ိန္ ေနအိမ္မီးရိႈ႕ဖ်က္ဆီးမႈေတြ ေတာင္ယာလုပ္ငန္းခြင္နဲ႔ ေမြးျမဴေရး လုပ္ငန္းေတြ ထိခိုက္ဆံုးရံႈးခဲ့ရတဲ့ အထူးသျဖင့္ ဘူးသီးေတာင္နဲ႔ ေမာင္ေတာေဒသေတြက ေက်းရြာေတြမွာ ျပန္လည္ ေနရာခ်ထားေရး ေဒသတြင္း ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဆိုင္ရာ ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းေတြ ေျမယာျပဳျပင္ေဖာ္ထုတ္ေရး လုပ္ငန္းေတြကို ရခိုင္ျပည္နယ္ အတြင္း လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူအညီ အေထာက္အပ့ံေပးေရးနဲ႔ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးစီမံကိန္း (UEHRD) ရဲ႕ ေဆာက္လုပ္ေရး နဲ႔ အေျခခံအေဆာက္အဦးမ်ား တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းအဖြဲ႔ ၊ ရခုိင္ျပည္နယ္အစိုးရနဲ႔ လူမႈဝန္ထမ္း ကယ္ဆယ္ေရးနဲ႔ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး ဝန္ၾကီးဌာနတို႔ ပူးေပါင္းၿပီး ေဆာင္ရြက္ေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

အခုလိုရခုိင္ေဒသတြင္း ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးနဲ႔ ေဒသတြင္းဖြံ႔ၿဖိဳးေရးေဆာင္ရြက္ေနေပမဲ့လို႔ ေဒသခံတိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ အထူးသျဖင့္ မ်ိဳးႏြယ္စုတိုင္းရင္းသားေတြအတြက္ ေန႔စဥ္လူမႈဘဝျပန္လည္ရပ္တည္လုပ္ကိုင္ႏိုင္ေရးမွာေတာ့ လံုျခံဳေရးအပါအဝင္ စီးပြားေရး အခက္အခဲ ေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရတုန္းပဲလို႔ ေဒသခံေတြက ေျပာပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ေဒသခံျပည္သူေတြ အတြက္ ခိုင္မာတဲ့အာမံခ်က္ရွိတဲ့ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းဖန္တီးေပးဖို႔နဲ႔ နယ္ေျမတြင္း တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈရွိေအာင္ သက္ဆုိင္တဲ့တာဝန္ရွိသူေတြဘက္က ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ အေရးတၾကီးလိုအပ္တယ္လို႔ ကမန္အမ်ိဳးသားတိုးတက္ေရးပါတီ ဗဟိုေကာ္မတီဝင္ ဦးတင္ေငြက အၾကံျပဳပါတယ္။

“ဒီ community ႏွစ္ခုလုံးထဲမွာ smooth ျဖစ္ဖို႔လိုတယ္။ တခုခုျဖစ္ဖို႔ ဆုိတဲ့ေနရာမွာ- လက္႐ွိ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းဖို႔အတြက္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး လုပ္တဲ့အခါမွာ ၊ အဓိကေတာ့ သူတို႔ရဲ႕စားဝတ္ေနေရးအတြက္ အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္းအလုပ္ေတြ ေဖၚေဆာင္ေပးရမယ္။ အထူးသျဖင့္ စိုက္ပ်ဳိး ေမြးျမဴေရးေပါ့။ ဒါမ်ဳိးေတြ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းေတြ လုပ္ေပးရမယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားက တာဝန္ရွိပုဂၢဳိလ္ေတြကလည္း ဘက္မလိုက္ပဲနဲ႔ … ဒီ ရခုိင္တိုင္းရင္းသားေတြ ႐ွိမယ္၊ အျခားအျခား လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြ႐ွိမယ္ .. အစိုးရဆိုတာ အကုန္လုံးေပၚမွာ တာဝန္ယူရမယ္၊ တာဝန္ခံရမယ္။ ဥပေဒအက်ဳိး သက္ေရာက္မႈ႐ွိေအာင္ တစိုက္မတ္မတ္လုပ္ရင္ က်ေနာ္တို႔ မျငိမ္းခ်မ္းစရာ မရွိပါဘူး။ ေရရွည္အတြက္ အထူးသျဖင့္ ပညာေရး က်န္းမာေရးတို႔ လုပ္ေပးဖို႔ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ အစိုးရေတြမွာ တာဝန္႐ွိတယ္။”

အၾကမ္းဖက္တိုက္ခုိက္မႈေတြျဖစ္ခဲ့တဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း က ေဒသခံျပည္သူေတြအတြက္ လံုျခံဳမႈအာမခံခ်က္ေပးဖို႔နဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ လူေနမႈဘဝေတြ ျပန္လည္ထူေထာင္ႏုိင္ေရးအတြက္ လံုေလာက္တဲ့ေဆာင္ရြက္လုပ္ကိုင္ေပးေနတာေတြကို မေတြ႔ရေသးဘူးလို႔လည္း ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္းက ေဒသခံေတြအေရး ေလ့လာခဲ့တဲ့ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚထုေမက ေထာက္ျပပါတယ္။

“ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ အၾကမ္းဖက္မႈေၾကာင့္ ၂၀၁၆-၂၀၁၇ ႏွစ္ႏွစ္စလုံးမွာေပါ့ သိသိသာသာ တုိးတက္လာမ်ဳိးေတြ၊ ဌာေနတိုင္းရင္းသားေတြ အတြက္ အဲဒီမွာ႐ွိေနၾကတဲ့ ရခုိင္အပါအဝင္ အျခားရခုိင္မ်ဳိးႏြယ္စု ထဲမွာပါတဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြ သိသိသာသာ တုိးတက္လာတာမ်ဳိး ဘာတခုမွ က်မတို႔ မေတြ႔ရဘူး။ ျမင္သာတဲ့ တုိးတက္မႈေတြ မေတြ႔ရဘူး။ ဆိုေတာ့ ႏိုင္ငံတကာမွာ အျမဲတမ္းပဲ ေဆြးေႏြးေနၾကတဲ့ ဒီကိစၥမွာ highlight ျဖစ္ေနတဲ့ဟာက ေဒသခံေတြ မဟုတ္ဘူး။ ဒီထြက္ေျပးသြားတဲ့ လူေတြအတြက္ပဲ ျဖစ္ေနတယ္ဆိုေတာ့ က်မတို႔က ဒါကိုအင္မတန္ စိတ္မေကာင္းျဖစ္ရတယ္။ က်မတို႔လည္း လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ေတြ အေနနဲ႔ ဒါေတြကို ေလ့လာၾကည့္တဲ့အခါမွာလည္း တကယ့္ ျပည္သူ႔ဘဝ ဖြ႔ံၿဖဳိးတိုးတက္ေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္ေနတာေတြ ၊ လုပ္ေနပါတယ္တို႔ .. အလႉေငြေတြ ေကာက္ခံၾကတယ္ .. ၿခံစည္း႐ုိး ကာၾကတယ္ေပါ့ေနာ္၊ ဒီၿခံစည္း႐ိုး ကားၾကတဲ့အေပၚမွာ လူေတြဘယ္ေလာက္ထိ safe ျဖစ္ၿပီလဲ၊ လုံၿခဳံစိတ္ခ်ရၿပီလား ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းေတြလည္း အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။”

အထူးသျဖင့္ကေတာ့ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၊ လႊတ္ေတာ္နဲ႔ ျပည္နယ္အစိုးရ သက္ဆိုင္တဲ့တာဝန္ရွိသူေတြဘက္က ေဒသခံျပည္သူေတြအတြက္ ခုိင္မာတဲ့လံုျခံဳေရးအာမခံခ်က္ရွိေအာင္ အကာအကြယ္ေပးတဲ့လံုျခံဳေရးအစီအမံေတြ ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔နဲ႔ ေဒသတြင္းဖြံ႔ၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္းစီမံကိန္းေတြ ေဆာင္ရြက္တဲ့အခါမွာလည္း ေဒသခံျပည္သူေတြရဲ႕ အသံ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြရဲ႕ အၾကံျပဳမႈေတြကို အေလးထားေဆာင္ရြက္ဖို႔ကိုလည္း လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚထုေမက တုိက္တြန္းပါတယ္။

“အဓိကကေတာ့ က်မတို႔ ရခုိင္တိုင္းရင္းသားမ်ားအေနနဲ႔ကေတာ့ လုံၿခဳံဖို႔ပဲ၊ လုံၿခဳံဖို႔နဲ႔ ဥပေဒစိုးမုိးဖုိ႔ပဲ။ လုံလုံၿခဳံၿခဳံနဲ႔ တရားဥပေဒ စိုးမုိးေရးရွိမယ္ ဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ ဒီဖြံ႔ၿဖဳိးေရးက႑ေတြကိုလည္း က်မတို႔ ႏိုင္ငံသူ ႏိုင္ငံသားေတြအေနနဲ႔ ဖန္တီးႏိုင္တဲ့စြမ္းအား ရွိပါတယ္။ လုံၿခဳံေရးနဲ႔ တရားဥပေဒ စိုးမုိးေရးကို ျပည္သူေတြအတြက္ အစိုးရက အျပည့္အဝ ကာကြယ္ေပးႏိုင္ၿပီ ဆိုလို႔ရွိရင္ ၊ ဖြံ႔ၿဖဳိးေရးလုပ္ငန္း လုပ္ဖုိ႔က အခက္ႀကီး ရယ္လို႔ က်မ မထင္ပါဘူး႐ွင့္။”

ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းအၾကမ္းဖက္မႈေတြေၾကာင့္ အိမ္နီးခ်င္းဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံဘက္ျခမ္းကို ဒုကၡသည္သိန္းနဲ႔ခ်ီ တိမ္းေရွာင္ထြက္ေျပးသြားၾကသလို အခုခ်ိန္ထိေတာ့ ျပန္လည္ဝင္ေရာက္လာတာမရွိေသးပါဘူး။ အလားတူရခုိင္ျပည္နယ္တြင္းမွာလည္း ေဘးလြတ္ရာၿမိဳ႕နယ္ေက်းရြာေတြဆီကို ရခုိင္ေဒသခံေတြ ေနရပ္ရင္းကစြန္႔ခြာၿပီး အစိုးရဖြင့္လွစ္ထားတဲ့ ယာယီဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ခိုလံႈၾကသလို နီးစပ္ရာ မိတ္ေဆြေဆြမ်ိဳး ေတြဆီမွာလည္း ခိုလံႈခဲ့ရတာျဖစ္ပါတယ္။ အေျခအေနေတြ တည္ၿငိမ္သြားစအခ်ိန္မွာေတာ့ ေနရပ္ေတြကို ျပန္လာၾကၿပီး မိရိုးဖလာ လုပ္ငန္းခြင္ကို ျပန္ဝင္ဖို႔ ေဆာင္ရြက္ရာမွာေတာ့ လံုျခံဳေရးစိုးရိမ္ခ်က္ေတြနဲ႔ အခက္အခဲေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရဆဲ အေနအထား ျဖစ္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။

မဆုမြန္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com