ရုိဟင္ဂ်ာအေရး လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈျဖစ္ႏိုင္ေခ် စံုစမ္းဖို႔လိုအပ္ဟု ယန္ဟီလီ တင္ျပ

ရခုိင္ျပည္နယ္က လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြဟာ လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈအထိ က်ဳးလြန္ရာေရာက္ႏုိင္တဲ့ အေထာက္အထားေတြ ထပ္မံေတြ႔ရွိေနရတဲ့အတြက္ စုံစမ္းစစ္ေဆးဖုိ႔ လုိအပ္ေၾကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္က ေျပာဆုိလုိက္ပါတယ္။

လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈေျမာက္ႏုိင္တဲ့ လကၡဏာေတြ ေတြ႔ရတဲ့အတြက္ တာ၀န္ရွိသူေတြကုိ အေရးယူႏုိင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ လုိအပ္ေၾကာင္းလည္း လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္ Yanghee Lee က ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီကုိ တင္သြင္းထားတဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပခဲ့တာပါ။

ျမန္မာအစုိးရ ေခါင္းေဆာင္ပုိင္း အေနနဲ႔ ဆုိးရြားတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကုိ ဟန္႔တားတာ၊ တားဆီးတာ၊ ျပစ္တင္႐ႈတ္ခ်တာေတြ မရွိခဲ့ေၾကာင္းလည္း အစီရင္ခံစာမွာ ေျပာဆုိထားပါတယ္။

ရခုိင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပုိင္းမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ၾသဂုတ္လေႏွာင္းပုိင္းက လုံၿခံဳေရးကင္းစခန္းေတြကုိ စီးနင္းတုိက္ခုိက္ခဲ့တဲ့ ARSA အစြန္းေရာက္အုပ္စုကုိ ျမန္မာလုံၿခံဳေရး တပ္ဖဲြ႔ေတြ လုိက္လံရွင္းလင္းရာမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ က်ဳးလြန္ခဲ့ေၾကာင္း ကုလသမဂၢ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံတကာက စြပ္စဲြထားပါတယ္။ ျမန္မာစစ္တပ္ကေတာ့ ႏုိင္ငံတကာက စြပ္စဲြေနသလုိ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ မရွိေၾကာင္း ျငင္းဆန္ထားၿပီး၊ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈ က်ဳးလြန္သူ တပ္ဖဲြ႔၀င္တခ်ဳိ႕ကုိ အေရးယူတာေတြလည္း လုပ္ခဲ့တာပါ။

ရခုိင္ျပည္နယ္က ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ လူမ်ဳိးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈအထိ က်ဳးလြန္ခဲ့တဲ့ လကၡဏာေတြ ေတြ႔ရေၾကာင္း ေျပာဆုိထားတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢ မဟာမင္းႀကီး Zeid al-Hussein ကေတာ့ ႏုိင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္ျပစ္မႈဆုိင္ရာခုံ႐ုံး (ICC) က အေရးယူႏုိင္ေအာင္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံက တာ၀န္ေပးဖုိ႔လည္း မေန႔တုန္းကပဲ တုိက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။

ဆုိးရြားတဲ့ ရာဇ၀တ္မႈႀကီးေတြကုိ က်ဳးလြန္သူေတြကုိ စုံစမ္းစစ္ေဆး အေရးယူႏုိင္မယ့္ သီးျခားလြတ္လပ္တဲ့ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြလုပ္ဖုိ႔ ဆက္လက္ ဖိအားေပး ေတာင္းဆုိသြားရမွာ ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢ မဟာမင္းႀကီးက ဆြစ္ဇာလန္ႏုိင္ငံ ဂ်နီဗာၿမိဳ႕မွာ မေန႔တုန္းကပဲ ေျပာဆုိခဲ့တာပါ။ ျမန္မာအစိုးရအဖဲြ႔႐ံုးဝန္ႀကီး ဦးေသာင္းထြန္းကေတာ့ လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ စြပ္စဲြခ်က္ေတြအတြက္ ရွင္းလင္းျပတ္သားတဲ့ အေထာက္အထားေတြ ထုတ္ေဖာ္ ျပသဖုိ႔ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီမွာပဲ မေန႔တုန္းက တု႔ံျပန္ေျပာဆုိထားပါတယ္။

ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com