Xi Jinping တရုတ္သမၼတ ရာသက္ပန္ ထမ္းေဆာင္ႏုိင္ဖုိ႔ လမ္းပြင့္

Xi Jinping တရုတ္သမၼတ ရာသက္ပန္ ထမ္းေဆာင္ႏုိင္ဖုိ႔ လမ္းပြင့္

တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွာ ၅ ႏွစ္စီ သမၼတသက္တမ္း ၂ ႀကိမ္ ထမ္းေဆာင္ရမယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ကို ဖဲြ႔စည္းပံုထဲကေန ပယ္ဖ်က္ဖို႔ အာဏာရတ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕ ဗဟိုေကာ္မတီက အဆိုျပဳေၾကာင္း တနဂၤေႏြေန႔က ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္က က်ိန္းေသေပါက္အတည္ျပဳမယ့္ ဒီျပင္ဆင္ခ်က္ေၾကာင့္ လက္႐ွိသမၼတ Xi Jinping အေနနဲ႔ အကန္႔အသတ္မ႐ွိ သမၼတတာဝန္ကို ဆက္ၿပီးယူထားႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ Xi Jinping အေနနဲ႔ ရာသက္ပန္ေခါင္းေဆာင္ႀကီးျဖစ္သြားလိမ့္မယ္လို႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံေရးေလ့လာသူေတြက ေထာက္ျပၾကေပမဲ့ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံထဲမွာေတာ့ ဒီကိစၥအေပၚ သိပ္ၿပီးအံအားသင့္ေနၾကပံုမရပါဘူး။ VOA သတင္းေထာက္ Victor Beattie ရဲ႕သတင္းကိုအေျခခံၿပီး မစုျမတ္မြန္က ဆက္ၿပီးေျပာျပပါလိမ့္မယ္။

အသက္ ၆၄ ႏွစ္႐ွိၿပီျဖစ္တဲ့ သမၼတ Xi Jinping အေနနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ ဒုတိယသမၼတသက္တမ္းျပည့္မယ့္ ၂၀၂၃ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းမွာလည္း ဆက္ၿပီးအုပ္ခ်ဳပ္ႏိုင္ဖုိ႔ လမ္းဖြင့္ေပးမယ့္ ဖဲြ႔စည္းပံုျပင္ဆင္ခ်က္ကို မတ္လ ၅ ရက္ေန႔မွာ စတင္မယ့္ တ႐ုတ္လႊတ္ေတာ္မွာ အတည္ျပဳမယ္လို႔ ယံုၾကည္ရပါတယ္။ သမၼတတာဝန္ယူသူအေနနဲ႔ ၅ ႏွစ္ သက္တမ္း ၂ ႀကိမ္အုပ္ခ်ဳပ္ရမယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ကို ဖဲြ႔စည္းပံုထဲကေန ပယ္ဖ်က္ဖို႔ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ဗဟိုေကာ္မတီက တနဂၤေႏြေန႔က အဆိုျပဳခဲ့တာပါ။ ဒါနဲ႔ပါတ္သက္လို႔ ေဝဖန္မႈေတြကို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ျပန္လည္ေခ်ပခဲ့ပါတယ္။ သမၼတသက္တမ္းကို ပယ္ဖ်က္မယ့္ ဖဲြ႔စည္းပံုကို ျပင္ဆင္ခ်က္ေၾကာင့္ သမၼတအေနနဲ႔ သက္ပန္သက္တမ္းရသြားမွာ မဟုတ္ပါဘူးလို႔ အစိုးရပိုင္ Global Times သတင္းစာရဲ႕ အယ္ဒီတာ့အာေဘာ္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ သမၼတရာထူးသက္တမ္းကန္႔သတ္ခ်က္ကို ဖယ္႐ွားလိုက္တဲ့အတြက္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈကိုပိုၿပီး တုိးတက္ေစမွာျဖစ္တယ္လို႔ဆိုၿပီး အာဏာအေျပာင္းအလဲေတြကို ဥပေဒနဲ႔အညီ စနစ္တက်ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္လုပ္သြားမွာျဖစ္တယ္လို႔ ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံေရးကို ေလ့လာေနသူေတြကေတာ့ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွာ သမၼတရာထူးသက္တမ္းကန္႔သတ္ခ်က္ကို ဖယ္႐ွားလိုက္တာက အင္မတန္ထူးျခားတဲ့ အေျပာင္းအလဲျဖစ္တယ္လို႔ သံုးသပ္ၾကပါတယ္။ ကေနဒါႏိုင္ငံ Alberta တကၠသိုလ္က China Institute ရဲ႕ညႊန္ၾကားေရးမွဴးလည္းျဖစ္။ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပါေမာကၡလည္းျဖစ္တဲ့ Gordon Houlden ကလည္းသူ႔ရဲ႕အျမင္ကို VOA ကိုခုလုိေျပာပါတယ္။

"တိန္႔ေ႐ွာင္ဖိန္လက္ထက္ထဲက တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွာ စုေပါင္းဦးေဆာင္မႈ ပံုစံနဲ႔အုပ္ခ်ဳပ္လာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ တိန္႔ေ႐ွာင္ဖိန္ဟာ အာဏာအ႐ွိဆံုးေခါင္းေဆာင္ႀကီးျဖစ္ေပမဲ့ အာဏာ ခ်ိန္ညွိႏိုင္ေရးကို သူသိပ္ကိုသတိထားခဲ့ပါတယ္။ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္ေတြကို အတိုင္းအတာတခုအထိ အာဏာမွ်ေဝေပးခဲ့ေပမဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္မႈကို ၅ ႏွစ္သက္တမ္း ၂ ႀကိမ္လို႔ သူသတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီညီလာခံမွာ အခုက်ိန္းေသေပါက္အတည္ျပဳမယ့္ ဖဲြ႔စည္းပံုျပင္ဆင္မႈေၾကာင့္ ႐ွီဂ်င္ပင္းဟာ သူ႔ရဲ႕သမၼတသက္တမ္း ဒုတိယအႀကိမ္ျပည့္မယ့္ 2023 ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းအထိ အခ်ိန္အကန္႔အသတ္မ႐ွိ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးျဖစ္လာမွာ ေသခ်ာပါတယ္။"

လက္႐ွိသမၼတ Xi Jinping အေနနဲ႔ အခ်ိန္အကန္႔အသတ္မ႐ွိ ဆက္ၿပီးအာဏာကိုခ်ဳပ္ကိုင္သြားႏိုင္မယ့္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျပာင္းအလဲအေပၚ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံထဲမွာ သိပ္ၿပီး အံအားသင့္ေနၾကပံုမရတာနဲ႔ပါတ္သက္လို႔ ပါေမာကၡ Houlden ရဲ႕သံုးသပ္ခ်က္က

"သမၼတ႐ွီဂ်င္ပင္းက သူ႔ရဲ႕ ၾသဇာအာဏာကိုခိုင္မာေအာင္ ထိထိေရာက္ေရာက္လုပ္ထားႏိုင္တာေၾကာင့္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ၿပိဳင္ဘက္ေတြကို ေဘးေရာက္ေအာင္လုပ္ထားႏိုင္ခဲ့တယ္။ သူ႔အေပၚသစၥာ႐ွိမယ့္သူေတြကို ရာထူးေနရာေတြေပးခဲ့တယ္။ တ႐ုတ္တပ္မေတာ္ထဲက ထိ္ပ္တန္းဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို သူခန္႔အပ္တာဝန္ေပးခ့ဲ့တယ္။ ေမာ္စီတုန္းနဲ႔ တိန္႔ေ႐ွာင္ဖိန္တို႔လက္ထက္ေနာက္ပိုင္းထဲက ဘယ္ေခါင္းေဆာင္နဲ႔မွမတူေအာင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွာ ျပည္သူေတြရဲ႕ေထာက္ခံမႈကို ရေအာင္လုပ္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ သူ႔ရဲ႕အေတြးအေခၚေတြ။ သူ႔ရဲ႕ထင္ျမင္ခ်က္ေတြကို ဖဲြ႔စည္းပံုထဲမွာေတာင္ ထည့္သြင္းေရးဆြဲႏိုင္ခ့ဲပါတယ္။ သူဘာပဲလုပ္လုပ္ ဘယ္ပဲသြားသြား သတင္းမီဒီယာေတြ။ အယ္ဒီတာအာေဘာ္ေတြမွာေတာင္ အေကာင္းျမင္ေဖာ္ျပေရးသားခံရတဲ့ ေခါင္းေဆာင္မ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။"

အေနာက္တိုင္းႏိုင္ငံေရးပံုစံကို လက္မခံခ်င္တဲ့တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွာ တ႐ုတ္ကသူတုိ႔ဆက္ေလွ်ာက္မယ့္လမ္းဟာ ဒီလမ္းျဖစ္တယ္လို႔ ျပသလိုက္တာျဖစ္တယ္လို႔လည္း တ႐ုတ္ေရးရာကၽြမ္းက်င္တဲ့ ပါေမာကၡ Gordon Houlden ကေျပာပါတယ္။

"တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဟာ သူ႔ရဲ႕သမိုင္းဝင္လမ္းေၾကာင္းကို သြားေနတယ္လို႔ေတာင္ ေျပာလို႔ရႏိုင္ပါတယ္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဆုိတာ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒရဲ႕ အခန္းက႑႐ွိခဲ့တဲ့ႏိုင္ငံမဟုတ္ပါဘူး။ အခုေတာ့ ႐ွီဂ်င္ပင္းက ဖဲြ႔စည္းပံုကေန အျမတ္ထုတ္သြားတာပါ။ အေနာက္တိုင္းႏို္င္ငံေရးပုံစံေတြေနာက္ကို မလိုက္ခ်င္ဘူးဆိုတာ ႐ွီဂ်င္ပင္းက လူသိ႐ွင္ၾကားေျပာထားသလို တ႐ုတ္ျပည္သူေတြကလည္း သူ႔သေဘာထားအတိုင္း႐ွိၾကပါတယ္။ တ႐ုတ္ရဲ႕သမိုင္းေၾကာင္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ အေျခအေနေတြေပၚမွာ အေျခခံတဲ့ တ႐ုတ္ပံုစံနဲ႔ပဲသြားခ်င္တယ္ဆိုတာ ႐ွင္း႐ွင္းလင္းလင္း လက္ခံထားၾကပါတယ္။ အေနာက္တိုင္း ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေရးစနစ္မ်ဳိးကို လက္မခံဘူးဆိုတာ ျပတ္ျပတ္သားသား ျငင္းဆန္ထားၾကၿပီးျဖစ္ပါတယ္။"

ဒါေၾကာင့္ သမၼတ Xi Jinping အေနနဲ႔ ယွဥ္ၿပိဳင္သူမဲ့ ေခါင္းေဆာင္တေယာက္ျဖစ္လာႏိုင္တယ္လို႔လည္း သူကသံုးသပ္ပါတယ္။

"တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသမိုင္းမွာ အသက္႐ွင္သေလာက္အုပ္ခ်ဳပ္သြားၾကတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြ အမ်ားႀကီး႐ွိတဲ့အတြက္ ႐ွီဂ်င္ပင္းဟာ တ႐ုတ္သမိုင္းရဲ႕ ေဘာင္ဝင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံတဲ့ စံ အရဆိုရင္ေတာ့ မကိုက္ညီပါဘူး။ ဂ်ပန္တို႔ ေတာင္ကိုရီးယားတုိ႔ ထိုင္ဝမ္တို႔အျပင္ အာ႐ွတခ်ဳိ႕ႏိုင္ငံေတြမွာလို ရာထူးသက္တမ္းကန္႔သတ္ခ်က္ေတြ။ ဖဲြ႔စည္းပုံရဲ႕ အခန္းက႑ေတြကို အေျခခံတဲ့ အေနာက္တိုင္းပံုစံအေတြးအေခၚေတြကို တ႐ုတ္က မျဖစ္မေန လက္ခံလာရမွာပဲဆိုတဲ့ အယူအဆေတြကိုလည္း ဆန္႔က်င္ေနပါတယ္။ "

တ႐ုတ္သမၼတရာထူး သက္တမ္းကန္႔သတ္ခ်က္ကို ဖယ္႐ွားလိုက္တဲ့အတြက္ ေရတိုမွာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံတည္ၿငိမ္ေရးကို အေထာက္အကူအျဖစ္ႏိုင္ေပမဲ့ အေတြးအေခၚသစ္ေတြ။ စီးပြားေရးအပါအဝင္ စနစ္သစ္ကို ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ ေရ႐ွည္မွာ စိန္ေခၚမႈေတြ႐ွိလာႏိုင္တယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွာ သမၼတတာဝန္ယူသူအေနနဲ႔ ၅ ႏွစ္သက္တမ္း ၂ ႀကိမ္ပဲ ထမ္းေဆာင္ရမယ္လို႔ သမၼတေဟာင္း တိန္႔ေ႐ွာင္ဖိန္က ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ဖဲြ႔စည္းပံုထဲမွာ ထည့္သြင္းသတ္မွတ္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

မစုုျမတ္မြန္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com