ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္မ်ားစီစစ္ေခၚယူေရး UNHCR ပူးေပါင္းပါ၀င္မႈ ကမ္းလွမ္း

ရခိုင္ျပည္နယ္က ဒုကၡသည္ေတြ စီစစ္ျပန္လက္ခံေရးအစီအစဥ္မွာ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢမဟာမင္းႀကီးရံုး UNHCR အကူအညီကို ရယူဖို႕ရိွေနၿပီး၊ ဒီအကူအညီဟာလည္း UEHRD ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္းလူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူအညီေထာက္ပ့ံေရး ၊ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးနဲ႔ ဖံြၿဖိဳးေရးစီမံကိန္းရဲ႕ လမ္းညႊန္ထားခ်က္ေတြေအာက္ မွာ ေဆာင္ရြက္ရမွာျဖစ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြ ျပန္လည္လက္ခံေနရာခ်ေရးကိစၥေတြမွာ ႏိုင္ငံတကာ အထူးသျဖင့္ ကုလသမဂၢရဲ႕ ေစာင့္ၾကည့္မႈလိုအပ္တယ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕တိုက္တြန္းေတာင္းဆိုခ်က္ေတြေပၚလာၿပီးေနာက္ UNHCR ရဲ႕ပါ၀င္မႈကို အခုလို ကမ္းလွမ္းလိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။ ကိုသားညြန္႔ဦးက စံုစမ္းေမးျမန္းထားတာပါ။

ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းေဒသ ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ ဘဂၤလားေဒရ္ွႏိုင္ငံဖက္ ထြက္ေျပးသြားၾကတဲ့ သိန္းဂဏန္းရိွတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြ ျပန္လည္စီစစ္လက္ခံေရးကို ဇန္န၀ါရီလကုန္ပိုင္းမွာ စတင္ဖို႔ ျမန္မာဖက္က ျပင္ဆင္ေဆာင္ရြက္ထားေပမယ့္၊ ဒုကၡသည္ေတြ ျပန္လာဖို႔ ဆႏၵမရိွေသးတာေၾကာင့္ ဒီ အစီအစဥ္ဟာ ပ်က္သေလာက္ျဖစ္သြားခဲ့ရတာပါ။ ဒုကၡသည္ေတြ သူတို႔ သေဘာဆႏၵအတိုင္းျပန္လာဖို႔ဆိုရင္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားမယ့္ သူတို႔မူရင္းေဒသေတြမွာ လံုၿခံဳေဘးကင္းမႈရိွဖို႔ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ေစာင့္ၾကပ္မႈလိုတယ္ဆိုၿပီး ႏိုင္ငံတကာလူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔ေတြေရာ အစိုးရေတြကပါ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ျပန္လည္စီစစ္လက္ခံေရးမွာ ျမန္မာအစိုးရဖက္က ဖဲြ႕ထားတဲ့ UEHRD က ဦးစီးဦးေဆာင္လုပ္ၿပီး၊ ႏိုင္ငံတကာအဖဲြ႕အစည္းရယ္ဆိုလို႕ ICRC ၾကက္ေျခနီအသင္းေလာက္ကိုပဲ ခြင့္ျပဳခဲ့တာပါ။ ဒါေပမယ့္အခုေတာ့ လာမယ့္ ျပန္လည္စီစစ္လက္ခံေရးအစီအစဥ္မွာေတာ့ UNHCR ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢမဟာမင္းႀကီးရံုးရဲ႕ အကူအညီကို ရယူဖို႔ ျမန္မာအစိုးရဖက္က ကမ္းလွမ္းလိုက္ပါတယ္။ မေန႔က က်င္းပခဲ့တဲ့ ကုလသမဂၢလူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ အစည္းအေ၀းအတြင္း ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရး၀န္ႀကီးဌာန ၀န္ႀကီး ဦးေက်ာ္တင္က တရား၀င္အသိေပးလိုက္တာပါ။

“ ဒုကၡသည္ေတြ ျပန္လာေရးနဲ႔ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးလုပ္ငန္းစဥ္ အဆင့္ဆင့္ေတြမွာ ပါ၀င္ဖို႔ UNHCR နဲ႔ အျခားကုလသမဂၢေအဂ်င္စီေတြကို ဖိတ္ေခၚသြားပါမယ္။ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြဟာ ကုလသမဂၢ ဌာေနကိုယ္စားလွယ္နဲ႔ UNHCR တာ၀န္ရိွသူေတြကို ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၂၃ရက္ေန႕က ေတြ႕ဆံုခဲ့ၿပီး၊ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္းလူမႈအသိုက္အ၀န္းအားလံုးအတြက္ ဖံြၿဖိဳးေရးအစီအစဥ္နဲ႔ ဒုကၡသည္ေတြ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး အစိုးရလုပ္ငန္းေတြမွာ ပူးေပါင္းကူညီဖို႔ ဖိတ္ေခၚလိုက္တယ္ဆိုတာကို အခု လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီကို အသိေပးလိုက္ပါတယ္။”

ျမန္မာဖက္က တာ၀န္ရိွသူအခ်ိဳ႕ကို ဗီြအိုေအက ဆက္သြယ္စံုစမ္းၾကည့္ရာမွာေတာ့ ဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အဆင့္သံုးဆင့္ သတ္မွတ္ထားရာမွာ ဒုတိယနဲ႔တတိယအဆင့္ေတြမွာပဲ UNHCR ကို ပါ၀င္ပတ္သက္ခြင့္ေပးဖို႔ မူလက ဆံုးျဖတ္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး၊ အခုေတာ့ ပထမဆံုးအဆင့္ျဖစ္တဲ့ Repatriation ဒုကၡသည္ျပန္လည္္လက္ခံေရးမွာပါ UNHCR ကို တစံုတရာ ပါ၀င္ခြင့္ေပးဖို႔ ညိႈႏိႈင္းဆံုးျဖတ္ခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒါနဲ႕ပတ္သက္ၿပီး UN တာ၀န္ရိွသူေတြနဲ႔ ျမန္မာဖက္က ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီးေတြ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီး၊ UNHCR ဖက္က ဘယ္လို ကူညီႏိုင္မလဲဆိုတာကို ကမ္းလွမ္းထားတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း အစိုးရရဲ႕ေကာ္မတီျဖစ္တဲ့ UEHRD ရဲ႕ လမ္းညႊန္ခ်က္ေအာက္မွာပဲ UNHCR အေနနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ခြင့္ရမွာျဖစ္တယ္လုိ႔လည္း ဆိုပါတယ္။ အေသးစိတ္ကိုေတာ့ ႏွစ္ဖက္စလံုး ညိႈႏိႈင္းဖို႔ရိွေနေသးတယ္လုိ႔သိရပါတယ္။ UNHCR ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ မဟာမင္းႀကီးရံုးဖက္ကေတာ့ ဒီကိစၥအေပၚမွာ သီးျခားထုတ္ျပန္ခ်က္ မၾကာမီ ထုတ္ျပန္မယ္လို႔ပဲ ဗီြအိုေအကို အေၾကာင္းျပန္ပါတယ္။

ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြ ျပန္ပို႔ေရးနဲ႕ပတ္သက္လို႔ေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွဖက္မွာေတာ့ မူလကတည္းက UNHCR နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ ရိွၿပီးသားျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ဇန္န၀ါရီလအကုန္ စမယ့္ အစီအစဥ္မွာေတာ့ ဒုကၡသည္ေတြေရာ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ စိုးရိမ္ခ်က္ေၾကာင့္ပါ ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွဖက္က ဒီ ျပန္ပို႔ေရးအစီအစဥ္မွာ မူလသတ္မွတ္ခ်က္အတိုင္း ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ျခင္းမရိွခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ မၾကာခင္ကပဲ ျမန္မာ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးနဲ႕အဖဲြ႔ ဘဂၤလားေဒရ္်နုိင္ငံကို သြားေရာက္ေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္၊ ဒုကၡသည္ေတြျပန္ပို႔ေရးအတြက္ အျပန္အလွန္စာရင္းေပးပို႔တဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ျပန္လည္စတင္ႏိုင္ေနၿပီးျဖစ္ပါတယ္။

သားၫြန္႔ဦး  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com