အင္းဒင္အမႈ ရိုက္တာသတင္းေဖၚျပခ်က္ တပ္မေတာ္စံုစမ္းၿပီးမွ တုံ႔ျပန္မည္

(1/1)Reuters Investigates: Massacre in Myanmar ျမန္မာႏုိင္ငံမွ အစုလိုက္အျပံဳလိုက္သတ္ျဖတ္မႈဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ အစီရင္ခံစာ ႐ိုက္တာသတင္းဌာနက ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၈ ရက္ေန႔စြဲနဲ႔ ထုတ္ျပန္။

ရိုုက္တာသတင္းဌာနက မၾကာေသးခင္က ထုုတ္ေဖာ္လိုုက္တဲ့ အင္းဒင္သတ္ျဖတ္မႈနဲ႔ပတ္သတ္လိုု႔တပ္မေတာ္ဘက္က ေတာ့ ဒီသတင္းဟာမွန္ကန္မႈရွိမရွိမစံုုစမ္းၿပီးမွသာ ထုုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုုမယ္လိုု႔ဆိုုလိုုက္ပါတယ္။ ရိုုက္တာသတင္းေရး သားမႈနဲ႔ပတ္သတ္လိုု႔ကေတာ့အမ်ိဳးမ်ိဳးေထာက္ျပေျပာဆိုုမႈေတြလည္းရွိေနသလိုု ဒီလိုုစံုုစမ္းစစ္ေဆးမႈက တဖက္ထဲမ လုုပ္ဘဲ အာဆာအၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔လုုပ္ေဆာင္မႈေတြပါ စံုုစမ္းဖိုု႔လိုုတယ္လိုု႔ ႏိုုင္ငံေရးသံုုးသပ္သူေတြကေတာ့ဆိုုေနၾကပါ တယ္။ ရိုုက္တာထုုတ္ေဖာ္မႈနဲ႔ပတ္သတ္လိုု႔ အစိုုးရဘက္ကေတာ့ဘာမွ ထုုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုုတာမရွိေသးပါဘူး။ဒီသတင္း ကိုုဗီြအိုုေအသတင္းဌာနကေမခကေပးပိုု႔ထားပါတယ္။

မေန႔ကထုုတ္တဲ့ ရိုုက္တာထုုတ္ျပန္ခ်က္ထဲမွာေတာ့ လက္ရွိဖမ္းဆီးခံရိုုက္တာသတင္းေထာက္ေတြျဖစ္တဲ့ ကိုုဝလံုုးနဲ႔ ကိုုေက်ာ္စိုုးဦးတိုု႔ဟာ ဒီသတင္းစံုုစမ္းမႈေၾကာင့္ ရဲတပ္ဖြဲ႔က ရခိုုင္ျပည္နယ္နဲ႔ဆက္စပ္တဲ့ လ်ိဳ႕ဝွက္အခ်က္အလက္ေတြ ရယူမႈနဲ႔ အမႈဆင္ကာဖမ္းခဲ့တယ္လိုု႔ သေဘာသက္ေရာက္ေစတာမ်ိဳးကိုုေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒီအျပင္ မၾကာေသးခင္က တပ္မေတာ္ဘက္က အင္းဒင္သတ္ျဖတ္မႈနဲ႔ပတ္သတ္လိုု႔ထုုတ္ျပန္ထားမႈဟာလည္း တကယ့္လက္ေတြ႔နဲ႔ကြဲလြဲေနတယ္ လိုု႔ေဖာ္ျပထားျပန္ပါတယ္။

အင္းဒင္မွာရွိေနတဲ့ အစၥလမ္ဘာသာဝင္ေတြေနတဲ့ေနရာေတြကိုု တပ္မေတာ္ဘက္က ရွင္းလင္းရန္အမိန္႔ေပးခဲ့ေၾကာင္း လက္နက္ကိုုင္ရဲတပ္ဖြဲ႔ အခ်ိဳ႕ကလည္း အစၥလမ္ဘာသာဝင္ေတြပိုုင္ဆိုုင္မႈေတြကိုု သိမ္းယူခဲ့တယ္လိုု႔ေဖာ္ျပထားၿပီး အင္း ဒင္ေက်းရြာက အစၥလမ္ ဘာသာဝင္ ၁၀ဦး ေသ ဆံုုးမႈက ေျခလ ွ်င္တပ္ ၃၃၊ နယ္ျခားေစာင့္ရဲမ်ားနဲ႔ နယ္ေျမခံရြာသား ေတြသတ္ျဖတ္ခဲ့တာျဖစ္တယ္လိုု႔ ေဖာ္ျပထားတာပါ။

တပ္မေတာ္ဘက္ကေတာ့ ဒီအင္း ဒင္ေက်းရြာက အစၥလမ္ ဘာသာဝင္ ၁၀ဦး ေသ ဆံုုးမႈကစုံစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြအရ ဒီလူေတြ ဟာ တပ္မေတာ္က ဖမ္းဆီးထားခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္သမားေတြ ျဖစ္ၾကၿပီး၊ လုံၿခံဳေရးအေျခအေနအရ ရဲတပ္ဖဲြ႔ကုိ မလဲႊေျပာင္းႏိုင္ဘဲ သတ္ျဖတ္ျမွဳပ္ႏွံခဲ့တာ ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ထုုတ္ျပန္ေၾကညာထားၿပီး ဒီအတြက္ပါဝင္သူ ေတြကိုု အေရးယူမယ္လိုု႔ေျပာထားပါတယ္၊ ဒီမွာ ရိုုက္တာေဖာ္ျပတာနဲ႔ အနည္းငယ္ကြဲလြဲမႈရွိေနတာျဖစ္ပါတယ္။

ဒါနဲ႔ပတ္သတ္လိုု႔ တပ္မေတာ္သတင္းအမွန္ျပန္ၾကားေရးက ညႊန္ၾကားေရးမႈး ဗိုုလ္ခ်ဳပ္ ထြန္းထြန္းညီကိုု ဗီြအိုုေအက လက္ရွိဖမ္းဆီးခံရိုုက္တာသတင္းေထာက္ေတြျဖစ္တဲ့ ကိုုဝလံုုးနဲ႔ ကိုုေက်ာ္စိုုးဦးတိုု႔ ဖမ္းဆီးခံရမႈဟာ အင္းဒင္ကိစၥမႈနဲ႔ သက္ဆိုုင္ျခင္းရွိမရွိအပါအဝင္ ရိုုက္တာသတင္းေဖာ္ျပမႈေတြနဲ႔ပတ္သတ္ၿပီး မွေမးျမန္းရာ

"လက္တေလာ အဲဒီအေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး က်ေနာ္တို႔ကို ဘာမွ ေျပာထားတာ မရွိေသးဘူး။ ေျပာစရာမရွိေသးပါဘူးခင္ဗ် ။ ျဖစ္စဥ္တခုမွ ဘာမွ ေသေသခ်ာခ်ာ မရွိေသးပဲနဲ႔ ဘာမွ ေျပာႏိုင္တဲ့အေနအထား မ်ိဳးျဖစ္ေနတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဒီစြပ္စြဲခ်က္ေတြ မွန္သလား မမွန္ဘူးလားဆိုတာ က်ေနာ္တုိ႔ ေသေသခ်ာခ်ာ မသိပဲနဲ႔ ဘာမွေျပာလို႔ရတဲ့အေနအထားမရွိဘူးေလ။ လက္တေလာေတာ့ ဘာမေျပာႏိုင္ေသးပါဘူးေနာ္။ က်ေနာ္တုိ႔ ေသခ်ာသိရရင္ေတာ့ ေျပာေပးမွာပါ။ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ no COMMENT ဆိုတာကို တျခားအဓိပါၸယ္ မဖြဲ႔ရင္ေတာ့ က်ေနာ့္မွာ COMMENT ေပးစရာမရွိေသးပါဘူး။"

ႏိုုင္ငံေရးေလ့လာသံုုးသပ္သူ ဦးေမာင္ေမာင္စိုုးကေတာ့ ဒီျဖစ္စဥ္ဟာ အာဖဂန္နစ္စတန္မွာလိုု ရုုရွားကိုုဆန္႔က်င္ဖိုု႔ တာလီဘန္ေတြကိုုအားေပးလိုုက္ေပမယ့္ လက္ရွိမွာ အာဖဂန္နစ္စတန္ျပည္သူေတြ တာလီဘန္ေတြေၾကာင့္ ထိခိုုက္ ေနရတာမ်ိုဳးုုျဖစ္ေနတာမ်ိဳး အခုုျမန္မာႏိုုင္ငံမွာ အာဖဂန္နစ္စတန္မွာလိုု မျဖစ္ေအာင္လုုပ္ေဆာင္ဖိုု႔ ၂ဖက္စလံုုး ရဲ႕လုုပ္ ေဆာင္မႈကိုု ေဖာ္ထုုတ္ဖိုု႔ ေတာင္းဆိုုလာပါတယ္။

"တပ္မေတာ္အေနနဲ႕ ဒီလို က်ဴးလြန္တယ္ဆိုတာကေတာ့ ဘဂၤါလီေတြ သပ္သပ္ျဖစ္တဲ့ ကိစၥေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔လည္း အမ်ားႀကီးျဖစ္ပါတယ္။ ဒီျဖစ္စဥ္ေတြက မွန္မွန္ကန္ကန္ျဖစ္လာသလို ဟုတ္တယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ေဖာ္ထုတ္အေရးယူရမွာေပါ့။ သတင္းဌာနေတြပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ကုလသမဂၢ ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အေမရိကန္ျဖစျ္ဖစ္ ။ တပ္မေတာ္ဘက္ကေန အင္အားအလြန္အကၽြံသံုးၿပီးေတာ့ လုပ္တဲ့ ကိစၥေတြ ေဖာ္ထုတ္တယ္၊ အေရးယူ ေတာင္းဆိုတယ္။ ဒါေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကန္႔ကြက္စရာမရွိဘူး အန္ကယ္တို႔အေနနဲ႔။ ဘာလိုအပ္ေနသလဲဆိုေတာ့ မႏွစ္က အေရးအခင္းမတိုင္ခင္မွာ လူ ၉၀ ေက်ာ္ေလာက္အသတ္ခံရတာရွိတယ္။ အေရးအခင္းကာလအတြင္းမွာ ဟိႏၵဴေတြအပါအ၀င္ တိုင္းရင္းသား ေတြအသတ္ခံရတယ္။ ဒီကေန႔ ျပန္လာတဲ့ ဘဂၤါလီ လူႀကီးေတြ အသတ္ခံရတာ ၂ မႈ၊ ၃ မႈ ရွိတယ္။ တဖက္တည္းကိုပဲ ရပ္ၿပီးေတာ့ ေျပာတာကေတာ့ အန္ကယ္တဦးခ်င္းအေနနဲ႔ မႀကိဳက္ပါဘူး။ တဖက္ အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႔ရဲ႕ လုပ္ရပ္ေတြမွာလည္း ရာနဲ႔ ခ်ီၿပီး သတ္ထားတာ ေတြလည္း အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ ဒါေတြကိုလည္း ေဖာ္ထုတ္ပါ ။ အဲဒါမွ မဟုတ္ရင္ေတာ့ အၾကမ္းဖက္သမားေတြကို အကာအကြယ္ ေပးရာေရာက္လိမ့္မယ္။ ARSA အၾကမ္းဖက္သမားေတြ အားေကာင္းလာမယ့္ဟာေတြကိုေတာ့မလုပ္သင့္ဘူးလုိ႔ ျမင္တယ္။"

ရိုုက္တာသတင္းေရး သားမႈနဲ႔ပတ္သတ္လိုု႔ကေတာ့ ျပည္တြင္းေလ့လာသံုုးသပ္မႈေတြမွာ အမ်ိဳးမ်ိဳးသံုုးသပ္ေနတာရွိ ေနၿပီး ဒီအေပၚ ဦးေမာင္ေမာင္စိုုးက အခုုလိုုစံုုစမ္းစစ္ေဆးေဖာ္ထုုတ္မႈကိုု ႀကိဳဆိုုလက္ခံေပမယ့္ သတင္းေရးသားမႈပိုုင္း ကိုုေတာ့ခုုလိုု သံုုးသပ္ေျပာဆိုုလိုုက္ပါတယ္။

"ရိုုက္တာသတင္းဌာနရဲ႕ သတင္းေရး သားပံုက ေျပာစရာေကာင္းပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာ ၁၀ ေယာက္ကိုု သတ္တဲ့လူေတြက သူတို႔အသံုးအႏႈန္းအရ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြလို႔ သံုးထားတယ္။ တဖက္ကို လူမ်ိဳးေရးၿပီး တဖက္ကို ဘာသာ၀င္ေတြလို႔ သံုးထားတယ္။ လူမ်ိဳးနဲ႔ ဘာသာတြဲေရးရင္ ဒီဘက္ကို လူမ်ိဳးနဲ႔ ဘာသာ တြဲေရးသင့္တယ္။ ဟိုဘက္ကို လူမ်ိဳး ေရးၿပီး ဒီဘက္ကို ဘာသာေရးတာက ဗုဒၶဘာသာကို ထိခိုက္ေစတဲ့လုပ္ရပ္မ်ားျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒါအစြန္းေရာက္တဲ့ ကိစၥမ်ိဳးျဖစ္တယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။"

ရိုုက္တာထုုတ္ေဖာ္မႈနဲ႔ပတ္သတ္လိုု႔ အစိုုးရဘက္ကေတာ့ဘာမွ သီးျခားထုုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုုတာမရွိေသးပါဘူး။ အာဆာ အၾကမ္းဖက္မႈေနာက္ပိုုင္း အစၥလမ္ဘာသာဝင္ေတြ အစုုလိုုက္ အျပံဳလိုုက္သတ္ျဖတ္ခံရတယ္လိုု႔ ႏိုုင္ငံတကာမီဒီယာ ေတြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ေဖာ္ထုုတ္ေရးသားလာၿပီး ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုုင္းကလည္း AP သတင္းဌာနကလည္းထုုတ္ေဖာ္ ေရးသားလာခဲ့တာရွိပါတယ္။ ဒီအေပၚ အစိုုးရဘက္ကျငင္းဆန္ထားၿပီး AP သတင္းဌာနကို တရားစြဲမယ္လိုု႔ဆိုုခဲ့ဖူးပါ တယ္။ AP ဘက္ကေတာ့ သက္ေသခိုုင္မာရွိလိုု႔ ျပန္လည္ရင္ဆိုုင္သြားမယ္လိုု႔ဆိုုထားပါတယ္။

ေမခ  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com