ျမန္မာႏိုင္ငံ ႏိုင္ငံေရးအံတုမႈ လႈပ္ရွားေရး ေစ့ေဆာ္သူ Gene Sharp ကြယ္လြန္

ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာ႐ွင္ Gene Sharp

အၾကမ္းမဖက္ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈ သေဘာတရားစာအုပ္ေတြ ေရးသားခဲ့ၿပီး ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးအံတုမႈ လႈပ္ရွားမႈကို ေစ့ေဆာ္ခဲ့သူ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာ႐ွင္ Gene Sharp ဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ စေနေန႔က ကြယ္လြန္သြားၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေရး လႈပ္ရွားမႈ အေျပာင္းအလဲ ေတြမွာလည္း ဂ်င္း႐ွပ္ရဲ႕ႏိုင္ငံေရး အေတြးအေခၚေတြက အမ်ားႀကီး အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ ႐ွိေစခဲ့တယ္လို႔ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္႐ွားသူ တခ်ဳိ႕က ေျပာပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္း ကိုဉာဏ္ဝင္းေအာင္က စုစည္းတင္ျပမွာပါ။

ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး လႈပ္႐ွားသူေတြၾကားမွာ “အာဏာ႐ွင္စနစ္မွ ဒီမုိကေရစီစနစ္သို႔” ဆုိတဲ့စာအုပ္နဲ႔ “ႏိုင္ငံေရးအံတုမႈ လက္စြဲ” ဆိုတဲ့ ေဒါက္တာ ဂ်င္းရွပ္ရဲ႕ အေတြးအေခၚ နည္းနာစာအုပ္ေတြဟာ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း ထုိင္းျမန္မာနယ္စပ္နဲ႔ ျမန္မာျပည္တြင္းမွာပါ လူသိ မ်ားလာခဲ့တာပါ။ အခုေတာ့ Gene Sharp ဟာ အသက္(၉၀)အရြယ္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု မက္ဆာခ်ဴးဆက္ျပည္နယ္ ေဘာ့စတြန္ၿမဳိ႕ ေနအိမ္မွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ စေနေန႔ ဇန္န၀ါရီ(၂၈)ရက္ေန႔မွာ လူႀကီးေရာဂါနဲ႔ပဲ ကြယ္လြန္သြားၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၈၈ မွာ အာဏာသိမ္းၿပီးတက္လာတဲ့ စစ္အစိုးရကလည္း အစုိးရဆန္႔က်င္တဲ့ လႈပ္႐ွားမႈမွာ ေနာက္ကြယ္ကပါဝင္သူ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသား ၄ ေယာက္႐ွိတဲ့အနက္ ဂ်င္းရွပ္လဲ တေယာက္အပါဝင္ျဖစ္တယ္လို႔ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ သတင္းစာ႐ွင္းလင္းပြဲတခုမွာ စြပ္စြဲေျပာဆိုခဲ့ၿပီး ဂ်င္း႐ွပ္ရဲ႕စာအုပ္ လက္ဝယ္ထားရွိသူ၊ သူ႔အေတြးအေခၚေဆာင္းပါးေတြ ျပန္လည္ ျဖန္႔ေဝသူေတြကို ဖမ္းဆီး ေထာင္ခ်ခဲ့ပါတယ္။

မုံရြာၿမဳိ႕က ေဒါက္တာ ေဒၚခင္မာၾကည္ဟာ ဂ်င္း႐ွပ္ရဲ႕စာအုပ္ လက္၀ယ္ထား႐ွိမႈ တဆင့္ျဖန္႔ေဝမႈေတြနဲ႔ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ ဇြန္လမွာ ေထာင္ဒဏ္ (၇)ႏွစ္ ခ်မွတ္ခံရၿပီး၊ (၇)ႏွစ္လုံးလုံး တုိက္ပိတ္ခံရသူ ျဖစ္ပါတယ္။

"Gene Sharp ရဲ႕ စာအုပ္က က်မတို႔ အၾကမ္းမဖက္တဲ့ လမ္းစဥ္နဲ႔ ျပည္သူကို စည္းရံုးၿပီးေတာ့ ဆန္႔က်င္တဲ့နည္းလမ္းပါ။ အာဏာရွင္ကေတာ့ ဆန္႔က်င္တယ္ဆိုရင္ ဖမ္းမွာပဲ။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ က်မတို႔ အဖမ္းခံရတာပါ။ က်မတို႔ ႏွစ္သက္တဲ့ အပိုင္းက႑ေလးေတြကို ျဖတ္ၿပီးေတာ့ ျပည္သူထဲကို က်မတို႔ ျဖန္႔တယ္ေလ။"

ဂ်င္း႐ွပ္ရဲ႕စာအုပ္ေၾကာင့္ စစ္အစိုးရက ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ခဲ့သူ ဒါဇင္နဲ႔ခ်ီ ႐ွိခဲ့ပါတယ္။ ေဒါက္တာဂ်င္းရွပ္ဟာ ထိုင္းျမန္မာနယ္စပ္ KNU ကရင္တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ အေျခစိုက္တဲ့ မာနာပေလာစခန္းကို ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ဝန္းက်င္ေလာက္က ေရာက္လာခဲ့ၿပီး စင္ၿပိဳင္ အမ်ဳိးသားညြန္႔ေပါင္းအစိုးရ (NCGUB) နဲ႔ ဆက္သြယ္လာသူ ျဖစ္ၿပီး သူ႔ရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ အၾကမ္းမဖက္ လႈပ္ရွားမႈအေတြးအေခၚေတြကို လာေရာက္႐ွင္းျပခဲ့သူပါ။ သူ႔ရဲ႕ “ႏိုင္ငံေရးအံတုမႈ လက္စြဲ”စာအုပ္ကို ဘာသာျပန္ေပးခဲ့တဲ့ အဲဒီ အခ်ိန္က ABSDF ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္ရဲ႕ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး တာဝန္ယူခဲ့ဖူးတဲ့ ဦးေအာင္သူၿငိမ္းက ခုလို ျပန္ေျပာျပပါတယ္။

"From Dictatorship to Democracy ေပါ့ေနာ္ အာဏာရွင္စနစ္မွ ဒီမိုကေရစီသို႔ဆိုတာေလ အဲဒီစာအုပ္ကို ဘာသာျပန္တာ က်ေနာ္မဟုတ္ဘူးခင္ဗ်။ အဲဒါက ေခတ္ၿပိဳင္ကေနၿပီးေတာ့ ဒီစာအုပ္ကိုထုတ္တယ္ေပါ့ေနာ္ ။ ေနာက္တခုကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔နဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအံတုမႈ ဆိုၿပီးေတာ့ ကိစၥေတြဆက္ျဖစ္ေတာ့ သူက လူတိုင္းလည္းဖတ္လို႔ရေအာင္ အိတ္ေဆာင္စာအုပ္သေဘာမ်ိဳး ဆိုၿပီးေတာ့ political defiance handbook ေပါ့ “ႏိုင္ငံေရးအံတုမႈ လက္စြဲ” ဆိုၿပီးေတာ့ ခပ္ပါးပါးေလးျပန္ေရးတယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲဒီေတာ့ ဘာသာျပန္ေရးရတာက က်ေန္ာျပန္ေပးရတယ္။"

တကယ္ေတာ့ ေဒါက္တာဂ်င္း႐ွပ္ရဲ႕ အၾကမ္းမဖက္နည္းနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးအံတုမႈဟာ ဒီကေန႔အခ်ိန္ထိ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးမွာ အမ်ားႀကီး အေထာက္ကူ ျဖစ္ေစခဲ့တယ္လို႔ ေဒါက္တာ ေဒၚခင္မာၾကည္က မွတ္ခ်က္ေပးပါတယ္။

"ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ က်မတို႔ လက္နက္ကိုင္လမ္းစဥ္နဲ႔ သြားမယ္ဆိုရင္ ဒီထက္ပိုၿပီးေတာ့ ေပးဆပ္ရလိမ့္မယ္။ ျပည္သူေတြကလည္း ဒီၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ လမ္းစဥ္ကို ႀကိဳက္တယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ လမ္းစဥ္ကို ႀကိဳက္တယ္ဆိုတာက ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပည္သူေတြအားလံုးမွာလည္း ျဖန္႔ေ၀ထားတဲ့ ဂ်င္း႐ွပ္ရဲ႕အေတြးအေခၚေတြလည္း ၀င္ေနတာလည္းရွိမယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ က်မတို႔ ၂၀၁၅ မွာ NLD ပါတီဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဦးေဆာင္ၿပီးေတာ့ ၿပိဳင္ပြဲ၀င္လိုက္တဲ့အခါမွာ လႊမ္းမိုးမႈလည္း အမ်ားဆံုးရွိတယ္။

ဂ်င္းရွပ္ကြယ္လြန္သြားတဲ့ေပမယ့္ သူ႔အေတြးအေခၚေတြ ဆက္႐ွိေနဦးမွာျဖစ္တယ္လို႔ ဦးေအာင္သူျငိမ္းက သုံးသပ္ပါတယ္။

ေဒါက္တာဂ်င္းရွပ္ဟာ အိႏၵိယက အၾကမ္းမဖက္လႈပ္႐ွားမႈေခါင္းေဆာင္ မဟတမဂႏၶီႀကီးရဲ႕နည္းနာကို ႏွစ္သစ္ စြဲလမ္းသူျဖစ္ၿပီး၊ ဂ်င္းရွပ္ရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ အၾကမ္းမဖက္လႈပ္႐ွားမႈ (Strategic Non-Violence Actions)စာတမ္းကုိ ဘာသာေပါင္း ၅၀နဲ႔ ဘာသာျပန္ ထုတ္ေဝခဲ့ ပါတယ္။ သူ႔အေတြးအေခၚေတြဟာ အာဏာ႐ွင္ႀကီးစုိးတဲ့ အထူးသျဖင့္ အေရွ႕ဥေရာပ၊ အီရန္နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံေတြမွာ ေရပန္းစားခဲ့ပါတယ္။

မစၥတာ ဂ်င္း႐ွပ္ကို အေမရိကန္ အုိဟုိင္းယုိးျပည္နယ္မွာ ၁၉၂၈ ဇန္န၀ါရီ (၂၁)ရက္ေန႔မွာ ေမြးဖြားခဲ့ၿပီး၊ အိုဟုိင္းယုိးျပည္နယ္ တကၠသိုလ္နဲ႔ လန္ဒန္က Oxford တကၠသိုလ္ေတြမွာ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံဘာသာရပ္နဲ႔ ပညာသင္ၾကားခဲ့ပါတယ္။ Massachusetts Dartmouth တကၠသိုလ္မွာ ႏိုင္ငံေရး သိပၸံ ပါေမာကၡအျဖစ္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္မွာ Albert Einstein အင္စတီက်ဳဆိုတဲ့ အၾကမ္းမဖက္လႈပ္ရွားေရး ဆိုင္ရာ သုေတသန အဖြဲ႔ကိုတည္ေထာင္ခဲ့သူပါ။

ဂ်င္း႐ွပ္ကို ျငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဘဲလ္ဆု ေပးဖို႔ ၂၀၀၉- ၂၀၁၂နဲ႔ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ေတြမွာ အမည္စာရင္းတင္သြင္းခံရၿပီး၊ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တုန္းက ေနာက္ဆုံး ဆန္ခါတင္အဆင့္အထိ အစဥ္းစားခံရသူျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ ၂၀၁၁ မွာ El-Hibri Peace Education Prize ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုကို ရခဲ့သလို၊ Right Livelihood Award တသက္တာ ဒီမုိကေရစီဆုကိုလဲ ရ႐ွိခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။

ကိုဉာဏ္ဝင္းေအာင္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com